ارزیابی تنوع ژنتیکی توده های بومی شلغم ایرانی با استفاده از صفات مورفولوژیکی و نشانگرهای مولکولی RAPD

تعداد81 صفحه در فایل word

کارشناسی ارشد رشته علوم باغبانی (M.Sc)

(گرایش فیزیولوژی و اصلاح سبزی­ها)

ارزیابی تنوع ژنتیکی توده های بومی شلغم ایرانی با استفاده از صفات مورفولوژیکی و نشانگرهای مولکولی RAPD

چکیده

شلغم (Brassica rapa L.)  یکی از سبزی های مهم ریشه ای است که بومی شرق افغانستان و غرب پاکستان و مناطق مدیترانه ای و سایر مناطق آسیایی است. در این تحقیق 19 توده شلغم بومی ایران و رقم انگلیسی Top Milan، به منظور ارزیابی تنوع ژنتیکی، توسط صفات مورفولوژیکی و نشانگر های مولکولی RAPD مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که توده های چناران (6/186 گرم) قطر بزرگ و کوچک ریشه غده ای به ترتیب (57/52 و 35/70 میلی متر)، اصفهان (16 برگ) و طبس (1672 گل) به ترتیب بیشترین وزن و اندازه ریشه غده ای، تعداد برگ و تعداد گل را تولید کردند. نتایج تجزیه همبستگی ساده صفات، همبستگی معنی دار و مثبتی را بین برخی از صفات مهم از جمله اندازه برگ، اندازه و وزن ریشه غده ای نشان داد. در تجزیه عامل صفات مورفولوژیک، نُه عامل اصلی و مستقل در مجموع 35/87 درصد واریانس کل را توجیه نمودند و تجزیه خوشه ای، توده ها را در هفت گروه قرار داد. توده های جمع آوری شده به کمک نشانگر مولکولی RAPD ارزیابی شدند در این تحقیق 54 آغازگر مورد استفاده قرار گرفت که در 15 آغازگر تنوع مشاهده گردید و باندها در محدوده ی 200 تا 2800 جفت باز (bp) مشاهده گردید. بیشترین شباهت در توده های سبزوار و هرات- مروست (83/0) و کمترین تشابه بین توده های ملک آباد مشهد و علی آباد یزد (32/0) بود. درصد چند شکلی توده ها بین 60 الی 100درصد و بطور میانگین 80 درصد بود. بر این اساس تجزیه خوشه ای 19 توده شلغم مورد مطالعه را به 9 گروه تقسیم نمود. ضریب کوفنتیکی بین ماتریس تشابه و دندروگرام در حد 90/0r= بدست آمد که نشان دهنده همبستگی مناسب دندروگرام با ماتریس تشابه بود، درحالیکه همبستگی بین داده های مورفولوژیکی و داده های حاصل از نشانگرهای RAPD پایین بود (12/0r=). دندروگرام و گروه های بدست آمده نشان دادند که نشانگرهای بکار رفته در این تحقیق به خوبی توانسته است توده های شلغم را از یکدیگر تفکیک نمایند.

کلید واژه ها: شلغم، تنوع ژنتیکی، صفات مورفولوژیکی، نشانگر RAPD، تجزیه خوشه ای، تجزیه عامل