%46تخفیف

دانلود پروژه: ایجاد پوشش TiN به روش PACVD روی فولاد زنگ نزن آستنیتی 316 و بررسی خواص فرسایشی آن

تعداد 101 صفحه در فایل word

کارشناسی ارشد

 مواد، شمهندسیناسایی و انتخاب مواد مهندسی

 

ایجاد پوشش TiN به روش PACVD روی فولاد زنگ نزن آستنیتی 316 و بررسی خواص فرسایشی آن

چکیده

فولاد زنگ نزن 316 با داشتن خواص مناسب از جمله قابلیت فرم­پذیری مناسب، چقرمگی عالی، نرخ کارسختی بالا، مقاومت خزشی و مقاومت به خوردگی خوب، کاربردهای فراوانی دارد. علی­رغم داشتن این مزایا، نیاز به داشتن مقاومت سایشی و فرسایشی بالاتر این فولاد در صنایع احساس می­شود. در این پروژه، به منظور بهبود خواص مکانیکی سطحی فولاد زنگ­نزن آستنیتی 316 و بهبود خواص فرسایشی آن، لایه­ی نانوسختار TiN به روش PACVD روی این فولاد ایجاد شد. ابتدا پوشش TiN در سه دمای 470 ، 490 و °C510 ایجاد شد. با بررسی خواص فرسایشی پوشش­های ایجاد شده در دماهای مختلف، مشخص شد که پوشش ایجاد شده در دمای °C470، دارای بهترین خواص فرسایشی است. برای بررسی تاثیر درصد چرخه کاری، پوششTiN  در سه چرخه کاری 33، 40 و 50% و در دمای °C470 ایجاد شد. سپس جهت بررسی تاثیر پیش عملیات نیتروژن­دهی، در دمای °C470 و چرخه کاری 33% پوشش­ TiN اعمال شد. برای اطمینان از ایجاد  TiNدر سطح نمونه­های پوشش­دهی شده، بررسی­های فازی توسط آزمایش XRD مورد مطالعه قرار گرفت. خواصی نظیر چسبندگی، سختی، اندازه دانه­های پوشش، ضخامت پوشش، زبری و خواص فرسایشی مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان مي دهد که با تغییر دمای پوشش­دهی از 470 به°C 510 ، اندازه دانه­های پوشش از حدود 12به 47 نانومتر و با تغییر درصد چرخه کاری از 33به 50% اندازه دانه­های پوشش از 12به 28 نانومتر تغییر مي يابد. با مقایسه خواص فرسایشی نمونه­های پوشش­دهی شده با نمونه خام مشاهده مي شود که ایجاد پوشش TiN روی فولاد زنگ نزن آستنیتی 316 سبب کاهش وزن کم شده و افزایش زمان لازم برای مرحله جوانه­زنی در طی آزمون فرسایش مي شود. می­توان گفت با ایجاد لایه نانوساختار بر سطح نمونه­ها، وزن کم شده تقریبا نصف و زمان جوانه­زنی در برخی نمونه­ها حتی تا شش برابر هم شده است.

کلید واژه: پوشش نانو ساختار TiN، فرآیند PACVD، فولاد زنگ نزن آستنیتی 316، خواص فرسایشی

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                     شماره صفحه

فصل اول مقدمه.. 1

فصل دوم مروری بر منابع مطالعاتی… 4

2-1-  فولاد زنگ نزن آستنیتی 316. 5

2-2- نانو پوشش­های سخت… 6

2-2-1- کاربرد پوشش­های نانوساختار. 7

2-2-2- دلایل استفاده ار نانوپوشش­ها 7

2-3- نیترید تیتانیوم. 8

2-3-1- ویژگی­های TiN.. 10

2-3-2- روش­های تولید پوشش TiN.. 11

2-4- رسوب­دهی شیمیایی از فاز بخار به کمک پلاسما (PACVD). 12

2-4-1- پلاسما 15

2-4-1-1- مزایای استفاده از پلاسما در رسوب فیلم.. 16

2-4-1-2- معایب استفاده از پلاسما در رسوب فیلم.. 16

2-4-1-3- تولید پلاسما 16

2-4-2- پارامترهای فرآیند PACVD.. 17

2-4-2-1- اثر دما در فرآیند PACVD.. 18

2-4-3- تجهیزات… 18

2-4-3-1- سیستم تأمین کننده گازهای شیمیایی.. 18

2-4-3-2- رآکتورهای PACVD.. 19

2-4-3-3- سیستم خارج کننده محصولات گازی باطله. 19

2-5- ایجاد پوشش TiN به روش PACVD.. 20

2-5-1- اثر فشار بر خواص پوشش…. 21

2-5-2-اثر گاز هیدروژن بر خواص پوشش…. 21

2-5-3- اثر گاز نیتروژن بر خواص پوشش…. 22

2-5-4- اثر گاز کلرید تیتانیوم بر خواص پوشش…. 23

2-6- بررسی چسبندگی پوشش…. 25

2-7- مکانیزم­های فرسایش…. 27

2-7-1- فرسایش ذرات جامد.. 27

2-7-2- فرسایش اصابت مایع.. 27

2-7-3- فرسایش دوغابی.. 28

2-7-4- فرسایش حفره زایی.. 28

2-7-4-1- ماهیت خستگی فرسایش حفره­زایی.. 31

2-8- روش­های ایجاد مقاومت به فرسایش…. 35

2-9- ضرورت انجام پژوهش…. 36

فصل سوم مواد و روش­های تحقیق… 37

3-1 روند کلی انجام آزمایش­ها 38

3-1- آماده­سازی نمونه­ها 39

3-3- فرآیند پوشش­دهی.. 41

3-4- مراحل انجام فرآیند پوشش­دهی.. 41

3-4-1- تمیز کردن دستگاه و نمونه­ها 42

3-4-2- ایجاد خلا در محفظه. 42

3-4-3- تنظیم فشار و ترکیب مخلوط گازی.. 42

3-4-4- فرآیند تخلیه نورانی و گرم کردن قطعه کار. 43

3-4-5- سرد کردن نمونه­ها 43

3-5- شرایط انجام آزمایش…. 44

3-6- آزمون طیف­نگاری اشعه ایکس(XRD). 46

3-7- آزمون SEM… 46

3-8- آزمون ریز سختی­سنجی.. 46

3-9- آزمون زبری سنجی.. 47

3-10- آزمون راکول C.. 47

فصل چهارم نتایج و بحث… 49

4-1-ظاهر نمونه­های پوشش­دهی­شده. 50

4-2- آنالیز شیمایی پوشش­های TiN با روش EDS. 51

4-3- نتایج آزمون پراش اشعه ایکس (XRD) بعد از آزمون فرسایش…. 55

4-4- بررسی اندازه دانه­های پوشش…. 57

4-5- تصاویر میکروسکوپی از پوشش TiN.. 58

4-6- تاثیر دما بر اندازه ذرات پوشش…. 60

4-7- تاثیر درصد چرخه کار روی اندازه دانه­ها 62

4-8- ضخامت پوشش…. 63

4-9- نتایج زبری سنجی.. 67

4-10- آزمون راکول C.. 69

4-11- بررسی خواص فرسایش…. 72

فصل پنجم نتیحه­گیری و پیشنهادها. 84

نتیجه­گیری.. 85

پیشنهادها 87

مراجع.. 88

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست اشکال

عنوان                                                                                                          شماره صفحه

شکل2-1 شبکه مکعبی وجوه مرکزدار نیترید تیتانیوم. 9

شکل 2-2 تصویر شماتیک از سیستم PACVD.. 13

شکل2-3 شکل شماتیک از فرآیند  PACVD.. 15

شکل2-4 تصویر شماتیک از تولید پلاسما. 17

شکل 2-5 اثر فشار بر سختی و نرخ رسوب پوشش…. 21

شکل2-6 اثر درصد هیدروژن بر ترکیب پوشش…. 22

شکل2-7 اثر درصد هیدروژن بر سختی و نرخ رسوب پوشش…. 22

شکل 2-8 اثر درصد نیتروژن بر ترکیب پوشش…. 23

شکل 2-9 اثر درصد کلرید تیتانیوم بر ترکیب پوشش…. 24

شکل 2-10 اثر درصد کلرید تیتانیوم بر سختی و مدول یانگ پوشش. 24

شکل 2-11 تاثیر درصد کلر بر اندازه دانه و زبری سطح پوشش. 25

شکل 2-12 استاندارد  VDI 3198برای حالت­های مختلف آزمون راکول  C. 27

شکل 2-13 انفجار نامتقارن حباب (الف) در تماس با سطح جامد (ب) نزدیکی سطح جامد. 31

شکل 2-14 منحنی عمومی تخریب در اثر فرسایش حفره­زایی. 33

شکل2-15 خواص مورد نیاز برای داشتن بهترین مقاومت فرسایشی در برابر سختی.. 33

شکل 2-16 كاهش وزن ناشی از فرسایش حفره­زایی به صورت تابعی از زمان فرسایش برای چندین آلياژ استاندارد، براساس آزمون ارتعاشی استاندارد  ASTM G32. 34

شکل 2-17- تصویر SEMازسطح فولاد زنگ نزن 316 تحت فرسایش حفره­زایی؛ الف ( مراحل ابتدایی فرسایش، ب(  سطح كاملاً فرسایش یافته . 35

شکل 3-1. مراحل انجام آزمایش­ها. 39

شکل 3-2 نمونه آماه شده برای پوشش­دهی.. 40

شکل 3-3 آنالیز عنصری (EDS) از فلز زمینه. 41

شکل 3-4 دستگاه PACVD مورد استفاده در این پژوهش…. 42

شکل3-5 فرآیند تخلیه نورانی و ایجاد پلاسما ایجاد شده در دستگاه. 44

شکل 3-6 الف). دستگاه آلتراسونيک مورد استفاده در آزمون فرسایش حفره زایی غيرتماسی ب). ظرف شيشه­ای دوجداره آبگرد جهت ثابت نگه­داشتن دمای انجام آزمایش، محل قرارگيری نمونه و نوک تيتانيومی متصل به نگه­دارنده آلومينيومی جهت محافظت نگه­دارنده ازفرسایش. 49

شکل 4-1 نمونه پوشش­دهی شده باTiN  را در دمای C°470 و چرخه کاری 33%. 52

شکل 4-2 منحنی EDS نمونه پوشش­دهی شده در دمای C°470و چرخه کار 33%. 53

شکل 4-3 منحنی EDS نمونه پوشش­دهی شده در دمای C°490 و چرخه کار 33%. 54

شکل 4-4 منحنی EDS نمونه پوشش­دهی شده در دمای C°510 و چرخه کار 33%. 55

شکل 4-5 نمودارهای پراش اشعه ایکس برای نمونه پوشش­دهی شده در دمای 470، 490 و°C 510 و درصد چرخه کاری 33 %  57

شکل 4-6 نمودارهای پراش اشعه ایکس برای نمونه پوشش­دهی شده در دمای °C470 و درصد چرخه کاری 33، 40 و 50%. 58

شکل 4-7 نمودار پراش اشعه ایکس برای نمونه پیش عملیات نیتروژن­دهی شده و پوشش ایجاد شده در دمای °C470 و درصد چرخه کاری 33 %  58

شكل 4-8 پهناي پيك در نصف ارتفاع. 59

شکل 4-9 الف) تصویر FE_SEM از سطح نمونه پوشش­دهی شده در دمای °C 470 و چرخه کاری 33% ، ب) همان تصویر در بزرگنمایی بالاتر  61

شکل 4-10 تصاویر FE_SEM از نمونه­های پوشش­دهی شده در چرخه کار 33% و دماهای الف)°C470، ب) °C490 و ج) °C5010   63

شکل 4-11 تصاویر  FE_SEM از نمونه­های پوشش­دهی شده دردمای °C470 و درصد چرخه کاری الف) چرخه کاری 33% ب) 40% ج) 50%  64

شکل 4-12 تصاویر FE_SEM برای تعیین ضخامت پوشش در چرخه کاری 33% و دمای الف)C°470، ب) C°490 و ج) C°510   66

شکل4-13 نمودار دمای پوشش­دهی – سختی پوشش…. 68

شکل 4-14 اثر درصد چرخه کاری روی سختی نمونه­های پوشش­دهی شده در شرایط مختلف… 69

شکل 4-15 اثر دمای پوشش­دهی روی زبری سطح نمونه­ها 70

شکل 4-16 اثر چرخه کاری روی زبری سطح نمونه­ها 70

شکل 4-18 تصاویر میکروسکوپ نوری از اثر فرورونده راکول C روی نمونه­های پوشش­دهی شده با TiN الف( نمونه C°470 ب( نمونه C°490 ج( نمونه C°510.. 72

شکل 4-19 تصاویر میکروسکوپ نوری از اثر فرورونده راکول Cروی نمونه­های پوشش­دهی شده در دمای C°470 و درصد چرخه کاری الف( 33% ب(40% ج( 50%. 73

شکل 4-20 الف) اثر دمای پوشش­دهی بر کاهش جرم در آزمون فرسایش و ب) اثر درصد چرخه کاری بر کاهش جرم در آزمون فرسایش     75

شکل 4-21 الف) تصویر SEM از سطح فولاد زنگ نزن آستنیتی316 تحت فرسایش حفره­زایی، ب) همان تصویر در بزرگنمایی بیشتر  76

شکل 4-22 نمودار پراش اشعه ایکس برای نمونه پوشش­دهی شده در دمای °C470 و درصد چرخه کاری 33 % بعد از آزمون فرسایش     77

شکل 4-23 تصویرSem ازالف) سطح نمونه  Pn/TiN بعد از 3 ساعت فرسایش ب) همان عکس در بزرگنمایی بیشتر. 78

شکل 4-24 تصاویر SEM از سطح نمونه­های پوشش­دهی شده در چرخه کار 33% و دمای الف)°C470، ب) C°490 ، ج) C °510 بعد از 3 ساعت فرسایش…. 79

شکل 4-25 تصاویر SEM از سطح نمونه­های پوشش­دهی شده در دمای °C 470 و چرخه کاری الف) % 33، ب) 40% ، ج) 50% بعد از 3 ساعت فرسایش…. 80

شکل 4- 26 تصویر SEM از سطح فرسایش یافته نمو.نه پوشش­دهی شده در دمای°C470 و چرخه کاری 33% ب) همان تصویر در بزرگنمایی بالاتر  81

شکل 4–27 تصویر SEM از سطح فرسایش یافته نمونه پوشش­دهی شده در دمای °C490 و چرخه کاری 33%. 82

شکل 4-28 تصویر SEM از سطح فرسایش یافته نمو.نه پوشش­دهی شده در دمای °C510 و چرخه کاری 33%. 82

شکل 4-29 تصویر SEM از سطح فرسایش یافته نمو.نه پوشش­دهی شده در دمای°C470  و چرخه کاری 40%. 83

شکل4-30 تصویر SEM از سطح فرسایش یافته نمو.نه پوشش­دهی شده در دمای°C470  و چرخه کاری 50%. 83

شکل 4-31 شکل4-31 تصویر SEM از سطح فرسایش یافته نمونه PN/TiN شده……………………………………………………………84

فهرست جداول

عنوان                                                                                                          شماره صفحه

جدول 2-1 خواص مکانیکی فولاد زنگ نزن 316. 6

جدول 2-2 افزایش عمر ابزار در اثر پوشش­دهی ابزار. 10

جدول2-3 مواردی از کاربرد فرآیند  PACVD.. 13

جدول 2-4 مقایسه دمای رسوب دهی در فرآیند  PACVDو CVD 15

جدول 3-1 ترکیب شیمیایی فلز پایه بر حسب درصد وزنی(wt%). 40

جدول 3-2ترکیب شیمیایی فولاد زنگ نزن 316 طبق استاندارد ASTM A240/A240M-99. 41

جدول 3-3 شرایط مرحله تمیزکاری.. 45

جدول 3-4 شرایط مرحله نیتروژن­دهی.. 46

جدول3-5 شرایط ثابت مرحله پوشش­دهی.. 47

جدول 4-1 جدول نتایج EDS نمونه TiN پوششدهی شده در دمایC°470 و چرخه کار 33%. 54

جدول4-2 نتایج  EDSنمونه TiN پوشش­دهی شده در دمای C°490 و چرخه کار 33%. 52

جدول 4-3 نتایج EDS نمونه TiN پوشش­دهی شده در دمای C°510 و چرخه کار 33%. 55

جدول 4-4 جدول مشخصات مربوط به پیک­های اصلی حاصل از طیف اشعه ایکس و نتایج حاصل از آن.. 60

جدول4-5 ضخامت پوشش برای نمونه­ها در شرایط پوشش­دهی مختلف… 65

قبلا حساب کاربری ایجاد کرده اید؟
گذرواژه خود را فراموش کرده اید؟
Loading...
enemad-logo