بررسی رابطه بین پیروی سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی با میانجیگری سرمایه اجتماعی (مورد مطالعه : کارکنان  اداره کل تعاون، کار ورفاه اجتماعی استان البرز)

فهرست مطالب                                                                                                            صفحه

1           فصل اول : کلیات و مقدمات

• مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 2

• بیان مسئله ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 2

• ضرورت انجام تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………………………………. 6

• مدل مفهومی و متغیرهای تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………… 6

• تعاریف عملیاتی واژگان تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………………. 7

1-5-1  پیروی سازمانی ……………………………………………………………………………………………………………………………….. 8

1-5-2  رفتار شهروندی سازمانی ………………………………………………………………………………………………………………… 8

1-5-3  سرمایه اجتماعی …………………………………………………………………………………………………………………………….. 8

• اهداف تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 8

1-6-1  هدف اصلی تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………………. 8

1-6-2  هدف فرعی تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………………. 8

• سوالات تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… 8

• فرضیه های تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………………………………….. 9

• نوع تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 9

• استفاده کنندگان از نتایج تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………… 9

• جامعه ی آماری ……………………………………………………………………………………………………………………………………………10

• نمونه آمارگیری و روش نمونه گیری ……………………………………………………………………………………………………………10

• روش گردآوری داده ها …………………………………………………………………………………………………………………………………10

• روش تجزیه و تحلیل داده ها …………………………………………………………………………………………………………………….. 10

• قلمرو مکانی تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………………………… 11

• قلمرو زمانی تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………………………………. 11

• سازماندهی و چگونگی ارتباط مباحث ……………………………………………………………………………………………………….. 11

الف

• فصل دوم : ادبیات و پیشینه ی پژوهش

  • مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 13

  • گفتار یک : سرمایه اجتماعی ……………………………………………………………………………………………………………………… 13

2-2-1  مقدمه سرمایه اجتماعی ………………………………………………………………………………………………………………. 13

2-2-2  معرفی سرمایه اجتماعی ………………………………………………………………………………………………………………. 14

2-2-2-1  تعاریف سرمایه اجتماعی …………………………………………………………………………………………………………. 15

2-2-2-2  اهمیت سرمایه اجتماعی …………………………………………………………………………………………………………. 17

2-2-2-2-1  سرمایه اجتماعی در سازمان ………………………………………………………………………………………………. 17

2-2-2-3  تئوریهای سرمایه اجتماعی ……………………………………………………………………………………………………… 19

2-2-2-3-1  تئوریهای پیوندهای ضعیف ………………………………………………………………………………………………… 19

2-2-2-3-2  تئوری شکاف ساختاری ……………………………………………………………………………………………………… 19

2-2-2-3-3  تئوری منابع اجتماعی ………………………………………………………………………………………………………… 20

2-2-2-4  مدل سنجش سرمایه اجتماعی ……………………………………………………………………………………………….. 21

2-2-2-5  سطوح سرمایه های اجتماعی …………………………………………………………………………………………………. 21

2-2-2-5-1  سطح خرد …………………………………………………………………………………………………………………………… 21

2-2-2-5-2  سطح میانی …………………………………………………………………………………………………………………………. 22

2-2-2-5-3  سطح کلان ………………………………………………………………………………………………………………………….. 22

2-2-3  ابعاد و شاخصهای سرمایه اجتماعی …………………………………………………………………………………………….. 22

2-2-3-1  بعد ساختاری …………………………………………………………………………………………………………………………… 22

2-2-3-2 بعد ارتباطی ………………………………………………………………………………………………………………………………. 23

2-2-3-3  بعد شناختی ……………………………………………………………………………………………………………………………. 23

2-2-4  نظریه پردازان سرمایه اجتماعی …………………………………………………………………………………………………… 23

• گفتار دو : پیروی سازمانی …………………………………………………………………………………………………………………………. 33

2-3-1  اثربخشی پیروی …………………………………………………………………………………………………………………………… 33

ب

2-3-2  تعهد پیرو به رهبر ………………………………………………………………………………………………………………………… 33

2-3-3  ارتباط اثربخشی سازمانی با اثربخشی رهبری و اثربخشی پیروی ………………………………………………. 33

2-3-4  اثربخشی پیروی و اثربخشی سازمانی ………………………………………………………………………………………….. 35

2-3-5  مدل کِلِی در مورد پیروی ……………………………………………………………………………………………………………. 38

2-3-6  اصول رهبری خدمتگزار و متغیرهای پیروی ……………………………………………………………………………….. 41

2-3-6-1  احترام رهبر به پیرو و اثربخشی پیروی …………………………………………………………………………………… 41

2-3-6-2  تعهد پیرو به رهبر و اثربخشی پیروی …………………………………………………………………………………….. 42

2-3-6-3  خودباوری و اثربخشی پیروی ………………………………………………………………………………………………….. 43

• گفتار سه : رفتار شهروندی سازمانی ………………………………………………………………………………………………………….. 46

2-4-1  مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………………………………… 46

2-4-2 پیشینه ی رفتار شهروندی سازمانی ……………………………………………………………………………………………… 46

2-4-3  تعاریف رفتار شهروندی سازمانی …………………………………………………………………………………………………. 49

2-4-3-1  محدودیت های تعریف رفتار شهروندی سازمانی ……………………………………………………………………. 51

2-4-4  ابعاد رفتار شهروندی سازمانی ……………………………………………………………………………………………………… 51

2-4-5  انواع رفتار شهروندی سازمانی ……………………………………………………………………………………………………… 56

2-4-6  کارکردهای رفتار شهروندی سازمانی در سازمان و مدیریت ……………………………………………………….. 57

2-4-7  اصطلاحات مرتبط با رفتار شهروندی سازمانی ……………………………………………………………………………. 58

2-4-7-1  رفتار درون نقش و فرانقش …………………………………………………………………………………………………….. 59

2-4-7-2  خودجوشی سازمانی ………………………………………………………………………………………………………………… 59

2-4-7-3  رفتار اجتماعی گرایانه ……………………………………………………………………………………………………………… 59

2-4-7-4  رفتار شهروندی مدیریت (MCB) …………………………………………………………………………………………… 60

2-4-7-5  رفتار شهروندی کارکنان …………………………………………………………………………………………………………. 60

2-4-7-6  رفتارهای ضد شهروندی ………………………………………………………………………………………………………….. 60

2-4-8  همبسته های رفتار شهروندی سازمانی ……………………………………………………………………………………….. 61

2-4-8-1  عوامل موثر بر رفتار شهروندی سازمانی ………………………………………………………………………………….. 61

پ

2-4-8-2  پیامدهای رفتار شهروندی سازمانی ………………………………………………………………………………………… 64

2-4-8-3  تقویت رفتار شهروندی سازمانی ……………………………………………………………………………………………… 64

2-4-9  جمع بندی تئوریهای رفتار شهروندی سازمانی …………………………………………………………………………… 65

• مروری بر تحقیقات صورت گرفته در مورد متغیرهای تحقیق …………………………………………………………………… 66

2-5-1  پیروی سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی …………………………………………………………………………………. 66

2-5-2  پیروی سازمانی و سرمایه اجتماعی ……………………………………………………………………………………………… 66

2-5-3  سرمایه اجتماعی و رفتار شهروندی سازمانی ……………………………………………………………………………….. 66

• مدل مفهومی پژوهش ………………………………………………………………………………………………………………………………… 68

• جمع بندی فصل دوم …………………………………………………………………………………………………………………………………. 68

• فصل سوم : روش تحقیق

  • مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 70

  • فرایند پژوهش ……………………………………………………………………………………………………………………………………………. 70

  • روش پژوهش ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… 71

  • جامعه ی آماری و روش نمونه گیری ………………………………………………………………………………………………………… 71

  • روش گردآوری داده ها ………………………………………………………………………………………………………………………………. 71

  • روایی و پایایی پرسشنامه …………………………………………………………………………………………………………………………… 72

3-6-1  پایایی پرسشنامه ………………………………………………………………………………………………………………………….. 72

3-6-2  روایی پرسشنامه …………………………………………………………………………………………………………………………… 73

3-6-2-1  روایی محتوای پرسشنامه ………………………………………………………………………………………………………… 73

3-6-2-2  تحلیل عاملی تاییدی پرسشنامه ……………………………………………………………………………………………… 73

• روشهای تجزیه و تحلیل اطلاعات ……………………………………………………………………………………………………………… 74

3-7-1  آزمون میانگین یک جامعه آماری ……………………………………………………………………………………………….. 74

• جمع بندی فصل سوم ………………………………………………………………………………………………………………………………… 74

ت

• فصل چهارم : تجزیه و تحلیل داده ها

  • مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 77

  • آمار توصیفی ………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 77

4-2-1  جنسیت ……………………………………………………………………………………………………………………………………….. 77

4-2-2  سن ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 78

4-2-3  میزان تحصیلات …………………………………………………………………………………………………………………………… 79

4-2-4  سابقه کار ……………………………………………………………………………………………………………………………………… 80

4-2-5  نوع استخدام ………………………………………………………………………………………………………………………………… 81

• آمار استنباطی ……………………………………………………………………………………………………………………………………………. 82

4-3-1  آزمون نرمال بودن متغیرهای پژوهش ………………………………………………………………………………………… 82

4-3-2  کفایت نمونه گیری داده ها …………………………………………………………………………………………………………. 83

4-3-3  تحلیل عاملی تاییدی متغیرهای تحقیق ……………………………………………………………………………………… 84

4-3-3-1  تحلیل عاملی مرتبه اول پیروی سازمانی ………………………………………………………………………………… 85

4-3-3-2  تحلیل عاملی مرتبه دوم پیروی سازمانی ……………………………………………………………………………….. 87

4-3-3-3  تحلیل عاملی مرتبه اول سرمایه اجتماعی ……………………………………………………………………………… 89

4-3-3-4  تحلیل عاملی مرتبه دوم سرمایه اجتماعی ……………………………………………………………………………… 92

4-3-3-5  تحلیل عاملی مرتبه اول رفتار شهروندی سازمانی ………………………………………………………………….. 95

4-3-3-6  تحلیل عاملی مرتبه دوم رفتار شهروندی سازمانی …………………………………………………………………. 98

4-3-4  بررسی وضعیت متغیرهای پژوهش …………………………………………………………………………………………… 100

4-3-4-1  وضعیت اداره کل تعاون ، کار و رفاه اجتماعی استان البرز از نظر پیروی سازمانی ، سرمایه اجتماعی و رفتار شهروندی سازمانی ……………………………………………………………………………………………………….. 101

4-3-5  همبستگی متغیرهای پژوهش …………………………………………………………………………………………………… 102

4-3-6  معادلات ساختاری …………………………………………………………………………………………………………………….. 103

• روابط بین آمار توصیفی و آمار استنباطی ……………………………………………………………………………………………….. 105

ث

4-4-1 جنسیت ………………………………………………………………………………………………………………………………………. 105

4-4-2 سن ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… 109

4-4-3 تحصیلات ……………………………………………………………………………………………………………………………………. 114

4-4-4 سابقه کار …………………………………………………………………………………………………………………………………….. 118

4-4-5 نوع استخدام ……………………………………………………………………………………………………………………………….. 121

• جمع بندی فصل چهارم ………………………………………………………………………………………………………………………….. 126

• فصل پنجم : بحث و نتیجه گیری

  • مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 128

  • یافته های پژوهش …………………………………………………………………………………………………………………………………… 128

5-2-1  نتایج آمار توصیفی …………………………………………………………………………………………………………………….. 128

5-2-2  نتایج حاصل از تحلیل عاملی تاییدی و تحلیل همبستگی ………………………………………………………. 129

5-2-3  نتایج حاصل از آزمون فرضیات پژوهش ……………………………………………………………………………………. 130

• پیشنهادهای کاربردی ……………………………………………………………………………………………………………………………… 130

• پیشنهادهایی برای تحقیقات آتی ……………………………………………………………………………………………………………. 131

• محدودیت های پژوهش …………………………………………………………………………………………………………………………… 131

• جمع بندی فصل پنجم ……………………………………………………………………………………………………………………………. 132

فهرست منابع

پیوست ها

• پرسشنامه پیروی سازمانی ………………………………………………………………………………………………………………………. 139

• پرسشنامه رفتار شهروندی سازمانی ………………………………………………………………………………………………………… 141

• پرسشنامه سرمایه اجتماعی …………………………………………………………………………………………………………………….. 142

خروجی های رایانه ای تحقیق

ج

• خروجی spss ……………………………………………………………………………………………………………………………………….. 143

• خروجی لیزرل ……………………………………………………………………………………………………………………………………….. 148

• خروجی آنووا ………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 163

 

فهرست جداول

جدول 2-1) طبقه بندی عوامل ساخت سرمایه اجتماعی ……………………………………………………………………………………….. 29

جدول 2-2) سیر تاریخی اندیشمندان عرصه سرمایه اجتماعی در یک نگاه …………………………………………………………… 31

جدول 2-3) ابعاد مختلف ارائه شده برای رفتار شهروندی سازمانی از سوی نظریه پردازان …………………………………… 52

جدول 2-4) تحقیقات داخلی مرتبط با تحقیق ………………………………………………………………………………………………………… 66

جدول 2-5) تحقیقات خارجی مرتبط با تحقیق ………………………………………………………………………………………………………. 67

جدول 3-1) ضریب آلفای کرونباخ متغیرهای پژوهش ……………………………………………………………………………………………. 72

جدول 4-1) توزیع فراوانی آزمودنی ها بر اساس جنسیت ………………………………………………………………………………………. 77

جدول 4-2) توزیع فراوانی آزمودنی ها بر اساس سن ……………………………………………………………………………………………… 78

جدول 4-3) توزیع فراوانی آزمودنی ها بر اساس میزان تحصیلات …………………………………………………………………………. 79

جدول 4-4) توزیع فراوانی آزمودنی ها بر اساس سابقه کار …………………………………………………………………………………….. 80

جدول 4-5) توزیع فراوانی آزمودنی ها بر اساس نوع استخدام ……………………………………………………………………………….. 81

جدول 4-6) آزمون کلموگروف-اسمیرنوف برای بررسی نرمال بودن داده ها …………………………………………………………. 83

جدول 4-7) آماره های اطمینان متغیرهای پژوهش ……………………………………………………………………………………………….. 84

جدول 4-8) علائم اختصاری بکار رفته در تحلیل عاملی تاییدی و مدلسازی معادلات ساختاری …………………………. 85

جدول 4-9) شاخصهای برازش تحلیل عاملی مرتبه اول پیروی سازمانی ……………………………………………………………….. 86

جدول 4-10) شاخصهای برازش تحلیل عاملی مرتبه دوم پیروی سازمانی ……………………………………………………………. 88

جدول 4-11) شاخصهای برازش تحلیل عاملی مرتبه اول سرمایه اجتماعی ………………………………………………………….. 90

جدول 4-12) شاخصهای برازش تحلیل عاملی مرتبه دوم سرمایه اجتماعی ………………………………………………………….. 93

جدول 4-13) شاخصهای برازش تحلیل عاملی مرتبه اول رفتار شهروندی سازمانی ………………………………………………. 96

چ

جدول 4-14) شاخصهای برازش تحلیل عاملی مرتبه دوم رفتار شهروندی سازمانی ……………………………………………… 99

جدول 4-15) آزمون تی تک نمونه ای متغیرها ……………………………………………………………………………………………………. 101

جدول 4-16) ماتریس همبستگی بین متغیرها و ابعاد پژوهش ……………………………………………………………………………. 103

جدول 4-17) شاخصهای برازش معادلات ساختاری …………………………………………………………………………………………….. 104

جدول 4-18) نتایج مربوط به آزمون آنووا یک طرفه (جنسیت) …………………………………………………………………………… 106

جدول 4-19) مقایسه میانگین ها برحسب جنسیت …………………………………………………………………………………………….. 107

جدول 4-20) نتایج مربوط به آزمون آنووا یک طرفه (سن) …………………………………………………………………………………. 110

جدول 4-21) مقایسه میانگین ها برحسب سن ……………………………………………………………………………………………………. 110

جدول 4-22) نتایج مربوط به آزمون آنووا یک طرفه (تحصیلات) ………………………………………………………………………… 114

جدول 4-23) مقایسه میانگین ها برحسب تحصیلات ………………………………………………………………………………………….. 115

جدول 4-24) نتایج مربوط به آزمون آنووا یک طرفه (سابقه کار) ………………………………………………………………………… 118

جدول 4-25) مقایسه میانگین ها برحسب سابقه کار …………………………………………………………………………………………… 119

جدول 4-26) نتایج مربوط به آزمون آنووا یک طرفه (نوع استخدام) ……………………………………………………………………. 122

جدول 4-27) مقایسه میانگین ها برحسب نوع استخدام ……………………………………………………………………………………… 123

جدول 5-1) نتایج و دستاوردهای حاصل از تحقیق ……………………………………………………………………………………………… 130

ح

فهرست نمودارها

نمودار 2-1) مدل کِلِی در مورد پیروی …………………………………………………………………………………………………………………….. 39

نمودار 2-2) پیوستار پیروی ……………………………………………………………………………………………………………………………………… 40

نمودار 2-3) مدل باندورا در مورد پنداشت خودباوری …………………………………………………………………………………………….. 44

نمودار 2-4) الگوی رفتار شهروندی سازمانی ارگان …………………………………………………………………………………………………. 53

نمودار 2-5) عوامل موثر بر رفتار شهروندی سازمانی ………………………………………………………………………………………………. 61

نمودار 2-6) هرم ایجاد ارزشهای شهروندی سازمانی ………………………………………………………………………………………………. 65

نمودار 4-1) توزیع درصد فراوانی آزمودنی ها بر اساس جنسیت ……………………………………………………………………………. 78

نمودار 4-2) توزیع درصد فراوانی آزمودنی ها بر اساس سن …………………………………………………………………………………… 79

نمودار 4-3) توزیع درصد فراوانی آزمودنی ها بر اساس میزان تحصیلات ………………………………………………………………. 80

نمودار 4-4) توزیع درصد فراوانی آزمودنی ها بر اساس سابقه کار ………………………………………………………………………….. 81

نمودار 4-5) توزیع درصد فراوانی آزمودنی ها بر اساس نوع استخدام …………………………………………………………………….. 82

نمودار 4-6) ضرایب تخمین استاندارد تحلیل عاملی تاییدی مرتبه اول پیروی سازمانی  ……………………………………… 86

نمودار 4-7) اعداد معناداری تحلیل عاملی تاییدی مرتبه اول پیروی سازمانی ………………………………………………………. 87

نمودار 4-8) ضرایب تخمین استاندارد تحلیل عاملی تاییدی مرتبه دوم پیروی سازمانی ………………………………………. 88

نمودار 4-9) اعداد معناداری تحلیل عاملی تاییدی مرتبه دوم پیروی سازمانی ………………………………………………………. 89

نمودار 4-10) ضرایب تخمین استاندارد تحلیل عاملی تاییدی مرتبه اول سرمایه اجتماعی ………………………………….. 91

نمودار 4-11) اعداد معناداری تحلیل عاملی تاییدی مرتبه اول سرمایه اجتماعی ………………………………………………….. 92

نمودار 4-12) ضرایب تخمین استاندارد تحلیل عاملی تاییدی مرتبه دوم سرمایه اجتماعی …………………………………. 94

نمودار 4-13) اعداد معناداری تحلیل عاملی تاییدی مرتبه دوم سرمایه اجتماعی …………………………………………………. 95

نمودار 4-14) مدل اول اندازه گیری رفتار شهروندی سازمانی در حالت تخمین استاندارد ……………………………………. 96

نمودار 4-15) ضرایب تخمین استاندارد تحلیل عاملی تاییدی اصلاحی مرتبه اول رفتار شهروندی سازمانی ……….. 97

نمودار 4-16) اعداد معناداری تحلیل عاملی تاییدی اصلاحی مرتبه اول رفتار شهروندی سازمانی ……………………….. 98

نمودار 4-17) ضرایب تخمین استاندارد تحلیل عاملی تاییدی مرتبه دوم رفتار شهروندی سازمانی ……………………… 99

خ

نمودار 4-18) اعداد معناداری تحلیل عاملی تاییدی مرتبه دوم رفتار شهروندی سازمانی ………………………………….. 100

نمودار 4-19) ضرایب تخمین استاندارد معادلات ساختاری …………………………………………………………………………………. 105

نمودار 4-20) اعداد معناداری معادلات ساختاری …………………………………………………………………………………………………. 105

نمودار 4-21) نتایج آزمون توکی جنسیت (پیروی) ……………………………………………………………………………………………… 107

نمودار 4-22) نتایج آزمون توکی جنسیت (سرمایه اجتماعی) …………………………………………………………………………….. 108

نمودار 4-23) نتایج آزمون توکی (رفتار شهروندی سازمانی) …………………………………………………………………………….. 109

نمودار 4-24) نتایج آزمون توکی سن (پیروی) …………………………………………………………………………………………………….. 111

نمودار 4-25) نتایج آزمون توکی سن (سرمایه اجتماعی) ……………………………………………………………………………………. 112

نمودار 4-26) نتایج آزمون توکی سن (رفتار شهروندی سازمانی) …………………………………………………………………….. 113

نمودار 4-27) نتایج آزمون توکی تحصیلات (پیروی) …………………………………………………………………………………………… 115

نمودار4-28) نتایج آزمون توکی تحصیلات (سرمایه اجتماعی) ……………………………………………………………………………. 116

نمودار 4-29) نتایج آزمون توکی تحصیلات (رفتار شهروندی سازمانی) …………………………………………………………… 117

نمودار 4-30) نتایج آزمون توکی سابقه کار (پیروی) ……………………………………………………………………………………………. 119

نمودار 4-31) نتایج آزمون توکی (سرمایه اجتماعی) ……………………………………………………………………………………………. 120

نمودار 4-32) نتایج آزمون توکی سابقه کار (رفتار شهروندی سازمانی) ………………………………………………………………. 121

نمودار 4-33) نتایج آزمون توکی نوع استخدام (پیروی) ………………………………………………………………………………………. 123

نمودار 4-34) نتایج آزمون توکی نوع استخدام (سرمایه اجتماعی) ……………………………………………………………………… 124

نمودار 4-35) نتایج آزمون توکی نوع استخدام (رفتار شهروندی سازمانی) …………………………………………………………. 125