%38تخفیف

دانلود: بررسی نقش همگونی هویتی در تعاملات فضایی مطالعه موردی تعاملات ایران و ناحیه­ ­شیعه­نشین جنوب عراق  

تعداد 155صفحه در فایل word

کارشناسی ارشد

رشته جغرافیای سیاسی

 

 

بررسی نقش همگونی هویتی در تعاملات فضایی

مطالعه موردی تعاملات ایران و ناحیه­ ­شیعه­نشین جنوب عراق

 

 

چکیده

    بخش عمده­ای از تجربیات تاریخی ملت­ها برایند موقعیت جغرافیایی و کنش متقابلی است که با دیگر جوامع انسانی و واحدهای سیاسی داشته­اند. جستار هویت به عنوان منبع معنا برای این واحدهای سیاسی- فضایی طی تاریخ، جهت­دهنده به بسیاری از تعاملات فضایی بوده است. داده­های موجود گویای آن است که در بسیاری از این واحدها به هر میزان از همگونی هویتی برخوردار بوده­اند، زمینه بیشتری برای پیدایش سازه­های ژئوپلیتیکی و مناسبات فضایی فراهم شده است، هویت ملی در کشور ایران نمودی دینی و ملی دارد که همین مشخصه این کشور را در پیوند با تحولات سیاسی و فرهنگی کشورهای پیرامون قرار داده است در این میان دست­کم دو ناحیه کردنشین عراق در شمال طی چند دهه اخیر و ناحیه شیعه­نشین در جنوب این کشور طی چند سده گذشته در کانون توجه مردم و کارگزاران نظام قرار داشته­اند. از آنجایی که مذهب شیعی و علمای دینی نقش مؤثری در جهت­دهی به تعامل کانون­های قدرت و نیز هویت ایرانی داشته­اند ناحیه شیعه­نشین جنوب عراق به واسطه وجود  عتبات عالیات و وجود حوزه­های علمیه قدرت­مند، همواره در کانون توجه مردم و کارگزاران نظام قرار داشته است. مناسبات ایران با این ناحیه از عراق پیش از پیدایش این کشور و چه در زمان پیدایش این کشور و چه از زمان فروپاشی حزب بعث، از الگوی ژئوپلیتیکی تعاملی تبعیت کرده است با این توضیح که الگوی یاد شده به فراخور قدرت­یابی حکومت مرکزی در این کشور با افت و خیز همراه بوده است پایان­نامه حاضر در قالب دو فرضیه 1) مذهب عامل ژئوپلیتیکی مؤثر در جهت­دهی به تعاملات فضایی ایران و ناحیه شیعه­نشین عراق است و 2) تعاملات فضائی ایران و ناحیه شیعه­نشین جنوب عراق از الگوی سینوسی (افت و خیزدار) تبعیت می­کند به بررسی الگوی تعامل ژئوپلیتیکی موجود پرداخته است. داده­ها مورد نیاز تحقیق به روش کتابخانه­ای (کتب، نشریات و اینترنت) گرداوری شده است و روش­شناسی حاکم بر تحقیق نیز ماهیتی تبینی دارد. نتیجه تحقیق نشان داد که الگوی ژئوپلیتیکی حاکم بر مناسبات دو کشور تابعی از قدرت­یابی ناحیه شیعه­نشین عراق و مناسبات سیاسی حاکم بر دو کشور ایران و عراق در سطح کلان بوده است.

واژگان کلیدی: هویت، تعاملات ژئوپلیتیک، ایران، شیعه و عراق

                                                                        فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                                  صفحه

فصل اول: طرح و بیان مسئله

مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………1

1-1- بیان مسئله………………………………………………………………………………………………………………………………………………3

1-2- سوالات تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………………..6

1-3- فرضیات تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………………….6

1-4- روش تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………………………6

1-5- روش جمع­آوری اطلاعات………………………………………………………………………………………………………………………6

1-6- پیشینه تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………………………………….6

فصل دوم: مفاهیم و ادبیات نظری…………………………………………………………………………………………………………….10

2-1- هویت…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….11

2-2- رویکردهای هویت…………………………………………………………………………………………………………………………………14

2-3- مؤلفه­های هویت……………………………………………………………………………………………………………………………………15

2-3-1- سرزمین و قلمروی جغرافیایی………………………………………………………………………………………………………..15

2-3-2- تاریخ مشترک…………………………………………………………………………………………………………………………………..16

2-3-3- زبان و تبار مشترک…………………………………………………………………………………………………………………………16

2-3-4- ساختار اجتماعی……………………………………………………………………………………………………………………………..17

2-3-5- ساختار فرهنگی………………………………………………………………………………………………………………………………17

2-3-6- دین و مذهب…………………………………………………………………………………………………………………………………..17

2-4- ابزارهای ساخت هویت……………………………………………………………………………………………………………………….18

2-4-1- فضا و مکان…………………………………………………………………………………………………………………………………….18

عنوان                                                                                                                                  صفحه

2-4-2- فرهنگ……………………………………………………………………………………………………………………………………………19

2-5- بسترهای موضوعی هویت………………………………………………………………………………………………………………….19

2-5-1- فلسفه……………………………………………………………………………………………………………………………………………..19

2-5-2- روانشناسی…………………………………………………………………………………………………………………………………….20

2-5-3- جامعه­شناسی………………………………………………………………………………………………………………………………..21

2-5-4- جغرافیا…………………………………………………………………………………………………………………………………………..21

2-6- مقیاس­های هویتی…………………………………………………………………………………………………………………………….23

2-6-1- مقیاس جهانی……………………………………………………………………………………………………………………………….24

2-6-2- مقیاس منطقه­ای…………………………………………………………………………………………………………………………..24

2-6-3- مقیاس ملی……………………………………………………………………………………………………………………………………24

2-6-4- مقیاس فروملی………………………………………………………………………………………………………………………………25

2-8- هویت و ارتباطات میان­فرهنگی ………………………………………………………………………………………………………..25

2-9- نسبت هویت با روابط ملت­ها……………………………………………………………………………………………………………27

2-10- تعاملات بین­الملل…………………………………………………………………………………………………………………………..29

2-11- سیاست خارجی……………………………………………………………………………………………………………………………..30

2-12- فضا………………………………………………………………………………………………………………………………………………….31

2-12-1- مکان…………………………………………………………………………………………………………………………………………..32

2-12-1-1- محل………………………………………………………………………………………………………………………………………33

2-12-1-2- موقعیت…………………………………………………………………………………………………………………………………33

2-12-1-3- بار احساسی مکان………………………………………………………………………………………………………………..33

2-13- بعد کارکردی مکان و فضا…………………………………………………………………………………………………………….33

عنوان                                                                                                                                  صفحه

2-13-1- کارکرد تولیدی………………………………………………………………………………………………………………………………34

2-13-2- کارکرد فضائی………………………………………………………………………………………………………………………………..34

2-13-3- کارکرد عاطفی……………………………………………………………………………………………………………………………….34

2-13-4- کارکرد قدسی………………………………………………………………………………………………………………………………..35

2-14- مفهوم فضا در روابط بین الملل…………………………………………………………………………………………………………35

2-15- نظام بین­الملل…………………………………………………………………………………………………………………………………….36

2-15-1- مشخصات نظام بین­الملل……………………………………………………………………………………………………………..38

2-15-2- نظریه­های روابط بین­الملل……………………………………………………………………………………………………………39

2-15-3- سیاست هویت در نظام بین­الملل……………………………………………………………………………………………….41

2-16- نظام منطقه­ای…………………………………………………………………………………………………………………………………..42

2-16-1- منطقه جغرافیایی…………………………………………………………………………………………………………………………43

2-16-2- منطقه ژئوپلیتیکی……………………………………………………………………………………………………………………….43

2-16-3- سازه­ ژئوپلیتیکی………………………………………………………………………………………………………………………….44

2-16-4- سازمان منطقه­ای………………………………………………………………………………………………………………………..44

2-17- الگوی­های روابط منطقه­ای…………………………………………………………………………………………………………….45

2-17-1- روابط دولت­های عضو، به صورت رسمی…………………………………………………………………………………45

2-17-2- روابط دولت­های عضو، به صورت غیررسمی…………………………………………………………………………..45

2-17-3- روابط دولت­های عضو، با یکدیگر خارج از سازمان و به صورت دوجانبه………………………………45

2-17-4- روابط دولت­های عضو، با غیر عضو به صورت دو یا چندجانبه………………………………………………46

2-17-5- روابط سازمان با سایر سازمان­های منطقه­ای…………………………………………………………………………..46

2-17-6- روابط سازمان منطقه­ای با سایر دولت­ها…………………………………………………………………………………46

عنوان                                                                                                                                  صفحه

2-18- ویژگی­های سازه­ی منطقه­ای…………………………………………………………………………………………………………….47

2-19- هم­فضائی ژئوپلیتیک…………………………………………………………………………………………………………………………50

2-20- قلمرو ژئوپلیتیک……………………………………………………………………………………………………………………………….50

2-21- تعلق ژئوپلیتیک………………………………………………………………………………………………………………………………..53

2-22- الگوهای فضائی در ژئوپلیتیک…………………………………………………………………………………………………………54

2-22-1- الگوی سلسله مراتبی…………………………………………………………………………………………………………………..54

2-22-2- الگوی تعاملی……………………………………………………………………………………………………………………………….54

2-23-3- الگوی گسترشی و نفوذ……………………………………………………………………………………………………………….55

نتیجه­گیری…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….57

فصل سوم: محیط­شناسی مسئله……………………………………………………………………………………………………………58

3-1- پراکنش جغرافیایی شیعیان………………………………………………………………………………………………………………59

3-2- ایران……………………………………………………………………………………………………………………………………………………60

3-2-1- تاریخ هویت ایرانی………………………………………………………………………………………………………………………..61

3-2-2- مؤلفه­های هویتی ایران…………………………………………………………………………………………………………………63

3-2-2-1- مذهب تشیع…………………………………………………………………………………………………………………………….63

3-2-2-2- نظام سیاسی و دولت واحد………………………………………………………………………………………………………63

3-2-2-3- سرزمین مشترک………………………………………………………………………………………………………………………63

3-2-2-4- زبان فارسی………………………………………………………………………………………………………………………………..63

3-2-2-5- اسطوره­ها و حماسه­های ایرانی………………………………………………………………………………………………..64

3-2-2-6- آیین­ها و آداب و رسوم……………………………………………………………………………………………………………..65

3-2-3- هویت چندپایه­ی ایران………………………………………………………………………………………………………………….65

عنوان                                                                                                                                  صفحه

3-2-4- نسبت هویت و سیاست خارجی در ایران…………………………………………………………………………………….65

3-2-5- هویت مذهبی ایران……………………………………………………………………………………………………………………….67

3-3- عراق……………………………………………………………………………………………………………………………………………………69

3-3-1- جغرافیای انسانی و سیاسی…………………………………………………………………………………………………………..71

3-3-1-1- ناحیه اول………………………………………………………………………………………………………………………………….71

3-3-1-2- ناحیه دوم…………………………………………………………………………………………………………………………………71

3-3-1-3- ناحیه سوم………………………………………………………………………………………………………………………………..71

3-3-2- پیدایش تشیع در عراق………………………………………………………………………………………………………………..73

3-3-3- پراکنش شیعیان عراق…………………………………………………………………………………………………………………74

3-3-4- جمعیت شیعیان عراق………………………………………………………………………………………………………………..75

3-3-5- ساختار اجتماعی شیعیان عراق…………………………………………………………………………………………………77

3-3-6- هویت­یابی شیعیان عراق…………………………………………………………………………………………………………….78

3-3-7- وضعیت عمومی شیعیان عراق………………………………………………………………………………………………….79

3-3-7-1- وضعیت فرهنگی- اجتماعی…………………………………………………………………………………………………80

3-3-7-2- وضعیت سیاسی­­­- مذهبی…………………………………………………………………………………………………….81

3-3-7-3- وضعیت اقتصادی…………………………………………………………………………………………………………………..84

3-3-8- عتبات عالیات…………………………………………………………………………………………………………………………….86

3-3-9- نقش سیاسی شیعیان عراق……………………………………………………………………………………………………..87

3-3-9-1- حاکمیت سیاسی…………………………………………………………………………………………………………………90

3-3-9-2- مشی سیاسی……………………………………………………………………………………………………………………….90

 

عنوان                                                                                                                                  صفحه

3-3-9-3- احزاب و جریان­های سیاسی…………………………………………………………………………………………………….90

3-3-9-3-1- حزب الدعوه اسلامی……………………………………………………………………………………………………………90

3-3-9-3-2- مجلس اعلای اسلامی عراق………………………………………………………………………………………………..92

3-3-9-3-3- جریان صدر(التیار الصدری) ………………………………………………………………………………………………..93

3-3-9-3-4- جماعت­العلما…………………………………………………………………………………………………………………………93

3-3-9-4- رویکردهای احزاب شیعی عراق……………………………………………………………………………………………….94

3-3-10- بازیابی شیعیان پس از سقوط صدام………………………………………………………………………………………….95

3-3-10- نقاط قوت شیعیان برای ایفای نقش سیاسی…………………………………………………………………………….96

3-3-10-1- وزن ژئوپلیتیک شیعیان عراق…………………………………………………………………………………………….. 97

3-3-10-2- شیعیان و بحث فدرالیسم عراق……………………………………………………………………………………………97

نتیجه­گیری……………………………………………………………………………………………………………………………………………………99

فصل چهارم: یافته­های تحقیق……………………………………………………………………………………………………………..100

4-1- ئوپلیتیک شیعه…………………………………………………………………………………………………………………………………101

4-2- همگونی هویتی شیعیان منطقه با ایران…………………………………………………………………………………………101

4-3- تعلقات ژئوپلیتیک ایران در عراق……………………………………………………………………………………………………103

4-3-1- عتبات عالیات………………………………………………………………………………………………………………………………103

4-3-2- حوزه علمیه نجف………………………………………………………………………………………………………………………..103

4-3-3- نقش سیاسی شیعیان…………………………………………………………………………………………………………………104

4-4- گستردگی حضور اتباع ایرانی در عراق………………………………………………………………………………………….104

4-5- ایرانیان مقیم عراق با حقوق ویژه………………………………………………………………………………………………….105

4-6- تعاملات ایران و بخش شیعه­نشین عراق………………………………………………………………………………………107

عنوان                                                                                                                                  صفحه

4-6-1- تعاملات اجتماعی…………………………………………………………………………………………………………………………107

4-6-1-1- خانواده­هایی با هویت ایرانی – عراقی…………………………………………………………………………………….109

4-6-2- تعاملات فرهنگی- مذهبی………………………………………………………………………………………………………….110

4-6-2-1- مدارس ایرانی در عراق…………………………………………………………………………………………………………..113

4-6-3- تعاملات اقتصادی………………………………………………………………………………………………………………………..114

4-6-4- همبستگی ایدئولوژیک و همگرایی تاریخی………………………………………………………………………………115

4-7- نقش علمای ایرانی در انقلاب عشرین عراق………………………………………………………………………………….118

4-8- انگلستان و قطع ارتباط شیعیان عراق از ایران…………………………………………………………………………….120

4-9- حاکمیت صدام و افت تعاملات……………………………………………………………………………………………………..121

4-10- تعاملات فضایی…………………………………………………………………………………………………………………………….122

4-11- روند تعاملات پس از سقوط صدام………………………………………………………………………………………………124

4-11-1- قراردادهای همکاری دوجانبه………………………………………………………………………………………………….125

4-11-2- اشتراک ادبیات…………………………………………………………………………………………………………………………126

4-11-3- وابستگی راهبردی…………………………………………………………………………………………………………………..126

4-11-4- نفوذ ایران در عراق………………………………………………………………………………………………………………….127

4-11-5- عراق جدید واسطه نفوذ ایران به منطقه عربی…………………………………………………………………….128

نتیجه­گیری……………………………………………………………………………………………………………………………………………….129

 فصل پنجم: آزمون فرضیه­ها و نتیجه­گیری…………………………………………………………………………………..130

منابع………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..137

فهرست جدول­ها و نمودارها

عنوان                                                                                                            صفحه

جدول شماره(1)، آمار مذاهب موجود در ایران……………………………………………………………………………………………67

جدول شماره(2)، آمار شیعیان در کشور عراق…………………………………………………………………………………………….77

جدول شماره(3)، آمار مذاهب در کشور عراق……………………………………………………………………………………………..76

جدول شماره(4)، مناصب در اختیار شیعه……………………………………………………………………………………………………88

جدول شماره(5)، بازارچه­های مرزی ایران- عراق……………………………………………………………………………………..123

نمودار شماره(1)، فرآیند توسعه ناشی از تمایزات هویتی…………………………………………………………………………..14

نمودار شماره(2)، فرایند شکل­گیری نظام منطقه­ای…………………………………………………………………………………..42

نقد و بررسی‌ها

هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.

اولین کسی باشید که دیدگاهی می نویسد “دانلود: بررسی نقش همگونی هویتی در تعاملات فضایی مطالعه موردی تعاملات ایران و ناحیه­ ­شیعه­نشین جنوب عراق  ”

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

قبلا حساب کاربری ایجاد کرده اید؟
گذرواژه خود را فراموش کرده اید؟
Loading...
enemad-logo