بررسی ارتباط سبک تفکر مدیران با جو سازمانی

فهرست مطالب

عنوان                                                                              صفحه         

چکیده

فصل اول : کلیات طرح تحقیق

مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………………………  1

• بيان مسأله ………………………………………………………………………………………………………………….. 2

• اهميت و ضرورت تحقيق ……………………………………………………………………………………………  4

• اهداف تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………. 6

• فرضیه های تحقیق …………………………………………………………………………………………………….. 7

• تعريف عملياتي واژگان کليدي تحقيق …………………………………………………………………………… 8

فصل دوم : ادبیات و پیشینه تحقیق

مقدمه  ………………………………………………………………………………………………………………………………..  13

2-1- بخش اول (سبک تفکر)  ……………………………………………………………………………………………….. 14

2-1-1-  چیستی و تعریف سبک تقکر  …………………………………………………………………………………….  14

2-1-2-   انواع خود گردانی ذهنی …………………………………………………………………………………………… 16

2-1-3-  کنش های خودگردانی ذهنی  ……………………………………………………………………………………. 18

2-1-4-  متغیرهای موثر در شکل گیری سبک های تفکر …………………………………………………………….. 19

2-1-5-  خطاهای رایج در تفکر  …………………………………………………………………………………………….. 20

2-1-6-  انواع سبک تفکر  …………………………………………………………………………………………………….. 22

2-1-6-1-  شش کلا ه تفکر  …………………………………………………………………………………………………. 23

2-1-6-2-  سبک تفکر برامسون  ……………………………………………………………………………………………. 24

2-1-6-2-1-  چگونگی استفاده از پنج سبک تفکر ……………………………………………………………………. 26

2-1-7-  سبک های شناختی  به عنوان سبک های تفکر  ……………………………………………………………… 26

2-1-7-1-  تعاریف محققان از سبک های شناختی  ……………………………………………………………………. 28

2-1-7-2- مدل دو بعدی سبک شناختی  ………………………………………………………………………………….. 29

           فهرست مطالب

عنوان                                                                              صفحه         

2-1-7-3-  توصیف ویژگی افراد در مدل سبک شناختی  …………………………………………………………… 35

2-2-  بخش دوم (جو سازمانی)  …………………………………………………………………………………………….. 36

2-2-1-  تعاریف جو سازمانی  ………………………………………………………………………………………………. 36

2-2-2-  مولفه های جو سازمانی  …………………………………………………………………………………………… 37

2-2-3-  دیدگاههای مختلف در مورد شکل گیری جو سازمانی  …………………………………………………. 38

2-2-4-  عوامل مؤثر بر جو سازمانی  ………………………………………………………………………………………  42

2-2-5-  ویژگیهای جو سازمانی  ……………………………………………………………………………………………. 43

2-2-6-  تمایز جو با فرهنگ سازمانی  …………………………………………………………………………………….  45

2-2-7-  انواع مطالعات درباره جو سازمانی  ……………………………………………………………………………… 49

2-2-7-1-  مطالعات هالپین وکرافت  ……………………………………………………………………………………… 49

2-2-7-1-1-  انواع جو سازمانی طبق مدل هالپین وکرافت  …………………………………………………………. 49

2-2-7-2-  مطالعات وین هوی و دنیس سیبو  …………………………………………………………………………..  51

2-2-7-3-  مطالعات لیتون و استرینجر  ……………………………………………………………………………………. 51

2-2-7-4-  مطالعات فورهند و گیلمر  ……………………………………………………………………………………… 52

2-2-7-5-  مطالعات جیمز و جونز ………………………………………………………………………………………….. 52

2-2-7-6-  مطالعات سوسمان ودیپ  ……………………………………………………………………………………..  53

2-2-7-7-  مطالعه های رنسیس لیکرت  ………………………………………………………………………………….  53

2-2-7-8-  مطالعات جو سازمانی بر اساس مدل مک کلند  ………………………………………………………… 54

2-2-7-9-  مدل شش بعدی وایز بورد  ……………………………………………………………………………………  55

2-2-8-  جو سازمانی و نظارت بر آن  …………………………………………………………………………………….. 57

2-2-9-  جو سازماني و رهبري  …………………………………………………………………………………………….  58

2-2-10-  مقیاس های سنجش جو سازمانی  …………………………………………………………………………….  59

فهرست مطالب

عنوان                                                                             صفحه         

2-2-11-  ارتباط سبک تفکر با جو سازمانی  …………………………………………………………………………….. 60

2-3-  مرور پژوهش های  تحقیقاتی  ………………………………………………………………………………………..  63

2-3-1-  تحقیقات داخلی  ……………………………………………………………………………………………………..  63

2-3-2-  تحقیقات خارجی  ………………………………………………………………………………….. ………………  67

2-4- نتیجه گیری  ………………………………………………………………………………………………………………..  71

2-5-  مدل مفهومی ………………………………………………………………………………………………………………. 72

فصل سوم : روش تحقیق

مقدمه  …………………………………………………………………………………………………………………………………  75

3-1-  روش شناسی تحقیق  …………………………………………………………………………………………………….  75

3-2-  سنجش متغیر مستقل  …………………………………………………………………………………………………….. 76

3-3-  سنجش متغییر وابسته  ……………………………………………………………………………………………………. 78

3-4-  ابزارهاي گردآوري اطلاعات  ………………………………………………………………………………………..  80

3-5-1-  پرسشنامه سبک تفکر  ……………………………………………………………………………………………….. 82

3-5-1-1-  نحوه امتیاز بندی پرسشنامه سبک تفکر……………………………………………………………………..  85

3-5-2- ﭘرسشنامه جو سازمانی  ……………………………………………………………………………………………….  86

3-5-2-1- نحوه امتیاز بندی پرسشنامه جو سازمانی………………………………………………………………………. 87

3-6-  روایی  و پایایی  ابزار سنجش  ………………………………………………………………………………………… 87

3-7-  روش های آماری مورد استفاده در تحقیق  ……………………………………………………………………….. 90

3-8-  جامعه آماری  ……………………………………………………………………………………………………………… 91

3-9-  قلمرو  زمانی تحقیق  …………………………………………………………………………………………………….. 92

3-10-  روش نمونه گيري  ……………………………………………………………………………………………………… 92

3-11- شیوه های تحلیل داده ها ………………………………………………………………………………………………  93

فهرست مطالب

عنوان                                                                              صفحه         

فصل چهارم : تجزيه و تحليل داده ها

مقدمه   ………………………………………………………………………………………………………………………………..  95

4-1- آمار توصيفي  ………………………………………………………………………………………………………………  96

4-1-1- جنسيت  ………………………………………………………………………………………………………………….  96

4-1-2- سن  ……………………………………………………………………………………………………………………….. 97

4-1-3-  سنوات خدمت  ……………………………………………………………………………………………………….. 98

4-1-4- گروه تحصيلي  …………………………………………………………………………………………………………. 99

4-1-5-  تحصيلات  ……………………………………………………………………………………………………………. 100

4-1-6-  رتبه علمي  ……………………………………………………………………………………………………………. 101

4-1-7-  متغيرهاي تحقیق  ……………………………………………………………………………………………………. 102

    4-2-  نتایج حاصل از تحلیل استنباطی داده‌ها ……………………………………………………………………………. 102

4-2-1- آزمون کالموگروف-اسمیرنوف  ……………………………………………………………………………….. 102

4-2-2- آزمون فرضيه هاي تحقيق  ………………………………………………………………………………………… 104

4-3-  ساير يافته هاي تحقيق  ………………………………………………………………………………………………… 120

4-3-1- آزمون T دو جامعه مستقل  ……………………………………………………………………………………….  120

فصل پنجم : نتیجه گیری و پیشنهادات

مقدمه  ………………………………………………………………………………………………………………………………  133

5-1- خلاصه تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………  133

5-2-  نتيجه گيري  بر مبنای فرضیات ……………………………………………………………………………………..  135

5-3- مدل آزمون شده تحقیق  ………………………………………………………………………………………………  143

5-4- بحث و نتیجه گیری  ……………………………………………………………………………………………………  144

5-5-  پيشنهادات مبتنی بر فرضیات و یافته های تحقیق  ………………………………………………………………  144

5-5-1-  پیشنهادات پیشگیرانه  ……………………………………………………………………………………………… 147

          فهرست مطالب

عنوان                                                                              صفحه         

5-5-2-  پیشنهادات درمان گرا  …………………………………………………………………………………………….. 148

5-6-  پیشنهاداتی برای پژوهشگران آینده  ……………………………………………………………………………….. 153

5-7-  مشکلات و محدودیت های تحقیق  ……………………………………………………………………………….. 154

منابع ………………………………………………………………………………………………………………………………….. 155

پیوست الف : پرسشنامه ها  ……………………………………………………………………………………………………. 167

پیوست ب : داده های خام تحقیق  ………………………………………………………………………………………….  174

چکیده انگلیسی

فهرست جداول

عنوان                                                                              صفحه         

 

جدول 2-1 : مدل یکپارچه سبک های شناختی  ………………………………………………………………………….  34

جدول 2-2 : عوامل مؤثر بر جو سازمانی  …………………………………………………………………………………..  42

جدول 2-3 : ویژگیهای جو سازمانی از دیدگاه صاحبنظران  ………………………………………………………….  44

جدول 2-4 : سیمای ویژگی های سازمانی  …………………………………………………………………………………  54

جدول 3-1 : شاخص های مربوط به سبک تفکر به همراه شماره سؤالات مربوطه در پرسشنامه  ……………. 77

جدول 3-2 : شاخص های مربوط به جو سازمانی به همراه شماره سؤالات  مربوطه در پرسشنامه …………..  79

جدول 3-3 : ابعاد و سوالات مربوط به ابعاد سبک تفکر  ………………………………………………………………  85

جدول 3-4 :  نحوه نمره دهی به سوالات سبک تفکر  ………………………………………………………………….  86

جدول 3-5 : ابعاد و سوالات مربوط به ابعاد جو سازمانی  ……………………………………………………………… 86

جدول 3-6 : نحوه امتیاز دهی به سوالات جو سازمانی  …………………………………………………………………  87

جدول 3-7 : تعداد و پایایی گویه های تحقیق  ……………………………………………………………………………  89

جدول 3-8 :  نمایی کلی از دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی مورد مطالعه ………………………………………  91

 جدول4-1:  توزیع فراوانی اعضای نمونه هاي آماری بر حسب جنسيت …………………………………………… 96

جدول4-2 : توزیع فراوانی اعضای نمونه هاي آماری بر حسب سن …………………………………………………. 97

جدول4-3 : توزیع فراوانی اعضای نمونه هاي آماری بر حسب سنوات خدمت ………………………………….. 98

جدول4-4 : توزیع فراوانی اعضای نمونه هاي آماری بر حسب گروه تحصيلي  …………………………………  99

جدول4-5 : توزیع فراوانی اعضای نمونه هاي آماری بر حسب تحصيلات ………………………………………. 100

جدول4-6 : توزیع فراوانی اعضای نمونه هاي آماری بر حسب رتبه علمي ………………………………………. 101

جدول4-7 : توزیع فراوانی مؤلفه‌های تحقیق …………………………………………………………………………….. 101

جدول4-8 : نتایج مربوط به آزمون نرمال بودن مؤلفه‌های تحقیق ………………………………………………….. 103

جدول4-9 :  مقادیر ضریب همبستگی دو متغیر سبك تفكر شهودي و توجه به  هدف ………………………. 104

جدول4-10:  مقادیر ضریب همبستگی دو متغیر سبك تفكر شهودي و ساختار ……………………………….. 104

           فهرست جداول

عنوان                                                                              صفحه

جدول4-11 :  مقادیر ضریب همبستگی دو متغیر سبك تفكر شهودي و رهبري ………………………………  106

جدول4-12 :  مقادیر ضریب همبستگی دو متغیر سبك تفكر شهودي و توجه  به ارتباطات ……………….. 107

جدول4-13 :  مقادیر ضریب همبستگی دو متغیر سبك تفكر شهودي و توجه به پاداش …………………….  108

جدول4-14 :  مقادیر ضریب همبستگی دو متغیر سبك تفكر شهودي و مكانيزم‏هاي مفید …………………  109

جدول4-15 :  مقادیر ضریب همبستگی دو متغیر سبك تفكر شهودي و نگرش به تغيير …………………….  110

جدول4-16 :  مقادیر ضریب همبستگی دو متغیر سبك تفكر تحليلي و توجه به هدف ………………………  111

جدول4-17 :  مقادیر ضریب همبستگی دو متغیر سبك تفكر تحليلي و ساختار ……………………………….  112

جدول4-18 :  مقادیر ضریب همبستگی دو متغیر سبك تفكر تحليلي و رهبري ………………………………..  113

جدول4-19 :  مقادیر ضریب همبستگی دو متغیر سبك تفكر تحليلي و توجه به ارتباطات ………………….  114

جدول4- 20:  مقادیر ضریب همبستگی دو متغیر سبك تفكر شهودي و توجه به پاداش …………………….  115

جدول4-21 :  مقادیر ضریب همبستگی دو متغیر سبك تفكر تحليلي و مكانيزم‏هاي مفید ………………….  116

جدول4-22 :  مقادیر ضریب همبستگی دو متغیر سبك تفكر تحليلي و نگرش به تغيير ……………………… 117

جدول4-23 :  مقادیر ضریب همبستگی دو متغیر سبك تفكر و جو سازماني …………………………………..  118

جدول4-24 : نتايج اجمالي آزمون فرضيه ها …………………………………………………………………………….  119

جدول4-25 : آماره هاي توصيفي متغير توجه به هدف بر اساس سبك تفكر …………………………………..  120

جدول4-26 : بررسي فرض برابري واريانس ها توسط آزمون لون …………………………………………………  121

جدول4-27 : بررسي آزمون T مستقل براي فرضيه فرعي …………………………………………………………….. 121

جدول4-28 : آماره هاي توصيفي متغير ساختار بر اساس سبك تفكر …………………………………………….  122

جدول4-29 : بررسي فرض برابري واريانس ها توسط آزمون لون …………………………………………………. 122

جدول4-30 : بررسي آزمون T مستقل براي فرضيه فرعي …………………………………………………………….. 122

جدول4-31 : آماره هاي توصيفي متغير رهبري بر اساس سبك تفكر …………………………………………….  123

جدول4-32 : بررسي فرض برابري واريانس ها توسط آزمون لون …………………………………………………. 123

فهرست جداول

عنوان                                                                              صفحه

جدول4-33 : بررسي آزمون T مستقل براي فرضيه فرعي ……………………………………………………………  124

جدول4-34 : آماره هاي توصيفي متغير توجه به ارتباطات بر اساس سبك تفكر ………………………………. 124

جدول4-35 : بررسي فرض برابري واريانس ها توسط آزمون لون …………………………………………………  125

جدول4-36 : بررسي آزمون T مستقل براي فرضيه فرعي ……………………………………………………………  125

جدول4-37 : آماره هاي توصيفي متغير توجه به پاداش بر اساس سبك تفكر ………………………………….. 126

جدول4-38 : بررسي فرض برابري واريانس ها توسط آزمون لون …………………………………………………  126

جدول4-39 : بررسي آزمون T مستقل براي فرضيه فرعي …………………………………………………………….  126         جدول4-40 : آماره­هاي توصيفي متغير مكانيزم‏هاي مفيد بر اساس سبك تفكر  ……………………………….  127

جدول4-41 : بررسي فرض برابري واريانس ها توسط آزمون لون …………………………………………………. 127

جدول4-42 : بررسي آزمون T مستقل براي فرضيه فرعي ……………………………………………………………  128

جدول4-43 : آماره هاي توصيفي متغير نگرش به تغيير بر اساس سبك تفكر …………………………………..  128

جدول4-44 : بررسي فرض برابري واريانس ها توسط آزمون لون …………………………………………………  129

جدول4-45 : بررسي آزمون T مستقل براي فرضيه فرعي ……………………………………………………………  129

جدول4-46 : آماره هاي توصيفي متغير جو سازماني بر اساس سبك تفكر ……………………………………..  130

جدول4-47 : بررسي فرض برابري واريانس ها توسط آزمون لون …………………………………………………  130

جدول4-48 : بررسي آزمون T مستقل براي فرضيه فرعي ……………………………………………………………  131

 جدول 5-1 : خلاصه نتایج آزمون فرضیات ……………………………………………………………………………..  134

فهرست شکل ها

عنوان                                                                              صفحه         

 

شکل 2-1 : طرح شماتیک از مدل شناختی (شهودی ـ تحلیلی) مبتنی بر نظریه شناختی میلر ………………….  32

شکل 2-2 : فرایند شکل گیری جو سازمانی در رویکرد ساختاری  ………………………………………………….  39

شکل 2-3 : فرایند شکل گیری جو سازمانی در رویکرد ادراکی  …………………………………………………….  40

شکل 2-4 : فرایند شکل گیری جو سازمانی در رویکرد تعاملی  ……………………………………………………..  40

شکل 2-5 : فرایند شکل گیری جو سازمانی در رویکرد فرهنگی  ……………………………………………………  41

شکل 2-6 : رابطه فرهنگ سازمانی و جو سازمانی  ……………………………………………………………………….  48

شکل 2-7 : سنخ شناسی جو مدارس  …………………………………………………………………………………………  51

شکل 2-8 : مدل شش بعدی وایزبورد  ……………………………………………………………………………………….  56

شکل 2-9 : نظارت بر جو سازمانی  ……………………………………………………………………………………………  57

شکل 2-10 : رابطه بین رهبری ، جو سازمانی و عملکرد  ……………………………………………………………….  59

شکل 2-11 : تاثیرات سازمانی و خارج از سازمان بر جو سازمانی……………………………………………………..  62

شکل 2-12 : مدل مفهومی تحقیق  …………………………………………………………………………………………….  73

شکل 5-1 : مدل آزمون شده تحقیق  …………………………………………………………………………………………..  145

 فهرست نمودار ها

عنوان                                                                              صفحه         

 

نمودار4-1 :  نمودار فراوانی اعضای نمونه آماری بر حسب جنسيت  ……………………………………………….. 96

نمودار4-2 :  نمودار فراوانی اعضای نمونه آماری بر حسب سن ……………………………………………………….97

نمودار4-3 : نمودار فراوانی اعضای نمونه آماری بر حسب سنوات خدمت  ………………………………………. 98

نمودار4-4: نمودار فراوانی اعضای نمونه آماری بر حسب تحصيلات ………………………………………………. 99

نمودار4-5 : نمودار فراوانی اعضای نمونه آماری بر حسب تحصيلات ……………………………………………  100

نمودار4-6 : نمودار فراوانی اعضای نمونه آماری بر حسب رتبه علمي ……………………………………………. 101