%34تخفیف

دانلود:بررسی تطبیقی ضمان جریره با بیمه مسئولیت در فقه امامیه و حقوق موضوع

تعدا138 صفحه در فایل word

چکیده:

مسئوليت مدنى به معناى الزام به جبران زيانى است كه شخص با فعل يا ترك غیرعمدی  خود مستقيم يا غيرمستقيم به ديگری وارد كرده است و به عبارتى در قبال او ضامن است. در فقه اسلامى و حقوق موضوعه به جاى مسئوليت از واژه ضمان استفاده شده است. هدف اصلى از ايجاد مسئوليت و ضمان, جبران زيان و برقرارى عدالت اسلامى است. برای رسیدن به این هدف در صدر اسلام ضمان جریره مورد امضای شرع قرار گرفت تا خاطی برای جبران خطایش تنها نباشد و زیان متضرر جبران شود. این مسأله در قوانین امروز با عنوان بیمه شکل گرفته است. در ضمان جریره و بیمه، دیه را خطاکار پرداخت نمی کند بلکه ضامن جریره و بیمه گر که هیچ گونه مباشرتی در جنایت ندارند می پردازند. از آن جایی که بیمه از جمله مسایل مستحدث است بسیاری از فقها و حقوقدانان برای اثبات مشروعیت بیمه از موضوعاتی چون ضمان عاقله و ضمان جریره استفاده کرده اند. هدف ما در این تحقیق بررسی مستندات فقهی ضمان جریره و مقایسه آن با بیمه مسئولیت یا همان شخص ثالث است و از تطبیق ضمان جریره با بیمه مسئولیت به این نتیجه رسیدیم که بیمه مسئولیت تنها در بعضی از موارد با ضمان جریره تفاوت دارد اما به طور کلی شبیه ضمان جریره و مشروع است و اشکال های ضمان ما لم یجب و . . . پذیرفته نیست و بیمه نیز همانند ضمان جریره عقدی مستقل است و از مصادیق معامله غرری، حرجی، ضرری، سفهی، ربوی و . . . نیست بلکه از جمله عقودی است که عقلا آن را پذیرفته اند.

کلید واژه ها: ضمان جریره، بیمه مسئولیت، دیه، خطا، ضمان ما لم یجب

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                                                                  صفحه

مقدمه

  1. تبیین موضوع ………………………………………………………………………………………………………………………2

  2. اهمیت موضوع ……………………………………………………………………………………………………………………..2

  3. سؤال اصلی …………………………………………………………………………………………………………………………..2

  4. سؤالات فرعی ……………………………………………………………………………………………………………………….2

  5. فرضیه ها ……………………………………………………………………………………………………………………………..2

  6. پیشینه تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………….3

  7. تاریخچه موضوع ………………………………………………………………………………………………………………….3

  8. مفاهیم کلیدی……………………………………………………………………………………………………………………..5

فصل اول: ضمان جریره

    • جریره در لغت و اصطلاح ………………………………………………………………………………………………..11

    • احکام تأسیسی و امضایی ………………………………………………………………………………………………..12

      • امضایی بودن ضمان جریره …………………………………………………………………………………13

    • ضمان عاقله و اصل شخصی بودن مسئولیت کیفری……………………………………………………….14

1-3-1. مفهوم مسئولیت …………………………………………………………………………………………………15

1-3-2. اصل شخصی بودن مسئولیت ……………………………………………………………………………..16

1-3-3. اصل شخصی بودن مسئولیت از منظر اسلام ……………………………………………………..17

  • مفهوم عاقله ……………………………………………………………………………………………………………………..18

1-4-1. عصبه …………………………………………………………………………………………………………………..18

1-4-2. ضامن جریره ……………………………………………………………………………………………………….20

1-4-3. امام(ع) ………………………………………………………………………………………………………………..20

  • علت مسئولیت ضامن جریره(عاقله) ……………………………………………………………………………….21

  • بررسی ماهیت حقوقی ضامن جریره ………………………………………………………………………………22

1-6-1. تعریف عقد و ایقاع ………………………………………………………………………………………………22

1-6-2. عقد بودن ضمان جریره ………………………………………………………………………………………24

  • شرایط تحقق عقد ……………………………………………………………………………………………………………24

  • ارکان عقد ………………………………………………………………………………………………………………………..26

2-8-1. ارکان عقد ضمان جریره ……………………………………………………………………………………..26

  • لازم یا جایز بودن ضمان جریره ……………………………………………………………………………………….27

1-9-1. اقسام عقود ……………………………………………………………………………………………………….27

1-9-2. عقد لازم و جایز ……………………………………………………………………………………………….27

1-9-3. اقسام لزوم وجواز ……………………………………………………………………………………………..28

1-9-4. ادله لزوم عقد …………………………………………………………………………………………………..30

1-9-5. لازم بودن ضمان جریره …………………………………………………………………………………..31

  • شرایط تحقق ضمان جریره ………………………………………………………………………………………….33

  • ارث ضامن جریره ………………………………………………………………………………………………………….37

  • ارث ورثه ضمان جریره …………………………………………………………………………………………………38

  • مسلمان، ضامن جریره کافر …………………………………………………………………………………………..40

2-13-1. کافر، ضامن جریره کافر ……………………………………………………………………………………41

  • ظهور وارث بعد از ضمان جریره …………………………………………………………………………………..41

  • جواز صدور ایجاب و قبول از ناحیه وکیل و وصی ……………………………………………………….42

  • وجود زوج و زوجه در ضمان جریره ……………………………………………………………………………..42

  • جمع بندی …………………………………………………………………………………………………………………..43

فصل دوم: بیمه و تطبیق ضمان جریره با بیمه مسئولیت

    • تعریف بیمه در لغت و اصطلاح ……………………………………………………………………………………….45

    • زمینه پیدایش بیمه …………………………………………………………………………………………………………47

2-2-1. نیاز، محرک انسان ………………………………………………………………………………………………48

2-2-2. مواجهه انسان با خطر …………………………………………………………………………………………49

2-2-3. امنیت یکی از نیاز های اساسی انسان ………………………………………………………………..50

2-2-4. تعاون و همیاری نیاز مشترک زندگی اجتماعی …………………………………………………52

2-2-5. ذخیره سازی ……………………………………………………………………………………………………….53

  • اقسام بیمه ……………………………………………………………………………………………………………………….54

2-3-1. بیمه تعاونی و خصیصه های آن …………………………………………………………………………55

2-3-2. تقسیمی دیگر از بیمه(بیمه اجتماعی و خصوصی) ……………………………………………55

    2-3-2-1. تمایز بیمه های اجتماعی از بیمه های خصوصی (بازرگانی) ……………………56

    2-3-2-2. بیمه خصوصی و اقسام آن (بیمه اموال و بیمه اشخاص) …………………………58

    2-3-2-3. بیمه اموال و اقسام آن ………………………………………………………………………………59

    2-3-2-4. بیمه اشخاص و اقسام آن ………………………………………………………………………….60

    2-3-2-5. بیمه مسئولیت و اقسام آن ……………………………………………………………………….63

2-4. عقد بیمه ………………………………………………………………………………………………………………………….65

2-5. ارکان عقد بیمه ……………………………………………………………………………………………………………….66

2-6. عناصر سازنده طبیعت بیمه …………………………………………………………………………………………….68

2-7. شرایط عقد بیمه ……………………………………………………………………………………………………………..70

2-8. خصوصیات عقد بیمه ………………………………………………………………………………………………………74

2-9. اشکالات بر عقد بیمه ………………………………………………………………………………………………………77

      2-9-1. بیمه و معامله حرجی ………………………………………………………………………………………….78

      2-9-2. بیمه و معامله ضرری …………………………………………………………………………………………..78

      2-9-3. بیمه و عقد غرری ……………………………………………………………………………………………….79

      2-9-3-1. بیمه و جهل به عوضین …………………………………………………………………………….80

      2-9-4. بیمه و تعلیق آن …………………………………………………………………………………………………80

      2-9-5. بیمه و سفهی بودن آن ……………………………………………………………………………………….81

      2-9-6. بیمه و ربا …………………………………………………………………………………………………………….82

      2-9-7. بیمه و قمار ………………………………………………………………………………………………………….84

      2-9-8. بیمه و ضمان ما لم یجب ……………………………………………………………………………………85

2-10. بیمه و عقود معین ………………………………………………………………………………………………………..85

      2-10-1. تطبیق بیمه با عقد مضاربه ………………………………………………………………………………86

          2-10-1-1. اشکال های انطباق بیمه با مضاربه …………………………………………………………88

      2-10-2. بیمه و عقد صلح ……………………………………………………………………………………………….88

          2-10-2-1. صلح، عقد مستقل …………………………………………………………………………………..90

          2-10-2-2. تطبیق بیمه با عقد صلح ………………………………………………………………………..90

      2-10-3. تطبیق قرارداد بیمه با عقد هبه معوض ……………………………………………………………92

          2-10-3-1. نقد نظریه انطباق بیمه با عقد هبه معوض …………………………………………….93

      2-10-4. انطباق بیمه با جعاله ………………………………………………………………………………………..93

         2-10-4-1. نقد انطباق جعاله با بیمه ………………………………………………………………………..94

      2-10-5. نقد نظریه انطباق بیمه با قرض ………………………………………………………………………..96

2-11. اشاره ای به مبانی و پیشینه بیمه در اسلام …………………………………………………………………97

2-12. نمونه های تاریخی ………………………………………………………………………………………………………..97

        2-12-1. حلف الفضول ………………………………………………………………………………………………….97

        2-12-2. معاهده مدینه …………………………………………………………………………………………………98

2-13. پیشینه بیمه در حقوق اسلامی …………………………………………………………………………………….99

         2-13-1. بیمه و ضمان جریره …………………………………………………………………………………..101

2-14. دیدگاه علما در مقایسه بیمه با ضمان جریره (عقد موالات) ……………………………………..102

        2-14-1. دلایل موافقین …………………………………………………………………………………………….102

        2-14-2. دلایل مخالفین ……………………………………………………………………………………………103

2-15. بیمه و التزام مالایلزم ………………………………………………………………………………………………….104

2-16. دلیل بر بطلان ضمان مالم یجب ………………………………………………………………………………..107

2-17. بررسی ادله بطلان ادله «ضمان ما لم یجب» …………………………………………………………….107

2-18. جمع بندی ………………………………………………………………………………………………………………….111

 نتیجه گیری ……………………………………………………………………………………………………………………………..

قبلا حساب کاربری ایجاد کرده اید؟
گذرواژه خود را فراموش کرده اید؟
Loading...
enemad-logo