دانلود محصول: بررسی مفهوم رنج از دیدگاه بودا (جاتکه) و مولانا (مثنوی)

تعداد 162 صفحه فایل word

چکیده:

 سعادت و نیل به رستگاری از دیرباز مورد توجه تمامی مکاتب دینی بوده است. در این میان، موضوع رنج به عنوان اصلی اساسی در زندگی حال و بعدی مورد بررسی قرار می­گیرد. آئین بودایی (با تکیه بر داستان­های جاتکه) که مکتبی عمل­گرا معرفی می­شود، در رابطه با رنج و آثارش هیچ نگاه مثبتی ارائه نمی­دهد و عامل اصلی آن را جهل در گذشته یا حال آدمی می­داند که برای درمان و رهایی از آن راه­های هشتگانه توصیه می­شود.

  اما در آثار مولانا، رنج آثار مثبتی همچون: تکامل، رستگاری، پاکی از گناه، تقویت ایمان و… و نیز آثار منفی­ای چون: رسیدن به غم و اندوه، افسردگی، افول از مراتب ایمانی و اعتقادی و… دارد. مولانا به شیوه‌های مختلفی کوشیده تا عوامل درد و رنج را به مخاطب معرفی نماید اما همه­ی این عوامل را می‌توان در فقدان شناخت در باب معرفت­شناسی، جهان­شناسی، خداشناسی و انسان­شناسی دانست.

  پژوهش حاضر بیان می­دارد که در جاتکه، رنج در مرکزیّت تمامی داستان­هایش قرار دارد. براساس همین داستان­ها رنج، مطلق و جزء ارکان اساسی جهان است اما از منظر مولانا در مثنوی، رنج امری درونی است که عامل رسیدن به اهدافی متعالی خواهد بود که برای هدایت­گری انسان بسیار مهم و گاهی ضروری است.

  مولانا در مثنوی برخلاف جاتکه که جهل و نادانی عامل اصلی و کلیدی رنج محسوب می­شود، جدایی از عالم معنا (هم اجتناب­پذیر نظیر عدم ایمان به خداوند و عاقبت اندیشی، خود خواهی و پیروی از هوای نفسانی به جای خردورزی و …و هم اجتناب­ناپذیر مانند هبوط انسان و جدایی از جایگاه حقیقی، تقدیر الهی و…) را دلیل اصلی درد و رنج بشری معرفی می­کند. لذا علی رغم شرایط متناسب برای تأثیر­پذیری مولانا از اندیشه­ی بودا، دیدگاهی متفاوت از رنج و عوامل و اهداف آن وجود دارد. البته شباهت­های موجود در این دو دیدگاه غیر قابل انکار است.

واژگان کليدي: مفهوم رنج، بودا، مولانا، جاتکه، مثنوي، چرخه­ی زایش و مرگ، رهايي از رنج.