عنوان :
تآثیرفضاهای باز مکان ها و پردیس های دانشگاهی بر کیفیت آموزش
(طراحی یک دانشکده معماری)
فهرست مطالب
عنوان صفحه
چکیده ………………………………………………………………………………………………………………………………………..1
فصـل اول : کلیات تحقیق(خلاصه تحقیق)
1-1- مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………………………..3
1-2-عنوان تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………………..3
1-3- بیان مسئله (توصیف موضوع پژوهش) ……………………………………………………………………………………3
1-4- ضرورت و اهمیت تحقیق …………………………………………………………………………………………………….5
1-5- اهداف مشخص تحقيق ………………………………………………………………………………………………………..6
1-6- سوالات و فرضيههای پژوهش ………………………………………………………………………………………………6
1-7- فرضيههاي تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………6
1-8- تعريف واژهها و اصطلاحات فني و تخصصی (به صورت مفهومی و عملیاتی)……………………………..6
1-9-روش تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………………..8
1-10- جامعه آماری…………………………………………………………………………………………………………………….8
1-11- روشها و ابزار تجزيه و تحليل دادهها ………………………………………………………………………………….8
1-12- روش جمع آوری اطلاعات ………………………………………………………………………………………………..8
فصل دوم: مروری بر ادبیات موضوع
2-1- مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………….10
2-2- مکان و مفاهیم وابسته…………………………………………………………………………………………………………11
2-2-1 تعریف مکان……………………………………………………………………………………………………………………11
2-2-2 خاطره مکان…………………………………………………………………………………………………………………….12
2-2-3 سطوح شکل گیری حس مکان…………………………………………………………………………………………..12
2-2-4 عوامل موثر بر شکل گیری حس مکان………………………………………………………………………………..13
2-2-5 عوامل موثر بر شکل گیری تعلق خاطر مکانی در بستر فضا های آموزشی………………………………..15
2-2-6 عوامل روانی اجتماعی موثر در شکل گیری تعلق خاطر مکانی در بستر فضاهای آموزشی………….18
2-3 معیار های برنامه ریزی و طراحی پردیس های دانشگاهی …………………………………………………………21
2-3-1 تاریخچه دانشگاه………………………………………………………………………………………………………………21
2-3-2- تاریخچه آموزش عالی درایران…………………………………………………………………………………………23
2-3-3- آموزش عالی در ایران……………………………………………………………………………………………………..23
2-3-4- دوره مدرن تا پیش از انقلاب ………………………………………………………………………………………….23
2-4- نظریه های معماری منظر و پردیس های آموزشی ………………………………………………………………….24
2-4-1 تعریف پردیس دانشگاهی………………………………………………………………………………………………….24
2-4-2 انواع پردیس های دانشگاهی………………………………………………………………………………………………24
2-4- 3 نقش یا عملکرد شهری ………………………………………………………………………………………………….25
2-4-4 حس آسودگی …………………………………………………………………………………………………………………25
2-4-5 بررسی و شناخت الگوهای طرح جانمایی پردیس دانشگاه…………………………………………………….25
2-4-6 نمونه موردی پردیس دانشگاهی ……………………………………………………………………………………….27
2-5 مباحث ویژه طراحی فضای باز دانشگاه……………………………………………………………………………………31
2-5-1 تاثیر عوامل محیطی بر استفاده از فضای باز …………………………………………………………………………33
2-5-2 اجزاء و عناصر فضای باز دانشگاه……………………………………………………………………………………….34
2-6- اهمیت فضای باز دانشگاهی ……………………………………………………………………………………………….35
2-6-1 تعریف فضای باز دانشگاه………………………………………………………………………………………………….35
2-6-2 نحوه چیدمان ساختمان ها در فضای باز دانشگاهی ……………………………………………………………38
2-6-3 عناصر عمده در محوطه دانشگاهی و روشهای طراحی…………………………………………………………..39
2-6-4 تعریف لبه در فضای سبز دانشگاهی………………………………………………………………………………….. 41
2-6-5 طراحی و برنامه ریزی محوطه دانشگاهی …………………………………………………………………………..44
2- 7 نتایج مقالات جمع آوری شده در بررسی تاثیر فضای باز مکان و پردیس های دانشگاهی بر کیفیت آموزش……………………………………………………………………………………………………………………………………..49
2-8 تعاملات علمی ، اجتماعی و فرهنگی در فضای باز دانشگاه ………………………………………………………50
2-8-1 محیط و تعاملات اجتماعی ……………………………………………………………………………………………….50
2-8-2 انسان، محیط و رفتار ………………………………………………………………………………………………………51
2-8-3 اجتماع و فضای باز…………………………………………………………………………………………………………..51
2-8-4 نقش فضای باز در تعاملات فرهنگی…………………………………………………………………………………..54
2- 8 -5 روانشناسی رفتار اجتماعی در فضای باز ………………………………………………………………………….56
2-8-6 قابلیت های محیط در تعاملات اجتماعی …………………………………………………………………………….57
2-8-7 تعامل اجتماعی و فضای عمومی معماری …………………………………………………………………………..59
2-8-8 ویژگی های محیط ساخته شده و قابلیت تعامل اجتماعی…………………………………………………….. 59
2-8-9 فضای با سیمای نیمه ثابت و تعامل اجتماعی……………………………………………………………………….60
2-8-10 کنترل قلمرو و تعامل اجتماعی…………………………………………………………………………………………61
2-8-11 رابطه تنوع و اجتماع پذیری ……………………………………………………………………………………………61
2-9 تفریح و استراحت در فضای باز …………………………………………………………………………………………….61
2-9-1 فضای بازی و ورزش ………………………………………………………………………………………………………63
2-10 مطالعه در فضای باز دانشگاه ها……………………………………………………………………………………………63
2-10-1 آموزش پذیر بودن فضاهای باز دانشگاهی ………………………………………………………………………..65
2-11 جمع بندی فصل دوم………………………………………………………………………………………………………….66
فصـل سوم: روش پژوهش
3-1- مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………………..70
3-2- روش تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………………70
3-3- جامعه آماری ……………………………………………………………………………………………………………………70
3-4- نمونه و روش نمونه گیری (حجم نمونه و روش محاسبه) …………………………………………………….71
3-5- روش جمع آوری اطلاعات ……………………………………………………………………………………………….71
3-6-ابزارهای اندازه گیری …………………………………………………………………………………………………………71
3-7- تعیین روایی و اعتبار پرسشنامه……………………………………………………………………………………………72
3-8- روش های آماری ………………………………………………………………………………………………………………73
3-9- روش تجزیه و تحلیل داده ها …………………………………………………………………………………………….73
3-10- جمع بندی …………………………………………………………………………………………………………………….73
فصل چهارم: یافته های پژوهش
4-1 مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………….75
4-2توصیف ویژگی های جمعیت شناختی گروه نمونه……………………………………………………………………..75
4-3 تحلیل یافته ها ی سوالات تشریحی……………………………………………………………………………………….84
4-4 بحث و نتیجه گیری…………………………………………………………………………………………………………….86
فصل پنجم: روند طراحی
5-1 عوامل موثر در طراحی سایت…………………………………………………………………………………………………88
5-2 تاثیر عوامل اقلیمی در طراحی سایت ……………………………………………………………………………………89
5-3 قرار گیری نسبت به خورشید…………………………………………………………………………………………………89
5-4 تاثیر باد در طراحی سایت………………………………………………………………………………………………………90
5-4-1 اثر ونتوری باد………………………………………………………………………………………………………………….90
5-4-2 پدیده مونرو…………………………………………………………………………………………………………………….91
5-4-3 تاثیر زاویه باد…………………………………………………………………………………………………………………..91
5-5 مطالعات اقلیمی……………………………………………………………………………………………………………………92
5-5-1 تقسیمات اقلیمی ایران……………………………………………………………………………………………………….92
5-5-2 اقلیم استان تهران………………………………………………………………………………………………………………93
5-5-3 توزیع مکانی بارش در استان تهران……………………………………………………………………………………..94
5-5-4 دما………………………………………………………………………………………………………………………………….95
5-5-5- بادهای تهران………………………………………………………………………………………………………………..96
5-5-6 مشخصات اقلیمی شهر تهران……………………………………………………………………………………………..96
5-5-7 گروه اقلیمی نیمه بیابانی (تهران)…………………………………………………………………………………………96
5-6 ضوابط طراحی در اقلیم گرم و نیمه بیابانی……………………………………………………………………………..98
5-7 تغییرات اقلیمی بوجود آمده در سالهای اخیر در استان تهران………………………………………………………99
5-8 تحلیل و پیشبینی اثرات تغییر اقلیم بر فضای سبز شهرداری تهران …………………………………………..99
5-8-1 تمهیدات و ضوابط اقلیمی استان تهران…………………………………………………………………………….100
5-8-2 فضاهای سبز…………………………………………………………………………………………………………………100
5-9 ساختمانها …………………………………………………………………………………………………………………………103
5-9-1 جهت استقرار ساختمان…………………………………………………………………………………………………..103
5-9-2 بهترین جهت قرارگیری ساختمان درتهران…………………………………………………………………………103
5-10 تحلیل سایت……………………………………………………………………………………………………………………104
5-10-1 سایت دانشگاه شهید رجایی ……………………………………………………………………………………….. 105
5-10-2 ویژگی های سایت ………………………………………………………………………………………………………106
5-10-3 شیب زمین ………………………………………………………………………………………………………………..107
5-10-4 تقسیم بندی دانشگاه از حیث عملکرد……………………………………………………………………………..108
5-10-5 ارتفاع ساختمان ها ………………………………………………………………………………………………………108
5-10-6 نوسازی………………………………………………………………………………………………………………………109
5-10-7 موقعیت کنونی دانشکده ……………………………………………………………………………………………….110
5-10-8 آلترناتیوهای استقرار دانشکده معماری ……………………………………………………………………………111
5-11 ضوابط طراحی محیط های آموزشی……………………………………………………………………………………114
5-11-1 تراکم جمعیت کلاس …………………………………………………………………………………………………..115
5-11-2 تهویه آتلیه معماری……………………………………………………………………………………………………….115
5-11-3 الگوی چیدمان در کلاس درس ……………………………………………………………………………………..115
5-11-4 ضوابط عمومی طراحی فضا …………………………………………………………………………………………116
5-11-5 برنامه فیزیکی ……………………………………………………………………………………………………………..117
منابع………………………………………………………………………………………………………………………………………. 121
ضمائم……………………………………………………………………………………………………………………………………. 129
فهرست جداول
عنوان صفحه
جدول 2-1 عوامل موثر در شکل گیری حس مکان از دیدگاه صاحب نظران (ماخذ نگارنده)………………..15
جدول 2-2 مقالات جمع بندی شده توسط نگارنده…………………………………………………………………………47
جدول 4-1 گروه نمونه را بر اساس جنسیت توصیف می کند…………………………………………………………..75
جدول 4-2 گروه نمونه را بر اساس سن تقویمی توصیف می کند……………………………………………………..76
جدول 4-3 گروه نمونه را بر اساس قد توصیف می کند…………………………………………………………………..76
جدول 4-4 گروه نمونه را بر اساس وزن توصیف می کند………………………………………………………………..77
جدول 4-5 گروه نمونه را بر اساس رشته تحصیلی توصیف می کند………………………………………………….77
جدول 4-6 گروه نمونه را بر اساس تحصیلات توصیف می کند……………………………………………………….78
جدول 4-7 گروه نمونه را بر اساس سال تحصیلی توصیف می کند…………………………………………………..78
جدول 4-8گروه نمونه را بر اساس محل تولد توصیف می کند…………………………………………………………78
جدول4-9 فراوانی پاسخگویی آزمودنیها به گزینه های سؤالات مطالعه در فضای باز دانشگاه………………..79
جدول 4-10 فراوانی پاسخگویی آزمودنیها به گزینه های سؤالات تعامل دانشجوها در فضای باز دانشگاه………………………………………………………………………………………………………………………………………80
جدول 4-11 فراوانی پاسخگویی آزمودنیها به گزینه های سؤالات تفریح و استراحت در فضای باز دانشگاه………………………………………………………………………………………………………………………………………81
جدول 4-12 میانگین و انحراف استاندارد متغیرهای پژوهش…………………………………………………………….81
جدول 4-13 آزمون یکسانی واریانس…………………………………………………………………………………………….82
جدول 4-14تحلیل واریانس یک راهه متغیرهای پژوهش در دو گروه مذکر و مؤنث……………………………82
جدول 4-15 همبستگی بین متغیرهای پژوهش………………………………………………………………………………..83
جدول 4-16 ضرایب رگرسیون چندمتغیره سلسله مراتبی پیش بینی کننده های مطالعه…………………………83
جدول 5 – 1 آب و هوای تهران در ماه های مختلف سال……………………………………………………………….95
جدول 5-2 مقایسه آلتر ناتیو های استتقرار دانشکده معماری………………………………………………………….114
جدول5-3 ریز فضا های مورد نیاز دانشکده معماری……………………………………………………………………..119
فهرست اشکال
عنوان صفحه
شکل 2-1 دانشگاه ویرجینیا شارلوتسویل، آمریکا. پلان توسط توماس جفرسون کشیده وتوسط شخصی دیگر دوباره ترسیم شد(طراحی دانشگاه توسط برایان ادواردز)…………………………………………………………28
شکل 2-2 کتابخانه، دانشگاه ویرجینیا، شارلوتسویل، آمریکا، توماس جفرسون…………………………………..30
شکل 2-3 فضای سبز و ارتباطی دانشگاه ویرجینیا، شارلوتسویل، آمریکا………………………………………….30
شکل 2-4 فضای مرکزی دانشگاه ییل، نیوپورت، آمریکا…………………………………………………………………31
شکل 2-5 طراحی فضای باز به ایجاد مرزهایی در محوطه دانشگاهی کمک می کند. دانشگاه اوهایواستیت کلمبوس، آمریکا…………………………………………………………………………………………………………………………36
شکل 2-6 مشخص کردن مرکز دانشگاه در شکل گیری فضای خارجی در دانشگاه اوهایواستیت، کلمبوس، آمریکا. …………………………………………………………………………………………………………………………………….41
شکل 2-7 مناظر به عنوان پایه های برنامه ریزی دانشگاهی عمل می کنند. دانشگاه بریتیش کلمبیا، ونکوور، کانادا…………………………………………………………………………………………………………………………………………42
شکل 2-8 پلان محوطه دانشگاهی به عنوان ساخت مکان در پلی تکنیک تماسک، سنگاپور، طراحی توسط مایکل ویلفورد و همکاران……………………………………………………………………………………………………………43
شکل 2-9 منظره ترسیم شده توسط لوگان از کالج آکسفورد (1675) نظم علمی بازتاب معماری دانشگاه است…………………………………………………………………………………………………………………………………………45
شکل 2-10 دانشگاه ناتینگهام، انگلستان، طراحی توسط مایکل هاپکینز وشرکاء…………………………………45
شکل 2-11 نمونه فضای باز دانشگاه و تعاملات اجتماعی………………………………………………………………..63
شکل 2-12 فضای باز دانشگاه تربی دبیر شهید رجایی (نگارنده)……………………………………………………..65
شکل 5-1 تاثیر پدیده ونتوری باد در ساختمان………………………………………………………………………………..90
شکل 5-2 پدیده مونرو………………………………………………………………………………………………………………..91
شکل 5-3 همسایگی های سایت دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی …………………………………………………106
شکل 5-4 دید به اطراف سایت مورد مطالعه در دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی……………………………106
شکل 5-5 ویژگی های سایت مورد مطالعه در دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی…………………………….107
شکل 5-6 ویژگی های ارتفاعی سایت مورد مطالعه در دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی…………………..107
شکل 5-7 ویژگی های عملکردی سایت مورد مطالعه در دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی………………108
شکل 5-8 ویژگیهای ارتفاعی ساختمان های موجود سایت مورد مطالعه در دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی…………………………………………………………………………………………………………………………………… 109
شکل 5-9 فرسودگی ساختمان های موجود سایت مورد مطالعه در دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی……………………………………………………………………………………………………………………………………..110
شکل 5-10 موقعیت فعلی دانشکده معماری دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی…………………………………110
شکل 5-11 موقعیت فعلی دانشکده معماری دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی…………………………………112
شکل 5-12 آلترناتیو های استقرار دانشکده معماری در سایت دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی…………..112
شکل 5-13 آلترناتیو های استقرار دانشکده معماری در سایت دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی…………..113
شکل 5-14 آلترناتیو های استقرار دانشکده معماری در سایت دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی…………..113
شکل 5-15 طراحی شده دانشکده معماری توسط نگارنده…………………………………………………………….. 120
فهرست نمودارها
عنوان صفحه
نمودار2-1 وضعيت گرمايي راحت بر حسب سرعت باد و نوع پوشش براي عابران ـ معيار پل واردن (سازمان برنامه و بودجه، 1375)……………………………………………………………………………………………………33
نمودار2-2 انسان ،محیط و مکانسیم رفتاری در بررسی روانشناسانه محیط (نگارنده)…………………………….51
نمودارشماره 4-1 مطالعه در فضای باز………………………………………………………………………………………….84
نمودارشماره4-2 نشست و گفتگو در محوطه دانشگاه……………………………………………………………………..85
نمودارشماره4-3 تفریح و رفع خستگی در محوطه دانشگاه……………………………………………………………..85
نمودارشماره4-4 جذابیت در محوطه دانشگاه…………………………………………………………………………………86
نمودار5-1 برنامه فیزیکی دانشکده معماری…………………………………………………………………………………..117
نمودار 5-2 ریز فضاهای بخشهای مختلف دانشکده معماری…………………………………………………………..118
نمودار5-3 ارتباط فضایی ریز فضا ها…………………………………………………………………………………………..118
فهرست نقشه ها
عنوان صفحه
نقشه 5-1 تقسیمات اقلیمی ایران ………………………………………………………………………………………………….92
نقشه 5-2 میانگین بارش سالانه استان البرز و تهران…………………………………………………………………………95
نقشه5-3 پهنه بندی اقلیم تهران……………………………………………………………………………………………………..98
نقشه 5-4 سایت دانشگاه شهید رجایی…………………………………………………………………………………………104
نقشه 5-5 سایت دانشگاه شهید رجایی…………………………………………………………………………………………105
Bvwtth –
best non prescription allergy medication generic name for allergy pills most recommended allergy medication