فهرست مطالب
فصل اول 1
کلیات 1
1-1- مقدمه 1
1-2- ضرورت تحقیق: 3
1-3- اهداف تحقیق: 3
1-4- موقعیت منطقه: 4
1-4-1- ناحیه لرستان: 4
1-5- فرضیههای تحقیق 5
1-6- پیشینهی تحقیق: 5
1-7- روشهای تحقیق: 6
فصل دوم 7
موقعیت جغرافیایی منطقه، شرایط اقلیمی و آب و هوایی، راههای دسترسی به ناحیه 7
2-1- موقعیت جغرافیایی محدودهی مورد مطالعه: 7
2-2- زاگرس غربی و مخازن هیدروکربوری آن 8
2-2-1- مقدمه: 8
2-2-2- سازند گرو: 8
2-2-3 ناحیه لرستان: 9
2-3- زمینشناسی عمومی استان لرستان: 11
2-3-1 پهنهبندی زاگرس: 12
2-4- زمینریختشناسی زاگرس: 12
2-5- مخازن زاگرس غربی: 14
2-6- شرح مختصری از میادین زاگرس غربی: 14
2-7- پهنهی سنندج ـ سيرجان 16
2-7-1- زير زون زاگرس مرتفع: 17
2-7-2- زيرزون زاگرس چين خورده: 18
2-8- بررسی ویژگیهای زمین ساختی استان لرستان: 20
2-8-1- زمین ساخت زاگرس 20
2-8-2- زیر پهنهی راندگیها 21
2-8-3- زیر پهنهی زاگرس چین خورده: 22
2-8-4- چین خوردگیها: 25
فصل سوم 26
از ماده آلی تا نفت و ژئوشیمی آلی و شیمی نفت 26
3-1- مقدمه: 26
3-2- سنگ منشاء و ارزیابی آن: 27
3-3- ژئوشيمي نفت: 28
3-4- سرنوشت ماده آلی: 29
3-5- مراحل دگرگونی ماده آلی: 31
3-5-1- دیاژنز: 31
3-5-2- کاتاژنز: 32
3-5-3- متاژنز: 33
3-6- روشهای بررسی کروژن: 34
3-6-1- کروژن: 34
3-6-2- نحوهی طبقه بندی کروژن: 35
3-7- ترکیب شیمیایی مواد هیدروکربوری: 37
الف) هیدروکربنهای زنجیرهای اشباع (آلکانها یا پارافینها): 38
ب) هیدروکربورهای زنجیرهای غیر اشباع (آلکنها و آلکینها): 38
ج) هیدروکربنهای حلقوی اشباع (نفتنها): 38
د) هیدروکربنهای حلقوی غیراشباع (آروماتیکها یا ترکیبات معطر): 38
و) رزینها – آسفالتینها (NSO) (ترکیبات قطبی): 39
3-8- مطالعات ملکولی بیومارکرها: 40
3-8-1- کاربرد بیومارکرها در اکتشافات نفت و گاز: 40
3-8-2- استران 41
3-8-3- هوپان: 43
3-8-4- گروه ایزوپرینوئیدهای غیرحلقوی 46
3-8-5- گروه آلکانهای نرمال 47
3-8-6- گروه بیومارکرهای حلقوی: 48
فصل چهارم 49
روشهای مطالعه ژئوشیمیایی مواد آلی و نتایج 49
4-1- مقدمه: 49
4-2- نحوهی عملکرد دستگاه پیرولیز راک اول: 50
4-3- ویژگی پارامترهای حاصل از پیرولیز راک اول: 51
4-4- منحنی نسبت HI/OI و HI/Tmax : 53
4-4-1- نوع ماده آلی: 53
4-4-2- درجه پختگی یا بلوغ ماده آلی: 54
4-4-3- اثر ماتریکس – کانی: 54
4-4-4- اکسیداسیون مواد آلی: 54
4-4-5- رسوبات حاوی کربناتها: 54
4-4-6- آلودگیها: 54
4-4-7- نفوذ ومهاجرت هیدروکربنهای سنگین: 54
4-4-8- وزن نمونه: 55
4-5- روشهای شیمیایی: 55
4-5-1- آنالیزهای مقدماتی: 55
4-4-6- آناليزهاي تكميلي: 60
4-7- مفهوم تطابق: 62
4-7-1- پارامترهای تطابق: 62
4-7-2- تطابق نفت – نفت : 62
4-7-3- تطابق نفت – سنگ منشاء : 63
4-7-4- نسبتهای ایزوتوپی برای تطابق : 63
فصل پنجم 64
تعبیر و تفسیر دادهها، بحث و نتیجهگیری 64
5-1- مقدمه: 64
5-2- ارزیابی سنگ مادر احتمالی (سازند گرو) 64
5-2-1 -آنالیز مقدماتی: 64
5-2-2-آنالیزهای تکمیلی: 75
5-2-3-آنالیز مولکولی: 77
5-2-4-تطابق نفت با سنگ منشاء: 85
فصل ششم 89
نتیجهگیری و پیشنهادات 89
6-1- نتیجهگیری: 89
6-2- پیشنهادات: 90
منابع: 91
فهرست اشکال
شکل (2-1) نقشه زمینشناسی ایران و نمایی از برش نمونهبرداری شده……………………………………………….. |
7 |
شکل (2-2) ( Aنقشه موقعیت جغرافیایی برش قالیکوه در استان لرستان، B)ستون چینهشناسی زاگرس |
8 |
شکل (2-3): ايالتهاي ژئوتكتونيكي مهم پليت عربي و زونهاي مختلف ساختاري-رسوبي حوضه زاگرس (شلف عربی) در شمال شرق پلیت…………………………………………………………………………………………………………….. |
12 |
شکل (2-4): تقسیمبندی زاگرس بر مبنای گسلهای پی سنگی……………………………………………………………… |
13 |
شکل (2-5): میادین نفتی و گازی زاگرس غربی (لرستان)……………………………………………………………………… |
16 |
شکل (2-6): نقشه زمینشناسی و پراکندگی مواد معدنی استان لرستان………………………………………………… |
17 |
شکل(2-7) : پهنههای رسوبی – ساختاری عمدهی ایران و نمایش منطقه مورد مطالعه………………………… |
20 |
شکل (2-8): زیر پهنههای زاگرس از نگاه جغرافیایی، ساختاری، گنبدهای نمکی………………………………….. |
21 |
شکل (2-9): زیر پهنههای عمده زاگرس………………………………………………………………………………………………….. |
21 |
شکل (3-1): چگونگي جابجايي عنصر كربن در ليتوسفر و بيوسفر: (چرخه کربن)…………………………………. |
29 |
شکل (3-2): محیط رسوبی مناسب برای تجمع موادآلی…………………………………………………………………………. |
30 |
شکل (3-3): مراحل مختلف دگرگونی مواد آلی بر اساس عمق تدفين رسوبات……………………………………… |
31 |
شکل (3-4): سرنوشت مواد آلی در مراحل مختلف تشکیل نفت…………………………………………………………….. |
34 |
شکل (3-5): تعیین نوع کروژن بر اساس تغييرات نسبتهاي هيدروژن و اكسيژن :دیاگرام ونکرولن…… |
37 |
شکل (3-6): تعدادی از ترکيبات آروماتيکی یا گروههای عاملی گوناگون در نفت خام و بيتومن…………… |
39 |
شکل (3-7): ترکيبات آروماتيکی با هستههای متراکم (دی، تری، تترا و پلی سيکليک آروماتيک)………. |
39 |
شکل (3-8): دياگرام مثلثی برای طبقهبندی نفتهای خام…………………………………………………………………….. |
40 |
شکل (3-9): ساختار شيمي ايی هتروسيکليکها که هستههای آنها همراه به بخش رزین و آسفالتن در نفت خام و بیتومن دیده میشوند…………………………………………………………………………………………………………….. |
40 |
شکل (3-10): ساختمان مولکولی يک استران…………………………………………………………………………………………. |
42 |
شکل (3-11): ساختمان شيميايي و نحوه شمارهگذاري مولكولهاي کلستان و استيگماستان……………… |
42 |
شکل (3-12) : شمارهگذاری مولکول ارگوستان……………………………………………………………………………………….. |
42 |
شکل (3-13): ساختار شيميايی گاماسران……………………………………………………………………………………………….. |
44 |
شکل (3-14): ساختمان شيميايی اولنان (Olennane) از هوپانهای شاخص سن…………………………….. |
44 |
شکل (3-15): ساختار شيميايی يک تریترپان (هوپان)………………………………………………………………………….. |
45 |
شکل (3-16): چگونگي تشكيل “تريسنورهوپانها”، محل ازبين رفتن سه کربن ازموقعيت کربن 17α (Tm)، محل از بين رفتن سه کربن ازموقعيت کربن 18α(Ts)………………………………………………………………. |
45 |
شکل (3-17): ساختمان يک واحد ایزوپرن………………………………………………………………………………………………. |
46 |
شکل (3-18): ساختار مولکولی پريستان………………………………………………………………………………………………….. |
46 |
شکل (3-19):ساختار مولکولی فيتان……………………………………………………………………………………………………….. |
46 |
شکل (3-20): ساختار مولکولی فيتول (زنجيره جانبی کلروفيل)……………………………………………………………. |
46 |
شکل (4-1): نمایی از دستگاه پیرولیز راک اول……………………………………………………………………………………….. |
50 |
شکل (4-2): نمای کلی مراحل مختلف پیرولیز در دستگاه راک اول بهمراه پارامترهای بدست آمده……. |
51 |
شکل (4-3): نمایی از دستگاه سوکسوله که برای استخراج مواد آلی از سنگ منشاء بکار میرود…………. |
57 |
شکل (5-1): رسم پارامتر HI در برابرTmax برای تعیین نوع کروژن و تعيين ميزان بلوغ مواد آلي سازند گرو…………………………………………………………………………………………………………………………………………………… |
66 |
شکل (5-2): رسم مقادیر پارامتر TOC (کل کربن آلی) در برابر پتانسیل ذاتی (S1+S2) برای رتبهبندی سازند گرو…………………………………………………………………………………………………………………………………………. |
68 |
شکل (5-3): نمودار تغییرات S1+S2/TOC برای تعیین توان هیدروکربورزایی……………………………………… |
69 |
شکل (5-4): نمودار تعیین رخسارههای آلی با استفاده از نسبت تغییرات HI در برابر OI…………………………. |
72 |
شکل (5-5): نمودار TOC در مقابل S2 جهت تعیین نفتزا یا گاززا بودن سازند گرو…………………………… |
73 |
شکل (5-6): نمودار تغییرات S1/S2 جهت تعیین توان هیدروکربن زایی……………………………………………….. |
74 |
شکل (5-7): نمایش تغییرات HI در مقابل Tmax برای تعیین نوع هیدروکربور احتمالی……………………… |
75 |
شکل (5-8): توزیع مقادیر برش SARA از نمونههای سازند گرو برای نمونههای GK7، GK31، GK55…………………………………………………………………………………………………………………… |
76 |
شکل (5-9): کروماتوگرام گازی حاصل از برش اشباع نمونه نفتی GK7 سازند گرو………………………………. |
77 |
شکل (5-10): کروماتوگرام گازی حاصل از برش اشباع نمونه نفتی GK31 سازند گرو…………………………. |
78 |
شکل (5-11): کروماتوگرام گازی حاصل از برش اشباع نمونه نفتی GK55 سازند گرو…………………………. |
78 |
شکل (5-12): دیاگرام ستارهای جهت شناسایی نحوه توزیع ترکیبات هیدروکربنی……………………………….. |
80 |
شکل (5-13): رسم پارامترهای Pri/n-C17 در برابر Phy/n-C18 برای تعیین نوع کروژن و محیط رسوبی سنگ منشاء احتمالی (سازند گرو) در منطقه تنگ شنک……………………………………………………………. |
80 |
شکل (5-14): هوپانوگرام (M/Z=191) حاصل از برش اشباع نمونه GK7 از سازند گرو……………………….. |
81 |
شکل (5-15): هوپانوگرام (M/Z=191) حاصل از برش اشباع نمونه GK31 از سازند گرو…………………….. |
82 |
شکل (5-16): هوپانوگرام (M/Z=191) حاصل از برش اشباع نمونه GK55 از سازند گرو…………………….. |
82 |
شکل (5-17): استرانوگرام (M/Z=217) حاصل از برش اشباع نمونه GK7 از سازند گرو……………………… |
83 |
شکل (5-18): استرانوگرام (M/Z=217) حاصل از برش اشباع نمونه GK31 از سازند گرو……………………. |
83 |
شکل (5-19): استرانوگرام (M/Z=217) حاصل از برش اشباع نمونه GK55 از سازند گرو……………………. |
84 |
شکل (5-20): تعیین لیتولوژی و محیط رسوبی سنگ منشاء سازند گرو در برش تحت مطالعه بر اساس نسبت هوپانهای منظم C29/C30 در برابر هوموهوپانهای C34/C35……………………………………………….. |
86 |
شکل (5-21): تعیین میزان بلوغ با استفاده از رسم مقادیر ایزواستران (C29ββ/ββ+αα) در برابر استرانهای منظم (C29S/S+R)…………………………………………………………………………………………………………………. |
87 |
شکل (5-22): تعیین میزان بلوغ با استفاده از رسم مقادیر استرانهای منظم (C29 S/S+R) در مقابل تریسنورهوپانهای Ts & Tm………………………………………………………………………………………………………………….. |
88 |
شکل (5-23): دیاگرام مثلثی استرانها جهت تعیین منشاء مواد آلی نمونههای مورد مطالعه……………….. |
88 |