%46تخفیف

بررسی توانایی طرح مساله ریاضی دانش‌آموزان پایه هفتم

تعداد123صفحه در فایل word

بررسی توانایی طرح مساله ریاضی دانش‌آموزان پایه هفتم

چکیده

هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی توانایی طرح مساله ریاضی دانش‌آموزان پایه هفتم و جستجوی مولفه‌های خلاقیت ریاضی در تکالیف طرح مساله شان می‌باشد. جامعه آماری این تحقیق شامل کلیه دانش‌آموزان پایه هفتم شهرستان بهارستان در سال تحصیلی 93-92 است. در این مطالعه 521 نفر از دانش‌آموزان دختر و پسر مناطق شهرستان بهارستان که در پایه هفتم مشغول به تحصیل بوده‌اند، به روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای دو مرحله‌ای انتخاب شده‌اند. این مطالعه از نظر هدف، کاربردی و از نظر اجرا، توصیفی از نوع پیمایشی می‌باشد. بدین منظور پرسشنامه‌ای محقق ساخته براساس چارچوپ طرح مساله استویانوا(1996) طراحی گردید. همچنین برای بررسی اطلاعات بدست آمده از پرسشنامه، چارچوب‌های محقق ساخته، مدل ویسترو-یو (2009)، مدل ضرب یپ‌بن‌هار(2002) و مدل جمع و تفریق گرنو و همکاران(1987) بکار برده شد. برای بررسی مولفه‌های خلاقیت ریاضی در پاسخ‌های دانش‌آموزان از روش کنترویچ و همکاران(2011) استفاده گردید. به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات بدست آمده از پرسشنامه، روش‌های آمار توصیفی (فراوانی و درصد داده‌ها) مورد استفاده قرار گرفت. همچنین روایی صوری و محتوایی پرسشنامه توسط تعدادی از اساتید ریاضی و آموزش ریاضی تأیید شد و ضریب آلفای کرونباخ پرسشنامه، 735/. به دست آمد که این مقدار وضعیت مناسبی را در مورد پایایی آن نشان می‌دهد. براساس نتایج به‌دست آمده معلوم شد که  اکثر مسائل طرح شده توسط دانش‌آموزان، برگرفته از زندگی واقعی است. ولی متاسفانه برخی از دانش‌آموزان در مسائل طرح شده، به حل پذیری آنها توجه کافی ندارند و مسائل غیرقابل حل، طرح کرده بودند. همچنین، اکثر مسائل طرح شده، ساده و یا مطابق با مسائل کتب درسی بودودانش‌آموزان تنوع و خلاقیت پایینی در برخی از سوالات آزمون طرح مساله از خود نشان دادند. نتایج این تحقیق بیان کننده‌ی این مطلب است که دانش‌آموزان شرکت کننده در طرح مسائل، عملکرد مناسبی نداشتند که شاید مهمترین عامل آن را بتوان درک نادرست و رویه ای آنان از مفاهیم ریاضی دانست. عملکرد دانش‌آموزان به تفکیک جنسیت نیز مورد بررسی قرار گرفت. نتایج به‌دست آمده نشان داد که تفاوت معناداری بین دانش‌آموزان دختر و پسر وجود ندارد.

واژه‌های کلیدی:طرح مساله ریاضی، دانش‌آموزان پایه هفتم، خلاقیت ریاضی

 

عنوان

صفحه

چکیده

أ

فهرست جدول‌ها

ه

فهرست نمودارها

ز

فهرست شکل‌ها

ح

فهرست پیوست‌ها

ط

فصل اول: کلیات پژوهش

1

1-1 مقدمه

2

1-2 بیان مساله

4

1-3 ضرورت و اهمیت تحقیق

5

1-4 اهداف تحقیق

7

1-4-1 هدف اصلی

7

1-4-2 اهداف فرعی

8

1-5 قلمرو تحقیق

8

1-6 سؤالات تحقیق

8

1-6-1 سؤال اصلی تحقیق

8

1-6-2 سؤالات فرعی تحقیق

8

1-7 تعریف واژه ها، مفاهیم کلیدی

9

1-7-1 تعریف‌ نظری مفاهیم

9

1-8-2 تعریف‌ عملیاتی مفاهیم

10

فصل دوم: مبانی نظری و ادبیات پژوهش

12

2-1 مقدمه

13

2-2 حل مساله

13

2-3 مساله بازپاسخ

15

2-3-1 انواعی از مسائل بازپاسخ

16

2-4 طرح مساله

18

2-5 چارچوب‌ها و مدل‌هایی برای بررسی فرایند طرح مساله

23

2-5-1 دسته‌بندی سیلور از طرح مساله

23

فهرست مطالب

عنوان

صفحه

2-5-1-1 قبل از حل مساله

23

2-5-1-2 در طول حل مساله

23

2-5-1-3 بعد از حل مساله

23

2-5-2 چارچوب طرح مساله استویانوا

24

2-5-2-1 موقعیت طرح مساله آزاد

24

2-5-2-2 موقعیت نیمه ساختاریافته

24

2-5-2-3 موقعیت ساختاریافته

26

2-6 خلاقیت

27

2-7 خلاقیت ریاضی

28

2-8 تولید واگرا

29

2-8-1 معیارهایی برای قضاوت بر تولیدات واگرا

29

2-8-2 معیارهایی برای یک تکلیف خوب برای تولید واگرا

29

2-8-3 طبقه‌بندی تکالیف تولیدات واگرا در ریاضیات

30

2-8-4 تولید واگرا در تکالیف طرح مساله

30

2-9 طرح مساله و خلاقیت در ریاضی

31

2-10 برخی از مطالعات انجام شده در رابطه با حل مساله و طرح مساله

32

2-11 برخی دیگر از مطالعات انجام شده در زمینه طرح مساله

33

2-12 معرفی مدل‌‌هایی برای دسته‌بندی پاسخ‌های دانش‌آموزان به تکالیف طرح مساله

38

2-12-1 مدل ویسترو-یو

38

2-12-2 مدل جمع و تفریق گرنو و همکاران

39

2-12-3 مدل ضرب یپ‌بان‌هار

40

2-13 تقسیم کسرها

40

2-13-1 انواع بدفهمی‌های دانش‌آموزان در تقسیم کسرها

42

2-14 جمع‌بندی و نتیجه‌گیری

42

فصل سوم: روش پژوهش

43

3-1 مقدمه

44

3-2 روش و طرح تحقیق

44

3-3 جامعه آماری

45

3-4 نمونه، روش نمونه‌گیری و حجم نمونه

45

فهرست مطالب

عنوان

صفحه

3-5 ابزار پژوهش

46

3-5-1 فرآیند تهیه‌ی آزمون

47

3-5-2 محتوایسؤالاتآزمون

47

3-5-3 تعیینروایی آزمون

51

3-5-4 تعیین پایاییآزمون

51

3-5-5  معرفی چارچوب‌های محقق‌ساخته برای بررسی سوالات آزمون

51

3-6 جمع‌آوریاطلاعات

57

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده‌ها

59

4-1 مقدمه

60

4-2 یافته‌های مربوط به سوالات آزمون برای پاسخگویی به پرسش‌های پژوهش

60

فصل پنجم: بحث ونتیجه‌گیری، پیشنهادات، محدودیت‌ها

82

5-1 مقدمه

83

5-2 نتایج بدست آمده براساس پرسش‌های تحقیق

83

5-3 بحث و نتیجه‌گیری

87

5-4 محدودیت‌های تحقیق

88

5-5 پیشنهادهایی برای پژوهش‌های بعدی

88

منابع و مراجع

92

فهرست جدول‌ها

عنوان

صفحه

جدول2-1 عناصر کلیدی طرح مساله

20

جدول2-2نمونه‌هایی از موقعیت نیمه ساختاریافته

25

جدول2-3 نمونه‌هایی از موقعیت ساختاریافته

26

جدول2-4 تعاریفی از خلاقیت ریاضی

28

جدول2-5 پاسخ‌های دو دانش‌آموز به تکالیف طرح مساله

30

جدول2-6 نسبت فعالیت آموزشی طرح و حل مساله ریاضیات به اجزای اصلی خلاقیت (سیلور، پیتس بورگ، 1993،نقل شده در غیبی 1392)

31

جدول2-7دسته‌بندی پاسخ‌های دانش‌آموزان براساس ساختار مسائل

34

جدول2-8دسته‌بندی پاسخ‌های دانش‌آموزان براساس ابعاد دانش

35

جدول2-9مقایسه روش‌های نوآوریبین داستان‌گویی و تولید مساله ریاضی (ویسترو- یو، 2009)

38

جدول 2-10 تقسیم‌بندی مسائل در مورد جمع و تفریق (مدل گرنو و همکارانش، 1987)

39

جدول 2-11 مفهوم سازی دانش‌آموزان از ضرب(یپ بان هار، 2002)

40

جدول3-1،فراوانيجامعهآماريتحقيق

45

جدول3     جدول 3-2،فراوانینمونه‌ جامعه‌یآماریتحقیق

45

جدول 4-1 فراوانی و نمونه پاسخ‌های دانش‌آموزان به سوال دوم آزمون براساس مدل ویسترو-یو

61

جدول4-2فراوانی پاسخ‌های دانش‌آموزان در زمینه اعمال حسابی براساس نوع چهار عمل اصلی

62

جدول 4-3 فراوانی و نمونه پاسخ‌های درست دانش‌آموزان به سوال چهارم آزمون براساس مدل گرنو و همکاران

63

جدول 4-4فراوانی و نمونه پاسخ‌های دانش‌آموزان به سوال چهارم آزمون براساس مدل یپ‌بن‌هار(2009)

65

جدول4-5 فراوانی و نمونه پاسخ‌های دانش‌آموزان به سوال چهارم آزمون در مبحث تقسیم

66

جدول 4-6 فراوانی پاسخ‌های درست و نادرست دانش‌آموزان به سوال اول آزمون

67

جدول4-7فراوانی پاسخ‌های درست و نادرست دانش‌آموزان به سوال سوم آزمون

68

جدول4-8فراوانی پاسخ‌های درست و نادرست دانش‌آموزان به تفکیک جنسیت

70

فهرست جدول‌ها

عنوان

صفحه

جدول4-9نمونه‌هایی از  مسائل غیر واقعی دانش‌آموزان

71

جدول 4-10تعداد افرادی که هیچ سوالی طرح نکردند

71

جدول 4-11 فراوانی پاسخ‌های درست و نادرست دانش‌آموزان به سوالات آزمون

72

جدول4-12فراوانی پاسخ‌های درست دانش‌آموزان به سوال چهارم آزمون براساس مفاهیم به کار برده شده

73

جدول4-13فراوانی پاسخ‌های دانش‌آموزان در زمینه هندسی براساس نوع مفاهیم به کار برده شده

74

جدول4-14فراوانی پاسخ‌های نادرست از نظر عدم اطلاعات کافی

75

جدول4-15مولفه سیالی خلاقیت ریاضی

76

جدول 4-16 نمونه‌هایی از راهبردهای بکار برده شده در طراحی مسائل برای سوال دوم آزمون

78

جدول4-17 نمره انعطاف‌پذیری برای سوال دوم آزمون

79

جدول 4-18نمره انعطاف‌پذیری برای سوال چهارم آزمون

79

جدول 4-19 نمونه‌هایی از مسائل بکر

80

                فهرست نمودارها

عنوان

صفحه

نمودار2-1 مدل حل مساله خلاق شیفلد

15

نمودار2-2مدل دسته‌بندی مسائل طرح شده در تکالیف طرح مساله سیلور و کای

33

نمودار3-1 توزیع درصد فراوانی دانش‌آموزان به تفکیک منطقه

46

نمودار 3-2 توزیع درصد فراوانی به تفکیک جنسیت

46

نمودار3-3چارچوبمحقق‌ساختهشماره یک

55

نمودار 3-4 چارچوب محقق ساخته شماره دو

56

نمودار 4-1 پراکندگی پاسخ‌های درست دانش‌آموزان به سوال دوم براساس مدل ویسترو-یو

61

نمودار 4-2 پراکندگی پاسخ‌های دانش‌آموزان در زمینه اعمال حسابی براساس چهار عمل اصلی

62

نمودار 4-3 پراکندگی پاسخ‌های دانش‌آموزان به سوال چهارم آزمون براساس مدل گرنو و همکاران(1987)

64

نمودار 4-4 پراکندگی پاسخ‌های دانش‌آموزان به سوال چهارم براساس مدل یپ‌بن‌هار(2009)

65

نمودار 4-5 پراکندگی پاسخ‌های دانش‌آموزان به سوال اول آزمون براساس نوع پاسخ

67

نمودار 4-6 پراکندگی پاسخ‌های دانش‌آموزان به سوال سوم آزمون براساس نوع پاسخ

69

نمودار 4-7پراکندگی پاسخ‌های درست دانش‌آموزان به تفکیک جنسیت

70

نمودار 4-8پراکندگی پاسخ‌های دانش‌آموزان به سوالات آزمون

72

نمودار 4-9 پراکندگی پاسخ‌های درست دانش‌آموزان به سوال چهارم آزمون براساس مفاهیم به کار برده شده

73

نمودار 4-10 پراکندگی پاسخ‌های دانش‌آموزان در زمینه  هندسی براساس مفاهیم به کار برده شده

74

نمودار4-11 مفاهیم به کار برده شده برای سوال چهارم آزمون

79

 

فهرست شکل‌ها

عنوان

صفحه

شکل2-1 نمونه‌ای از مسائل بازپاسخ با جواب‌های چندگانه

17

شکل3-1 نمونه‌هایی از پاسخ‌های درست و نادرست دانش‌آموزان به سوال اول آزمون

48

شکل3-2 نمونه‌هایی از پاسخ‌های درست و نادرست دانش‌آموزان به سوال دوم آزمون

49

شکل3-3 نمونه‌ای از پاسخ‌های درست و نادرست دانش‌آموزان به سوال سوم آزمون

50

شکل 3-4 نمونه‌هایی از پاسخ‌های درست و نادرست دانش‌آموزان به سوال چهارم آزمون

50

شکل3-5 نمونه‌هایی از پاسخ‌های دانش‌آموزان به آزمون طرح مساله (سطح کلامی نامناسب)

52

شکل3-6 نمونه‌هایی از پاسخ‌های دانش‌آموزان به سوال یک ( کد 2-1 )

52

شکل3-7 نمونه‌هایی از پاسخ‌های دانش‌آموزان به سوال سوم (کد 2-2 )

53

شکل3-8 نمونه‌هایی از پاسخ‌های دانش‌آموزان به سوال یک (کد 3-2 )

53

شکل3-9 نمونه‌هایی از پاسخ‌های دانش‌آموزان به سوال یک (کد 4-2 )

53

شکل3-10 نمونه‌هایی از پاسخ‌های دانش‌آموزان به سوال سوم (کد5-2)

54

شکل3-11 نمونه‌هایی از پاسخ‌های سوال چهارم(حرکت)

57

شکل3-12 نمونه‌هایی از پاسخ‌های سوال چهارم (سایر)

57

فهرست پیوست

عنوان

صفحه

سوالات آزمون

90

قبلا حساب کاربری ایجاد کرده اید؟
گذرواژه خود را فراموش کرده اید؟
Loading...
enemad-logo