بررسی دینامیکی رفتار توسعه کارآفرینی در حوزه انرژی¬های تجدیدپذیر

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                                            شماره صفحه

فصل اول : کلیات تحقیق

1-1   مقدمه. 2

1-2 تعریف و تبیین مسئله تحقیق. 3

1-3 ضرورت انجام تحقیق. 4

1-4 محدودیت های تحقیق. 5

1-5 نتایج مورد استفاده پس از تحقیق. 5

1- 6  استفاده کنندگان از نتایج تحقیق. 5

1-7  خلاء تحقیقاتی موجود و جنبه نوآوری طرح. 6

1-8 هدف تحقیق. 6

1-9 روش تحقیق. 7

1-9-1 روش گردآوری و تجزیه وتحلیل اطلاعات.. 7

1-10 تعریف مفاهیم و واژگان کلیدی. 7

1-11 جمع بندی فصل. 8

فصل دوم: ادبیات تحقیق

2-1 مقدمه. 11

2-2 اهداف بکارگیری انرژیهای تجدیدپذیر. 12

2-3 واژه های اقتصادی. 12

2-4 تعریف شغل و روشهای مطالعه شغل. 15

2-5 ضریب فزاینده صنعت. 16

2-6 ضریب اشتغال. 17

2-7 نرمالسازی میانگین اشتغال به ازای هر واحد انرژی تولید شده در طول عمر تجهیزات. 17

2-8 مشاغل سبز. 20

2-9 پتانسیل انرژیهای تجدیدپذیر. 22

2-10 سهم تکنولوژیهای مختلف در ظرفیت نصب شده تولید برق کشور  26

2-11 وضعیت نیروگاههای بادی در ایران. 27

2-12 چالشهاي اصلي به کارگیری تجدیدپذیرها در ایران. 28

2-13 کارآفرینی و انرژیهای تجدیدپذیر. 29

2-14 ایجاد شغل در حوزه تجدیدپذیرها در مقایسه با سوختهای فسیلی  36

2-15 اثرات سلامتی مرتبط با اشتغال. 37

2-16 بهبودهای تکنولوژیکی. 38

2-17مشوقهای سرمایه گذاری. 40

2-18 هزینه های تولید انرژیهای تجدیدپذیر. 43

2-19 انرژیهای تجدیدپذیر و کاهش آلودگی. 47

2-20 محدودیتهای رشد بکارگیری تجدیدپذیرها. 49

2-21 عامل ظرفیت و انرژی تولید شده توسط توربین. 51

2-22 زنجیره تامین انرژیهای تجدیدپذیر. 51

2-22-1 بادی.. 52

2-22-2 فرصتها در انرژی باد.. 53

2-22-3 استراتژیهایی برای توسعه دهندگان اقتصادی.. 54

2-22-4 خورشیدی.. 55

2-22-5 فرصتها در انرژی خورشیدی.. 56

2-23 سازگار کردن ویژگیهای ذاتی منابع انرژی مختلف با ماموریتهای متفاوت. 57

2-24 پیشینه تحقیق. 57

2-24-1 مطالعات داخلی.. 57

2-24-2 مطالعات خارجی.. 59

2-25 قوانین مربوط به سرمایه گذاری در منابع انرژی تجدیدپذیر جمهوری اسلامی ایران. 67

2-26 فرایند خرید تضمینی برق. 69

2-27 جمع بندی فصل. 69

فصل سوم: روش تحقیق و مدلسازی

3-1 مقدمه. 71

3-2 سیستم ها، مدلها و شبیه سازی. 72

3-2-1 انواع مدلسازی.. 72

3-2-2 نوع دینامیکی مدلهای شبیه سازی کامپیوتری.. 72

3-2-2-1 سیستم دینامیک.. 73

3-2-2-2 ابزارهای مدلسازی سیستم دینامیک.. 74

3-2-2-3 نمودارهای انباشت و جریان.. 75

3-2-2-4 ابزارهای نرم­افزاری سیستم دینامیک.. 75

3-2-2-5 عوامل پیچیدگی سیستم های دینامیکی.. 75

3-2-2-6   فرایند شبیه سازی سیستم های دینامیک.. 76

3- 2-2-7 فرایند مدلسازی.. 77

3-3 ساخت مدل در عمل. 77

3-3-1  نمودارهای حلقوی علی.. 77

3-3-2  نمودار جریان و انباشت.. 78

3-4 فرض های لحاظ شده در مدل. 81

3-5 ساختار مدل و مدل علت و معلولي آن. 81

3-5-1  زیر ساختار سرمایه گذاری.. 82

3-5-2 زیر ساختار اشتغال.. 84

3-5-3 زیر ساختار اقتصاد انرژی.. 86

نمودار3-3 مدل علت ومعلولی زیرساختار اقتصاد انرژی. 88

3-6 نمودار ونسیم. 88

3-7 تعریف Look up ها. 90

3-8 رفتارهای مرجع، شرح مشکل و اعتبارسنجی مدل. 92

3-7 جمع بندی فصل. 94

فصل چهارم: تحلیل رفتار شاخص­ها و کشش سیاست­ها

4-1 مقدمه. 96

4-2 مدلسازی و تحلیل نمودارها. 97

4-2-1 آنالیز حساسیت.. 97

4-2-1-1سیاست اول: افزایش تمایل دولت به پرداخت بابت ایجاد اشتغال سالانه.. 97

4-2-1-2  سیاست دوم: کاهش زمان ساخت نیروگاه.. 98

4-2-1-3 سیاست سوم: افزایش رشد بهبود تکنولوژی.. 99

4-2-1-4 سیاست چهارم: افزایش بهرهوری نیروی کار.. 100

4-2-1-5 اجرای همزمان سیاستها.. 101

4-2-1-6 کشش سیاستهای مطرح شده و تعیین موثرترین سیاست راجع به شاخصها.. 102

4-3 پاسخ به سوال تحقیق. 106

4-5 جمع بندی فصل. 107

فصل پنجم: نتیجه­گیری و پیشنهادات

5-1 مقدمه. 109

5-2 خلاصه تحقیق. 110

5- 3 نتایج تحقیق. 111

5-4 پیشنهادات تحقیق. 112

5-4-1 پیشنهادات تحقیقاتی. 112

5-4- 2 پیشنهادات اجرایی. 113

5-6 جمع بندی فصل. 113

منابع و مأخذ

الف) منابع فارسی.. 114

ب) منابع انگلیسی.. 116

پیوستها

پیوست الف:  خروجی­های نهایی نرم افزار GIS جهت محاسبه کشش سیاستها بر اساس نمودارهای خروجی ونسسیم(یافتن مختصات نقاط نمودارها)   120

پیوست ب)خروجی نهایی نرم­افزار ونسیم.. 121

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست جداول

عنوان                                                                                                                                               شماره صفحه

جدول 2-1 مقایسه مشاغل سالانه/گیگا­وات­ساعت، مشاغل/متوسط مگاوات و مشاغل/مگاوات پیک در بین تکنولوژی­های مختلف…………………………………………………………………………………………………………………….19

جدول2-2  سرمایه­گذاری سبز و مشاغل مربوط به آن…………………………………………………………………………….22

جدول2-3  سهم تخمین زده شده انرژی­های تجدیدپذیر در بخش­های مختلف طبق گزارش کمیسیون اروپا در 2010…………………………………………………………………………………………………………………………………………..25

جدول2-4 کمک انرژی­های تجدیدپذیر به­اشتغال………………………………………………………………………………….30

جدول2-5 اثرات نیروگاه زیست توده 20 مگاواتی…………………………………………………………………………………33

جدول2-6 هزینه اجتماعی برق تولید شده از زیست­توده و زغال­سنگ(mECU/KWh)…………………………………..34

جدول2-7  اثرات اشتغال و منابع انرژی قابل جایگزین طبق گزارش موسسه تحقیقات اقتصاد وابسته به دولت و سایر اقتصادها…………………………………………………………………………………………………………………………………………35

جدول2- 8 متوسط قیمت خورشیدی در برابر نفت یا گاز خام( به ازای هرکیلووات­ساعت)……………………………45

جدول2-9 داده­های مورد استفاده برای برآورد کل هزینه­ها جهت توسعه و بهره­برداری از تکنولوژی­های منابع انرژی تجدیدپذیر مورد بررسی…………………………………………………………………………………………………………..46

جدول2-10 اثرات اشتغالی تخمین زده شده مربوط به استفاده از تکنولوژی­های انرژی تجدیدپذیر در یونان(نفر در  سال/مگاوات)…………………………………………………………………………………………………………………………………47

جدول 2-11 یک نمای کلی از تولید­کنندگان برتر و توجیحات تولیدشان………………………………………………..53

جدول 4-1 کشش سیاست مربوط به شاخص ارزش فعلی خالص…………………………………………………………..103

جدول 4-2 کشش سیاست مربوط به شاخص ایجاد اشتغال گروه اول………………………………………………….. 104

جدول 4-3 کشش سیاست مربوط به شاخص ایجاد اشتغال گروه دوم…………………………………………………….105

جدول 4-4 کشش سیاست مربوط به شاخص تولید ناخالص داخلی………………………………………………………..106

جدول 5-1 نتایج کلی شبیه­سازی…………………………………………………………………………………………………. 111

فهرست نمودارها

عنوان                                                                                                                                               شماره صفحه

نمودار 2-1 سهم پیش­بینی شده تکنولوژی­های مختلف، منابع انرژی تجدیدپذیر و سوخت­های متداول در تولید برق طبق گزارش کمیسیون اروپا در 2010…………………………………………………………………………………………………..27

نمودار 2-2 ميزان ظرفيت نصب شده نيروگا ههاى بادى در بازه 1996-2011…………………………………………….28

نمودار2-3  ظرفيت جهانى سيست مهاى فتوولتائيك در بازه زمانى 1995- 2011………………………………………..29

نمودار 2-3 میانگین و طیف ضریب اشتغال مستقیم برای 10 تکنولوژی انرژی مختلف…………………………………..34

نمودار2-6  متوسط قیمت خورشیدی…………………………………………………………………………………………………44

نمودار2-7 اشتغال به ازای هر مگاوات ظرفیت نصب شده ……………………………………………………………………….48

نمودار3-1 مدل علت و معلولی برای ارزیابی بلند مدت زیر ساختار سرمایه­گذاری……………………………………….85

نمودار3-2 مدل علت­و­معلولی زیرساختار اشتغال در بلند مدت………………………………………………………………88

نمودار3-3 مدل علت­و­معلولی زیرساختار اقتصاد انرژی……………………………………………………………………………90

نمودار 3-4 نمودار ونسیم مدل کلی……………………………………………………………………………………………………..91

نمودار3-5 مقایسه نتایج شبیه­سازی و داده­های واقعی برای ظرفیت نصب شده…………………………………………………………….95

نمودار3-6  مقایسه نتایج شبیه­سازی و داده­های واقعی برای مشاغل نصب و ساخت­و­ساز………………………………..95

نمودار3-7 مقایسه نتایج شبیه­سازی و داده­های واقعی برای تولید ناخالص داخلی…………………………………………..95

نمودار 3-8 مقایسه نتایج شبیه­سازی و داده­های واقعی برای اشتغال در بخش بهره­برداری، تعمیر­و نگهداری وپردازش سوخت…………………………………………………………………………………………………………………………………………..95

نمودار 3-9 مقایسه نتایج شبیه­سازی و داده­های واقعی برای کل مصرف برق کشور……………………………………….95

نمودار 4- 1 مقایسه ارزش فعلی خالص پس از اجرای سیاست اول با حالت پایه……………………………………………99

نمودار 4-2 مقایسه مشاغل گروه اول پس از اجرای سیاست اول با حالت پایه……………………………………………….99

نمودار 4-3 مقایسه مشاغل گروه دوم پس از اجرای سیاست اول با حالت پایه…………………………………………….100

نمودار 4- 4مقایسه تولید ناخالص ملی پس از اجرای سیاست اول با حالت پایه…………………………………………..100

نمودار 4-5 مقایسه ارزش فعلی خالص پس از اجرای سیاست دوم با حالت پایه………………………………………….100

نمودار 4-6 مقایسه مشاغل گروه اول پس از اجرای سیاست دوم با حالت پایه……………………………………………100

نمودار 4-7مقایسه مشاغل گروه دوم پس از اجرای سیاست اول با حالت پایه…………………………………………..101

نمودار 4-8 مقایسه تولید ناخالص ملی پس از اجرای سیاست دوم با حالت پایه…………………………………………101

نمودار 4-9 مقایسه ارزش فعلی خالص پس از اجرای سیاست سوم با حالت پایه……………………………………….101

نمودار 4-10  مقایسه مشاغل گروه اول پس از اجرای سیاست سوم با حالت پایه…………………………………………101

نمودار 4-11 مقایسه مشاغل گروه دوم پس از اجرای سیاست سوم با حالت پایه…………………………………………102

نمودار 4-12 مقایسه تولید ناخالص ملی پس از اجرای سیاست سوم با حالت پایه………………………………………..102

نمودار4- 13 مقایسه ارزش فعلی خالص پس از اجرای سیاست چهارم با حالت پایه…………………………………….102

نمودار 4- 14 مقایسه مشاغل گروه اول پس از اجرای سیاست چهارم با حالت پایه………………………………………102

نمودار 4-15 مقایسه مشاغل گروه دوم پس از اجرای سیاست چهارم با حالت پایه……………………………………….103

نمودار 4-16 مقایسه تولید ناخالص ملی پس از اجرای سیاست چهارم با حالت پایه……………………………………..103

نمودار4-17مقایسه ارزش فعلی خالص پس از اجرای سیاست تلفیقی با حالت پایه………………………………………103

نمودار 4-18 مقایسه مشاغل گروه اول پس از اجرای سیاست تلفیقی با حالت پایه……………………………………….103

نمودار 4- 19 مقایسه مشاغل گروه دوم پس از اجرای سیاست تلفیقی با حالت پایه……………………………………..104

نمودار 4-20 تولید ناخالص داخلی پس از اجرای سیاست تلفیقی با حالت پایه……………………………………………104

فهرست جداول

عنوان                                                                                                                                               شماره صفحه

جدول 2-1 مقایسه مشاغل سالانه/گیگا­وات­ساعت، مشاغل/متوسط مگاوات و مشاغل/مگاوات پیک در بین تکنولوژی­های مختلف……………………………………………………………………………………………………………….20

جدول2-2  سرمایه­گذاری سبز و مشاغل مربوط به آن…………………………………………………………………………….23

جدول2-3  سهم تخمین زده شده انرژی­های تجدیدپذیر در بخش­های مختلف طبق گزارش کمیسیون اروپا در 2010…………………………………………………………………………………………………………………………………………..26

جدول2-4 کمک انرژی­های تجدیدپذیر به­اشتغال………………………………………………………………………………….29

جدول2-5 اثرات نیروگاه زیست توده 20 مگاواتی…………………………………………………………………………………32

جدول2-6 هزینه اجتماعی برق تولید شده از زیست­توده و زغال­سنگ(mECU/KWh)……………………………………32

جدول2-7  اثرات اشتغال و منابع انرژی قابل جایگزین طبق گزارش موسسه تحقیقات اقتصاد وابسته به دولت و سایر اقتصادها…………………………………………………………………………………………………………………………………………34

جدول2- 8 متوسط قیمت خورشیدی در برابر نفت یا گاز خام( به ازای هرکیلووات­ساعت)……………………………45

جدول2-9 داده­های مورد استفاده برای برآورد کل هزینه­ها جهت توسعه و بهره­برداری از تکنولوژی­های منابع انرژی تجدیدپذیر مورد بررسی…………………………………………………………………………………………………………..47

جدول2-10 اثرات اشتغالی تخمین زده شده مربوط به استفاده از تکنولوژی­های انرژی تجدیدپذیر در یونان(نفر در  سال/مگاوات)………………………………………………………………………………………………………………………………..47

جدول 2-11 یک نمای کلی از تولید­کنندگان برتر و توجیحات تولیدشان…………………………………………………..56

جدول 4-1 کشش سیاست مربوط به شاخص ارزش فعلی خالص…………………………………………………………….111

جدول 4-2 کشش سیاست مربوط به شاخص ایجاد اشتغال گروه اول…………………………………………………….. 112

جدول 4-3 کشش سیاست مربوط به شاخص ایجاد اشتغال گروه دوم………………………………………………………113

جدول 4-4 کشش سیاست مربوط به شاخص تولید ناخالص داخلی………………………………………………………….114

جدول 5-1 نتایج کلی شبیه­سازی…………………………………………………………………………………………………… 120

فهرست نمودارها

عنوان                                                                                                                                               شماره صفحه

نمودار 2-1 سهم پیش­بینی شده تکنولوژی­های مختلف، منابع انرژی تجدیدپذیر و سوخت­های متداول در تولید برق طبق گزارش کمیسیون اروپا در 2010………………………………………………………………………………………………….26

نمودار 2-2 میانگین و طیف ضریب اشتغال مستقیم برای 10 تکنولوژی انرژی مختلف ………………………………….31

نمودار 2-3 رشد اشتغال در ساخت توربین بادی در دانمارک…………………………………………………………………..38

نمودار2-4  متوسط قیمت خورشیدی…………………………………………………………………………………………………..41

نمودار2-5 اشتغال به ازای هر مگاوات ظرفیت نصب شده………………………………………………………………………..46

نمودار 2-6  ميزان ظرفيت نصب شده نيروگا ههاى بادى در بازه 1996-2011……………………………………………53

نمودار2-7  ظرفيت جهانى سيستم­هاى فتوولتائيك در بازه زمانى 1995- 2011…………………………………………..54

نمودار4-1 مدل علت و معلولی برای ارزیابی بلند مدت زیر ساختار سرمایه­گذاری………………………………………..96

نمودار4-2 مدل علت­و­معلولی زیرساختار اشتغال در بلند مدت  ………………………………………………………………..98

نمودار4-3 مدل علت­و­معلولی زیرساختار اقتصاد انرژی………………………………………………………………………….100 

نمودار 4-4 نمودار ونسیم مدل کلی…………………………………………………………………………………………………..101

نمودار4-5  مقایسه نتایج شبیه­سازی و داده­های واقعی برای ظرفیت نصب شده………………………………………….105

نمودار4-6  مقایسه نتایج شبیه­سازی و داده­های واقعی برای مشاغل نصب و ساخت­و­ساز.. …………………………..105

نمودار4-7 مقایسه نتایج شبیه­سازی و داده­های واقعی برای تولید ناخالص داخلی………………………………………..105

نمودار 4-8 مقایسه نتایج شبیه­سازی و داده­های واقعی برای اشتغال در بخش بهره­برداری، تعمیر­و نگهداری وپردازش سوخت………………………………………………………………………………………………………………………………………..105

نمودار 4-9 مقایسه نتایج شبیه­سازی و داده­های واقعی برای کل مصرف برق کشور…………………………………….105

نمودار 4- 10 مقایسه ارزش فعلی خالص پس از اجرای سیاست اول با حالت پایه……………………………………….106

نمودار 4-11 مقایسه مشاغل گروه اول پس از اجرای سیاست اول با حالت پایه………………………………………….106

نمودار 4-12 مقایسه مشاغل گروه دوم پس از اجرای سیاست اول با حالت پایه………………………………………….106

نمودار 4- 13مقایسه تولید ناخالص ملی پس از اجرای سیاست اول با حالت پایه…………………………………………106

نمودار 4-14 مقایسه ارزش فعلی خالص پس از اجرای سیاست دوم با حالت پایه……………………………………….107

نمودار 4-15 مقایسه مشاغل گروه اول پس از اجرای سیاست دوم با حالت پایه…………………………………………107

نمودار 4-16 مقایسه مشاغل گروه دوم پس از اجرای سیاست اول با حالت پایه…………………………………………107

نمودار 4-17مقایسه تولید ناخالص ملی پس از اجرای سیاست دوم با حالت پایه…………………………………………107

نمودار 4-18 مقایسه ارزش فعلی خالص پس از اجرای سیاست سوم با حالت پایه……………………………………….108

نمودار 4-19  مقایسه مشاغل گروه اول پس از اجرای سیاست سوم با حالت پایه…………………………………………108

نمودار 4-20 مقایسه مشاغل گروه دوم پس از اجرای سیاست سوم با حالت پایه…………………………………………108

نمودار 4-21 مقایسه تولید ناخالص ملی پس از اجرای سیاست سوم با حالت پایه………………………………………..108

نمودار4- 22 مقایسه ارزش فعلی خالص پس از اجرای سیاست چهارم با حالت پایه…………………………………….109

نمودار 4- 23 مقایسه مشاغل گروه اول پس از اجرای سیاست چهارم با حالت پایه……………………………………..109

نمودار 4-24 مقایسه مشاغل گروه دوم پس از اجرای سیاست چهارم با حالت پایه………………………………………109

نمودار 4-25 مقایسه تولید ناخالص ملی پس از اجرای سیاست چهارم با حالت پایه…………………………………….109

نمودار4-26 مقایسه ارزش فعلی خالص پس از اجرای سیاست تلفیقی با حالت پایه……………………………………..110

نمودار 4-27 مقایسه مشاغل گروه اول پس از اجرای سیاست تلفیقی با حالت پایه………………………………………110

نمودار 4- 28 مقایسه مشاغل گروه دوم پس از اجرای سیاست تلفیقیبا حالت پایه……………………………………….110

نمودار 4-29 تولید ناخالص داخلی پس از اجرای سیاست تلفیقی با حالت پایه……………………………………………110

فهرست شکل­ها

عنوان                                                                                                                                               شماره صفحه

شکل 2-1 کل مشاغل ایجاد شده ناشی از صرف 1میلیون دلار در ترکیب 6 زمینه سرمایه­گذاری…………………….36

شکل 2- 2 رشد اندازه طرح­های توربین بادی تجاری………………………………………………………………………………38

شکل2-3 زنجیره تامین تولید بادی…………………………………………………………………………………………………….. 54

شکل 2- 4 روابط و جایگاه­ نهادهای مختلف در فرایند خرید تضمینی برق………………………………………………….69

شکل 3-1 فرایند شبیه­سازی سیستم­های دینامیک……………………………………………………………………………………76

شکل3-2 استعاره وان حمام و زبان توصیف مسائل دینامیک…………………………………………………………………….79

شکل 3-3 ایجاد مدل در عمل(مدل علت­و­معلولی، نمودار انباشت و جریان، نتایج شبیه­سازی)…………………………81

شکل 3-4 تابع f₁……………………………………………………………………………………………………………………………..90

شکل 3-5 تابع f₂……………………………………………………………………………………………………………………………..91

شکل 3-6 تابع f₃……………………………………………………………………………………………………………………………..91

شکل 3-7  تابع f₄…………………………………………………………………………………………………………………………….92