%34تخفیف

اثر فاصله کاشت و سطوح مختلف اسید سالیسیلیک بر عملکرد و ترکیب فیتوشیمیایی مرزه بختیاری Satureja bachtiarica Bunge در شرایط مزرعه

تعداد 95صفحه در فایل word

کارشناسي ارشد در رشته علوم باغباني

اثر فاصله کاشت و سطوح مختلف اسید سالیسیلیک بر عملکرد و ترکیب فیتوشیمیایی مرزه بختیاری Satureja bachtiarica Bunge در شرایط مزرعه

چکيده

مرزه بختياري گياهي دارويي چند ساله‌اي است که متعلق به خانواده نعناعيان و بومي ايران مي‌باشد. اين تحقيق در سال 1392 در دانشگاه ايلام به منظور ارزيابي اثرات اسپري برگي ساليسيليک اسيد (SA) و فاصله کاشت بر گياه مرزه بختياري انجام گرفت. فاصله کشت گياهان شامل چهار سطح 15×15، 20×15، 20×20 و 25×20 بود و  ساليسيليک اسيد در چهار غلظت 0، 25/0، 5/0 و 1 ميلي مولار و در دو مرحله استفاده شد. اين آزمايش به صورت فاکتوريل با دو فاکتور در طرح کامل تصادفي با 16 تيمار و 3 تکرار انجام شد. روغن‌هاي ضروري نيز با استفاده از GC و GC-MS آناليز گرديد. نتايج نشان داد که SA و فاصله کشت گياهان تاثير معني‌داري بر پارامترهاي رشد، روغن‌هاي ضروري و ترکيات آن گذاشته است. SA موجب افزايش ارتفاع گياهان، قطر گياه، وزن تر و خشک گياه درصد روغن‌هاي ضروري و بعضي از ترکيبات روغن‌هاي ضروري گرديد. با افزايش فاصله کشت گياهان ارتفاع گياه، قطر بوته، وزن تر و خشک گياه و درصد روغن‌هاي ضروري افزايش يافت. ترکيب عمده روغن‌هاي ضرورري مرزه بختياري به ترتيب شامل تيمول، کارواکرول، ترانس کاريوفيلن، لينالول و 4-ترپينئول بود که به طور معني‌داري ميزان آن‌ها توسط تيمارهاي به کار رفته افزايش يافت. کاربرد خارجي تيمار SA بعضي از اجزاء روغن‌هاي ضروري شامل تيمول و پارا سيمن را افزايش داد. به طور کلي نتايج مطالعه حاضر نشان داد که کاربرد SA در غلظت‌هاي کم و فاصله بيشتر کشت گياهان منجر به افزايش رشد و نمو گياهان و روغن‌هاي ضروري و برخي از اجزاء ترکيبات آن شده است.

کلمات کليدي: روغن‌هاي ضروري، مرزه، ساليسيليک اسيد، کارواکرول، تيمول.

فهرست مطالب

1-1- مقدمه. 1

1-2-اهداف آزمایش… 4

1-3-فرضيه ها يا سؤال هاي تحقيق. 4

2-1- تاريخچه گياهان دارويي.. 6

2-1-1-تعريف گياه دارويي و داروي گياهي………………………………………………………   6

2-1-1-1-گياهان دارويي.. 6

2-1-1-2-گياهان ادويه اي.. 7

2-1-2-اهميت گياهان دارويي در جهان……………………………………………………………   7

2-1-3-اهميت گياهان دارويي در ايران……………………………………………………………. 8

2-2-مشخصات گياهشناسي خانواده نعناع (Lamiaceae يا Labiatae) 8

2-2-1-پراکنش جغرافيايي…………………………………………………………………………. 9

2-2-2-گياه­شناسي مرزه بختياري…………………………………………………………………. 10

2-2-3-اثرات درماني مرزه…………………………………………………………………………. 12

2-2-4-ترکيبات شيميايي گياهان جنس مرزه…………………………………………………….. 12

2-2-5-ترکيبات شيميايي مرزه بختياري……………………………………………………………   13

2-3-مواد مؤثره گياهان دارويي.. 14

2-3-1-تقسيم بندي مواد مؤثره گياهان دارويي……………………………………………………   14

2-3-1-1-گليکوزيدها 15

2-3-1-2-آلکالوئيدها 15

2-3-1-3-تانن ها 15

2-3-1-4-مواد تلخ.. 16

2-3-2-اسانس‌ها…………………………………………………………………………………….. 16

2-5-پیشینه تاریخی مرزه……………………………………………………………………………. 19

2-5-1-مشخصات گیاه­شناسی مرزه……………………………………………………………….. 19

2-5-2-منشاءومناطق پراکنش مرزه……….…………………………………………………….. 20

2-6- نیازهای اکولوژیکی مرزه زراعی……………………………………………………….…… 20

2-6-1- مواد و عناصر غذایی مورد نیاز………………………………………………………….. 21

2-6-2- تاریخ و فواصل کاشت………………………………………………………………….. 21

2-6-3- مراقبت و نگهداری………………………………………………………………………. 21

2-6-4- برداشت محصول……..……………………………………………………………………   22

2-7-ترکيبات شيميايي اسانس ها در جنس مرزه………………..…………………………………   22

2-8- اهميت دارويي مرزه……………..……………………………………………………………   24

2-9-تخريب ذخاير ژنتيکي.. 24

2-10-عوامل موثر در توليد و ترکيبات متابوليت هاي ثانويه (اسانس ها) گياهي.. 25

2-10-1-تغييرات فيزيولوژيکي……………………………………………………………………   25

2-10-1-1- تغييرات فصلي.. 25

2-10-1-2-اندام هاي مختلف گياه 26

2-10-1-3-مراحل رشد و سن گياه 26

2-10-1-4-ساختارهاي ترشحي.. 26

2-10-1-5-فاکتورهاي ژنتيکي.. 26

2-10-1-6-عوامل محيطي.. 26

2-10-2-اقليم، خاک، موقعيت جغرافيايي……………………………………………………….. 27

2-10-3-تنش‌ها……………………………………………………………………………………. 29

2-10-4-عناصر غذايي…………………………………………………………………………….. 31

2-10-5- اثرات متقابل توارث و عوامل محيطي…………………………………………………. 31

2-11-سالیسیلیک اسید. 32

2-11-1-ساختمان اسید سالیسیلیک و مشتقات آن……………………………………………    33

2-11-2-متابولیسم اسید سالیسیلیک…………………………………………………………    33

2-12-تراکم گیاهی.. 35

2-13-پیشینه علمی تحقیق. 37

3-1- زمان و موقعيت محل اجراي آزمايش… 40

3-2- عمليات آماده سازي زمين. 40

3-3- مشخصات خاک محل انجام آزمايش… 40

3-3-1- تعيين بافت خاک…………………………………………………………………………. 40

3-3-2- اندازه‌گيري pH،EC و درصد مواد آلي خاک……………………………………….. 41

3-3-3- اندازه‌گيري فسفر خاک……………………………………………………………………   41

3-3-4- اندازه‌گيري ميزان پتاسيم خاک……………………………………………………………   41

3-4- مواد گياهی.. 42

3-5- پياده کردن طرح و نقشه آزمايش… 42

3-6- مواد گياهي مورد استفاده 43

3-7- مشخصات واحدهاي آزمايشي.. 43

3-8- عمليات کاشت.. 43

3-8-1- ايجاد تراکم مناسب…………………….…………………………………………………   43

3-8-1-1- عملیات واکاری.. 44

3-8-2- نحوه آبياري……………………………………………………………………………….. 44

3-9- عمليات برداشت.. 45

3-10- عمليات آزمايشگاهي.. 45

3-10-1- اندازه‌گيري پارامترهاي رشدي…………………………………………………………. 45

3-10-2- استخراج اسانس………………………………………………………………………….. 46

3-10-3- رطوبت‌گيري اسانس‌ها………………………………………………………………….. 46

3-11- آناليز اسانس… 46

3-11-1- مشخصات دستگاه‌هاي مورد استفاده……………………………………………………. 47

3-11-1-1- مشخصات دستگاه کروماتوگرافي گازي (GC) 47

3-11-1-2- مشخصات دستگاه کروماتوگرافي متصل به طيف سنج جرمي (GC-MS) 47

3-12- محاسبات آماري.. 48

4-1-نتایج.. 50

4-1-1-وزن تر و خشک بوته………………………………………………     51

4-1-2-قطر بوته………………………………………………………….. 52

4-1-3-ارتفاع بوته…………………………………………………………     52

4-1-4-طول میانگره……………………………………………………….. 53

4-1-5-بازدهی اسانس………………………………………………………     53

4-1-6-اجزای تشکیل دهنده اسانس………..………………………………….. 54

4-2-بحث و نتیجه گیری.. ……….………….64

4-2-1-پارامتر‌های رشدی……………………………………………………     64

4-2-2-بازدهی اسانس……………………………………………………     65

4-2-3-اجزای تشکیل دهنده اسانس…………………………………………     67

4-3-پیشنهادها 70

فهرست منابع. 71

قبلا حساب کاربری ایجاد کرده اید؟
گذرواژه خود را فراموش کرده اید؟
Loading...
enemad-logo