%34تخفیف

بررسی تأثیر فرهنگ و جوّ سازمانی بر تصمیم‌گیری مشارکتی (مورد مطالعه: کارکنان سازمان ایثارگران نیروی زمینی ارتش)

کارشناسى ارشد در رشته مدیریت دولتی

 

بررسی تأثیر فرهنگ و جوّ سازمانی بر تصمیم‌گیری مشارکتی

(مورد مطالعه: کارکنان سازمان ایثارگران نیروی زمینی ارتش)

 

چکیده

هدف اصلی در این تحقیق، بررسی تأثیر جوّ سازمانی و فرهنگ سازمانی بر تصمیم­گیری مشارکتی است. این تحقیق از لحاظ هدف، یک تحقیق کاربردی محسوب می­شود که با روش “توصیفی – پیمایشی” انجام شده است. جامعه آماري این تحقیق کارکنان سازمان ایثارگران نیروی زمینی ارتش است که تعداد آن‌ها هشتصد نفر برآورد شده است. روش نمونه­گیری مورد استفاده در این پژوهش، نمونه­گیری تصادفی ساده است و حجم نمونه با توجه به حجم جامعه آماری و با توجه به جدول کرجسی و مورگان، 260 نفر است. براي ارزيابي مدل مفهومي، از  مدل معادلات ساختاري استفاده شده است. روش گردآوری اطلاعات در این تحقیق، از نوع میدانی و با بهره از پرسش‌نامه بوده و برای گردآوری داده­های ثانویه، از مطالعات کتابخانه­ای استفاده شده است. براي انجام تجزيه و تحليل داده­ها نیز از نرم­افزار لیزرل استفاده شد. نتایج حاکی از آن است که بین تمامی ابعاد جوّ سازمانی، جز دو بعد “نفوذ و پویایی” و “فاصله­گیری” با تصمیم­گیری مشارکتی ارتباط معنی­داری وجود دارد. همچنین بین فرهنگ سازمانی و تصمیم­گیری مشارکتی کارکنان نیز ارتباط معنی‌داری هست.

واژه­های کلیدی: تصمیم­گیری مشارکتی، جوّ سازمانی، فرهنگ سازمانی، ابعاد جوّ سازمانی.

 

 

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                             صفحه

چکیده………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. د

فصل اول: کلیات تحقیق………………………………………………………………………………………………………………….. 1

1- 1. مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 2

1-2. بیان مسئله……………………………………………………………………………………………………………………………………….. 5

1-3. ضرورت و اهمیت تحقیق………………………………………………………………………………………………………………. 8

1-4. اهداف تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………… 9

1-5. سؤالات تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………. 10

1-6. فرضیه­های تحقیق: ……………………………………………………………………………………………………………………… 11

1-6-1. فرضیه­های اصلی…………………………………………………………………………………………………………………….. 11

1-6-2. فرضیه­های فرعی…………………………………………………………………………………………………………………….. 11

1-7. قلمرو تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………… 11

1-8. تعاریف واژه­ها و اصطلاحات به‌کار‌رفته در تحقیق…………………………………………………………………… 12

فصل دوم: ادبیات و پیشینه تحقیق………………………………………………………………………………………………. 16

2-1. مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………………………. 17

2-2. جوّسازمانی………………………………………………………………………………………………….. 19

2-2-1. مفهوم جوّ سازمانی…………………………………………………………………………………………………………………. 19

2-2-2. تعاریف جوّ سازمانی …………………………………………………………………………………………………………….. 19

2-2-3. نظریه­ها و مطالعات در زمينه جوّ سازمانی:……………………………………………………………………………. 22

2-2-3-1. جوّ سازمانی از نگاه تاجی­یوری………………………………………………………………….. 22

2-2-3-2. جوّ سازمانی از منظر استرن و استینهوف…………………………………………………………………………… 23

2-2-3-3. جوّ سازمانی از نگاه هاجتس…. 23

2-2-3-4. جوّ سازماني از نگاه هريسون…………………………………………………………………………………………….. 24

2-2-3-5. جوّ سازمانی از منظر هالپین و کرافت… 25

2-2-3-6. مطالعات رنسيس ليكرت… 28

2-2-4. رويکردهاي جوّ سازماني: 29

2-2-4-1. رويکرد ساختاري………………………………………………………………………………………………………………. 29

2-2-4-2. رويکرد ادراکي………………………………………………………………………………………………………………….. 29

2-2-4-3. رويکرد تعاملي.. 30

2-2-4-4. رويکرد فرهنگي.. 31

2-2-5. ابعاد جوّ سازماني.. 32

2-2-6. شاخص‌هاي جوّ سالم سازماني.. 34

2-2-7. جوّ سازماني چگونه عمل مي­كند؟. 35

2-2-8. تفاوت جوّ سازماني با فرهنگ سازماني.. 35

2-2-9. مراحل بهبود جوّ سازماني.. 37

2-3. مشاركت در تصميم­گيري: …………………………………………………………………………………………………………. 38

2-3-1. مفهوم مشاركت………………………………………………………………………………………………………………………. 38

2-3-2. فلسفه مشاركت……………………………………………………………………………………………………………………….. 39

2-3-3. ريشه­هاي مشاركت… 40

2-3-4. فرايند مشاركت……………………………………………………………………………………………………………………….. 41

2-3-5. شرايط مشاركت……………………………………………………………………………………………………………………… 42

2-3-6. برنامه­هاي مشاركت:………………………………………………………………………………………………………………… 43

2-3-6-1. مديريت مشورتي………………………………………………………………………………………………………………… 43

2-3-6-2. مديريت مردم‌سالاري…………………………………………………………………………………………………………. 43

2-3-6-3. حلقه­هاي كيفيت… 43

2-3-6-4. نظام پذيرش پيشنهادها………………………………………………………………………………………………………. 43

2-3-6-5. شوراهاي مديريتي.. 4343

2-3-6-6. مردم‌سالاري سازماني………………………………………………………………………………………………………… 44

2-3-6-7. طرح مالكيت كاركنان………………………………………………………………………………………………………. 44

2-3-7. طرفداران مشاركت…………………………………………………………………………………………………………………. 44

2-3-8. منتقدهای مشاركت…………………………………………………………………………………………………………………. 45

2-3-9. تصميم‌گيري……………………………………………………………………………………………………………………………. 46

2-3-10. الگوها و مدل‌هاي تصميم‌گيري:…………………………………………………………………………………………. 47

2-3-10-1. الگوي تصميم‌گيري عقلاني (كلاسيك) ……………………………………………………………………… 47

2-3-10-2. الگوي تصميم‌گيري رفتاري (اداري)……………………………………………………………………………… 48

2-3-10-3. مدل باز تصميم‌گيري………………………………………………………………………………………………………. 48

2-3-10-4. الگوي ديوان‌سالاري……………………………………………………………………………………………………….. 49

2-3-10-5. الگوي سياسي………………………………………………………………………………………………………………….. 49

2-3-10-6. الگوي فرايندي………………………………………………………………………………………………………………… 50

2-3-10-7. الگوي آشفته……………………………………………………………………………………………………………………. 50

2-3-10-8. مدل استاندارد وروم ـ يتون (الگوي تصميم‌گيري مشارکتي):………………………………………… 51

2-3-10-8-2. روش‌هاي تصميم‌گيري مشارکتي……………………………………………………………………………… 52

2-3-11. مشارکت در تصميم‌گيري……………………………………………………………………………………………………. 54

2-3-12. درجه‌های مشاركت در تصميم­گيري………………………………………………………………………………….. 54

2-3-13. سطوح مشارکت در تصمیم­گیری…………………………………………………………………………………55

2-3-14. آثار مشاركت در تصميم­گيري……………………………………………………………………………………………. 55

2-3-15. مدل­هاي فرايند مشاركت:……………………………………………………………………………………………………… 56

2-3-15-1. مدل عاطفي………………………………………………………………………………………………………………………. 56

2-3-15-2. مدل شناختي……………………………………………………………………………………………………………………. 57

2-3-15-3. مدل­هاي وابستگي……………………………………………………………………………………………………………. 58

2-4- فرهنگ سازمانی: ………………………………………………………………………………………………………………………… 58

2-4-1. مفهوم فرهنگ…………………………………………………………………………………………………………………………. 60

2-4-2. تعریف فرهنگ……………………………………………………………………………………………………………………….. 61

2-4-3. ویژگی­های فرهنگ………………………………………………………………………………………………………………… 62

2-4-4. مفهوم فرهنگ سازمان……………………………………………………………………………………………………………. 63

2-4-5. ویژگی­های فرهنگ سازمانی…………………………………………………………………………………………………. 64

2-4-6. عوامل و اجزای فرهنگ سازمان……………………………………………………………………………………………… 66

2-4-7. چگونگی شكل‌گیری و تداوم فرهنگ سازمانی……………………………………………………………………. 68

2-4-8. نقش فرهنگ در سازمان………………………………………………………………………………………………………… 70

 2-4-9. قدرت فرهنگ در سازمان. 71

2-4-10. فرهنگ مشترك (غالب) و پاره‌فرهنگ­ها…………………………………………………………………………… 72

2-4-11. فرهنگ سالم و فرهنگ بیمار………………………………………………………………………………………………. 73

2-4-12. عوامل مؤثر بر فرهنگ سازمان…………………………………………………………………………………………….. 74

2-4-13. انواع فـرهنگ سازمان………………………………………………………………………………………………………….. 75

2-4-14. مؤلفه­های فرهنگ سازمانی………………………………………………………………………………………………….. 76

2-4-15. نظریه­ها و تئوری­ها در ارتباط با فرهنگ سازمانی……………………………………………………………… 77

2-5. پیشینه تحقیق:……………………………………………………………………………………………………………………………….. 84

2-5-1. پیشینه داخلی……………………………………………………………………………………………. .84

2-5-2. پیشینه خارجی………………………………………………………………………………………….. .88

2-6. مدل مفهومی تحقیق………………………………………………………………………………………. .94

فصل سوم: روش تحقیق………………………………………………………………………………………………………………… 95

3-1. مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………………………. 96

3-2. روش تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………… 96

3-3. جامعه آماری……………………………………………………………………………………………………………………………….. 97

3-4. روش نمونه­گیری و تعیین حجم نمونه……………………………………………………………………………………….. 97

3-5. ابزار جمع­آوری اطلاعات…………………………………………………………………………………………………………… 98

3-6. روایی تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………….. 99

3-7. پایایی تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………….. 101

3-8. روش تجزیه و تحلیل داده­ها…………………………………………………………………………………………………….. 102

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده­ها………………………………………………………………………………………. 103

4-1. مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………………. 104

4-2. تحلیل نتایج:……………………………………………………………………………………………………………………………… 104

4-2-1. تحلیل و توصیف ویژگی­های اعضای نمونه……………………………………………. ………….105

4-2-2. تحلیل داده­ها (آمار استنباطی)…………………………………………………………………………………………….. 110

4-2-3. تست نرمال بودن داده­ها………………………………………………………………………………………………………. 113

4-2-4. مدل اندازه­گیری جهت بررسی روایی سازۀ پرسش‌نامه (تحلیل عاملی تأییدی)……………….. 113

4-2-5. مدل ساختاری و آزمون فرضیات تحقیق……………………………………………………………………………. 118

فصل پنجم: نتیجه­گیری و پیشنهادها………………………………………………………………………………………… 124

5-1. مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………………. 125

5-2. نتیجه­گیری از آزمون فرضیات با استفاده از مدل معادلات ساختاری…………………………………….. 126

5-3. پیشنهاد­های مبتنی بر نتایج پژوهش………………………………………………………………………………………….. 128

5-4. پیشنهادهایی برای تحقیقات آتی……………………………………………………………………………………………… 129

5-5. محدودیت­های تحقیق………………………………………………………………………………………………………………. 129

فهرست جدول‌ها

عنوان                                                                                                                                                                            صفحه

جدول 2-1: ويژگي­هاي انواع جوّ سازماني در مدرسه………………………………………………………………………………………… 27

جدول 2-2: سيماي ويژگي­هاي سازمانی………………………………………………………………………………………………………….. 28

جدول 2-3: ابعاد جوّ سازماني………………………………………………………………………………………………………………………….. 33

جدول 3-1: طیف نمرات تعیین متغیرهای مورد مطالعه……………………………………………………………………………………… 98

جدول 3-2: دسته­بندی شاخص­های مرتبط با هر متغیر………………………………………………………………………………………. 99

جدول3-3: میزان آلفای کرونباخ برای پرسش‌نامه کلی………………………………………………………………………..102

جدول 3-4: میزان آلفای کرونباخ برای بخش­های مختلف پرسش‌نامه…………………………………………………….102

جدول 4-1: توزیع فراوانی نمونۀ آماری از نظر جنسیت………………………………………………………………………..105

جدول 4-2: توزیع فراوانی نمونۀ آماری از نظر سن………………………………………………………………………………106

جدول 4-3: توزیع فراوانی نمونۀ آماری از نظر تحصیلات ……………………………………………………………………108

جدول 4-4: توزیع  فراوانی نمونۀ آماری از نظر سابقۀ کاری……………………………………………………………………109

جدول 4-5: تست نرمال بودن داده­ها………………………………………………………………………………………………..113

فهرست نمودارها

عنوان                                                                                                                                                  صفحه

نمودار 3-1: روش­های سنجش روایی وسیله اندازه­گیری (حسینی، مهدی­زاده اشرفی، 1388، 141)………….100

نمودار 4-1: توزیع فراوانی نمونه آماری از نظر جنسیت………………………………………………………………………105

نمودار 4-2: نمودار دایره‌ای جنسیت……………………………………………………………………………………………….106

نمودار 4-3: توزیع فراوانی نمونه آماری از نظر سن…………………………………………………………………………….107

نمودار 4-4: نمودار دایره­ای نمونه آماری توزیع سن ………………………………………………………………………….107

نمودار 4-5: توزیع فراوانی نمونه آماری از نظر تحصیلات…………………………………………………………………..108

نمودار 4-6: نمودار دایره­ای نمونه آماری توزیع تحصیلات…………………………………………………………………109

نمودار 4-7: توزیع فراوانی نمونه آماری از نظر سابقه کاری…………………………………………………………………110

نمودار 4-8: نمودار دایره­ای نمونه آماری از نظر سابقه کاری……………………………………………………………….110

ح

فهرست شكل‌ها

عنوان                                                                                                                                            صفحه

شكل 2-1: مدل تعاملي ابعاد جوّ سازماني………………………………………………………………………………………………… ……22

شكل 2-2: الگوي نيازـ فشار………………………………………………………………………………………………………………… …….23

شكل 2-3: عوامل مرئي و نامرئي جوّ سازماني از نظر هاجتس…………………………………………………………………………… 24

شكل 2-4: جوّ مدرسه به عنوان تركيبي از رفتار مدير و رفتارهاي معلمان…………………………………………………………25

شكل 2-5: فرايند ايجاد جوّ سازماني در رويكرد ساختاري…………………………………………………………………………..29

شكل 2-6: فرايند ايجاد جوّ سازماني در رويكرد ادراكي…………………………………………………………………………….30

شكل 2-7: فرايند ايجاد جوّ سازماني در رويكرد تعاملي……………………………………………………………………………..30

شكل 2-8: رويكرد فرهنگي به جوّ سازماني……………………………………………………………………………………………31

شکل 2-9: پل جوّ سازماني……………………………………………………………………………………………………………….35

شكل 2-10: مراحل بهبود جوّ سازماني………………………………………………………………………………………………….38

شکل 2-11: مدل عاطفی ………………………………………………………………………………………………………………..56

شكل 2-12: مدل شناختي………………………………………………………………………………………………………………..57

شکل2-13: مدل نظری تحقیق دنیسوم (2007)، فرنج (1975)، روبین (2008) …………………………………………………94

شکل 4-1: مدل تحلیل عاملی تأییدی (مدل اندازه‌گیری) اولیه تحقیق قبل از اصلاح………………………………………….115

شکل 4-2: مدل تحلیل عاملی تأییدی (مدل اندازه‌گیری) پس از یک مرحله اصلاح………………………………………….116

شکل4-3: مدل تحلیل عاملی تأییدی (مدل اندازه‌گیری) پس از دو مرحله اصلاح (مدل نهایی برازش یافته)………………117

شگل 4-4: مدل ساختاری تحقیق برای آزمون فرضیه­ها ……………………………………………………………………………118

شکل 4-5: مدل ساختاری تحقیق برای آزمون فرضیه­ها…………………………………………………………………………….119

شکل 4-6: مدل اصلاح‌شده تحقیق…………………………………………………………………………………………………….123

فهرست ضمایم

عنوان                                                                                                                                                             صفحه

ضمیمه 1: پرسش‌نامه ……………………………………………………………………………………………………………………..137

ضمیمه 2: تست نرمال بودن داده­ها ……………………………………………………………………………………………………..140

قبلا حساب کاربری ایجاد کرده اید؟
گذرواژه خود را فراموش کرده اید؟
Loading...
enemad-logo