دانلود: تأثیر اقتصاد نفتی بر سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران

تعداد152 صفحه در فایل word

معمولاً کشورها برای اجرای سیاست خارجی خود از ابزار گوناگونی بهره می­برند. ابزار اقتصادی یکی از این ابرازها است. بویژه امروزه با گسترش ارتباطات اقتصادی و جهانی شدن اقتصاد، ابزارهای اقتصادی اهمیت ویژه­ای یافته­اند و به وفور از آنها برای پشبرد سیاست خارجی استفاده می­شود. درکشورهایی که دارای اقتصاد نفتی هستند،کاربرد ابزارهای اقتصادی برای پیشبرد سیاست­خارجی ویژگی­ها و ظرفیت­های خاصی دارد. این گروه ازکشورها از یک­سو به منابع عظیمی دسترسی دارند که دیگر کشورها نیازمند آن هستند. از طرف دیگر وابستگی شدیدی به درآمدهای نفتی دارند که محدودیت­هایی را برای آنها در عرصه سیاست­خارجی ایجاد می کند. جمهوری اسلامی ایران از جمله کشورهایی است که دارای منابع نفت و گاز و به دلیل وابستگی اقتصادی به این منابع دارای اقتصاد نفتی است. پرسش این پژوهش این است که اقتصاد نفتی جمهوری اسلامی ایران چه تاثیری بر سیاست­خار جی­ آن در سالهای 1357-1392 دارد و اقتصاد نفتی چه فرصت­ها و چه تهدیدهایی برای سیاست خارجی جمهوری اسلامی به همراه دارد؟ در این پژوهش تلاش شده است که با اتخاذ روش توصیفی- تحلیلی به این سوال پاسخ داده شود.

بررسی­ها نشان می دهد اقتصاد نفتی ابزارها و فرصت­های متعددی را برای پیشبرد سیاست خارجی در اختیار ایران قرار می­دهد که عبارتند از: 1- سهمیه بندی 2- کمک­های اقتصادی 3-  اعطای تسهیلات 4- اعمال تحریم 5- مسدود کردن دارایی­ها و سلب مالکیت6- بستن تنگه هرمز7- کاهش یا تعلیق کمک­های خارجی 8- لغو  یا تعلیق امتیازات نفتی 9- بورس نفت ایران 10-  کاهش تولید نفت. در عین حال اقتصاد نفتی محدودیت­ها و آسیب­هایی نیز برای سیاست خارجی به همراه دارد که عبارتند از: 1- شخصی شدن سیاست خارجی 2- پیگیری سیاست­خارجی پرهزینه 3- افزایش فشارهای بین­المللی 4- ضعف و کاهش رشد اقتصادی 5- تأثیر پذیری سیاست­خارجی از سیاست­ها و ساختار صنعت نفت 6- عدم وجود اعتماد در سیاست خارجی  و7- ایجاد تضاد و تقابل در سیاست خارجی جمهوری اسلامی. با توجه به این فرصت­ها و محدودیت­ها، جمهوری اسلامی ایران نیاز به تدوین دیپلماسی انرژی دارد تا بتواند از فرصت­هایی که اقتصاد نفتی برای سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایجاد می­کند، بیشترین بهره را ببرد؛ و در ضمن از آسیبهایی که محدودیت­های اقتصاد نفتی برای سیاست خارجی­ به بار می­آورد بکاهد.

کلید واژه: جمهوری اسلامی ایران، سیاست خارجی، ابزارهای سیاست خارجی، اقتصاد نفتی، دیپلماسی انرژی