%34تخفیف

استفاده از شبکه عصبی مصنوعی و توابع رگرسیونی جهت برآورد منحنی رطوبتی خاک­های آهکی

تعداد 121صفحه در فایل word

گروه مهندسي علوم خاک

استفاده از شبکه عصبی مصنوعی و توابع رگرسیونی جهت برآورد منحنی رطوبتی خاک­های آهکی

چکيده

از موارد استفاده منحني­ نگهداشت آب خاک مي­توان به مشخص نمودن ميزان آب قابل دسترس گياه در خاک و مدل کردن حرکت آب درون خاک غير اشباع نام برد. اين منحني به طور مستقيم از طريق روش­هاي آزمايشگاهي و مزرعه­اي قابل اندازه­گيري است. اين روش اندازه­گيري زمان بر، سخت و پرهزينه مي­باشد.منحني رطوبتي به روش توابع انتقالي با کمک خصوصيات زود يافت خاک قابل تخمين است (مانند بافت، جرم مخصوص ظاهري، و مقدار مواد آلي خاک). در اين پژوهش منحني نگهداشت آب خاک را به صورت نقطه­اي و پارامتريک بااستفاده از توابع انتقالي از نوع شبکه عصبي مصنوعي و رگرسيوني از روي خصوصيات زود يافت خاک مانند توزيع اندازه ذرات، جرم مخصوص ظاهري، درصد مواد آلي و درصد آهک خاک تخمين زده شد و توانايي تخمين اين دو روش با تعدادي از پارامتر هاي آماري ارزيابي گرديد. 70 نمونه خاک براي ايجاد توابع انتقالي مورد استفاده قرار گرفت ابتدا نمونه­هاي خاک بر روي صفحه تحت فشار قرار گرفتند و رطوبت آنها در مکش­هاي 1/0، 3/0، 5/0، 1، 5، 10 و 15 بار اندازه­گيري شد. سپس يک سري چهار تايي از شبکه­هاي عصبي و توابع رگرسيوني ايجاد گرديد. سري الف) داراي متغييرهاي ورودي بافت، جرم مخصوص ظاهري خاک، درصد مواد آلي و درصد آهک خاک، سري ب) داراي همان متغييرهاي سري الف به جزء درصد آهک، سري ج) داراي همان متغيرهاي سري ب به جزء درصد مواد آلي خاک و سري د) داراي همان متغيرهاي سري ج به جزء جرم مخصوص ظاهري خاک بودند. سري­هاي الف تا د هر کدام دو نوع خروجي متفاوت شامل مقدار رطوبت حجمي در پتانسيل­هاي ماتريک مختلف و پارامترهاي معادله ون گنوختن يکي به وسيله شبکه عصبي مصنوعي و ديگري توابع انتقالي نشان دادند. دقت مقادير تخمين زده شده با مقادير اندازه­گيري شده با کمک پارامترهاي آماري چون ضريب تعيين (R2) و ريشه ميانگين مربعات خطا (RMSE) ارزيابي شدند. مقادير R2 و  RMSEاز 611/0 تا 911/0 و از 817/0تا 494/1 براي شبکه عصبي مصنوعي و از 481/0 تا 812/0 و از 263/1 تا 411/1 براي توابع رگرسيون جهت تخمين نقطه­اي منحني نگهداشت رطوبتي تغيير کرده و مقادير و مقدار R2  و RMSE از 440/0 تا 932/0 و از 013/0 تا 0123/0 براي شبکه عصبي مصنوعي و از 515/0 تا 847/0 و از 0098/0 تا 0156/0 براي توابع رگرسيون جهت تخمين پارامتريک منحني رطوبتي متغيير بود. نتايج اين پژوهش نشان داد که دقت مدل شبکه­هاي عصبي بيشتر از روش استفاده از توابع رگرسيوني است.

کلمات کليدي: توابع رگرسيوني، شبکه عصبي مصنوعي، منحني رطوبتي خاک

فهرست مطالب                            فصل اول مقدمه و کليات                                               صفحه

1-1-منحني رطوبتي خاک    1

1-1-1- کاربردهاي منحني رطوبتي                                                                                            1

1-2-روشهاي مستقيم اندازه گيري منحني رطوبتي   3

1-2-1-دستگاه صفحات فشاري   3

1-3-1-شبکه عصبی مصنوعی   5

فهرست مطالب                            فصل دوم پيشينه تحقيق                                               صفحه

2-1-اهميت مدل کردن منحنيهاي هدایت هيدروليکي و نگهداشت آب                                                11

2-2- استفاده از توابع انتقالي براي خصوصيات هيدروليکي خاک    14

2-3-تخمين خصوصيات هيدروليکي از داده­هاي نقشه خاک و پایگاه دادههای خصوصیات خاک    15

2-3-1- HYPRES  پایگاه داده­های خصوصیات هیدرولیکی خاکهای اروپا 16

2-3-2- UNSODA پایگاه داده خا کهای غیر اشباع  18

2-3-2-1-کاربرد های معمول UNSODA   18

2-4-انواع توابع انتقالي   20

2-4-1- توابع انتقالي کلاسي   20

2-4-2- توابع انتقالي پيوسته  22

2-4-3- تقسیم بندی توابع انتقالی پیوسته و کلاسی   23

2-5-تقسيم بندي توابع انتقالي بر اساس روش برآورد  23

2-5-1-رگرسيون   24

2-5-2- توابع انتقالي رگرسيوني   25

2-5-3- توابع انتقالي بر پايه شبکه­هاي عصبي مصنوعي   28

2-5-3-1- کاربردهای شبکه عصبی مصنوعی در علوم خاک    29

2-5-3-2- کاربرد شبکه عصبی مصنوعی در تعیین منحنی رطوبتی خاک    31

2-6-  ROSETTAتابع انتقالي بر پايه شبکه هاي عصبي مصنوعي                                                       36

2-7- روش هسته ای برآورد منحنی رطوبتی خاک    38

2-7-1-1- کاربرد پرتو هاي ضعيف شده اشعه γ يا χ (روش هسته اي) در برآورد منحني نگهداشت آب خاک    39

2-7-1-2- تئوري اشعه γ تضعيف شده  39

2-7-1-3- خطاي برآورد رطوبت توسط روش هسته اي   40

2-7-2-توابع انتقالي از نوع  STFs                                                                                             44

2-8-معادلات هدايت هيدروليکي و منحني رطوبتي   45

فهرست مطالب                          فصل سوم مواد و روش­ها                                                    صفحه

3-1-موقعيت محل نمونه برداري   48

3-2-خصوصيات زود يافت خاک    49

3-2-1-اندازه گيري بافت خاک    49

3-2-2 جرم مخصوص ظاهری خاک    49

3-2-3 -مواد آلي   49

3-2-4- کربنات کلسیم معادل   50

3-3-خصوصيت دير يافت خاک    50

3-3-1- منحني رطوبتي خاک    50

3-4- تعيين پارامترهاي تشکيل دهنده منحني رطوبتي با استفاده از RETC   52

3-5- مدل کردن پارامتریک و نقطه­ای منحنی رطوبتی با استفاده از روش رگرسیونی   52

3-6- مدل کردن پارامتریک و نقطه ای منحنی رطوبتی به کمک شبکه هاي عصبي مصنوعي   52

3-7-ارزيابي توابع انتقالي   55

فهرست مطالب                          فصل چهارم نتايج وبحث                                                     صفحه

4-1-خصوصيات زود يافت خاک    57

4-2-رسم منحني رطوبتي خاک    60

4-3- مدل کردن نقطه ای منحنی رطوبتی خاک به دو روش سلسله مراتبی رگرسیونی و شبکه عصبی           مصنوعی                                                                                                                            66

4-4-مدل کردن پارامتریک منحنی رطوبتی خاک به دو روش سلسله مراتبی رگرسیونی و شبکه عصبی         مصنوعی                                                                                                                            72

4-5- ارزیابی مدل ها 78

4-5-1- ارزیابی مدل­هاي منحنی رطوبتی خاک به صورت نقطه­ای   78

فهرست مطالب                          فصل پنجم نتيجه گيري و پيشنهادات                                   صفحه

4-5-2- ارزیابی مدل­هاي منحنی رطوبتی خاک به صورت پارامتریک     90

نتيجه گيري                                                                                                                        99

پيشنهادات                                                                                                                        100

منابع مورد استفاده                                                                                                              101

فهرست جداول                          فصل دوم پيشينه تحقيق                                                        صفحه

جدول 2-1) تعدادی از پروفیل­های خاک که قسمت عمده گروههای خاک را در بر می گیرد.     16

جدول2-2) خلاصه­ای از تعداد داده­های در HYPRES        17

جدول2-3) پارامترهای هیدرولیکی معادله معلم- ون­گنوختن          17

جدول 2-4)  توزیع کلاس های بافتی مختلف مورد استفاده در UNSODA          19

جدول2-5) برآورد پارامترهای هیدرولیکی خاک به سه روش مختلف           27

جدول 2-6) مقادیر ضرایب رگرسیونی و معادلات پارامتریک برای چهار نوع تابع انتقالی          28

جدول 2-7) متغیرهای ورودی شبکههای عصبی A،  B و  C          33

جدول2-8) برخی از پارامترهای هیدرولیکی خاک(اسکاپ 2001)         38

جدول 2-9) برخی از خصوصیات فیزیکی و شیمیایی دو خاک مورد آزمایش            43

جدول 2-10) معادلات رایج خصوصیات هیدرولیکی خاک ها        46

فهرست جداول                          فصل چهارم نتايج وبحث                                                          صفحه

جدول4-1) خصوصیلت زود یافت 30 نمونه خاک از عمق 0 تا 25 سانتیمتر ، واقع در منطقه رباط کریم          57

جدول4-2) خصوصیات زود یافت 10 نمونه خاک از عمق 0 تا 25 سانتیمتر، واقع در منطقه روستای کردان          58

جدول4-3) خصوصیات زود یافت 30 نمونه خاک ازعمق 25 تا 40 سانتیمتر، واقع در منطقه رباط کریم          59

جدول4-4) مقدار رطوبت حجمی در مکش­های مختلف برای 30 نمونه خاک منطقه رباط کریم (عمق 0تا 25 سانتيمتر)        60

جدول4-5) مقدار رطوبت حجمی در مکش های مختلف برای 10 نمونه خاک روستای کردان  (عمق 25 تا 40 سانتيمتر)          61

جدول4-6) مقدار رطوبت حجمی در مکش های مختلف برای 30 نمونه خاک منطقه رباط کریم          62

جدول 4-7) خصوصیات  فیزیکی خاک مورد استفاده باي بوردي و همکاران           63

جدول4-8) مهمترین خصوصیات زود یافت مورد استفاده در تخمین غیر مستقیم ویژگیهای هیدرولیکی خاک           65

جدول 4-9) خصوصیات  فیزیکی خاک مورد استفاده در این پژوهش            65

 جدول4-10- پارامتر های آماری مدل شبکه عصبی مصنوعی برای منحنی رطوبتی به صورت نقطه ای در مرحله                       تست با 6 پارامتر ورودی          69

 جدول4-11- پارامتر های آماری مدل شبکه عصبی مصنوعی برای منحنی رطوبتی به صورت نقطه ای در مرحله                   آموزش  با 6 پارامتر ورودی          69

 جدول 4-12) پارامتر های آماری مدل شبکه عصبی مصنوعی برای منحنی رطوبتی به صورت نقطه ای در مرحله                     تست با 5 پارامتر ورودی          70

 جدول4-13) پارامتر های آماری مدل شبکه عصبی مصنوعی برای منحنی رطوبتی به صورت نقطه ای در مرحله                    آموزش با 5 پارامتر ورودی          70

جدول4-14) پارامتر های آماری مدل شبکه عصبی مصنوعی برای منحنی رطوبتی به صورت نقطه ای در مرحله                       تست با 4 پارامتر ورودی          70

جدول4-15) پارامتر های آماری مدل شبکه عصبی مصنوعی برای منحنی رطوبتی به صورت نقطه ای در مرحله                    آموزش  با 4 پارامتر ورودی          71

جدول4-16) پارامتر های آماری مدل شبکه عصبی مصنوعی برای منحنی رطوبتی به صورت نقطه ای در مرحله                       تست با 3 پارامتر ورودی          71

جدول4-17) پارامترهای آماری مدل شبکه عصبی مصنوعی برای منحنی رطوبتی به صورت نقطه ای در مرحله                      آموزش  با 3 پارامتر ورودی          71

جدول4-18) پارامتر های تشکیل دهنده منحنی رطوبتی مدل ون گنوختن برای منطقه کردان          72

جدول4-19) پارامتر های تشکیل دهنده منحنی رطوبتی مدل ون گنوختن برای منطقه رباط کریم          72

جدول4-20) پارامتر های آماری مدل شبکه عصبی مصنوعی برای منحنی رطوبتی به صورت نقطه ای در مرحله                       تست با 6 پارامتر ورودی          75

جدول4-21) پارامتر های آماری مدل شبکه عصبی مصنوعی برای منحنی رطوبتی به صورت نقطه ای در مرحله                      آموزش  با 6 پارامتر ورودی          76

جدول4-22) گزارش پارامتر های آماری مدل شبکه عصبی مصنوعی برای منحنی رطوبتی به صورت پارامتریک در مرحله                 تست با 5 پارامتر ورودی          76

جدول4-23) پارامتر های آماری مدل شبکه عصبی مصنوعی برای منحنی رطوبتی به صورت نقطه ای در مرحله                          آموزش  با 5 پارامتر ورودی          76

جدول4-24) پارامتر های آماری مدل شبکه عصبی مصنوعی برای منحنی رطوبتی به صورت نقطه ای در مرحله                       تست با 4 پارامتر ورودی          77

جدول4-25) پارامتر های آماری مدل شبکه عصبی مصنوعی برای منحنی رطوبتی به صورت نقطه ای در مرحله                    آموزش  با 4 پارامتر ورودی          77

جدول 4-26) پارامتر های آماری مدل شبکه عصبی مصنوعی برای منحنی رطوبتی به صورت نقطه ای در مرحله                        تست با 3 پارامتر ورودی          77

جدول 4-27) پارامتر های آماری مدل شبکه عصبی مصنوعی برای منحنی رطوبتی به صورت نقطه ای در مرحله                     آموزش  با 3 پارامتر ورودی          78

جدول 4-28) مقایسه عملکرد مدل های منحني رطوبتي به صورت نقطه­اي با 6 ویژگی ورودی          88

جدول4-29) مقایسه عملکرد مدل های منحني رطوبتي به صورت نقطه­اي با 5 ویژگی ورودی          88

جدول4-30) مقایسه عملکرد مدل های منحني رطوبتي به صورت نقطه­اي با 4 ویژگی ورودی          89

جدول4-31) مقایسه عملکرد مدل های منحني رطوبتي به صورت نقطه­اي با 3 ویژگی ورودی          89

جدول 4-32) مقایسه عملکرد مدل های منحني رطوبتي به صورت پارامتريک با 6 ویژگی ورودی          96

جدول 4-33) مقایسه عملکرد مدل های منحني رطوبتي به صورت پارامتريک با 5 ویژگی ورودی          96

جدول 4-34) مقایسه عملکرد مدل های منحني رطوبتي به صورت پارامتريک با 4 ویژگی ورودی          96

جدول 4-35) مقایسه عملکرد مدل های منحني رطوبتي به صورت پارامتريک با 3 ویژگی ورودی                      97

فهرست اشکال                         فصل اول مقدمه و کليات                                                             صفحه

شکل1-1) منحنی رطوبتی بافت های مختلف خاک            1

شکل 1-2) دستگاه صفحه فشاری           3

شکل 1-3)ساختار یک نرون بیولوژیکی           7

شکل 1-4)مدل ریاضی یک نرون تک ورودی           7

شکل 2-1 ) ساختار پایگاه داده­های HYPRES که در شش جدول جداگانه نشان داده شده        16

فهرست اشکال                          فصل دوم پيشينه تحقيق                                                            صفحه

شکل 2-2) مثلث توزیع بافت خاک پایگاه داده های UNSODA         19

شکل 2-3) خصو صیات هیدرولیکی خاک سیلت لوم a. منحنی نگهداشت رطوبتی. b   منحنی هدایت هیدرولیکی  21

شکل 2-4) ميانگين هندسي محاسبه شده خصوصيات هيدروليکي براي خاک سطح الارض با بافت                 سيلت- لوم                                                                                                                                                     22

شکل 2-5 ) ساختار شماتیک کلی شبکه عصبی مصنوعی          29

شکل 2-6) اشکال و نمودار مقایسه برآوردهای تبخیر و تعرق به روش  شبکه عصبی مصنوعی،                         روش لایسیمتری و روش پنمن                                                                                                       30                                                                                                                         شکل 2-7 ) ساختار کلی شبکه عصبی مورد استفاده مینی يانگ        31

شکل2-8 ) ساختار کلی شبکه عصبی مصنوعی پاچبسکی و همکاران          32

شکل2-9 )  منحنی رطوبتی تخمینی به روش شبکه عصبی و روش تجربی آسولاین.        34

شکل2-10) پدیده پسماند رطوبتی با استفاده از روش شبکه عصبی در دو حالت خشک و مرطوب شدن          35

شکل 2-11) ساختار کلی شبکه عصبی تخمین زننده پارامترهای مدل بروکس کوری و ون گنوختن          36

شکل2-12) شماتيک مراحل عملياتي مدلهاي ROSETTA          37

شکل 2-13) تغییرات ضرایب تضعيف نسبت به تغییرات رطوبت خاک برای سه نوع منبع تولید اشعه گاما        40

شکل2 -14) شماتیک کلی روش هسته ای تخمین منحنی رطوبتی خاک           41

شکل 2-15) مقایسه دو روش سنتی و هسته ای الف خاک 1          42

شکل 2-15) مقایسه دو روش سنتی و هسته ای ب خاک 2          42

شکل2-16) الف،ب،ج بترتیب رابطه معکوس تخلخل با ظرفیت مزرعه         44

شکل 2-17) ضریب همبستگی مابین خصوصیات خاک و انعکاس طیفی در طول موج های مختلف           45

فهرست اشکال                          فصل سوم مواد و  روش­ها                                                         صفحه

 شکل 3-1) موقعیت جغرافیایی محل نمونه برداری در محیط GIS         48

شکل3-2)دستگاه صفحات فشاری          51

شكل3-3)  نمایی از محیط  NeuroSolutions for Excel و مراحل آموزش شبکه عصبي مصنوعي          54

شکل 3-4) شکل ساده شبکه عصبی مصنوعي مورد استفاده در این پژوهش            55

فهرست اشکال                          فصل چهارم نتايج وبحث                                                             صفحه

شکل 4-1) شکل رطوبت حجمی تخمین زده در مکش 0.1بار با دو روش  سلسله مراتبی                                شبکه عصبی مصنوعی و توابع رگرسیون                                                                                            81                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                           

شکل 4-2) شکل رطوبت حجمی تخمین زده در مکش 0.3 بار با دو روش  سلسله مراتبی                              شبکه عصبی مصنوعی و توابع  رگرسیون                                                                                           82                                                                                                                                شکل 4-3) شکل رطوبت حجمی تخمین زده در مکش 0.5 بار با دو روش  سلسله مراتبی                                     شبکه عصبی مصنوعی و توابع رگرسیون                                                                                           83                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                       

شکل 4-4) شکل رطوبت حجمی تخمین زده در مکش 1  بار با دو روش  سلسله مراتبی                                  شبکه عصبی مصنوعی و توابع رگرسیون                                                                                            84                                                                                                                                                                                                                                                           

شکل 4-5) شکل رطوبت حجمی تخمین زده در مکش 5 بار با دو روش  سلسله مراتبی                                           شبکه عصبی مصنوعی و توابع  رگرسیون                                                                                           85                                                                                                                                شکل 4-6) شکل رطوبت حجمی تخمین زده در مکش 10 بار با دو روش  سلسله مراتبی                               شبکه عصبی مصنوعی و توابع رگرسیون                                                                                            86                                                                                                                                                                                                                                                                   

شکل 4-7) شکل رطوبت حجمی تخمین زده در مکش 15 بار با دو روش  سلسله مراتبی                                            شبکه عصبی مصنوعی و توابع    رگرسیون                                                                                         87                                                                                                                                                                                                                                                                         

شکل 4-8) نمودار مقادیر اندازه گیری شده و تخمین زده شده پارامتر های ون گنوختن با دو روش                        رگرسیون با 6 ورودی                                                                                                                                    92

شکل 4-9) نمودار مقادیر اندازه گیری شده و تخمین زده شده پارامتر های ون گنوختن با دو روش                  شبکه عصبی مصنوعی و توابع رگرسیون   با 5 پارامتر                                                                            93                                                                                                                                                                                                                                                                                                               

شکل 4-10) نمودار مقادیر اندازه گیری شده و تخمین زده شده پارامتر های ون گنوختن با دو روش                 شبکه عصبی مصنوعی و توابع رگرسیون با 4 ورودی                                                                              94                                                                                                                                       

شکل 4-11) نمودار مقادیر اندازه گیری شده و تخمین زده شده پارامتر های معادله ون گنوختن با دو روش    شبکه عصبی مصنوعی و توابع رگرسیون با 3 ورودی                                                                          95                                                                                                                                                                                                                                                     

فهرست علائم و اختصارات

واحد

علامت

تعريف

نيوتن برمتر

б

کشش سطحی

سانتيمتر

Ψm

پتانسیل ماتریک

بار

h(θ)

بار فشاری

سانتيمتر مکعب بر ساتيمترمکعب

θv

رطوبت حجمی

قبلا حساب کاربری ایجاد کرده اید؟
گذرواژه خود را فراموش کرده اید؟
Loading...
enemad-logo