ارزیابی توان اکولوژیک حوضه آبخیز سد تاجیار برای کاربری‌های کشاورزی – مرتعداری و تفرج با استفاده از روش تجزیه و تحلیل سلسله مراتبی (AHP)

 

فهرست مطالب

فصل اول: کلیات تحقیق…………………………………………………………………………………………………………1

1-1- مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………..2

1-2- بیان مساله…………………………………………………………………………………………………………………..6

1-3- اهداف……………………………………………………………………………………………………………………….8

1-4- فرضیه‌ها…………………………………………………………………………………………………………………….8

1-5- سوالات تحقیق……………………………………………………………………………………………………………9

1-6- کاربردهای متصور از تحقیق…………………………………………………………………………………………..9

1-7- ضرورت تحقیق…………………………………………………………………………………………………………..9

فصل دوم: ادبیات و پیشینه تحقیق………………………………………………………………………………12

2-1-مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………13

2-2- مفاهیم و تعاریف……………………………………………………………………………………………………….15

2- 2 –1-ارزیابیاراضی……………………………………………………………………………………………………15

2 – 2 – 2- ارزیابیتواناکولوژیک……………………………………………………………………………………..15

2 – 2 – 3 – روش‌هایارزیابیتواناکولوژیک……………………………………………………………………….16

2 – 2 – 3 – 1 – روش‌هایارزیابییکعامله…………………………………………………………………………16

2 – 2 – 3 – 2 – روش‌های ارزیابی دو عامله………………………………………………………………………….16

2 – 2 – 3 – 3 – روش‌های ارزیابی چند عامله………………………………………………………………………..17

2 – 2 – 4- فرآیند ارزیابی توان اکولوژیک…………………………………………………………………………….17

2 – 2 – 4 – 1 – شناسائی منابع اکولوژیکی…………………………………………………………………………….17

2 – 2 – 4 – 2- تجزيهوتحليلوجمعبنديداده‌ها……………………………………………………………….17

2 – 2 – 4 – 3 – ارزیابی توان اکولوژیکی محیط زیست……………………………………………………………18

2 – 2 – 5 – منابع اکولوژیکی……………………………………………………………………………………………….18

2 – 2 – 6 – آمایش اراضی…………………………………………………………………………………………………..19

2 – 2 – 7 – سیستم اطلاعات جغرافیایی………………………………………………………………………………..20

2 – 2 – 8 – روش تجزیه و تحلیل سلسله مراتبی…………………………………………………………………….20

 2 – 2 – 9- توسعه پایدار…………………………………………………………………………………………………..21

2 – 2 – 10 – کاربری کشاورزی…………………………………………………………………………………………..21

2 – 2 – 11 – کاربری مرتعداری…………………………………………………………………………………………..22

2-2-12 – کاربری تفرج …………………………………………………………………………………………………….23

2-3 – پیشینه تحقیق……………………………………………………………………………………………………………24

2 – 3 – 1 – منابعداخلی……………………………………………………………………………………………………..24

 2 – 3 – 2 – منابعخارجی………………………………………………………………………………………………….31

2-4 – نتیجه گیری……………………………………………………………………………………………………………..37

فصل سوم: روش شناسی تحقیق………………………………………………………………………………..38

3-1 – مقدمه………………………………………………………………………………………………………39

3-2 – منطقه مورد مطالعه……………………………………………………………………………………….40

3– 3 – منابع مورد مطالعه در منطقه………………………………………………………………………………………41

3- 3 – 1 – 1 – شیب منطقه مورد مطالعه…………………………………………………………………………….42

3 – 3 – 1 – 2 – ارتفاع منطقه مورد مطالعه……………………………………………………………………………..43

3 -3 – 1 – 3 – جهت منطقه مورد مطالعه………………………………………………………………………………43

3 –3 – 2- آب و هوا و اقلیم………………………………………………………………………………………………44

3 –3 – 3 – هیدرولوژی و منابع آبی …………………………………………………………………………………….49

3 –3 – 5 – خاک…………………………………………………………………………………………………………….50

3 –3 – 6 – وضعیت اراضی آبخور رودخانه تاجیار ……………………………………………………………..56

3 – 3 – 7 – پوشش گیاهی ……………………………………………………………………………………………….57

           3- 4 -نرم افزارهای به کار رفته ………………………………………………………………………………………..59

…………………………………………………………………………………………59Exper choice 11 – 1 –4– 3

…………………………………………………………………………………………..59Arc GIS 10.2  – 2 – 4 – 3

3-5 – روش پژوهش ………………………………………………………………………………………………………..60

3 – 5 – 1 – فرآیند تحلیل سلسله مراتبی………………………………………………………………………………..60

3 – 5 – 2 – انتخاب معیارهای ارزیابی…………………………………………………………………………………..61

3 – 5 – 3 – مراحل اجرایی مدلفرآیند تحلیل سلسله مراتبیAHP ……………………………………….62

3 – 5 – 3 – 1 – تشکیل درختتحلیلسلسلهمراتبی………………………………………………………….62

3 – 5 – 3 – 2 – محاسبه‌یوزنمعیارهاوزیر‌معیار‌ها………………………………………………………….62

3 – 5 – 3 – 2 – 1- اصول ارزش‌دهی به معیارها ……………………………………………………………….62

3 – 5 – 3 – 3- ساخت و تولید لایه‌های نقشه‌ای وزن‌دار شده استاندارد شده…………………………63

3 – 5 – 3 – 4- تولید نقشه نهایی و طبقه‌بندی آن بر مبنای ارزش‌های کلی …………………………………63

فصل چهارم: یافته‌های تحقیق……………………………………………………………………………………………….69

4 – 1 – مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………70

4 – 2 – محتوا……………………………………………………………………………………………………………………71

4– 4 – درخت تحلیل سلسله مراتبی و وزن‌های محاسبه شده برای هر یک از کاربری‌ها……………79

فصل پنجم: جمع بندی و نتیجه گیری و ارائه پیشنهاد‌ها……………………………………………………………..86

5 – 1 – مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………87

5 – 2 – محتوا……………………………………………………………………………………………………………………88

5 – 3 – آزمون فرضیه‌ها ……………………………………………………………………………………………………..90

5 –4- نوآوری…………………………………………………………………………………………………………………91

5 –5 – پیشنهاداتی برای ادامه کار…………………………………………………………………………………………91

5 –6- توصیه‌ها………………………………………………………………………………………………………………..92

5 – 7 – جنبه‌های کاربردی پایان نامه …………………………………………………………………………………….92

پیوست‌ها ………………………………………………………………………………………………………………………….94

مراجع ……………………………………………………………………………………………………………………………103

فهرست اشکال و نقشه‌ها

شکل شماره 3-1- موقعیت حوضه آبخیز سد تاجیار در استان و ایران………………………………………..41

شکل شماره 3 – 2 – مدل رقومی ارتفاع…………………………………………………………………………………42

شکل شماره 3 – 3 – نقشه توپوگرافی …………………………………………………………………………………..44

شکل شماره 3 – 4 -نقشهدما ……………………………………………………………………………………………..46

شکل شماره 3 – 5 – نقشههم‌باران …………………………………………………………………………………….46

شکل شماره 3 – 6 –  نقشهدما……………………………………………………………………………………………..47

شکل شماره 3 – 7 –  نقشهرطوبت……………………………………………………………………………………….48

شکل شماره 3 – 8 – نقشهتعدادساعاتآفتابی……………………………………………………………………..48

شکل شماره 3 – 9- نقشهمیزان آب ……………………………………………………………………………………..50

شکل شماره 3 – 10 – نقشهبافت خاک………………………………………………………………………………….52

شکل شماره 3 – 11 – نقشه فرسایشخاک…………………………………………………………………………..53

شکل شماره 3 – 12 – نقشهعمقخاک………………………………………………………………………………….53

شکل شماره 3 – 13 -نقشهزهکشیخاک…………………………………………………………………………….54

شکل شماره 3 – 14 -نقشهحاصلخیزیخاک……………………………………………………………………….54

شکل شماره 3 – 15 – نقشهساختمانخاک…………………………………………………………………………..55

شکل شماره 3 – 16 – نقشهشوریخاک………………………………………………………………………………55

شکل شماره 3 – 17 – نقشهسنگ بستر …………………………………………………………………………………56

شکل شماره 3 – 18 – نقشهنوع پوشش گیاهی ……………………………………………………………………..58

شکل شماره 3 – 19 – نقشهدرصدپوششگیاهی …………………………………………………………………..58

شکل شماره 3 – 20 -نقشهکاربری اراضی ……………………………………………………………………………59

شکل شماره 4 – 1 – نقشه شیب …………………………………………………………………………………………..72

شکل شماره 4 – 2 – نقشه شیب …………………………………………………………………………………………..72

شکل شماره 4 – 3- نقشهطبقات ارتفاعی …………………………………………………………………………….73

شکل شماره 4 – 4- نقشهجهات جغرافیایی ………………………………………………………………………….74

شکل شماره 4 – 5 -نقشهفاصله از مناطق مسکونی ………………………………………………………………..74

شکل شماره 4 – 6 -نقشهموقعیت جاذبه‌های فرهنگی ……………………………………………………………75

شکل شماره 4 – 7 -نقشهگسل‌ها ………………………………………………………………………………………76

شکل شماره 4 – 8 -نقشهفاصله از گسل اصلی ……………………………………………………………………..76

شکل شماره 4 – 9 -نقشهفاصلهازگسلفرعی ……………………………………………………………………..76

شکل شماره 4 – 10 -نقشهفاصلهازگسلنامشخص ……………………………………………………………..77

شکل شماره 4 – 11 -نقشهجاده‌ها ……………………………………………………………………………………..77

شکل شماره 4 – 12 – نقشهفاصله از جاده آسفالته ………………………………………………………………….78

شکل شماره 4 – 13-نقشهفاصله از جاده شوسه …………………………………………………………………….78

شکل شماره 4 – 14 -نقشهفاصلهازآب‌های سطحی ……………………………………………………………..79

شکل شماره 4 – 15 -نقشهنهایی کاربری کشاورزی – مرتعداری ……………………………………………..81

شکل شماره 4 – 16- بررسیمیزانانطباقطبقاتنهاییکاربریکشاورزی–مرتعداریبانقشهفعلیکاربریاراضی …………………………………………………………………………………………………………………..82

شکل شماره 4 – 17 -نقشهنهاییکاربریتفرج متمرکز …………………………………………………………..84

شکل شماره 4 – 18 – نقشهنهاییکاربریتفرجگسترده ………………………………………………………….85

فهرست جداول

جدول 3 -1 مساحت طبقات شیب موجود در منطقه…………………………………………………………………43

جدول 3 –2 امتیازات مربوط به هریک از معیارهای 9 درجه‌ای ساعتی ……………………………………..60

جدول 4 – 1 درخت تحلیل سلسله مراتبی برای کاربری کشاورزی – مرتعداری……………………………79

جدول 4 –2درختتحلیلسلسلهمراتبیبرایکاربریتفرج متمرکز…………………………………………80

جدول 4 –3درختتحلیلسلسلهمراتبیبرایکاربریتفرج گسترده………………………………………..80

جدول 4 – 4مساحتمناطقمناسبکشاورزي و مرتعداری ………………………………………………….81

جدول4 –5بررسیمیزانانطباقطبقاتنهاییکاربریکشاورزی–مرتعداریبانقشهفعلیکاربریاراضی ………………………………………………………………………………………………………………….83

جدول 4 –6مساحتمناطقمناسبتفرج متمرکز ……………………………………………………………….84

جدول 4 –7مساحتمناطقمناسبتفرجگسترده………………………………………………………………85

فهرست نمودارها

نمودار 3- 1مراحلاجرایارزیابیتواناکولوژیکبرایکاربریکشاورزیومرتعداریبهروش AHP……………………………………………………………………………………………………………………………….65

نمودار 3- 2 مراحلاجرایارزیابیتواناکولوژیکبرایکاربریتفرجمتمرکزبهروشAHP………66

نمودار 3- 3 مراحلاجرایارزیابیتواناکولوژیکبرایکاربریتفرجگستردهبهروشAHP …….67

نمودار 4 – 1مساحتطبقاتمناسببرایکاربریکشاورزیومرتعداری…………………………………82

نمودار4 – 2مساحتطبقاتمناسببرایکاربریتفرج متمرکز ………………………………………………84

نمودار 4 –3مساحتطبقاتمناسببرایکاربریتفرجگسترده…………………………………………..85