دانلود محصول:بررسي رابطه فراشناخت و افسردگی با طرحواره های ناسازگار اولیه دانشجویان دانشگاه پیام نور کرمان

مقدمه

براساس مدل آسيب پذيري- افسردگی در آسيب شناسي رواني پژوهشهاي زيادي نقش عوامل مربوط به خانواده را به عنوان عامل زمينه ساز در آسيب پذيري فرد مورد بررسي قرار داده اند(هريس و کرتن،2002). در اين ميان پياژه ( ۱۹۵۴ ) و بالبي (1964) (به نقل از گانتي و همکاران،2007) معتقدند که عملکرد والدين سبب ايجاد و گسترش مدلهايي در درون سازمان شناختي فرد به نام طرحواره ميشود. اين طرحواره ها در زندگي فرد به عنوان عدسي هايي عمل ميکنند که تفسير، انتخاب و ارزيابي فرد از تجارب وي را شکل ميدهند. اعتقاد بر اين است که اين تأثيرات سودمند يا مضر، سبب وسعت بخشيدن يا محدود ساختن رشد توانمندي هاي بالقوه در کودکان ميگردد. گرچه تحقيقات متعدد در هر زمان در چارچوب نظريهاي خود به بررسي اين اثرها پرداخته اند اما نتايج همواره از صحت اين ادعا خبر ميدهد (هريس و کرتن، 2002). بک و همکاران(1992)، در بررسي فرضيه ي محتواي خاص به اين نتيجه رسيدند که حالات و بيماري هاي روانشناختي در رابطه با محتواي خاص شناختي فرد از هم متمايز ميشوند. چارچوب نظري مدنظر در پژوهش حاضر جهت بررسي محتوای شناختي افراد نظريه ي طرحواره هاي ناسازگار اوليه جفري يانگ  است (يانگ، 1994). وي معتقد است اين طرحوارهها که وي از آنها به عنوان یک چارچوب مرجع (یانگ،1994). یاد ميکند؛ ساختارهاي پايدار و بادوامي هستند که به مثابهي عدسي هايي بر ادراک فرد از جهان، خود و ديگران اثر ميگذارد. اين طرحوارها در طي تجارب اوان كودكي شكل گرفته (كه اكثرًا در زندگي كودك نقش يك تروما را داشته اند)، و پاسخ فرد به رخدادهاي محيطي را كنترل ميكند (يانگ، ۱۹۹۸ ؛به نقل از ساکی[1]،2011).از سویی فراشناخت[2] در روان‌شناسی واژه‌ای است که به صورت «شناختنِ شناختن» و یا « دانستنِ دانستن» تعریف شده است. تاملی که انسان بر روی فرایندهای ذهنی خود می‌کند، و اندیشیدن درباره تفکر را فراشناخت می‌نامند. این مفهوم از مفاهیم نظریه ذهن به شمار می‌آید، که به صورت عمومی دارای دو مولفه است: یکی دانش درباره شناخت، و دیگری قاعده بخشیدن به شناخت. کودک انسان تا پیش از دبستان هنوز مجهز به فراشناخت نیست و توانایی درکِ نظر و افکار و احساسات دیگران را ندارد، از چهار سالگی به بعد است که می‌فهمد که افکار و باورهای دیگران بر رفتارشان تاثیر می‌گذارد و این‌که حتی ممکن است آن‌ها از واقعیت به دور نیز باشد. بیماران مبتلا به اوتیسم فاقد نظریه ذهن می‌باشند، آدم‌ها را به مانند هر نوع شی دیگری می‌بینند، در نتیجه به دنیای درون خود پناه می‌برند(انیل و عابدی،1996).فراشناخت را می توان به سه حیطه دانش فراشناختی[3]، تجربه های فراشناختی[4] و راهبردهای فراشناختی[5] تقسیم کرد. دانش فراشناختی به باورها و نظریه هایی اطلاق می شود که افراد درباره تفکر خود دارند. تجربه های فراشناختی شامل ارزیابی ها و احساس هایی است که افراد در موقعیت های مختلف درباره ی وضعیت روانی خود دارندو راهبردهای فراشناختی پاسخهایی هستند که برای کنترل و تغییر تفکر به کار گرفته می شوند و به خودتنظیمی هیجانی و شناختی کمک می کنند از این رو در پژوهش حاضر به بررسی رابطه فراشناخت و افسردگی با طرحواره های ناسازگار اولیه پرداخته شد.

[1] Csukly

[2] Metacognition

[3]Metacognitive kowledge

[4] Metacognitive experinces

[5] Metacognitive strategies