%41تخفیف

بررسی فقهی¬ حقوقی دیه حواس پنجگانه

تعداد 116 صفحه فایل word

چکیده

از مجازات­هاي تعيين شده در قانون مجازات اسلامي در جهت  احترام به حقوق انسان­ها و اجرای عدالت، پرداخت ديه و ارش است. دیه و ارش گاهی به سبب از بین بردن عضوی از اعضاى بدن انسان و یا قسمتی از آن موضوعیت پیدا می­کنند و گاه ممکن است به سبب از بین بردن منفعت یا منافع عضوی از اعضای بدن انسان بر جانی واجب شوند. حواس پنج­گانه بینایی، بویایی، چشایی، شنوایی و بساوایی که جزء منافع محسوب می‏شوند، محل بحث­اند که آیا به آنها دیه تعلق می­گیرد یا اینکه ارش واجب خواهد شد. به اعتقاد همه فقها با از بین بردن حس بینایی، بویایی و شنوایی پرداخت دیه واجب می­شود؛ اما در تعلق دیه یا ارش به حواس چشایی و بساوایی اختلاف نظر وجود دارد؛ برخی به دیه و گروهی به ارش معتقد شده­اند. قانون مجازات اسلامی نیز مطابق با دیدگاه فقها در حواس بینایی، بویایی و شنوایی به پرداخت دیه حکم کرده و در حواس چشایی و بساوایی موافق با دیدگاهی که قائل به ارش شده، موادی را مقرر داشته است. اختلاف دیگر میان فقها در این است که آیا قاعده «كل ما في الانسان اثنان ففيهما الدية و في احدهما نصف  الدية و ما كان واحداً‌ ففيه الدية» عمومیت دارد و شامل منافع هم می­شود یا خیر؛ نظر به ابهاماتی که در این مسأله وجود دارد، و به دلیل ابتلای جامعه اسلامی به آن، اهمیت این پژوهش روشن می­شود. در این پایان­نامه که به روش توصیفی تحلیلی انجام پذیرفته است با تبیین اقوال فقها و نقد و بررسی دلایل فقها در مسائل اختلافی چنین به دست آمده است که اولاً، با از بین بردن منافع هر کدام از حواس پنج­گانه، پرداخت دیه واجب می­شود و بر خلاف نظر برخی از فقها و قانون مجازات اسلامی در این خصوص فرقی میان آنها نیست؛ ثانیاً، قاعده زوج و فرد در اعضا عمومیت دارد و شامل  منافع حواس پنج­گانه نیز می­شود.

کلیدواژگان: دیه، ارش، حواس پنج­گانه، منافع حواس پنج­گانه، قانون مجازات اسلامی.

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                        صفحه

مقدمه………………………………………………………………………………………………….. 1

فصل اول: کلیات تحقیق و مفاهیم

1-1. تعریف و بیان مسأله پژوهشی………………………………………………………………. 4

1-2.اهمیت و ضرورت انجام پژوهش …………………………………………………………. 4

1-3.سوالات اصلی پژوهش………………………………………………………………………. 5

1-4.پیشینه و مرور ادبیات ………………………………………………………………………… 5

1-5.جنبه جديد بودن و نوآوری در پژوهش…………………………………………………… 7

1-6.اهداف پژوهش……………………………………………………………………………….. 7

1-7.روش انجام پژوهش………………………………………………………………………….. 7

1-8.اصطلاحات و تعاریف……………………………………………………………………….. 8

ارش…………………………………………………………………………………………………… 10

دیه منافع………………………………………………………………………………………………. 11

حس بینایی…………………………………………………………………………………………… 12

حس چشایی…………………………………………………………………………………………. 14

حس بویایی………………………………………………………………………………………….. 14

حس شنوایی…………………………………………………………………………………………. 15 حس بساوایی          16

فصل دوم: بررسی فقهی حقوقی دیه حس بینایی

2-1. قاعده کلی دیه منافع…………………………………………………………………………. 21 2-2.دیه منافع چشم 22 2-2-1.دیه از بین رفتن قوه بینایی ……………………………………………………………………………………… 23 2-3.دیه منافع انواع چشم     26 2-3-1.أعمش………………………………………………………………………………………………. 26 2-3-2.أحول          27 2-3-3. أخفش…………………………………………………………………………………………………………. 27 2-3-4.أعشی         28 2-3-5.أرمد  28 2-4. دیه کندن چشم با زوال منفعت آن………………………………………………………… 30 2-5.راه­های اثبات از بین رفتن بینایی 31 2-5-1. فروعات یکسال صبر برای بازگشت نور چشم………………………………………. 36 2-6. حکم موارد اختلاف در زوال بینایی …………………………………………………………………………………………………………. 39 2-7.ادعای مجنی­علیه در باره کم شدن بینایی………………………………………………………………………………………………….. 42 2-8.حکم اختلاف در چشم کنده شده…………………………………………………………………………………………………………. 45 جمع بندی  46

فصل سوم: بررسی فقهی حقوقی دیه زوال حواس چشایی و بویایی

3-1.بررسی فقهی حقوقی دیه حس چشایی……………………………………………………. 49 3-1-1. حکم زوال حس چشایی      49 3-1-2.ادعای جانی در ازبین رفتن قوه ذائقه……………………………………………………. 53 3-1-3.مسأله اول    57 3-1-4.مسأله دوم………………………………………………………………………………………………………….. 57 جمع بندی  59 3-2.بررسی فقهی حقوقی دیه حس بویایی……………………………………………………………………………………… 61

3-2-1. حکم زوال قوه بویایی……………………………………………………………………. 61 3-2-2.راه­ اثبات از بین رفتن بویایی  63 3-2-3. راه­ های اثبات نقصان حس بویایی…………………………………………………….. 67 3-2-4. بررسی بازگشت حس بویایی………………………………………………………………………………………………………….. 68 جمع بندی  70

فصل چهارم:بررسی فقهی حقوقی دیه حواس شنوایی و بساوایی

4-1. بررسی فقهی حقوقی دیه حس شنوایی………………………………………………….. 72 4-1-1. حکم زوال قوه شنوایی         73 4-1-2.دیه زوال منفعت یک گوش……………………………………………………………… 75 4-1-3. راه­های اثبات از بین رفتن شنوایی…………………………………………………………………………………………………………. 77

4-1-4.راه های اثبات نقصان شنوایی…………………………………………………………… 78 4-1-4-1. روایات بیانگر حکم ادعای نقصان شنوایی……………………………………………………………………………………….. 80 جمع بندی  84

4-2. بررسی فقهی حقوقی حس بساوایی ………………………………………………………. 85

4-2-1. حکم زوال حس بساوایی……………………………………………………………….. 85

جمع­بندی…………………………………………………………………………………………….. 87

نتیجه­گیری…………………………………………………………………………………………… 88

منابع و مآخذ…………………………………………………………………………………………. 93

قبلا حساب کاربری ایجاد کرده اید؟
گذرواژه خود را فراموش کرده اید؟
Loading...
enemad-logo