%37تخفیف

بررسي تطبيقي ايدئولوژي و حکمت عملي از ديدگاه ملاصدرا، مطهري، شريعتي و سروش

تعداد 89 صفحه  درword

گروه الهيات

 

کارشناسي ارشد رشته ي فلسفه و کلام اسلامي

بررسي تطبيقي ايدئولوژي و حکمت عملي از ديدگاه ملاصدرا، مطهري، شريعتي و سروش

 

چکيده:   

ايدئولوژي يکي از واژه هايي است که معاني متفاوتي براي آن ذکر کرده اند،اين واژه از طرف مطهري مورد تاکيد و توجه قرار گرفته و ايشان انواع مختلفي از آنرا مطرح مي کنند و معتقدند،  ايدئولوژيي کامل و جامع است که هدفش تأمين سعادت همگاني و مخاطبش عموم مردم باشند اين ايدئولوژي در تعبير قراني همان “شريعت” است که طراحانش پيامبرانند وي بايدها و نبايد هاي جزئي و فردي و نسبي را از قلمرو ايدئولوژي و حکمت عملي بيرون مي داند، از نظر ايشان بايدهاي کلي و مطلق در حوزه ايدئولوژي جاي دارند و از هست ها استنتاج مي شوند، البته نحوه استنتاج بايدها از هست ها به نظر مي رسد بدين صورت است که در قضيه اي که ما در آن به نتيجه اي از جنس “بايد “مي رسيم ،يکي از مقدمات آن از جنس “هست” هاست و بنابراين به نحوي بايدها از هست ها استنتاج مي شوند،اين واژه در نگاه شريعتي نيز به همين شکل است ، اما در نگاه سروش شکل جديدتري به خود مي گيرد و آنرا معرفت کاذب معرفي مي کند حتي آنجا که نيم نگاه مثبتي به اين واژه دارد و آنرا از نظر شريعتي مکتبي سيستماتيزه و سامان يافته مي نامد باز هم ايراداتي به آن مي گيرد و دين را فربه تر از آن مي نامد و معتقد است دين هرگز ايدئولوژي شدني نيست وي بر خلاف مطهري هرگز بايدها را زاده هست ها نمي داند مگر آنکه بگوييم هست ها به لحاظ منطقي تنها يکي از مقدماتي ست که از آن به نتيجه ايدئولوژيک مي رسيم و بقيه مقدمات از جنس ديگريست ،چنانکه واضح است مطهري و سروش اگر چه لفظاً برخلاف يکديگر در اين مورد  سخن مي گويند اما با دقت نظر در سخنان آنها اشتراک نظر ديده مي شود،ملاصدرا نيز گر چه از واژه ايدئولوژي استفاده نکرده است ولي با دقت در آثار گذشتگان در مي يابيم که ايدئولوژي و جهان بيني به ترتيب همان حکمت عملي و نظري در اقوال گذشته است، وي نيز حکمت عملي را زاده حکمت نظري مي نامد و همچون سروش و مطهري معتقد است  به اينکه يکي از مقدمات حکمت عملي از جنس حکمت نظري مي باشد نه همه مقدمات آن.شايد بتوان ادعا کرد عمده اختلافات سروش و شريعتي و سرچشمه تضاد آنها مقوله ايدئولوژي و قرائتهاي مختلفي بود که اين دو از اين مفهوم داشتند که منجر به اتخاذ دو گونه رويکرد متفاوت در انديشه ها و عقايد شده است.در مجموع بايد گفت، عموم نويسندگان و متفکراني که در کشور ما از ايدئولوژيک کردن دين يا دين ايدئولوژيک صحبت مي کنند. از لفظ ايدئولوژي معاني بسيار متفاوتي را در نظر گرفته اند چنانکه گاهي در نوشته هاي يک شخص هم چند معنا به کار رفته است از آنجا که آشفتگي در کلمات خاستگاه سوئ تفاهم و ايجاد تخاصم است به بررسي دقيق معاني ايدئولوژي در اين نوشتار پرداخته ام.

کليد واژگان:ايدئولوژي، جهان بيني، حکمت نظري، حکمت عملي.

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                      صفحه

 

فصل اول: مقدمه

  • تبيين مساله پژوهشي و اهميت آن……………………………………………………………………………………………….1

  • پيشينه تحقيق………………………………………………………………………………………………………………………………..1

  • اهداف………………………………………………………………………………………………………………………………………………3

1-4- فرضيات و پرسش ها…………………………………………………………………………………………………………………………….3

فصل دوم: بررسي ايدئولوژي و حکمت عملي از نگاه ملاصدرا

2-1- معاني حکمت از نگاه ملاصدرا……………………………………………………………………………………………………………..4

2-2- حکمت نظري و عملي از نگاه ملاصدرا…………….. 8

 2-2-1- تعريف حکمت نظري و علمي …………………. 8

 2-2-2- مسائل حکمت نظري و علمي …………………. 11

 2-2-3- تفاوت حکمت نظري و علمي   ……………….. 14

 2-2-4-غايت حکمت نظري و علمي   …………………. 15

 2-2-5- ارتباط حکمت نظري و علمي   ………………. 16

 2-2-6- فرق حکمت نظري و عملي با عقل نظري ………… 20

2-3- عقل نظري و عملي از نگاه ملاصدرا …………….. 20

 2-3-1- تعريف عقل نظري و عملي ………………….. 20

 2-3-2- تفاوتهاي عقل نظري و عملي ……………….. 23

 2-3-3- برتري عقل نظري بر عملي و علت آن …………. 25

 2-3-4- مراتب عقل نظري و عقل عملي ………………. 26

 2-3-5- وظايف عقل و نظري و عملي ………………… 28

فصل سوم:بررسي و ايدئولوژي و حکمت عملي از نگاه مطهري

3-1- تعريف ايدئولوژي و حکمت عملي و رابطه آن دو …… 30

 3-1-1- ايدئولوژي چيست؟………………………… 30

 3-1-2- تعريف حکمت عملي ……………………….. 31

3-2- جهان بيني و رابطه آن با ايدئولوژي از نگاه مطهري …………………………………………………………………………33

 3-2-1- تعريف جهان بيني ……………………….. 33

 3-2-2- رابطه ايدئولوژي و جهان بيني …………….. 34

 

أ

انواع جهان بيني ………………………………. 40

3-3- رابطه دين و ايدئولوژي …………………….. 40

3-4- ويژگي ها و کارکردهاي ايدئولوژي …………….. 42

 3-4-1- ضرورت ايدئولوژي براي فرد وجامعه انساني……. 42

 3-4-2- طراحان ايدئولوژي ………………………. 44

 3-4-3- مخاطبان ايدئولوژي ……………………… 45

 3-4-4- اطلاق و نسبيت در ايدئولوژي ………………. 46

 3-4-5- رابطه علم و ايدولوژي …………………… 47

3-5- بررسي حکمت نظري و عملي و ارتباط آن دو ………. 48

3-5-1- تعريف حکمت نظري ………………………… 48

 3-5-1- 1- اقسام حکمت نظري …………………….. 48

 3-5-1-2- هدف و غايت حکمت نظري …………………. 50

 3-5-2- تعريف حکمت عملي …………………………………………………………………………………………………………………….52

 3-5-2-1- هدف و غايت حکمت عملي………………………………………………………………………………………………………52

 3-5-2-2- اقسام حکمت عملي ……………………… 53

3-6- ماهيت ادراکات اعتباري و تفاوتهاي آنها با ادراکاتحقيقي…………………………………………………………………..56

 3-6-1- آيا ادراکات اعتباري از مختصات انسان است و يا در حيوانات نيز وجود دارد ؟……………………………………….. 59

 3-6-2- ادراکات اعتباري نمي توانند با ادراکات حقيقي ارتباط توليدي پيدا کنند. ……………………………………….. 59

3-7- تعريف اخلاق و ويژگي هاي آن …………………. 60

 3-7-1- اخلاق و دين ……………………………. 61

 3-7-2- اخلاق و عرفان ………………………….. 62

 2-7-3- اطلاق و نسبيت در اخلاق …………………… 62

 3-7-4- فطري يا اکتسابي بودن اخلاق ………………. 64

 3-7-5- انواع اخلاق در جوامع اسلامي ………………. 65

3-8- عقل عملي و عقل نظري ………………………. 66

3-9- تقوا و حکمت عملي …………………………. 66

فصل چهارم: بررسي ايدئولوژي و حکمت عملي از نگاه شريعتي

 

4-1- ايدئولوژي و رابطه آن با جهان بيني از نگاه شريعتي………………………………………………………………………….70

 4-1-1- تعريف ايدئولوژي ……………………….. 70

 4-1-2- تعريف جهان بيني ……………………….. 73

 4-1-3- رابطه ايدئولوژي و جهان بيني …………….. 74

4-2- انواع جهان بيني از نگاه شريعتي …………….. 76

 

ب

 4-2-1- جهان بيني مادي ………………………… 76

 4-2-2- جهان بيني مذهبي ……………………….. 76

 4-2-2-1- جهان بيني توحيدي …………………….. 78

 4-2-2-2- جهان بيني شرک ……………………….. 78

4-3- رابطه دين و ايدئولوژي …………………….. 79

4-4- ويژگي ها و کارکردهاي ايدئولوژي………………………………………………………………………………………………………82

 4-4-1- ضروت ايدئولوژي براي فرد و جامعه انساني …………………………………………………………………………………82

4-4-2- طراحان ايدئولوژي…………………………………………………………………………………………………………………………..83

 4-4-3- مخاطبان ايدئولوژي……………………………………………………………………………………………………………………….83

 4-4-3- اطلاق و نسبيت در ايدئولوژي……………………………………………………………………………………………………….83

4-5- رابطه علم و ايدئولوژي…………………………………………………………………………………………………………………………86

4-6- رابطه فلسفه و ايدئولوژي……………………………………………………………………………………………………………………..88

فصل پنجم:بررسي ايدئولوژي و حکمت علمي از نگاه سروش

5-1- تعريف ايدئولوژي از نگاه سروش………………………………………………………………………………………………………………..90

5-2- تعريف حکمت عملي از نگاه سروش………………………………………………………………………………………………………….92

5-3- تعريف جهان بيني و انواع آن از منطر سروش…………………………………………………………………………………………….93

5-4- رابطه جهان بيني و ايدئولوژي از منظر سروش…………………………………………………………………………………………95

5-5- رابطه دين و ايدئولوژي در نگاه سروش…………………………………………………………………………………………………..102

5-6- ويژگي و کارکردهاي ايدئولوژي از نگاه سروش……………………………………………………………………………………….117

 5-6-1- اوصاف ايدئولوژي در معناي مارکيستي……………………………………………………………………………………………..109

 5-6-1- اوصاف ايدئولوژي در معناي غير مارکيستي………………………………………………………………………………………110

 5-6-3- اطلاق و نسيبت در ايدئولوژي از منظر سروش………………………………………………………………………………….112

  5 -6-4- رابطه علم و ايدئولوژي………………………………………………………………………………………………………………..112

5-7- ارتباط حکمت عملي با حکمت نظري……………………………………………………………………………………………………116

5-8- ماهيت ادراک اعتباري و تفاوت آن با ادراک حقيقي…………………………………………………………………………………117

5-9- اطلاق و نسبيت در اخلاق……………………………………………………………………………………………………………………121

5-10- فطري يا اکتسابي بودن……………………………………………………………………………………………………………………….122

نتيجه گيري……………………………………………………………………………………………………………………………………………………132

پي نوشت ها………………………………………………………………………………………………………………………………………………..139

منابع و آخذ…………………………………………………………………………………………………………………………………………………..142

1 دیدگاه برای بررسي تطبيقي ايدئولوژي و حکمت عملي از ديدگاه ملاصدرا، مطهري، شريعتي و سروش

  1. Ikshlc

    does benadryl make you sweat alternatives to allergy pills most recommended allergy medication

دیدگاه خود را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

قبلا حساب کاربری ایجاد کرده اید؟
گذرواژه خود را فراموش کرده اید؟
Loading...
enemad-logo