بررسی شاخص¬ها و موانع حکمرانی خوب در منطقه خلیج فارس: امارات متحده عربی و کویت

تعداد 169 صفحه فایل word

چکیده

حکمرانی خوب یکی از برجسته­ترین موضوعاتی است که از دهه 1980 به این سو، در محافل علمی و دانشگاهی و نیز در عرصه حکومت­ها و حکمرانی مطرح شده است. اصطلاح حکمرانی ناظر بر نحوه اعمال حکومت و حاکمیت است. مهم­ترین مولفه­های حکمرانی خوب عبارتند از: قانونمندی، شفافیت، مسئولیت، پاسخگویی، مشارکت، تعامل و ارتباط دوسویه مردم و حکومت برای تصمیم­گیری و مانند آن. حکمرانی خوب نسبت نزدیکی با مردم­سالاری و فرایندهای دموکراتیک دارد. به طور کلی شاخص های حکمرانی خوب را می­توان در سه بعد سیاسی، اقتصادی و اجتماعی بررسی کرد. در این نوشتار، نگارنده در پی بررسی شاخص­های حکمرانی در سه بعد یاد شده در دو کشور امارات متحده عربی و کویت است و درصدد است با استفاده از روش تبیین علی با رویکرد جامعه شناختی سیاسی و اقتصاد سیاسی مهم­ترین موانع فراروی تحقق حکمرانی خوب را در این دو کشور بررسی کند. مهم­ترین پرسش در این تحقیق آن است که کویت و امارات متحده عربی در ارتباط با شاخص­های سیاسی و اجتماعی حکمرانی خوب در چه وضعیتی قرار دارند؟ یافته­ها نشان می­دهد که امارات متحده عربی و کویت در رابطه با شاخص­های اقتصادی و اجتماعی حکمرانی خوب همچون خدمات­رسانی آموزشی، بهداشت و سلامت، اشتغال، تامین اجتماعی، امنیت اجتماعی عمومی و ارتباطات و به طور کلی استانداردهای رفاهی وضعیت خوبی داشته­اند؛ اما در ارتباط با شاخص­های سیاسی و بروکراتیک و سایر شاخص­های سیاسی- اجتماعی همچون شفافیت، قانونمندی، فساد ستیزی، گردش قدرت، مشارکت سیاسی و مدنی، توزیع عادلانه ثروت و عدم تبعیض وضعیت مطلوبی نداشته­اند. ساخت الیگارشیک و موروثی قدرت سیاسی، ائتلاف محکم حکومت با بازیگران سنتی، ضعف شدید نهادهای مدنی، عدم همراهی جدی توده­ها با نهاد­ها و کنشگران مدنی و ساخت اقتصاد رانتی از مهم­ترین موانع فراروی تحقق حکمرانی خوب در این دو کشور بوده­اند، البته وضعیت کویت در شاخص­های سیاسی حکمرانی خوب نسبت به امارات بهتر بوده است.

واژگان کلیدی: حکمرانی خوب، شاخص­ها، موانع، امارات متحده عربی، کویت