فهرست مطالب |
|
عنوان |
صفحه |
فصل اول: مقدمه و بررسی منابع |
|
1-1- فسفر…………………………………………………………………………………………………………………………. |
2 |
1-1-1- فسفر در خاک …………………………………………………………………………………………………….. |
2 |
1-1-2- فسفر در گیاه ………………………………………………………………………………………………………. |
5 |
1-2- آرسنیک ……………………………………………………………………………………………………………………. |
7 |
1-2-1- شیمی آرسنیک ……………………………………………………………………………………………………. |
7 |
1-2-2- منابع ورود آرسنیک به محیط زیست……………………………………………………………………….. |
7 |
1-2-2-1- منابع طبیعی ورود آرسنیک به محیط زیست ……………………………………………………… |
8 |
1-2-2- 2- منابع انسانی ورود آرسنیک به محیط زیست ……………………………………………………. |
10 |
الف- فعالیتهای کشاورزی و دامپروری ………………………………………………………………………. |
11 |
ب- فعالیتهای صنعتی و معدنکاری …………………………………………………………………………… |
12 |
1-2-3- گونههای آرسنیک ………………………………………………………………………………………………… |
13 |
1-2-4- آرسنیک معدنی و آلی …………………………………………………………………………………………… |
15 |
1-2-5- مناطق آلوده به آرسنیک ………………………………………………………………………………………… |
16 |
1-2-5-1- مناطق آلوده به آرسنیک در جهان …………………………………………………………………….. |
16 |
1-2-5-2- مناطق آلوده به آرسنیک در ایران ……………………………………………………………………… |
16 |
1-2-6- غلظت مجاز آرسنیک در آب، خاک و محصولات کشاورزی ……………………………………… |
18 |
1-2-7- پدیدههای مؤثر بر تحرّک و حلالیّت آرسنیک در خاک ……………………………………………… |
18 |
1-2-7-1- نقش ظرفیت تبادل کاتیونی خاک بر تحرک آرسنیک در خاک …………………………….. |
19 |
1-2-7-2- نقش کانیهای رسی بر تحرک آرسنیک ……………………………………………………………. |
20 |
1-2-7-3- نقش مواد آلی بر تحرک آرسنیک …………………………………………………………………….. |
21 |
1-2-7-4- نقش سزکوئی اکسیدها بر تحرک آرسنیک ………………………………………………………… |
22 |
فهرست مطالب |
|
عنوان |
صفحه |
1-2-7-5- نقش اکسیداسیون و احیا بر تحرّک و حلالیّت آرسنیک در خاک ………………………….. |
23 |
1-2-7-6- نقش کلسیت، کربناتها و بیکربناتها بر تحرک آرسنیک…………………………………… |
25 |
1-2-7-7- نقش رقابت آنیونی بر تحرک آرسنیک ……………………………………………………………… |
27 |
الف- نقش رقابت آنیونهای آلی بر جذب آرسنیک توسط سطوح جذب …………………………….. |
27 |
ب- نقش رقابت آنیونهای معدنی بر جذب آرسنیک توسط سطوح جذب…………………………… |
28 |
1-2-7-8- نقش pH بر تحرک آرسنیک …………………………………………………………………………… |
31 |
1-2-8- راههایی که انسان را در معرض آرسنیک قرار میدهد ……………………………………………….. |
34 |
1-2-9- مسمومیت گیاه به آرسنیک ……………………………………………………………………………………. |
36 |
1-2-10- مکانسیم جذب آرسنیک در گیاه ………………………………………………………………………….. |
38 |
1-3- گیاه سویا……………………………………………………………………………………………………………………. |
41 |
1-4- اهداف تحقیق……………………………………………………………………………………………………………… |
42 |
فصل دوم: مواد و روشها |
|
2-1- عملیات گلخانهای ………………………………………………………………………………………………………. |
44 |
2-1-1- آماده سازی خاک ………………………………………………………………………………………………… |
44 |
2-1–2- عملیات کاشت و داشت گیاه سویا ………………………………………………………………………… |
46 |
2-1-3- عملیات برداشت گیاه سویا ……………………………………………………………………………………. |
47 |
2-2- عملیات آزمایشگاهی ………………………………………………………………………………………………….. |
48 |
2-2-1- روشهای فیزیکی و شیمیایی تجزیه خاک ………………………………………………………………. |
48 |
2-2-1-1- اندازهگیری بافت خاک …………………………………………………………………………………… |
48 |
2-2-1-2- اندازهگیری EC و pH در عصاره اشباع و آب گلخانه ………………………………………… |
49 |
2-2-1-3- درصد رطوبت اشباع (sp) ………………………………………………………………………………. |
50 |
2-2-1-4- اندازهگیری کربنات و بیکربنات در عصاره اشباع و آب گلخانه …………………………… |
50 |
2-2-1-5- اندازهگیری کلر در عصاره اشباع و آب گلخانه ………………………………………………….. |
51 |
2-2-1-6- اندازهگیری سولفات در عصاره اشباع و آب گلخانه ……………………………………………. |
52 |
فهرست مطالب |
|
عنوان |
صفحه |
2-2-1-7- اندازهگیری کلسیم و منیزیم در عصاره اشباع و آب گلخانه …………………………………. |
53 |
2-2-1-8- تعیین نیتروژن کل خاک …………………………………………………………………………………. |
54 |
2-2-1-9- اندازهگیری مقدار ماده آلی خاک ……………………………………………………………………… |
55 |
2-2-1-10- اندازهگیری مقدار فسفر قابل جذب در خاک……………………………………………………. |
56 |
2-2-1-11- تعیین ظرفیت تبادل کاتیونی خاک …………………………………………………………………. |
57 |
2-2-2- اندازهگیری صفات ظاهری گیاه ……………………………………………………………………………… |
57 |
2-2-3- هضم و عصارهگیری ماده گیاهی ……………………………………………………………………………. |
58 |
2-2-4- اندازهگیری غلظت فسفر در گیاه ……………………………………………………………………………. |
59 |
2-2-5- اندازهگیری صفات فیزیولوژیک در گیاه ………………………………………………………………….. |
60 |
2-2-4-1- اندازهگیری فعالیت کاتالاز ………………………………………………………………………………. |
60 |
2-2-4-2- اندازهگیری میزان پراکسیداسیون چربی……………………………………………………………… |
61 |
2-3- آنالیز دادهها ……………………………………………………………………………………………………………….. |
62 |
فصل سوم: نتایج و بحث |
|
3-1- خاک ………………………………………………………………………………………………………………………… |
64 |
3-1-1- خصوصیات شیمیایی و فیزیکی خاک و آب آبیاری ………………………………………………….. |
64 |
3-1-2- اثر تیمارهای آرسنیک و فسفر بر فراهمی فسفر خاک ……………………………………………….. |
66 |
3-2- گیاه ………………………………………………………………………………………………………………………….. |
72 |
3-2-1- بررسی درصد جوانهزنی گیاه سویا …………………………………………………………………………. |
72 |
3-2-1-1- بررسی اثر آرسنیک بر درصد جوانهزنی گیاه سویا ……………………………………………… |
72 |
3-2-1-2- بررسی اثر متقابل آرسنیک و فسفر بر درصد جوانهزنی گیاه سویا ………………………… |
76 |
3-2-1-3- بررسی اثر متقابل رقم و آرسنیک بر درصد جوانهزنی گیاه سویا ………………………….. |
77 |
3-2-1-4- بررسی اثر متقابل رقم، آرسنیک و فسفر بر درصد جوانهزنی سویا ……………………….. |
79 |
3-2-2- بررسی صفات ظاهری گیاه سویا ………………………………………………………………………….. |
81 |
3-2-2-1- بررسی اثر آرسنیک بر صفات ظاهری ………………………………………………………………. |
82 |
فهرست مطالب |
|
عنوان |
صفحه |
الف- بررسی اثر آرسنیک بر عملکرد زیست توده اندام هوایی گیاه سویا ……………………………… |
82 |
ب- بررسی اثر آرسنیک بر ارتفاع اندام هوایی گیاه سویا ……………………………………………………. |
85 |
ج- بررسی اثر آرسنیک بر تعداد غلاف، تعداد بذر و وزن خشک بذر گیاه سویا …………………… |
87 |
3-2-2-2- بررسی اثر متقابل آرسنیک و فسفر بر رشد اجزای عملکرد…………………………………… |
91 |
الف- بررسی اثر متقابل آرسنیک و فسفر بر زیست توده اندام هوایی …………………………………… |
91 |
ب- بررسی اثر متقابل آرسنیک و فسفر بر ارتفاع اندام هوایی …………………………………………….. |
97 |
ج- بررسی اثر متقابل آرسنیک و فسفر بر تعداد غلاف، تعداد دانه و وزن دانه سویا……………….. |
99 |
3-2-2-3- بررسی اثر متقابل رقم و آرسنیک بر رشد اجزای مختلف گیاه ……………………………… |
104 |
الف- بررسی اثر متقابل آرسنیک و رقم بر زیست توده اندام هوایی……………………………………… |
106 |
ب- بررسی اثر متقابل رقم و آرسنیک بر ارتفاع اندام هوایی گیاه سویا ………………………………… |
106 |
ج- بررسی اثر متقابل رقم و آرسنیک بر تعداد غلاف و وزن بذر گیاه سویا…………………………… |
107 |
3-2-3- بررسی غلظت فسفر در گیاه ………………………………………………………………………………….. |
110 |
3-2-3-1- بررسی اثر آرسنیک بر غلظت فسفر کل گیاه (اندام هوایی و ریشه)……………………….. |
110 |
3-2-3-2- بررسی اثر آرسنیک بر فاکتور انتقال فسفر (اندام هوایی به ریشه)………………………….. |
116 |
3-2-3-3- بررسی اثر متقابل آرسنیک و فسفر بر غلظت فسفرکل در سویا ……………………………. |
119 |
3-2-3-4- بررسی اثر متقابل رقم و آرسنیک بر فسفر گیاه ………………………………………………….. |
129 |
الف- بررسی اثر متقابل رقم و آرسنیک بر غلظت فسفر اندامهوایی ……………………………………….. |
131 |
ب- بررسی اثر متقابل رقم و آرسنیک بر مقدار فسفر اندامهوایی …………………………………………… |
131 |
3-2-4- بررسی برخی خصوصیات بیوشیمیای اندام هوایی گیاه سویا …………………………………… |
133 |
الف- بررسی اثر آرسنیک بر فعالیت کاتالاز در اندام هوایی گیاه سویا ……………………………………. |
133 |
ب- بررسی اثرآرسنیک بر پراکسیداسیون چربی در اندام هوایی گیاه سویا ……………………………… |
136 |
ج- بررسی اثر آرسنیک بر برخی صفات بیوشیمیایی رقم سویا و لاین امید بخش ……………………. |
140 |
نتیجهگیری کلی ……………………………………………………………………………………………………………… |
142 |
منابع ……………………………………………………………………………………………………………………………… |
143 |
فهرست جداول |
|||
عنوان |
صفحه |
||
جدول 3- 1- برخی از ویژگیهای فیزیکی- شیمیایی و غلظت عناصر آب آبیاری و خاک قبل از اجرای آزمایش…………………………………………………………………………………………………………………………………….. |
65 |
||
جدول 3- 2- تجزیه واریانس میانگین مربعات اثر آرسنیک، فسفر و اثر متقابل آنها بر غلظت فسفر قابل دسترس در خاک ……………………………………………………………………………………………………………………… |
66 |
||
جدول 3-3- مقایسه میانگین اثر متقابل آرسنیک و فسفر بر غلظت فسفر در دسترس خاک ………………… |
71 |
||
جدول3-4- تجزیه واریانس اثر رقم، آرسنیک و اثرات متقابل آنها بر درصد جوانهزنی گیاه سویا………………………………………………………………………………………………………………………………………… |
72 |
||
جدول 3-5- تجزیه واریانس اثر رقم، آرسنیک، فسفر و اثرات متقابل آنها بر صفات ظاهری گیاه سویا |
81 |
||
جدول 3-6- مقایسه میانگین صفات ظاهری رقم و لاین امید بخش سویا در دو شرایط آلودگی و عدم آلودگی آرسنیک ……………………………………………………………………………………………………………………….. |
105 |
||
جدول 3-7- تجزیه واریانس اثر رقم، آرسنیک و اثرات متقابل آنها بر غلظت فسفر اندامهوایی و ریشه، مقدار فسفر اندامهوایی و فاکتور انتقال فسفر گیاه سویا ………………………………………………………………….. |
111 |
||
جدول 3-8- مقایسه میانگین اثر متقابل رقم و آرسنیک بر غلظت و مقدار فسفر اندامهوایی، غلظت فسفر ریشه و فاکتور انتقال آن ……………………………………………………………………………………………………. |
130 |
||
جدول 3-9- تجزیه واریانس میانگین مربعات اثر رقم، آرسنیک، فسفر و اثرات متقابل آنها بر میزان مالوندی آلدهید و کاتالاز گیاه سویا ……………………………………………………………………………………………. |
133 |
||
جدول 3-10- مقایسه میانگین اثر آرسنیک بر میزان فعالیت مالوندیآلدهید و کاتالاز اندام هوایی گیاه سویا ……………………………………………………………………………………………………………………………………….. |
134 |
||
جدول 3-11- مقایسه میانگین اثر متقابل آرسنیک و فسفر بر میزان فعالیت کاتالاز و مالوندیآلدهید اندام هوایی سویا ………………………………………………………………………………………………………………………. |
136 |
||
جدول 3-12- مقایسه میانگین فعالیت بیوشیمیایی اندام هوایی دو گیاه سویا در دو شرایط آلودگی و عدم آلودگی آرسنیک ………………………………………………………………………………………………………………… |
140 |
||
فهرست اشکال |
|||
عنوان |
صفحه |
||
شکل 3-1- مقایسه میانگین اثر مقادیر مختلف آرسنیک بر درصد جوانهزنی گیاه سویا …………………. |
74 |
||
شکل 3-2- مقایسه میانگین درصد جوانهزنی گیاه سویا در اثر کاربرد مقادیر مختلف فسفر در خاک آلوده به آرسنیک …………………………………………………………………………………………………………………. |
77 |
||
شکل 3-3- مقایسه میانگین اثر متقابل رقم و آرسنیک بر میانگین درصد جوانهزنی گیاه سویا…………. |
78 |
||
شکل 3-4- مقایسه میانگین اثر متقابل رقم ، آرسنیک و فسفر بر میانگین درصد جوانهزنی گیاه سویا |
80 |
||
شکل 3-5- مقایسه میانگین اثر آرسنیک بر زیست توده اندام هوایی گیاه سویا ……………………………. |
83 |
||
شکل 3-6- مقایسه میانگین اثر سطوح مختلف آرسنیک بر ارتفاع گیاه ………………………………………. |
86 |
||
شکل 3-7- مقایسه میانگین اثر سطوح مختلف آرسنیک بر تعداد غلاف سویا (الف)، تعداد بذر سویا (ب) و وزن بذر سویا (ج) ……………………………………………………………………………………………………. |
90 |
||
شکل 3-8- مقایسه میانگین اثر متقابل آرسنیک و فسفر بر زیست توده اندام هوایی گیاه سویا ………. |
91 |
||
شکل 3-9- مقایسه میانگین اثر متقابل آرسنیک و فسفر بر زیست توده اندام هوایی گیاه سویا ………. |
98 |
||
شکل 3-10- مقایسه میانگین اثر متقابل آرسنیک و فسفر بر تعداد غلاف گیاه سویا ……………………… |
101 |
||
شکل 3-11- مقایسه میانگین اثر متقابل آرسنیک و فسفر بر تعداد دانه (الف) و وزن خشک دانه (ب) گیاه سویا ……………………………………………………………………………………………………………………. |
103 |
||
شکل 3-12- مقایسه میانگین اثر متقابل آرسنیک و فسفر بر میانگین تعداد غلاف لاین امید بخش و رقم مادری سویا ………………………………………………………………………………………………………………….. |
108 |
||
شکل 3-13- مقایسه میانگین اثر آرسنیک بر غلظت فسفر کل گیاه سویا …………………………………….. |
112 |
||
شکل 3-14- مقایسه میانگین اثر آرسنیک بر غلظت فسفر اندامهوایی (الف) و مقدار فسفر اندامهوایی (ب) گیاه سویا ………………………………………………………………………………………………………….. |
114 |
||
شکل 3-15- مقایسه میانگین اثر آرسنیک بر غلظت فسفر ریشه گیاه سویا ………………………………….. |
115 |
||
شکل 3-16- مقایسه میانگین اثر آرسنیک بر فاکتور انتقال فسفر ……………………………………………….. |
117 |
||
شکل 3-17- مقایسه میانگین اثر متقابل آرسنیک و فسفر بر غلظت فسفر کل گیاه ……………………….. |
120 |
||
فهرست اشکال |
|
عنوان |
صفحه |
شکل 3-18- مقایسه میانگین اثر متقابل آرسنیک و فسفر بر غلظت فسفر اندام هوایی ………………….. |
127 |
شکل 3-19- مقایسه میانگین اثر متقابل آرسنیک و فسفر بر غلظت فسفر ریشه سویا …………………… |
128 |
شکل 3-20- مقایسه میانگین اثر سطوح فسفر بر فعالیت مالوندیآلدهید اندام هوایی سویا ………….. |
139 |