فهرست مطالب
عنوان صفحه
مقدمه)طرح تحقيق)…………………………….. 1
-
طرح مساله ، بيان هدف و ضرورت آن ……………. 1
-
پرسش هاي پژوهش …………………………… 2
-
فرضيه هاي پژوهش …………………………. 3
-
مفاهيم و متغيرها………………………….. 3
5 .سابقه پژوهش ……………………………… 4
-
5. انديشه سياسي بنيانگذار جمهوري اسلامي …….. 4
-
5. مباحث نظري پيرامون کارآمدي سياسي ……….. 5
-
5. کارآمدي از منظر اسلام يا بنيانگذار جمهوري اسلامي 5
-
3. 5 .کتاب ها ……………………………. 5
-
3. 5. مقالات مرتبط ………………………… 6
-
5. پايان نامه ……………………………. 7
-
روش پژوهش ……………………………….. 7
-
سازمان دهي پژوهش …………………………. 8
بخش يکم (مفاهيم و کليات)
فصل اول. بررسي مفهوم کارآمدي …………………. 10
1.معناي لغوي و اصطلاحي کارآمدي…………………. 11
-
1. کارآمدي در ادبيات فارسي ………………… 11
2 . 1. کارآمدي در ادبيات لاتين ………………… 11
3 . 1 . کارآمدي درعلم اقتصاد …………………. 12
-
1. کارآمدي در علم مديريت…………………… 13
-
1. کارآمدي در علم سياست……………………. 13
فصل دوم . كارآمدي نظام سياسي………………….. 15
-
مفهوم نظام سياسي………………………….. 15
-
روش تحليل سيستم ها………………………… 16
-
2. ورودي نظام …………………………… 17
-
1. 2. تقاضاها……………………………. 17
-
1. 2. حمايت ها…………………………… 17
-
2. 1. 2. كم و كيف داده ها…………………. 18
-
2. 1. 2. فرآيند سياسي كردن………………… 19
-
2. فرآيند تبديل ………………………….. 20
-
2. خروجي ها ……………………………… 20
-
2. وضعيت محيط ……………………………. 20
-
2. نتايج ………………………………… 20
-
2. بازخورد ………………………………. 20
فصل سوم. تحليل كارآيي و كاركردهاي نظام سياسي……. 22
-
كارويژه تبديل و استحاله……………………. 22
-
كارويژه تطابق به صيانت و سازگاري……………. 23
-
كارويژه هاي قابليتي……………………….. 23
فصل چهارم. عناصر کارآمدي نظام سياسي……………. 25
-
نقش اهداف در تعيين کارآمدي يک نظام………….. 26
-
نقش امکانات در تعيين کارآمدي يک نظام………… 27
-
2. امکانات مادي…………………………… 27
2 . 2 . امکانات کيفي و معنوي………………….. 28
-
نقش موانع در تعيين کارآمدي يک نظام………….. 28
۱. 3 . موانع داخلي…………………………… 28
-
3. موانع خارجي……………………………. 29
فصل پنجم. نکات تکميلي در شناخت کارآمدي…………. 29
-
نسبي بودن کارآمدي…………………………. 29
-
نقش مراحل در کارآمدي………………………. 30
-
نقش اجزاء يک سيستم در کارآمدي………………. 30
-
حکومت کارپرداز يا برنامه دار………………. 31
5 . مردم و كارآمدي نظام سياسي…………………. 32
فصل ششم. جايگاه کارآمدي در نظام هاي سياسي………. 32
-
اثبات صحت و اتقان يك ايدئولوژي……………… 34
-
رابطه كارآمدي و مشروعيت……………………. 34
2-1. تعريف مشروعيت ………………………….. 34
1 . 2 .1. انواع مشروعيت………………………. 35
2-2. رابطه كارآمدي و مشروعيت………………….. 37
-
كارآمدي و اعتماد سياسي…………………….. 42
-
كارآمدي و اقتدار ملي………………………. 42
4-1. تعريف اقتدار……………………………. 42
4-2. رابطه كارآمدي و اقتدار ملي……………….. 43
-
كارآمدي و توسعه…………………………… 44
5-1. رابطه كارآمدي و توسعه……………………. 44
-
كارآمدي در انقلاب ها……………………….. 45
6-1. تعريف انقلاب…………………………….. 45
6-2. رابطه انقلاب با نظام سياسي………………… 46
فصل هفتم. پيامدهاي ناکارآمدي………………….. 46
بحران هاي ناشي از ناكارآمدي…………………… 47
-
بحران هويت ………………………………. 47
-
بحران مشروعيت ……………………………. 48
-
بحران توزيع ……………………………… 49
-
بحران مشاركت …………………………….. 49
-
بحران نفوذ ………………………………. 51
-
بحران يكپارچگي و ادغام ……………………. 52
فصل هشتم. شاخصه های کارآمدي…………………… 53
بخش دوم ( اصول انديشه سياسي بنيانگذار جمهوري اسلامي)
مقدمه………………………………………. 57
فصل يکم. روش شناسي انديشه سياسي بنيانگذار جمهوري اسلامي ايران 59
-
روش تحليل سيستمي………………………….. 60
-
روش بحران……………………………….. 61
-
روش مفهومي……………………………….. 62
-
روش تحليل گفتماني…………………………. 64
-
روش راهبردي………………………………. 67
-
روش ميان رشته اي………………………….. 68
فصل دوم. زندگينامه علمي – سياسي بنيانگذار جمهوري اسلامي 69
-
تحولات دوران کودکي و نوجواني (1300-1281) …….. 69
-
تحولات دوران تحصيل (1339-1300) ……………… 71
-
2 .آثار علمي……………………………… 71
2 . 2. پيامدهاي جنبش مشروطه…………………… 73
3 . 2. به قدرت رسيدن رضا خان ………………… 74
-
2. حکومت محمدرضا شاه………………………. 75
-
تحولات دوران مرجعيت ديني (1357- 1339) ……….. 78
1-3.جهت گيري هاي امام در سال هاي 1339 تا 1343…… 79
2-3. جهت گيري هاي امام در سال هاي 1343 تا 1356….. 82
3-3. جهت گيري هاي امام در سال هاي 1356 تا 1357….. 85
-
تحولات دوران رهبري نظام سياسي (1368- 1357) …… 87
فصل سوم؛ بنيادهاي نظري انديشه سياسي بنيانگذار جمهوري اسلامي ايران 88
-
مباني فلسفي؛ معرفت شناسي و هستي شناسي……….. 89
-
مباني انسانشناسي و جامعهشناسي………………. 90
-
مباني کلامي و اعتقادي………………………. 93
-
مباني فقهي – اصولي………………………… 94
فصل چهارم؛ اصول انديشه سياسي بنيانگذار جمهوري اسلامي 98
-
ضرورت بر پايي حکومت……………………….. 99
-
ماهيت حکومت………………………………. 99
-
ابزاري بودن حکومت براي تحقق ارزش هاي اسلامي…… 100
-
ضرورت تشکيل حکومت اسلامي در عصر غيبت…………. 100
-
ضرورت حفظ نظام اسلامي………………………. 101
-
جايگاه مردم در حکومت اسلامي…………………. 102
-
اختيارت حاکم اسلامي………………………… 102
-
انعطاف پذيري و تدريجي بودن…………………. 103
نتيجه گيري………………………………….. 104
بخش سوم (کارآمدي سياسي و تکليف گرايي در انديشه بنيانگذار جمهوري اسلامي)
مقدمه………………………………………. 108
فصل يکم. بررسي کارآمدي سياسي از منظر بنيانگذار جمهوري اسلامي 108
-
اهداف حکومت………………………………. 109
-
1 . اهداف غايي……………………………. 110
-
1. اهداف متوسط……………………………. 111
-
2 . 1. تعليم و تربيت………………………. 111
-
2 . 1. آزادي……………………………… 112
-
2 . 1.حاكميت قانون اسلام……………………. 113
-
2 . 1. عدالت، امنيت و رفاه…………………. 114
1 . 4. 2 . 1. برقراري عدالت هدف ارسال پيامبران….. 114
2 . 4. 2 . 1. عدالت، امري فطري و عقلاني…………. 114
3 . 4. 2 . 1. عدالت صفت الهي است و احکام اسلام نيز مبتني بر آن 114
4 . 4. 2 . 1. عدالت، ارزشي برتر و تغيير نا پذير و شاخص حکومت اسلامي 114
5 . 4. 2 . 1. اجراي عدالت، زمينه ساز توسعه معنوي و ايجاد محيط امن 115
6 . 4. 2 . 1. اجراي عدالت، تکليفي انساني و ديني…. 115
-
2 . 1. استقلال و خودکفايي…………………… 117
-
امکانات کارآمدي…………………………… 118
1 . 2 . اصول………………………………… 118
-
1. 2 . مشروعيت الهي……………………….. 119
-
1. 2 . مباني اعتقادي و فقهي………………… 119
-
1. 2 . رعايت مصلحت عمومي…………………… 120
-
1. 2 .توجه به مقتضيات زمان و مکان…………… 121
-
1. 2 . مردمسالاري ديني……………………… 122
-
1. 2 . خدمتگزاري………………………….. 122
2 . 2 . ابزار……………………………….. 123
-
2. 2 . نظارت و کنترل همگاني………………… 123
-
2. 2 . نيروي انساني متعهد و متخصص…………… 124
-
2. 2 . مشارکت و همکاري…………………….. 125
-
2. 2 . قواعد و مقررات مناسب………………… 125
-
2. 2 . حسن تدبير و مديريت………………….. 126
-
2. 2 . جلب اعتماد و رضايت مردم……………… 126
-
موانع کارآمدي سياسي……………………….. 127
1 . 3. انحراف از ارزش هاي اسلامي……………….. 128
2 . 3.انحراف فکري، مفاسد اخلاقي و سياسي…………. 128
3 . 3. تجمل پرستي، اسراف و کاغذبازي در ادارات….. 128
4 . 3. جدايي دولت ها از مردم و انزواي روحانيت…… 129
5 . 3. سختگيري و فشار بر مردم…………………. 129
6 . 3. رابطه سالاري………………………….. 130
7 . 3. دولت فراگير و تداخل مسئوليت ها………….. 130
8 . 3. غفلت از اصلاحات………………………… 130
9 . 3. اختلاف و قانونگريزي…………………….. 130
10 . 3. وابستگي و پذيرش سلطه بيگانگان………….. 131
جمع بندي……………………………………. 131
فصل دوم. تکليف گرايي از ديدگاه بنيانگذار جمهوري اسلامي 133
مقدمه………………………………………. 133
-
مفهوم تکليف مداري…………………………. 133
-
1. تعريف لفوي تکليف……………………….. 133
-
1. تکليف از نظر اصطلاحي…………………….. 134
-
1. تکليف در ادبيات لاتين…………………… 134
-
1. تکليف گرايي کانت……………………….. 135
-
1. جمع بندي ……………………………… 136
-
چيستي تکليف و تکليف گرايي………………….. 137
-
2. انگيزه هاي سياست ورزان………………….. 137
-
1 . 2. پاسخ به غرايز طبيعي ………………… 137
-
1 . 2. تأمين نيازهاي انساني………………… 138
-
1 . 2. وظيفه الهي و ديني ………………….. 139
-
3. 1 . 2.جمع بندي ………………………… 140
-
تکليف گرايي درآموزه هاي اسلامي ……………… 141
1 . 3. تکليف گرايي در قرآن …………………… 141
2 . 3 .تکليف گرايي در سيره و سنت معصومين(ع) ……. 143
-
تبيين مفهوم تکليف گرايي از ديدگاه بنيانگذار جمهوري اسلامي 144
-
متعلق تکليف از ديدگاه بنيانگذار جمهوري اسلامي…. 147
-
انواع تکليف از ديدگاه بنيانگذار جمهوري اسلامي…. 149
1 . 6. تكليف الهي و شرعي……………………… 150
2 . 6. تكليف عقلي و وجداني……………………. 150
2 . 6. تكليف ملي، اجتماعي و عمومي …………….. 150
-
مراحل تکليف گرايي…………………………. 151
1 . 7. تكليف شناسي…………………………… 151
2 . 7. عمل به تكليف………………………….. 151
3 . 7. انگيزه الهي در انجام تكليف……………… 151
-
شاخصه هاي تکليف گرايي…………………….. 151
-
تکليف گرايي در سيره سياسي بنيانگذار جمهوري اسلامي 152
1 . 9. تكليف گرايي در قيام……………………. 152
2 . 9. تکليف گرايي در حفظ اسلام………………… 152
3 . 9. تکليف گرايي در نهضت انقلاب اسلامي…………. 152
-
9. تکليف گرايي در تشکيل حکومت ديني…………. 153
5 . 9. تکليف گرايي در ولايت فقيه……………….. 153
6 . 9. تکليف گرايي در دفاع مقدس……………….. 154
7 . 9. تکليف گرايي در برنامه ريزي مدبرانه………. 154
8 . 9. تکليف گرايي در حفظ نظام اسلامي…………… 155
9 . 9. تکليف گرائي در تأمين مصالح کشور…………. 155
10 . 9. تکليف گرايي در دفاع از سرزمينهاي اسلامي….. 156
11 . 9. تکليف گرايي در تشکيل هسته هاي حزب الله…….. 156
12 . 9. تکليف گرايي در صدور انقلاب و سياست خارجي…. 157
13 . 9. مامور به وظيفه نه نتيجه……………….. 158
-
آثار و نتايج ديدگاه تکليف گرايانه………….. 159
-
10. اطمينان و آرامش روحي…………………… 160
-
10 . احساس پيروزي در همه حالات………………. 160
-
10 . استقبال از خطر و عدم توجه به ميزان کاميابي. 160
-
10 . قاطعيت و طرد مسامحه…………………… 161
-
10 . جديت بيشتر در انجام وظيفه……………… 162
-
10 . شرعي شدن همه رفتارهاي سياسي……………. 162
-
10 . اهتمام به احکام شرعي در عرصه اجتماع…….. 163
-
جمع بندي………………………………… 163
بخش چهارم(مقايسه کارآمدي سياسي در انديشه بنيانگذار جمهوري اسلامي با ساير نظريات)
مقدمه………………………………………. 166
فصل يکم. مروري بر نظريه هاي کارآمدي……………. 167
-
نظريه توفيق………………………………. 167
-
1. نقد و بررسي …………………………… 168
-
نظريه سيستم ……………………………… 168
-
2. نقد و بررسي …………………………… 169
-
نظريه رضايت مردم …………………………. 169
-
3. نقد و بررسي ………………………….. 169
-
نظريه تكليف مداري ……………………….. 170
-
4. نقد و بررسي ………………………….. 170
. نظريه عملي كارآمدي ……………………….. 171
-
5 . نقد و بررسي ………………………… 171
فصل دوم. تطبيق نظريه هاي کارآمدي با ديدگاههاي بنيانگذار جمهوري اسلامي …………………………………….. 172
-
نظريه ترکيبي با محوريت انجام تکليف ………… 172
-
1. تکليف محوري ………………………….. 172
-
1. جامعيت؛ ……………………………… 173
-
1. ارتقاء سطح کارآمدي؛ …………………… 174
فصل سوم. کاربرد نظريه سيستمي در تکليف گرايي……. 176
-
مشروعيت…………………………………. 177
-
کارويژه هاي نظام سياسي……………………. 178
1 .2 . كارآيي نظارت…………………………. 179
2 .2 . كارآيي استخراجي………………………. 180
3 .2 . كارآيي توزيعي………………………… 181
4 .2 . كارآيي پاسخگويي ……………………… 181
5 .2 . كارآيي نمادين و سمبليک ……………….. 182
-
ورودي ها (مشارکت مردمي) ………………….. 183
-
3. بيان تقاضا ها و منافع …………………. 183
2 . 3. تأليف منافع و خواسته ها ………………. 183
يکم. نقش مردم در مقبوليت و مشروعيت جامعه شناختي .. 184
دوم. نقش مردم در کارآمدي انقلاب و نظام اسلامي …… 185
1.انتخابات و تعيين نوع نظام، رهبران و کارگزاران .. 185
-
نظارت بر مسئولين نهادهاي حکومتي، انتقاد سازنده، تذکر و برخورد با تخلفات …………………………………. 185
-
حفاظت و پاسداري از نظام اسلامي …………….. 185
-
تلاش براي تحقق اهداف ……………………… 186
-
تأمين امنيت …………………………….. 186
-
مشارکت اقتصادي ………………………….. 186
4.خروجي ها (قواي سه گانه) …………………… 187
-
4. قانونگذاري ( قوه مقننه) ……………….. 188
1 . 1. 4 . کارکرد قانونگذاري…………………. 188
-
1 . 4 . کارکرد نظارتي…………………….. 189
2 . 4. اجراي قوانين ( قوه مجريه) ……………. 190
-
2 . 4 . ويژگي هاي دولتمردان کارآمد ……….. 191
-
2 . 4 . وظايف و کارکردها …………………. 192
3 . 4 . ضمانت اجراي قوانين(قوه قضائيه) ……….. 193
-
3 . 4. انتظارات از قوه قضائيه …………….. 194
-
4 . جمع بندي ……………………………. 195
فصل چهارم. شاخصه هاي کارآمدي سياسي بر اساس نظريه تکليف گرايي 197
-
مرحله تشخيص تکليف ……………………….. 197
1 .1. اهميت دادن به اطلاعات ………………….. 197
-
1 . اهتمام به کارشناسي …………………… 198
-
1. تدوين استراتژي کلان ……………………. 198
-
1. اهتمام به برنامه ريزي …………………. 198
-
1. ايجاد نظام تصميم سازي …………………. 198
-
1. رعايت دو اصل اساسي ……………………. 198
-
در مرحله انجام تکليف …………………….. 198
-
2 . ايجاد ساز و کار مناسب ……………….. 198
-
2. استفاده متناسب و متوازن ……………….. 198
-
2. احراز ابتکار عمل ……………………… 198
-
2. مواجهه جدي …………………………… 198
-
2. تلاش و تدبير ………………………….. 197
-
2. توجه مستمر به غايت تربيتي ……………… 199
ساير شاخصه هاي كارآمدي نظام اسلامي از منظر تکليف گرايي 199
نتيجه گيري ………………………………… 199
بخش پنجم (نتيجه گيري و راهکارهاي پيشنهادي)
مقدمه …………………………………….. 203
فصل اول. تأثيرات تکليف گرايي بر کارآمدي سياسي …. 210
-
مشروعيت نظام سياسي ………………………. 211
-
انگيزه ………………………………… 212
-
اهداف ………………………………….. 212
-
برنامه ريزي …………………………….. 213
-
سعي و تلاش عملي…………………………… 213
فصل دوم. راهکارهاي پيشنهادي………………….. 216
-
در مرحله تبديل……………………………. 217
-
1. دريافت و انتقال اطلاعات. ………………. 217
-
1. تحليل اطلاعات …………………………. 217
-
1. تدوين سياست ها و استراتژي هاي کلان ………. 217
-
در مرحله تطبيق …………………………… 218
-
2. شناخت دقيق تر محيط داخلي و بين اللمللي ….. 218
-
2. آسيب شناسي نظام ………………………. 218
3 . 2. گسترش راهکارهاي نظارتي ……………….. 218
-
2. برخورد قاطع با تخلفات ………………….. 218
-
2. نهادينه سازي فرهنگ پاسخگويي ……………. 218
-
2. روزآمد کردن شيوه ها …………………… 218
-
در مرحله تطابق …………………………… 218
-
3. معرفي صحيح کارآمدي نظام اسلامي ………….. 218
-
3. ايجاد همگرايي ………………………… 219
-
3. پرهيز از عوامل تنش زا …………………. 219
-
3. استفاده از فرصت ها ……………………. 219
فهرست منابع ……………………………….. 220
فهرست جداول و نمودارها
عنوان صفحه
-
1. نمودار ايستون براي سيستم سياسي …………………. 16
-
نمودار نظام سياسي و کارويژه هاي آن ……………… 21
-
نمودار ساختار و کارکرد نظام سياسي اسلام ………….. 21
-
نمودار سيستم سياسي و سطوح کارکرد ها از نظر آلموند … 24
-
نمودار مشروعيت و کارآمدي ………………………. 38
-
نمودار رابطه مشروعيت و کارآمدي …………………. 40
-
نمودار رابطه مشروعيت الهي و کارآمدي …………….. 41
-
نمودار چرخه کارآمدي و وفاداري دولت و ملت ………… 42
-
جدول شاخصه هاي کارآمدي نظام سياسي ………………. 54
-
جدول آثار علمي بنيانگذار جمهوري اسلامي ايران …….. 72
-
نمودار عمل به تکليف …………………………. 145
-
نمودار نظريه ترکيبي با محوريت تکليف گرايي ………. 175
-
نمودار عملکرد سيستم سياسي …………………….. 176
-
نمودار رابطه تکليف گرايي با کارآمدي سياسي ………. 214
-
نمودار رابطه متقابل تکليف گرايي با کارآمدي سياسي … 215