بررسی بیان ژن های کاندید تحمل به تنش خشکی و ارزیابی تغییرات صفات فیزیولوژیک تحت تنش خشکی در چهار رقم تجاری کلزا ( Brassica napus L.)

تعداد188صفحه در فایل word

بررسی بیان  ژن های کاندید تحمل به تنش خشکی و ارزیابی تغییرات صفات فیزیولوژیک تحت تنش خشکی در چهار رقم تجاری کلزا ( Brassica napus L.)

کارشناسی ارشد بیوتکنولوژی

چکیده

به‌منظور بررسی اثر تنش خشکی در مرحله گل­دهی گیاه کلزا بر عملکرد و صفات فیزیولوژیک و مورفولوژیک و بیوشیمیایی آن آزمایشی تحت شرایط تنش خشکی به صورت قطع آبیاری از مرحله گل­دهی (160 میلی‌متر تبخیر از تشتک کلاس A) و بدون تنش (آبیاری بر اساس 80 میلی‌متر تبخیر از تشتک کلاس A)، در مزرعه پژوهشی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی یزد طی سال زراعی 91-1390 انجام شد. آزمایش به صورت کرت­های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. نمونه‌برداری 7، 12 و 26 روز بعد از اعمال تنش انجام شد. آبیاری به عنوان عامل اصلی در دو سطح به عنوان آبیاری معمولی یا شاهد (80 میلی‌متر تبخیر از تشتک کلاس A) و تنش در مرحله گل‌دهی (160 میلی‌متر تبخیر از تشتک کلاس A) و ارقام (Oise،Triangle،KarunوSLM046) در چهار سطح به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که تنش خشکی موجب کاهش معنی‌دار محتوای نسبی آب برگ و هدایت روزنه­ای ارقام کلزا شد، در حالی‌که میزان قند‌های محلول کل، پرولین و میزان قرائت عدد دستگاه کلروفیل‌متر در تیمارهای تنش خشکی بالاتر از شاهد شد. در بین ارقام مورد بررسی رقم SLM046 از نظر صفات عملکرد، وزن هزار‌دانه، تعداد خورجین در بوته، محتوای نسبی آب برگ و هدایت روزنه‌ای به سایر ارقام برتری داشت و نسبت به سایر ارقام متحمل‌تر بود. رقم SLM046 بالاترین و رقم Karun نیز کم‌ترین عملکرد ( به ترتیب 28/2553 و 78/2177 کیلوگرم در هکتار) را در شرایط تنش به خود اختصاص دادند. در آزمایش سال دوم که در سال زراعی 92-91 در گلخانه پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی ایران به صورت آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی در سه تکرار اجرا گردید، رژیم رطوبتی به عنوان فاکتور اول در دو سطح شامل: آبیاری معمولی (شاهد) و تنش آبی به صورت قطع آبیاری در مرحله گل‌دهی (زمانی که %50 بوته‌ها به گل رفته باشند)، بود. دو رقم تجاری کلزا شامل Oise، SLM046 نیز به عنوان فاکتور دوم در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که تنش خشکی موجب کاهش معنی‌دار محتوای نسبی آب برگ و هدایت روزنه‌ای ارقام کلزا شد، در حالی که میزان قند‌های محلول کل، پرولین و میزان قرائت عدد دستگاه کلروفیل‌متر در تیمارهای تنش خشکی بالاتر از شاهد شد.در بین دو رقم مورد بررسی نیز  رقم SLM046 از نظر صفات عملکرد، محتوای نسبی آب برگ و هدایت روزنه‌ای نسبت به رقم Oiseبرتری داشت و نسبت به آن متحمل‌تر بود.تنش خشکی سبب کاهش مقدار اسیدچرب اولئیک شده که مهم­ترین اسیدچرب در گیاه روغنی کلزا می­باشد. همچنین نتایج به دست آمده از داده‌های Real Timeنشان داد که میزان بیان نسبی ژن‌های FAD2و FAD6در بین سطوح تنش و شاهد دارای اختلاف معنی‌داری بود و تنش خشکی پس از نه روز بعد از اعمال تنش سبب کاهش معنی‌دار میزان بیان نسبی هر دو ژن شد و همچنین اختلاف میزان بیان نسبی این ژن‌ها در هر دو رقم معنی‌دار بود و دو رقم در دو گروه مختلف آماری قرار گرفتند.

کلیدواژه: اسید چرب، بیان ژن، تنش خشکی، کلزا