دانلود: بررسی فقهی و حقوقی مفهوم سود در عقود مشارکتی اسلامی و سیستم بانکداری ربوی

چکیده                                         1

مقدمه                                         1

فصل اول: مفاهیم و کلیات                                5

1-1  مفهوم سود                                     6

1-1-1 بررسی لغوی سود                              6

1-1-2بررسی اصطلاحی سود                                  7

1-1-2-1 سود در علم حسابداری                            8

1-1-2-2  سود در علم اقتصاد                             9

1-2 عقود مشارکتی                                       11

1-2-1مشاع بودن سود                                 13

1-2-2 عدم اختصاص سود به مالک                               14

1-2-3 شرط ضمان مضارب                               14

1-2-4 تقسیم سود                                   16

1-3 بانکداری ربوی و غیر ربوی                           17

1-3-1 نظام بانکداری ربوی                               18

1-3-2 نظام بانکداری غیر ربوی                           19

1-3-2-1 ملاحضات فقهی و شرعی                             20

1-3-2-2 چهارچوب حقوقی و قانونی مناسب                       21

1-3-2-3 چهارچوب نظارتی مناسب                           23

1-3-2-4 عدم مشارکت در سود و زیان                       24

1-3-3 چهارچوب های فقهی بانکداری مبتنی بر عقود مشارکتی               24

1-3-3-1 حاکمیت دولت بر نظارت، کنترل و هدایت فعالیت های بانکی            25

1-3-3-2  خالی بودن معاملات بانکی از اکل مال به باطل             26

1-3-3-3 خالی بودن معاملات بانکی از ربا                      27

1-3-3-4 خالی بودن معاملات بانکی از غرر                      28

فصل دوم : مقایسه سود با مفاهیم مشابه در حقوق اسلام و بانکداری ربوی     32

2-1 مقایسه سود با مفاهیم مشابه                             34

2-1-1 مقایسه سود و ربا                                 34

2-1-1-1 معنای لغوی و اصطلاحی ربا                        34

2-1-1-2 ربای قرضی                                  35

2-1-1-3 ادله حرمت ربا                                  36

2-1-1-4 تمییز سود از ربا                                   37

2-1-2 مقایسه سود با بهره                               38

2-1-2-1 معنای لغوی و اصطلاحی بهره                       39

2-1-2-2 تمییز سود ( در عقود مشارکتی) از بهره ( در بانکداری ربوی)          42

2-1-2-2-1 تمییز بهره از سود به لحاظ اقتصادی                    45

2-1-2-3 مقایسه بهره و ربا                                  46

2-2 مطالعه توجیهات پیرامون یکسان انگاری مفهوم سود در عقود مشارکتی و بانکداری ر بوی 48

2-2-1 انحصار ربا در ربای مصرفی                             49

2-2-1-1 تقید ربا به ظالمانه بودن آن                            49

2-2-1-2 دلایل اقتصادی                               50

2-2-1-3 دلایل رد توجیه تفکیک بین ربای تولیدی و مصرفی                 50

2-2-2 انحصار ربا در ربای عصر جاهلی                         53

2-2-2-1 دلایل قائلین به انحصار ربا به ربای عصر جاهلی                 54

2-2-2-2 دلایل رد انحصار ربا در ربای عصر جاهلی                   54

2-2-3 توجیه ربا برای جبران تورم                            56

2-2-3-1 رد دلایل توجیه ربا برای تورم                        57

2-2-4 تفاوت بین پولهای حقیقی و اعتباری                         61

2-2-4-1 رد توجیه تفاوت بین پول های حقیقی و اعتباری             62

2-2-5 انتفای حکمت حرمت ربا                             62

2-2-5-1 رد توجیه انتفای حکمت حرمت ربا                      63

فصل سوم: بررسی تفاوت ماهوی سود در عقود مشارکتی و بانکداری ربوی        65

3-1 مطالعه عنصر ریسک سود در عقود مشارکتی و بانکداری ربوی            66

3-1-1 ریسک و انواع آن                                  67

3-1-2مبانی حقوقی نهاده بودن مخاطره در حقوق اسلام                     68

3-1-2-1 تحلیل حقوقی نظریه شهید صدر در باب سود              70

3-1-2-1 کار به عنوان منشاء منحصر به فرد در آمد                 70

3-1-2-2 تعلق سود حاصل از سرمایه گذاری به صاحب کالا              75

3-1-3 شواهدی فقهی بر صحت نظریه تبعیت سود از خطر                81

3-2 تعیین نرخ سود در عقود مشارکتی و بانکداری ربوی              83

3-2-1 قیمت گذاری در شرایط طبیعی                            85

3-2-2 قيمت‌گذاري در شرايط خاص                           87

3-2-2-1 جواز قيمت‌گذاري به طور مطلق                         87

3-2-2-2 ممنوعيت قيمت‌گذاري به طور مطلق                      88

3-2-2-3 جواز قيمت‌گذاري در صورت اجحاف                   90

3-2-2-4 اجبار محتكر بر كاهش قيمت                       91

3-2-2-5اجبار محتكر بر كاهش قيمت و قيمت‌گذاري در صورت امتناع          92

3-2-3 تعیین نرخ سود بانکی با توجه به به موازین فقه اسلامی                93

3-2-3-1 ضرورت تعیین نرخ سود بانکی در بانکداری مبتنی بر عقود مشارکتی      94

3-2-3-2 ضرورت تعیین دستوری نرخ سود بر اساس قانون عملیات بانکداری بدون ربا94

نتیجه گیری                                         98

پیشنهادات