بررسی تاثیر نقش مديريت دانش بر اثر بخشی واحدهای تولیدی – صادراتی صنایع لبنی استان مازندران

صفحه

عنوان

ج

چکیده  ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

ح

فهرست مطالب  …………………………………………………………………………………………………………………………………………….

ز

فهرست اشکال  …………………………………………………………………………………………………………………………………………….

س

فهرست جداول  …………………………………………………………………………………………………………………………………………….

ص

فهرست نمودارها  ………………………………………………………………………………………………………………………………………….

فصل اول- کلیات پژوهش

2

1-1- مقدمه فصل……………………………………………………………………………………………………………………………………….

2

1-2- ضرورت و اهمیت  انجام تحقیق…………………………………………………………………………………………………………..

3

1-3-بیان مسأله  …………………………………………………………………………………………………………………………………………..

4

1-4- قلمرو تحقیق  ……………………………………………………………………………………………………………………………………….

4

   1-4-1- قلمرو موضوعی  …………………………………………………………………………………………………………………………….

4

   1-4-2- قلمرو مکانی  …………………………………………………………………………………………………………………………………

4

1-4-3- قلمرو زمانی ………………………………………………………………………………………………………………………………….

4

1-5- اهداف تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………………..

5

1-6- سؤال تحقیق  ……………………………………………………………………………………………………………………………………….

5

1-7- فرضیه­های تحقیق  …………………………………………………………………………………………………………………………………

5

1-8- تعریف واژه­های کلیدی  ………………………………………………………………………………………………………………………..

5

   1-8-1- تعریف مفهومی  …………………………………………………………………………………………………………………………….

6

   1-8-2- تعریف عملیاتی  …………………………………………………………………………………………………………………………….

8

1-9- خلاصه فصل  ……………………………………………………………………………………………………………………………………….

فصل دوم- ادبیات نظری تحقیق

10

2-1- مقدمه  ………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

10

2-2-مفهوم مدیریت دانش  …………………………………………………………………………………………………………………………….

13

2-3- سیر تطور مدیریت دانش  ………………………………………………………………………………………………………………………..

14

2-4-  انواع دانش  …………………………………………………………………………………………………………………………………………

14

   2-4-1-  دانش صریح  ………………………………………………………………………………………………………………………………..

14

   2-4-2- دانش ضمنی………………….. ……………………………………………………………………………………………………………..

15

   2-5- مزایای مدیریت دانش…………………………………………………………………………………………………………………………..

16

   2-6- مبانی زیرساخت مدیریت دانش………………………………………………………………………………………………………………

17

   2-7- فرآیند . مدیریت دانش…………………………………………………………………………………………………………………………

18

     2-7-1- خلق دانش……………………………………………………………………………………………………………………………………

18

     2-7-2- سازماندهی و ذخیره سازی………………………………………………………………………………………………………………

18

     2- 7-3- انتقال و به اشتراک گذاری دانش ……………………………………………………………………………………………………

    18

     2-7-4- به کارگیری دانش…………………………………………………………………………………………………………………………

19

 2-8- استراتژی های مدیریت دانش………………………………………………………………………………………………………………….

21

 2-9- مدل های پیاده سازی مدیریت دانش………………………………………………………………………………………………………..

21

    2-9-1- مدل هیکس………………………………………………………………………………………………………………………………….

22

    2-9-2-  مدل مک الروی…………………………………………………………………………………………………………………………….

22

    2-9-3- مدل هفت سی……………………………………………. …………………………………………………………………………………

23

    2-9-4- مدل بک من…………………………………………………………………………………………………………………………………

 24

    2- 9-5- مدل پایه های ساختمان دانش………………………………………………………………………………………………………….

25

    2-9-6-  مدل بکوویتز و ویلیامز…………………………………………………………………………………………………………………..

25

    2-9-7-   مدل پیتر گوتشاک …………………………………………………………………………………………………………………….

26

    2-9-8-  مدل برگرون………………………………………………………………………………………………………………………………..

27

   2-9-9-   مدل عمومی مدیریت دانش نیومن …………………………………………………………………………………………………..

27

   2-9-10- مدل توربان………………………………………………………………………………………………………………………………….

28

   2-9-11- مدل نوناکا و تاکوچی……………………………………………………………………………………………………………………

31

     2-9-11-1-  استفاده از فناوري در چهارچوب مدل نوناكا و تاكوچي ……………………………………………………………..

33

2-10- مفهوم اثربخشی……………………………………………………………………………………………………………………………………

35

2-11- رویکردهای اثربخشی سازمانی……………………………………………………………………………………………………………..

35

  2-11-1- رویکرد سنتی………………………………………………………………………………………………………………………………

35

     2-11-1-1- روش مبتنی بر منابع…………………………………………………………………………………………………………………

35

     2-11-1-2- روش مبتنی بر فرآیند درونی……………………………………………………………………………………………………..

36

     2-11-1-3- روش مبتنی بر تامین هدف ………………………………………………………………………………………………………

36

  2-11-2-  رویکرد نوین  …………………………………………………………………………………………………………………………….

36

     2-11-2-1-   روش مبتني بر تأمين رضايت گروه هاي ذينفع ………………………………………………………………………..

37

     2-11-2-2- روش مبتني بر ارزشهاي رقابتي  ………………………………………………………………………………………………..

37

 2-11-3-  روش اثربخشی سازمانی پارسونز ………………………………………………………………………………………………………

38

    2-11-3-1-  انطباق  …………………………………………………………………………………………………………………………………..

38

    2-11-3-2-  کسب هدف  ………………………………………………………………………………………………………………………….

38

    2-11-3-3- انسجام ویگانگی هداف……………………………………………………………………………………………………………..

39

    2-11-3-3- پایداری و حفظ الگوها……………………………………………………………………………………………………………..

39

2-12- عوامل موثر بر اثربخشی سازمانی……………………………………………………………………………………………………………

39

  2-12-1-  بهبود کیفی عامل کار …………………………………………………………………………………………………………………..

40

  2-12-2-  اصلاح روابط مديريت و كاركنان …………………………………………………………………………………………………..

40

  2-12-3-   استفاده از نظرات و پيشنهادات كاركنان ………………………………………………………………………………………….

40

  2-12-4-  ره آورد فناوری …………………………………………………………………………………………………………………………..

41

2-13- تحقیقات مشابه داخلی و خارجی…………………………………………………………………………………………………………..

41

 2-13-1-  مطالعات انجام شده در داخل کشور ………………………………………………………………………………………………..

44

 2-13-2-  مطالعات انجام شده در خارج کشور ………………………………………………………………………………………………..

47

2-14-  جمع بندی پیشینه تجربی …………………………………………………………………………………………………………………

2-15-   تاریخچه و معرفی واحدهای تولیدی –  صادراتی صنایع لبنی استان مازندران ……………………………………………..            49

  2-15-1- شرکت کاله آمل…………………………………………………………………………………………………………………………….        49

  2-15-2- شرکت لبنی دوشه آمل (هراز)…………………………………………………………………………………………………………..        51

  2-15-3- شرکت لبنی گلا آمل………………………………………………………………………………………………………………………         52

  2-15-4- شرکت لبنیات پاستوریزه پاک ساری…………………………………………………………………………………………………..        52

  2-15-5- شرکت فرآورده های لبنی لاله ساری…………………………………………………………………………………………………..        53

2-16- خلاصه فصل………………………………………………………………………………………………………………………………………….       53

فصل سوم- روش شناسی پژوهش

57

3-1- مقدمه  ………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

57

3-2- فرضیه ها و مدل مفهومی تحقیق  …………………………………………………………………………………………………………

59

 3-2-1- متغیر مستقل  ………………………………………………………………………………………………………………………………….

60

3-2-2- متغیر وابسته  …………………………………………………………………………………………………………………………………

60

3-3- روش تحقیق  ……………………………………………………………………………………………………………………………………….

61

3-4- جامعه و نمونۀ آماری  …………………………………………………………………………………………………………………………….

61

3-5- روش نمونه­گیری و تعیین حجم نمونه  ………………………………………………………………………………………………………

62

3-6- ابزار جمع­آوری داده­ها  ………………………………………………………………………………………………………………………….

63

3-6-1- مطالعات کتابخانه­ای و اینترنتی  …………………………………………………………………………………………………………

63

3-6-2- پرسشنامه  ……………………………………………………………………………………………………………………………………..

63

3-6-2-1- شرح پرسشنامه  ………………………………………………………………………………………………………………………….

64

3-7-  اعتبار و قابلیت اعتماد / روایی و پایایی   ………………………………………………………………………………………………….

64

  3-7-1- روایی پرسشنامۀ پژوهش  ………………………………………………………………………………………………………………….

65

   3-7- 2-  پایایی پرسشنامۀ پژوهش  ………………………………………………………………………………………………………………

67

3-8- ابزارها و روش­های  تجزیه و تحلیل داده­ها………………………………………………………………………………………………

3-9- خلاصه فصل………..  …………………………………………………………………………………………………………………………….           67

فصل چهارم تجزیه و تحلیل داده­ها

70

4-1- مقدمه  ………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

70

4-2- ویژگی­های جمعیت شناختی پاسخ­دهندگان و جامعه آماری …………………………………………………………………………..

70

  4-2-1- توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب جنسیت ………………………………………………………………………………………….

71

  4-2-2- توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب سن  ……………………………………………………………………………………………..

72

  4-2-3- توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب وضعیت تأهل  ………………………………………………………………………………

73

  4-2-4- توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان تحصیلات  ……………………………………………………………………………

     4-2-5- توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب سابقۀ کاری  ………………………………………………………………………………….          75

76

  4-3- تحلیل استنباطی داده­ها  ………………………………………………………………………………………………………………………

76

  4-3- 1- آزمون همبستگی فرضیه اصلی  ………………………………………………………………………………………………………

 77

  4-3-2-آزمون های همبستگی فرضیه فرعی…………………………………………………………………………………………………..

79

  4-3-3- آزمون رگرسیون فرضیه اصلی…………………………………………………………………………………………………………

80

  4-3-4-  آزمون های رگرسیون فرضیه های فرعی…………………………………………………………………………………………….

84

4-4- خلاصه فصل ………………………………………………………………………………………………………………………………………..

فصل پنجم: یافته­ها، نتیجه­گیری و پیشنهادات

86

5-1- مقدمه  ………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

86

5-2- مروری مختصر بر روند پژوهش  ………………………………………………………………………………………………………………

86

5-3- یافته­های پژوهش …………………………………………………………………………………………………………………………………..

87

  5-3-1-   بررسی یافته های پژوهش با توجه به آزمون همبستگی پیرسون……………………………………………………………….

88

  5-3-2-   بررسی یافته های پژوهش با توجه به آزمون همبستگی پیرسون……………………………………………………………….

90

5-4- بحث……………………… .. ……………………………………………………………………………………………………………………..

5-5-  پیشنهادات کاربردی برای مدیران وسازمان های مشابه………………………………………………………..   …………………………       91

5-6-  پیشنهاداتی برای تحقیقات آینده .. ………………………………………………………………………………………………………………       92

5-7- محدودیت های پژوهش …………………………………………………………………………………………………………………………….      93

فهرست منابع و مأخذ

95

منابع فارسی  ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

99

منابع لاتین  ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………

103

ضمائم و پیوست­ها  ………………………………………………………………………………………………………………………………………..

فهرست اشکال

صفحه

عنوان

17

شکل شماره (2-1)  مبانی زیر ساخت دانش …………………………………………………………………………………………………..

23

شکل شماره (2-2)  مدل 7c ………………………………………………………………………………………………………………………..

25

شکل شماره (2-3)   اجزای مدل پایه های ساختمان دانش ……………………………………………………………………………….

28

شکل شماره (2-4)   مدل حلزونی مدیریت دانش نوناکا و تاکوچی ………………………………………………………………………

30

شکل شماره (2-5)  نمایی از فرآیند تبدیل دانش ………………………………………………………….. …………………………………

30

شکل  شماره (2-6)   نحوه و اجزاي شكل گيري مراحل چهارگانه مدل نوناكا و تاكوچي………………………………………….

36

شکل  شماره (2-7) رویکردهای سنتی اثربخشی سازمانی ………………………………………………………………………………………

فهرست جداول

صفحه

عنوان

20

جدول شماره (2-1) مقایسه انواع استراتژی­های مدیریت اکتساب دانش …………………………………………………………………

31

جدول شماره (2-2)   تبدیل دانش بین شکل های نهان و آشکار آن ……………………………………………………………………….

32

جدول شماره (2-3)  مثال هايي از فناوري هايي كه مي تواند، انتقال و تبديل دانش را تقويت يا پشتيباني كند…………………..

45

جدول شماره (2-4)  مروری کلی بر مدل های اصلی مدیریت دانش………………………………………………………………………..

37

جدول شماره (2-5)   کانون های هشت گانه اثربخشی …………………………………………………………………………………………

39

جدول شماره (2-6)  کارکردهای چهارگانه نظام اجتماعی پارسونز ………………………………………………………………………

39

جدول شماره (2-7)  مولفه های چهارگانه اثربخشی سازمانی با تکیه بر رویکرد کارکردهای چهارگانه………………………..

47

جدول شماره (2-8) جمع بندی تحقیقات داخلی انجام شده ………………………………………………………………………………….

48

جدول شماره (2-9) جمع بندی تحقیقات داخلی انجام شده ………………………………………………………………………………….

60

جدول شماره (3-1)  کارکردهای چهارگانه نظام اجتماعی پارسونز ……………………………………………………………………..

64

جدول شماره (3-2)   دسته بندی سوالات قسمت دوم پرسشنامه ………………………………………………………………………….

65

66

جدول شماره (3-3)  ضریب آلفا برای پرسشنامه های پژوهش ………………………………………………………………………………

جدول شماره (3-4)  آزمون کولموگروف – اسمیرنوف براي اثربخشی سازمانی…………………………………………………….

66

جدول شماره (3-5)  آزمون کولموگروف – اسمیرنوف براي اثربخشی سازمانی……………………………………………………

68

جدول شماره (3-4) جمع بندی از روش تحقیق………………………………………………………………………………………………..

70

جدول شماره (4-1)  توزیع فراوانی و درصدِ پاسخگویان بر حسب جنسیت ………………………………………………………………

71

جدول شماره (4-2)  توزیع فراوانی و درصدِ پاسخگویان بر حسب سن ………………………………………………………………

73

جدول شماره (4-3)  توزیع فراوانی و درصدِ پاسخگویان بر حسب تاهل ………………………………………………………………

74

جدول شماره (4-4)  توزیع فراوانی و درصدِ پاسخگویان بر حسب  تحصیلات………………………………………………………

75

جدول شماره (4-5)  توزیع فراوانی و درصدِ پاسخگویان بر حسب  سابقه کاری………………………………………………………

76

جدول شماره (4-6) آزمون همبستگی پیرسون بین مدیریت دانش و اثربخشی………………………………………………………

77

جدول شماره (4-7) آزمون همبستگی پیرسون بین مدیریت دانش و انطباق (سازگاری)…………………………………………

77

جدول شماره (4-8)  آزمون همبستگی پیرسون بین مدیریت دانش و کسب هدف………………………………………………..

78

جدول شماره (4-9)  آزمون همبستگی پیرسون بین مدیریت دانش و انسجام یگانگی ……………………………………………….

78

جدول شماره (4-10) آزمون همبستگی پیرسون بین مدیریت دانش و حفظ الگوها (پایداری)…………………………………….

79

جدول شماره (4-11)  آنالیز واریانس ANOVA ……………………………………………………………………………………………

79

جدول شماره (4-12)  نوع و میزان ارتباط را نشان می‌دهد………………………………………………………………………………………

80

جدول شماره (4-13)  آنالیز واریانس ANOVA ……………………………………………………………………………………………

80

جدول شماره (4-14)  نوع و میزان ارتباط را نشان می‌دهد………………………………………………………………………………………

    81

جدول شماره (4-15)  آنالیز واریانس ANOVA………………………………………………………………………………………………

    81

جدول شماره(4-16) نوع و میزان ارتباط را نشان می دهد……………………………………………………………………………………..

     82

جدول شماره(4-17) آنالیز واریانسANOVA…………………………………………………………………………………………………

     82

جدول شماره(4-18) آنالیز واریانسANOVA…………………………………………………………………………………………………

     83

جدول شماره(4-19) آنالیز واریانسANOVA…………………………………………………………………………………………………

     83

جدول شماره(4-20) نوع و میزان ارتباط را نشان می دهد………………………………………………………………………………………

فهرست نمودارها

 عنوان                                                                                                                                         صفحه     

13

نمودار شماره (2-1) مراحل توسعه مدیریت دانش……………………………………………………………………………………………..

26

نمودار شماره (2-2)  مراحل مدیریت دانش از دیدگاه پیتر گوتشاک ………………………………………………………………………

55

نمودار شماره (2-3)  نقشه ادبیات پژوهش ………………………………………………………………………………………………………..

59

نمودار شماره (3-1)  مدل مفهومی پژوهش ………………………………………………………………………………………………………..

59

نمودار شماره (3-2)  مدیریت دانش نانوکا و تاکوچی………………………………………………………………………………………..

71

نمودار شماره (4-1) توزیع فراوانی و درصدِ پاسخگویان بر حسب جنسیت……………………………………………………………..

72

نمودار شماره (4-2) توزیع فراوانی و درصدِ پاسخگویان بر حسب سن…………………………………………………………………..

73

نمودار شماره (4-3) توزیع فراوانی و درصدِ پاسخگویان بر حسب تاهل…………………………………………………………………

74

نمودار شماره (4-4) توزیع فراوانی و درصدِ پاسخگویان بر حسب تحصیلات………………………………………………………..

75

نمودار شماره (4-5) توزیع فراوانی و درصدِ پاسخگویان بر حسب سابقه کاری………………………………………………………..