بررسی نقش قابلیتهای نوآوری، بازاریابی و یادگیری بر عملکرد شرکتهای کوچک و متوسط (مطالعه موردی شرکتهای واقع در شهرک صنعتی فرامان و بیستون کرمانشاه در سال 1393)

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                  صفحه

چکیده ………………………………………………………………………………………………………………………………………..1

فصل اول: کلیات تحقیق

1- 1مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………………………….3

1- 2بیان مسأله ……………………………………………………………………………………………………………………………5

1-3 اهمیت و ضرورت پژوهش ……………………………………………………………………………………………………6

1-4 جنبه جديد بودن و نوآوري در پژوهش …………………………………………………………………………………..8

1-5 اهداف پژوهش …………………………………………………………………………………………………………………….9

1-5-1 هدف اصلی …………………………………………………………………………………………………………9

1-5-2 اهداف ویژه …………………………………………………………………………………………………………9

1-5-3 اهداف کاربردی ……………………………………………………………………………………………………9

1-6 فرضیه­های پژوهش ………………………………………………………………………………………………………………9

1-7 تعاریف مفاهیم و واژگان اختصاصی ……………………………………………………………………………………..10

1-7-1 تعاریف نظری مفاهیم ………………………………………………………………………………………….10

1-7-1-1 قابلیت نوآوری………………………………………………………………………………………………..10

1-7-1-2 قابلیت بازاریابی………………………………………………………………………………………………10

1-7-1-3 قابلیت یادگیری……………………………………………………………………………………………….10

1-7-1-4 عملکرد………………………………………………………………………………………………………….10

1-7-2 تعاریف عملیاتی مفاهیم………………………………………………………………………………………..10

1-7-2-1 نوآوری …………………………………………………………………………………………………………10

1-7-2-2 بازاریابی………………………………………………………………………………………………………..11

1-7-2-3 یادگیری…………………………………………………………………………………………………………11

1-7-2-4 عملکرد …………………………………………………………………………………………………………11

1-8 خلاصه فصل ……………………………………………………………………………………………………………………..11

فصل دوم : مبانی نظری و پیشنیه تحقیق

2-1 مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………………………..13

2-2 مبانی نظری پژوهش ……………………………………………………………………………………………………………14

2-2-1 بیان مسأله ………………………………………………………………………………………………………….14

2-2-2 پیشینه تحقیق ……………………………………………………………………………………………………..16

2-2-3 اثر نوآوری، بازاریابی و یادگیری برکسب عملکرد برتر در شرکت­های کوچک و متوسط…………..23

2-2-3-1 شرکت­های کوچک و متوسط …………………………………………………………………………..23

2-2-3-2 تعریف بنگاه­های کوچک و متوسط …………………………………………………………………..23

2-2-3-2-1 تعریف صنایع کوچک و متوسط در اتحادیه اروپا ……………………………………………25

2-2-3-2-2 تعریف شرکت­های کوچک و متوسط در مالزی ………………………………………………25

2-2-3-2-3 تعریف شرکت­های کوچک و متوسط در ترکیه ………………………………………………26

2-2-3-2-4 تعاریف چند کشور انتخابی از صنایع کوچک و متوسط …………………………………..26

2-2-3-2-5 تعریف کسب­وکارهای کوچک و متوسط در ایران …………………………………………..28

2-2-3-3 تعریف عملیاتی کسب­وکارهای کوچک و متوسط ……………………………………………….28

2-2-3-4 اهمیت و نقش صنایع کوچک و متوسط …………………………………………………………….28

2-2-3-5 مزیت‌ها و منافع صنایع کوچک و متوسط …………………………………………………………..30

2-2-3-6 نظریه­های موجود درباره علل اقبال به بنگاه­های کوچک و متوسط …………………………32

2-2-3-6-1 نظریه اقتصادهای حاشیه‌ای پِن روز ………………………………………………………………32

2-2-3-6-2 نظریه اَکس و آدرِش ……………………………………………………………………………………33

2-2-3-6-3 نظریه الگوی توسعه خوشه‌ای ………………………………………………………………………33

2-2-3-7 محدودیت­ها (مشکلات و چالش­های) SMEs ……………………………………………………34

2-2-3-8  نقش کسب­وکارهای کوچک و متوسط در ایران …………………………………………………36

2-2-4 نوآوری …………………………………………………………………………………………………………………………37

2-2-4-1 تعاریف نوآوری ……………………………………………………………………………………………..37

2-2-4-2 انواع نوآوری ………………………………………………………………………………………………….38

2-2-4-3 اجرای فرآیند نوآوری ……………………………………………………………………………………..41

2-2-4-4 ویژگی­های فرآیند نوآوری………………………………………………………………………………..44

2-2-4-5 نوآوری در شرکت­های کوچک و متوسط …………………………………………………………..44

2-2-4-6 قابلیت نوآوری و عملکرد ………………………………………………………………………………..46

2-2-5 بازاریابی ………………………………………………………………………………………………………………………..47

2-2-5-1 تحول بازاریابی ………………………………………………………………………………………………49

2-2-5-2 بازاریابی در شركت­های کوچک و متوسط …………………………………………………………52

2-2-5-3 آمیخته بازاریابی در بنگاه­هاي کوچک و متوسط ………………………………………………….53

2-2-5-3 قابلیت بازاریابی و عملکرد ………………………………………………………………………………55

2-2-6 یادگیری ………………………………………………………………………………………………………………………..55

2-2-6-1 یادگیری(فردی)………………………………………………………………………………………………56

2-2-6-2 یادگیری سازمانی ……………………………………………………………………………………………58

2-2-6-2 عصر یادگیری سازمانی ……………………………………………………………………………………59

2-2-6-3 فرآیند یادگیری سازمانی……………………………………………………………………………………59

2-2-6-4 سطوح یادگیری ……………………………………………………………………………………………..59

2-2-6-5 ابزار و فنون یادگیری سازمانی ………………………………………………………………………….63

2-2-6-6 انواع یادگیری سازمانی ……………………………………………………………………………………63

2-2-6-7 سازمان یادگیرنده ……………………………………………………………………………………………65

2-2-6-7-1 گرایش به یادگیری ……………………………………………………………………………………..66

2-2-6-7-2 یادگیری سازمانی و سازمان یادگیرنده ……………………………………………………………66

2-2-6-7-3 قابلیت یادگیری سازمانی و عملکرد  ……………………………………………………………..66

2-2-7 نوآوری، بازاریابی و یادگیری ……………………………………………………………………………………………68

2-2-8 عملکرد …………………………………………………………………………………………………………………………69

2-2-8-1 تنوع معانی عملکرد ………………………………………………………………………………………..70

2-2-8-2 تعریف عملکرد از بیرون یا درون سازمان ………………………………………………………….71

2-2-9 مدل مفهومی ………………………………………………………………………………………………………………….72

2-3 خلاصه فصل ……………………………………………………………………………………………………………………..75

فصل سوم: روش تحقیق

3-1 مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………………….77

3-2 نوع و روش تحقیق …………………………………………………………………………………………………………….77

3-3 جامعه آماری ……………………………………………………………………………………………………………………..78

3-4 روش نمونه گیری و حجم نمونه ………………………………………………………………………………………….78

3-5 ابزار جمع­آوری داده­ها …………………………………………………………………………………………………………79

3-6 متغیرهای تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………81

3-7 روایی آزمون ………………………………………………………………………………………………………………………82

3-8 پایایی آزمون ………………………………………………………………………………………………………………………83

3-9 بررسی نرمال بودن داده­ها …………………………………………………………………………………………………….84

3-10 روش‌ها و ابزار تجزيه و تحليل داده‏ها …………………………………………………………………………………85

3-11 قلمرو پژوهش ………………………………………………………………………………………………………………….90

3-11-1 قلمرو موضوعی ……………………………………………………………………………………………….90

3-11-2 قلمرو زمانی …………………………………………………………………………………………………….90

3-11-3 قلمرو مکانی ……………………………………………………………………………………………………90

3-12 خلاصه فصل ……………………………………………………………………………………………………………………90

فصل چهارم: تجریه و تحلیل داده­ها

4-1 مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………………………..92

4-2 تحلیل توصیفی داده ها…………………………………………………………………………………………………………92

4-2-1 توزیع فراوانی جنسیت ………………………………………………………………………………………..93

4-2-2 توزیع فراوانی سن ………………………………………………………………………………………………93

4-2-3 وضعیت سطح تحصیلات …………………………………………………………………………………….94

4-2-4 سال های  فعالیت شرکت ها ………………………………………………………………………………..95

4-2-5 توزيع فراواني شركت ها به تفكيك نوع صنعت……………………………………………………….96

4-2-6 تعداد نیروی شرکت ها…………………………………………………………………………………………97

4-2-7 سابقه کار در شرکت ……………………………………………………………………………………………98

4-2-8 جایگاه سازمانی در شرکت …………………………………………………………………………………..99

4-3 آمار استنباطی …………………………………………………………………………………………………………………..100

4-3-1 آزمون نرمال بودن داده­ها ……………………………………………………………………………………………….100

4-3-2 آزمون فرضیات …………………………………………………………………………………………………………….100

4-4 آزمون ­های مدل اندازه گیری ……………………………………………………………………………………………..103

4-4-1 مدل اندازه گیری عدم قطعیت تکنولوژی ……………………………………………………………..103

4-4-2 مدل اندازه گیری عدم قطعیت بازار …………………………………………………………………….103

4-4-3 مدل اندازه گیری قابلیت­های نوآوری ………………………………………………………………….104

4-4-4 مدل اندازه گیری قابلیت­های بازاریابی …………………………………………………………………105

4-4-5 مدل اندازه گیری قابلیت­های یادگیری …………………………………………………………………105

4-4-6 مدل اندازه گیری عملکرد ………………………………………………………………………………….106

4-5 تحلیل مسیر ……………………………………………………………………………………………………………………..106

4-5-1 مدل تحلیل مسیر (رابطه عدم قطعیت و عملکرد) ………………………………………………….107

4-5-2 شاخص­های برازش مدل …………………………………………………………………………………..107

4-5-3 مدل تحلیل مسیر (رابطه عدم قطعیت، قابلیت­های بازاریابی، نوآوری، یادگیری و عملکرد)………108

4-5-4 شاخص­های برازش مدل …………………………………………………………………………………..109

4-5-5 مدل تحلیل مسیر(اصلی) …………………………………………………………………………………..110

4-5-6 شاخص­های برازش مدل …………………………………………………………………………………..111

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادها

5-1 مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………………..114

5-2 نتایج و دستاوردهای حاصل از پژوهش ……………………………………………………………………………….114

5-3 پیشنهادهای برگرفته از نتایج تحقیق …………………………………………………………………………………….116

5-4 پیشنهادها برای تحقیق آتی …………………………………………………………………………………………………118

5-5 موانع پژوهش …………………………………………………………………………………………………………………..119

منابع و مآخذ …………………………………………………………………………………………………………………………..120

پیوست­ها ………………………………………………………………………………………………………………………………..131

 

فهرست جداول

عنوان                                                                                                                  صفحه

(2-1) پیشینه داخلی …………………………………………………………………………………………………………………..16

(2-2) پیشینه خارجی …………………………………………………………………………………………………………………19

(2-3) مشخصات شرکت های کوچک و متوسط در مالزی  ……………………………………………………………25

(2-4) مشخصات شرکت های کوچک و متوسط درترکیه ………………………………………………………………26

(2-5) مشخصات شرکت های کوچک و متوسط در چند کشور انتخابی …………………………………………..26

(2-6) محدودیت های شرکت های کوچک و متوسط ……………………………………………………………………34

(2-7) آمار تعداد و میزان اشتغال کارکاه های 10 نفر کارکن و بیشتر در سال 1390 در کل کشور ………..36

(2-8) آمار تعداد و میزان اشتغال کارکاه های 10 نفر کارکن و بیشتر در سال 1390 در استان کرمانشاه …37

(2-9) آمار تعداد و میزان اشتغال کارکاه های کمتر از 10 نفر کارکن در سال 1390 در استان کرمانشاه ….37

 (2-10) مراحل یادگیری سازمانی از نظر صاحب نظران این رشته ……………………………………………………61

(2-11) چهار سطح مختلف یادگیری ……………………………………………………………………………………………62

 (3-1) جدول تعیین حجم نمونه با توجه به حجم جامعه مورد نظر …………………………………………………79

(3-2) طیف افتراق معنایی ………………………………………………………………………………………………………….81

(3-3)سؤالات مربوط به سنجش­ متغیرها ………………………………………………………………………………………82

(3-4)آلفای کرونباخ …………………………………………………………………………………………………………………..84

(3-5) جدول تجزیه واریانس ……………………………………………………………………………………………………..86

(3-6) جدول تجزیه واریانس فرضیه ……………………………………………………………………………………..87

(4-1) وضعیت جنسیت پاسخ دهندگان ………………………………………………………………………………………..92

(4-2) وضعیت سن پاسخ دهندگان ……………………………………………………………………………………………..93

(4-3) وضعیت تحصیلات پاسخ دهندگان ……………………………………………………………………………………94

(4-4) وضعیت سال­های فعالیت شرکت ………………………………………………………………………………………95

(4-5) توزيع فراواني شركت ها به تفكيك نوع صنعت…………………………………………………………………..96

(4-6) وضعیت تعداد نیرو شرکت ………………………………………………………………………………………………97

(4-7) وضعیت سابقه کار در شرکت …………………………………………………………………………………………..98

(4-8) جایگاه سازمانی در شرکت ………………………………………………………………………………………………99

(4-9) نرمال بودن داده ها …………………………………………………………………………………………………………100

(4-10) همبستگي قابلیت­های بازاریابی و عملکرد ……………………………………………………………………….101

(4-11) همبستگي قابلیت­های نوآوری و عملکرد ………………………………………………………………………..101

(4-12) همبستگي قابلیت­های یادگیری و عملکرد ……………………………………………………………………….102

(4-13) همبستگي مکمل قابلیت­ها و عملکرد ……………………………………………………………………………..102

(4-14) شاخص برازش مدل …………………………………………………………………………………………………….108

(4-15) شاخص برازش مدل …………………………………………………………………………………………………….109

(4-16) شاخص برازش مدل …………………………………………………………………………………………………….111

(4-17) بررسی فرضیات پژوهش با استفاده از مدل تحلیل مسیر  …………………………………………………..112

فهرست شکل­ها

عنوان                                                                                                                  صفحه

(2-1) تصویر تسلسلی فرایند نوآوری  …………………………………………………………………………………………42

(2-2) سیر تحول دیدگاه های بازاریابی از نظر بارتلز و جنکیز ………………………………………………………..50 (2-3) یادگیری تک حلقه ای ………………………………………………………………………………………………………62

(2-4) یادگیری دو حلقه ای ………………………………………………………………………………………………………..62

(2-5) مدل مفهومی پژوهش ……………………………………………………………………………………………………….78

(4-1)مدل اندازه گیری عدم قطعیت تکنولوژی ……………………………………………………………………………103

(4-2)مدل اندازه گیری عدم قطعیت بازار ……………………………………………………………………………………104

(4-3)مدل اندازه گیری قابلیت های نوآوری ……………………………………………………………………………….104

(4-4)مدل اندازه گیری قابلیت های بازاریابی ……………………………………………………………………………..105

(4-5)مدل اندازه گیری قابلیت های یادگیری ………………………………………………………………………………105

(4-6)مدل اندازه گیری عملکرد کسب و کار ………………………………………………………………………………106

(4-7)مدل تحلیل مسیر(رابطه عدم قطعیت با عملکرد)………………………………………………………………….107

(4-8)مدل تحلیل مسیر(رابطه عدم قطعیت، قابلیت­های بازاریابی، نوآوری، یادگیری با عملکرد)…………108

(4-9)مدل تحلیل مسیر(اصلی) ………………………………………………………………………………………………….110

فهرست نمودار

عنوان                                                                                                                  صفحه

 (4-1)وضعیت جنسیت پاسخ دهندگان ………………………………………………………………………………………92

(4-2)وضعیت سن پاسخ دهندگان …………………………………………………………………………………………….93

(4-3) وضعیت سطح تحصیلات پاسخ دهندگان ………………………………………………………………………….94

(4-4)وضعیت میزان فعالیت شرکت …………………………………………………………………………………………..95

(4-5) توزيع فراواني شركت ها به تفكيك نوع صنعت……………………………………………………………….96

(4-6) تعداد نیرو شرکت ………………………………………………………………………………………………………….97

(4-7) سابقه کار در شرکت ………………………………………………………………………………………………………98

(4-8) جایگاه سازمانی در شرکت ……………………………………………………………………………………………..99