%41تخفیف

ارزيابي روشهاي كشت مخلوط گندم و نخود با مديريت نيتروژن در شرايط كنترل و عدم كنترل علف هاي هرز

تعداد 213صفحه در فایل word

اكوفيزيولوژي گياهي

دکتری ((PhD در رشته زراعت گرايش اکولوژی گياهان زراعی

ارزيابي روشهاي كشت مخلوط گندم و نخود با مديريت نيتروژن در شرايط كنترل و عدم كنترل علف هاي هرز

 

كليد واژه‌ها: كشت مخلوط، علف‌هرز، نيتروژن، ديم، گندم، نخود

چكيده: دو گياه گندم و نخود از مهمترين گياهان زراعي در ديمزارهاي ايران محسوب مي‌شوند. در زراعت نخود ديم وجود علف‌هاي هرز مهمترين عامل كاهش عملكرد محسوب مي‌شود. در منابع مختلفي كنترل علف‌هاي هرز به عنوان يكي از مزاياي كشت مخلوط عنوان شده است. كشت مخلوط همچنين به عنوان روشي كه مي تواند استفاده از منابع در دسترس را بهبود دهد و موجب افزايش عملكرد و پايداري آن در مقايسه با كشت خالص گردد، شناخته شده است. به منظور ارزيابی كشت مخلوط گندم و نخود در شرايط ديم و مديريت كود نيتروژن و کنترل علف هاي هرز، آزمايشي در قالب فاكتوريل اسپليت پلات بر پايه طرح بلوكهاي كامل تصادفي در سه تكرار و به مدت دو سال زراعي (89-1387) در معاونت مؤسسه تحقيقات كشاورزي ديم سرارود -كرمانشاه اجرا شد. فاكتورهاي مديريت نيتروژن در سه سطح (1- بدون كود نيتروژن ،2- مصرف kg.ha-160 اوره براي گندم و  kg.ha-1 20 اوره براي نخود و 3- مصرف نيتراژين +  kg.ha-1 30 اوره براي گندم و نخود بدون اوره) و کنترل علف هرز با دو سطح (1- آلوده به علف‌هرز  و  2- عاري از علف هرز) بصورت فاكتوريل در كرت هاي اصلي قرار گرفتند. فاكتور فرعي شامل10 سطح الگوهاي كشت گندم و نخود كه عبارت از P1 :كشت خالص گندم،  P2:كشت خالص نخود،  P3:كشت درهم-رديفي با نسبت 1:1 گندم:نخود،  P4:كشت درهم – رديفي با نسبت 1 : 2 نخود:گندم، P5:كشت مخلوط رديفي با نسبت 1:1، P6:كشت مخلوط نواري با الگوي5:1:5:2 نخود:گندم:نخود:گندم، P7:كشت مخلوط نواري با الگوي 7:2 نخود:گندم، P8:كشت مخلوط نواري با الگوي 2:7 نخود:گندم، P9:كشت مخلوط نواري با الگوي 9:4 نخود:گندم، P10: كشت مخلوط نواري با الگوي 4:9 نخود:گندم بودند. نتايج نشان داد كه در سيستم كشت مخلوط بيشتر صفات مورد ارزيابي در نخود تحت تأثير فاكتورهاي مورد بررسي قرار گرفتند و در طرف مقابل صفات مورد بررسي در گندم به الگوهاي كاشت و سال عكس العمل نشان دادند. گندم در استفاده از منابع رشد توانايي بيشتري داشت و بر نخود و علف‌هاي ‌هرز غالب بود. الگوهاي كاشت P5، P8 و P10 بيشترين عملكرد دانه گندم را در واحد سطح اشغالي توليد كردند. الگوهاي كاشت P3، P4، P5، P6 و P7 وزن خشك علف‌هاي هرز را نسبت به كشت خالص نخود كاهش دادند. علف‌هاي هرز بر عملكرد دانه نخود اثر معني‌داري داشتند به طوري كه عملكرد دانه نخود در شرايط آلوده به علف‌هرز 50 درصد نسبت به شرايط عاري از علف‌هرز كاهش يافت. با در نظر گرفتن نسبت برابري زمين (LER) برتري الگوهاي كاشت مخلوط در شرايط حضور علف‌هاي هرز و مصرف كم كود نيتروژن حاصل شد. الگوهاي كاشت نواري با عرض كمتر نوار گندم و عرض بيشتر نوار نخود (P8 و P10) به ترتيب با نسبت برابري زمين 13/1 و 07/1 و پايدار طي سالهاي آزمايش و الگوي كشت رديفي يك در ميان (P5) نيز با نسبت برابري زمين 37/1 در سال دوم  بر كشت‌هاي خالص برتري داشتند. با توجه به برتري كشت مخلوط گندم و نخود در شرايط آلوده به علف‌هاي هرز و عدم مصرف و يا مصرف كمتر كود اوره مي‌توان از كشت مخلوط آن دو به عنوان رهيافتي جهت كاهش نهاده‌ها مخصوصاً در مورد كود نيتروژن و همچنين كنترل علف‌هاي هرز در زراعت گندم و نخود استفاده نمود.

فهرست مطالب

عنوان

صفحه

مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………..

1

            فصل اول: بررسي منابع

 

1-1- زراعت مخلوط  ………………………………………………………………………………………….

6

  1-1-1- مكانيسم‌هاي برتري كشت مخلوط  …………………………………………………………..

6

     1-1-1-1- اصل توليد رقابتي ……………………………………………………………………………

7

     1-1-1-2- اصل توليد مساعدتي  ………………………………………………………………………

9

       1-1-1-2-1- آب ………………………………………………………………………………………..

 

9

       1-1-1-2-2-  عناصر غذايي  ………………………………………………………………………….

 

10

1-1-1-2-3- آفات و بيماريها   ………………………………………………………………………..

16

1-2- علف‌هرز  …………………………………………………………………………………………………..

17

  1-2-1- رقابت …………………………………………………………………………………………………..

19

  1-2-2- قدرت رقابت گياه زراعي   ……………………………………………………………………….

20

   1-2-2-1- گونه گياه زراعي       …………………………………………………………………….

22

   1-2-2-2- رقم گياه زراعي       ………………………………………………………………………

23

   1-2-2-3- تراکم گياه زراعي      ……………………………………………………………………

25

   1-2-2-4- تاريخ کاشت       …………………………………………………………………………

28

 1-2-3- كشت مخلوط و كنترل علفهاي هرز  …………………………………………………….

29

 1-2-4- عوامل بازدارندگي علف‌هاي هرز در كشت مخلوط       …………………………..

34

      1-2-4-1- تراكم گياه زراعي و علف‌هاي هرز        …………………………………………

35

      1-2-4-2- اللوپاتي        …………………………………………………………………………..

36

            1-2-4-3- تنوع گياه زراعي ……………………………………………………………………..

36

 

 

عنوان

صفحه

   1-2-4-4- سهم نسبي هر گونه در كشت مخلوط …………………………………………….

39

  1-3- الگوي كشت مخلوط  …………………………………………………………………………………

40

  1-4- گندم و علف‌هاي هرز  ………………………………………………………………………………..

45

  1-5- نخود و علف‌هاي هرز  ………………………………………………………………………………..

48

  1-6- كودهاي زيستي  ………………………………………………………………………………………..

50

  1-7- اهداف پژوهش ………………………………………………………………………………………..

52

                                                   فصل دوم: مواد و روش‌ها

  2-1- محل اجراي آزمايش  ………………………………………………………………………………….

54

2-1-1- موقعيت جغرافيايي و خصوصيات اقليمي منطقه آزمايش  ………………………….

54

2-1-2- مشخات خاك محل آزمايش  ………………………………………………………………

57

  2-2- مشخصات طرح آزمايشي  ……………………………………………………………………………

57

  2-3- ارقام استفاده شده  ………………………………………………………………………………………

59

  2-4- مراحل اجراي آزمايش  ……………………………………………………………………………….

60

     2-4-1- كاشت ………………………………………………………………………………………………

60

     2-4-2- داشت  ………………………………………………………………………………………………

61

     2-4-3- نمونه برداري علفهاي هرز  ……………………………………………………………………

61

     2-4-4- صفات مورد اندازه گيري در گونه‌هاي زراعي  …………………………………………

62

     2-4-5- برداشت  …………………………………………………………………………………………..

65

  2-5- شاخص‌هاي ارزيابي كشت مخلوط  ………………………………………………………………

    65

     2-5-1- نسبت برابري زمين   …………………………………………………………………………….

65

     2-5-2- كاهش عملكرد واقعي   ………………………………………………………………………..

66

     2-5-3- مجموع ارزش نسبي  ……………………………………………………………………………

66

  2-6- تجزيه و تحليل داده ها  ……………………………………………………………………………….

67

عنوان

صفحه

                                          فصل سوم: نتايج و بحث

3-1-گندم …………………………………………………………………………………………………………..

68

  3-1-1- ارتفاع بوته  …………………………………………………………………………………………….

68

  3-1-2- PAR  دريافتي كانوپي …………………………………………………………………………….

71

  3-1-3- طول سنبله …………………………………………………………………………………………….

75

  3-1-4- محتوي نسبي آب برگ (RWC) ………………………………………………………………

76

  3-1-5- وزن خشك ريشه ………………………………………………………………………………….

77

  3-1-6- وزن خشك اندام‌هاي هوايي  ……………………………………………………………………

78

  3-1-7- عملكرد بيولوژيكي در واحد سطح اشغالي   ………………………………………………..

79

  3-1-8- عملكرد بيولوژيكي در واحد سطح مخلوط   ………………………………………………

82

  3-1-9- وزن هزار دانه  ……………………………………………………………………………………….

86

  3-1-10- تعداد دانه در سنبله  ……………………………………………………………………………….

90

  3-1-11- تعداد سنبله در واحد سطح اشغالي  …………………………………………………………..

92

  3-1-12- تعداد سنبله در واحد سطح مخلوط  ………………………………………………………….

94

  3-1-13- عملكرد دانه در واحد سطح اشغالي   ………………………………………………………..

95

  3-1-14- عملكرد دانه در واحد سطح مخلوط  ……………………………………………………….

98

  3-1-15- شاخص برداشت   …………………………………………………………………………………

102

3-2- نخود  ………………………………………………………………………………………………………..

111

  3-2-1- ارتفاع بوته  …………………………………………………………………………………………..

111

  3-2-2- PAR در سطح كانوپي ……………………………………………………………………………

113

  3-2-3- PAR دريافتي ……………………………………………………………………………………….

115

  3-2-4- عملكرد بيولوژيكي در واحد سطح اشغالي ………………………………………………….

118

  3-2-5- عملكرد بيولوژيكي در واحد سطح مخلوط ………………………………………………..

123

عنوان

صفحه

  3-2-6- وزن خشك ريشه …………………………………………………………………………………..

129

  3-2-7- وزن خشك ساقه …………………………………………………………………………………..

130

  3-2-8- وزن صد دانه …………………………………………………………………………………………

131

  3-2-9- تعداد دانه در بوته  …………………………………………………………………………………

138

  3-2-10- عملكرد دانه در واحد سطح اشغالي …………………………………………………………

148

  3-2-11- عملكرد دانه در واحد سطح مخلوط …………………………………………………………

159

  3-2-12- شاخص برداشت  …………………………………………………………………………………

167

3-3- شاخص سطح كانوپي …………………………………………………………………………………..

176

3-4- علف هاي هرز  …………………………………………………………………………………………..

179

  3-4-1- تراكم علفهاي  هرز در واحد سطح مخلوط  ………………………………………………..

179

  3-4-2- وزن خشك علفهاي هرز در واحد سطح مخلوط ………………………………………….

180

  3-4-3- آلودگي به علف‌هاي هرز در سطح اشغالي گندم و نخود  …………………………….

183

  3-4-4- تنوع علف‌هاي هرز ………………………………………………………………………………..

189

    3-4-4-1- غناي گونه‌اي علف هرز ……………………………………………………………….

189

    3-4-4-2- شاخص تنوع شانون ………………………………………………………………………….

190

    3-4-4-3-فراواني نسبي ……………………………………………………………………………………

191

3-5- شاخص هاي ارزيابي كشت مخلوط ………………………………………………………………..

194

  3-5-1- نسبت برابري زمين ………………………………………………………………………………….

194

  3-5-2- كاهش عملكرد واقعي …………………………………………………………. ………….

204

    3-5-2-1- كاهش عملكرد واقعي گندم ………………………………………………………………

204

    3-5-2-2-كاهش عملكرد واقعي نخود  ………………………………………………………………..

207

    3-5-2-3- مجموع كاهش عملكرد واقعي…………………………………………………………..

210

  3-5-3- مجموع ارزش نسبي    …………………………………………………………………………….

216

عنوان

صفحه

3-6- نتيجه گيري كلي    ……………………………………………………………………………………….

220

پيشنهادها        ……………………………………………………………………………………………………..

223

فهرست منابع    ……………………………………………………………………………………………………..

223

چكيده انگليسي  …………………………………………………………………………………………………..

240

قبلا حساب کاربری ایجاد کرده اید؟
گذرواژه خود را فراموش کرده اید؟
Loading...
enemad-logo