%37تخفیف

اثر تنظیم‌کنندهای رشد و ریزنمونه بر میزان ماده مؤثره موجود در کالوس‌های حاصل از کشت بافت جمعیت‌های رازیانه

تعداد 125صفحه در فایل word

کارشناسی ارشد در رشته بیوتکنولوژی کشاورزی

اثر تنظیم‌کنندهای رشد و ریزنمونه بر میزان ماده مؤثره موجود در کالوس‌های حاصل از کشت بافت جمعیت‌های رازیانه

چکیده

گياهان دارويی منابع طبيعی ارزشمندی هستند که امروزه مورد توجه کشورهای پيشرفته جهان قرار گرفته و به عنوان مواد اوليه جهت تبديل به داروهای بی‌خطر برای انسان تلقی می‌شوند. بنابراین شناسایی مواد مؤثره موجود درآنها مورد توجه محققان و پژوهشگران قرار گرفته است. رازیانه با داشتن متابولیت‌های ثانویه متنوع به عنوان یک گیاه دارویی ارزشمند مورد استفاده قرار می‌گیرد. با توجه به کاربرد وسیع اسانس رازیانه در صنایع دارویی، غذایی، آرایشی و بهداشتی، مطالعه کشت بافت و ماده مؤثره موجود در کالوس از اهمیت خاصی برخوردار است. در این پژوهش کالوس‌زایی و تغییرات میزان اسانس کالوس در ریزنمونه هیپوکوتیل پنج جمعیت آلمان، ترکیه، کرج، اصفهان و تربت جام در محیط کشت پایه MS با دو تیمار هورمونی شامل 1 میلی­گرم در لیتر Kinetin + 5/0 میلی­گرم در لیتر 2,4-D و 1میلی­گرم در لیتر BA + 5/0 میلی­گرم در لیتر NAA مورد مطالعه قرار گرفت. آزمایش به صورت فاکتوریل با طرح پایه کاملاً تصادفی در پنج تکرار انجام شد. صفات مورد ارزیابی شامل درصد کالوس‌زایی، قطر، وزن تر، وزن خشک، رنگ و حالت ظاهری کالوس همچنین شناسایی و درصد ترکیبات تشکیل دهنده اسانس استخراج شده از کالوس و بذر و مقایسه آنها با یکدیگر بود. در این بررسی  کالوس‌زایی در همه ترکیبات تیماری مشاهده شد. نتایج تجزیه واریانس سایر صفات مورد ارزیابی نشان داد که تیمارهای هورمونی تفاوت معنی‌داری از نظر این صفات با یکدیگر ندارند و تنها بین جمعیت‌های مورد مطالعه تفاوت معنی‌دار دیده شد. اثر متقابل جمعیت و تیمار هورمونی تنها در مورد وزن خشک کالوس معنی‌دار بود. بالاترین میزان ترنس آنتول مهم‌ترین متابولیت ثانویه رازیانه اسانس کالوس و بذر به ترتیب در جمعیت‌های آنتپ (ترکیه) و تربت جام مشاهده شد.

کلید واژه‌ها: رازیانه، کالوس، اسانس، ترنس آنتول، تیمار‌های هورمونی.

مقدمه 1

فصل اول: بررسی منابع

1-1- گیاهان دارویی  3

1-2- تاریخچه و موطن گیاهان دارویی  4

1-3- اهمیت گیاهان دارویی  6

1-4- جایگاه و سطح زیر کشت گیاهان دارویی در جهان و ایران  9

1-5- مواد مؤثره دارویی  12

1-6- اسانس‌ها 14

1-6-1- ساختمان اسانس‌ها 15

1-6-2- محل اسانس در گیاهان  16

1-6-3- اهمیت و کاربرد اسانس‌ها 17

1-6-4- مشخصات فیزیکی اسانس‌ها 17

1-6-5- استخراج اسانس‌ها 18

1-6-6- شناسایی ترکیبات موجود در اسانس‌ها 18

1-7- اصلاح گیاهان دارویی  20

1-8- رازیانه 21

1-8-1- خصوصیات گیاه‌شناسی  21

1-8-2- خاستگاه و پراکنش    23

1-8-3- کاربرد وخواص دارویی رازيانه 24

1-8-4- اسانس رازیانه 24

1-8-4-1- آنتول  26

1-8-4-2- ليمونن  27

1-8-4-3- فنچون  27

1-8-4-4- استراگول یا متیل کاویکول  27

1-8-4-5- کامفن  28

1-8-4-6- پارا- سیمن  28

1-8-4-7- میرسن  29

1-8-4-8- پینن  29

1-8-4-9- سینئول  30

1-9- عوامل مؤثر بر عملکرد و میزان اسانس رازیانه 30

1-10- تاریخچه و اهمیت کشت بافت   33

1-11- مزایای ریزازدیادی  34

1-12- استفاده از کشت بافت در گیاهان دارویی  35

1-13- تنظیم کننده‌های رشد  38

1-13-1- اکسین‌ها 39

1-13-2- سیتوکنین‌ها 39

1-14- مهندسی تولید متابولیت‌های ثانویه 40

1-15- مروری بر استفاده از کشت بافت در رازیانه 42

1-16- اهداف تحقیق  45

فصل دوم: مواد و روش‌ها

2-1- عوامل مورد ارزیابی و محل اجرای آزمایش    46

2-2- تولید گیاهچه‌ 46

2-3- ضد عفونی بذور 48

2-4- ضدعفونی وسایل مورد نیاز و محیط کشت   48

2-5- محیط کشت کالوس‌زایی  49

2-6- تهیه ریزنمونه جهت کالوس‌زایی  49

2-7- صفات مورد ارزیابی کشت‌ها 51

2-8- استخراج اسانس    52

2-8-1- تهیه اسانس بذر 52

2-8-2- تهیه اسانس کالوس   53

2-9- شرایط دستگاه GC-MS و برنامه ریزی دمایی  53

2-10- تجزیه‌های آماری  55

فصل سوم: نتایج و بحث

3-1- درصد جوانه‌زنی گیاهچه‌های رازیانه 56

3-2- ریزنمونه مناسب جهت کالوس‌زایی  58

3-3- درصد کالوس‌زایی  61

3-4- قطر کالوس   63

3-5- وزن تر کالوس   64

3-6- وزن خشک کالوس   67

3-7- رنگ کالوس   69

3-8- مواد مؤثره کالوس   72

3-9- مواد مؤثره بذر 90

3-10- مقایسه اسانس حاصل از کالوس و بذر 95

3-11- نتیجه‌گیری کلی  98

3-12- پیشنهادات   99

فهرست منابع  100

 
فهرست جداول

 

 
جدول 1-1- تعدادی از گیاهان دارویی که از طریق کشت بافت تکثیر یافته‌اند 37
جدول 3-1- تجزیه واریانس درصد و مدت سبز ‌شدن بذور رازیانه در محیط کشت MS 59
جدول 3-2- تجزیه واریانس قطر کالوس 63
جدول 3-3- تجزیه واریانس صفت وزن تر کالوس 65
جدول 3-4- تجزیه واریانس صفت وزن خشک کالوس 67
جدول 3-5- مقایسه ظاهری کالوس‌ها در جمعیت‌های مورد مطالعه رازیانه 71
جدول 3-6- ترکیبات تشکیل دهنده اسانس به دست آمده از کالوس 85
جدول 3-7- ترکیبات تشکیل دهنده اسانس به دست آمده از کالوس 86
جدول 3-8- ترکیبات تشکیل دهنده اسانس به دست آمده از کالوس 87
جدول 3-9- ترکیبات تشکیل دهنده اسانس به دست آمده از کالوس 88
جدول 3-10- ترکیبات تشکیل دهنده اسانس به دست آمده از کالوس 89
جدول 3-11- ترکیبات تشکیل دهنده اسانس به دست آمده از بذر 93
ادامه جدول 3-11- ترکیبات تشکیل دهنده اسانس به دست آمده از بذر 94
   
   
   
   

 
فهرست نمودارها و شکل‌ها
 
نمودار3-1- طیف GC-MS اسانس کالوس ریزنمونه کوتیلدون… 60
نمودار3-2- طیف GC-MS اسانس کالوس ریزنمونه کوتیلدون … 60
نمودار3-3- طیف GC-MS ترکیبات اسانس کالوس جمعیت آلمان … 75
نمودار3-4- طیف GC-MS ترکیبات اسانس کالوس جمعیت آلمان … 76
نمودار3-5- طیف GC-MS ترکیبات اسانس کالوس جمعیت آنتپ … 77
نمودار3-6- طیف GC-MS ترکیبات اسانس کالوس جمعیت آنتپ… 78
نمودار3-7- طیف GC-MS ترکیبات اسانس کالوس جمعیت کرج… 79
نمودار3-8- طیف GC-MS ترکیبات اسانس کالوس جمعیت کرج… 80
نمودار3-9- طیف GC-MS ترکیبات اسانس کالوس جمعیت اصفهان… 81
نمودار3-10- طیف GC-MS ترکیبات اسانس کالوس جمعیت اصفهان… 82
نمودار3-11- طیف GC-MS ترکیبات اسانس کالوس جمعیت تربت جام… 83
نمودار3-12- طیف GC-MS ترکیبات اسانس کالوس جمعیت تربت جام… 84
شکل1-1- میزان صادرات و واردات گیاهان دارویی 11
شکل 1-2- سرشاخه گلدار رازیانه در مرحله گلدهی 22
شکل 1-3- میوه رازیانه 23
شکل 1-4- مسیر تولید چند گروه عمده از متابولیتهای ثانویه از متابولیتهای اولیه 42
شکل2-1- بذور کشت شده در محیط کشت  MS 47
شکل2-2- بذور کشت شده در محیط کشت MS مایع 47
شکل2-3- بذور کشت شده جمعیتهای مختلف در محیط کشت MS پایه 48
شکل2-4- گیاهچه‌های استریل جمعیت‌های مورد مطالعه جهت تهیه ریزنمونه‌ 50
شکل2-5- ریز نمونه‌های مختلف حاصل از جمعیت‌های مورد مطالعه رازیانه 50
شکل2-6- کالوس‌های جمعیت‌های مورد مطالعه در تیمارهای هورمونی مربوطه 51
شکل 2-7- دستگاه GC-MS 54
شکل 3-1- ریزنمونه کوتیلدون جمعیت تربت جام (الف)… 59
شکل 3-2- ریزنمونه هیپوکوتیل جمعیت‌های مختلف قرار گرفته در تیمارهای مورد نظر 60
شکل 3-3- شروع کالوس‌زایی ریزنمونه هیپوکوتیل در دو جمعیت آلمان و کرج 61
شکل 3-4- صد درصد کالوس‌زایی صورت گرفته در تیمار هورمونی (2,4-D + KIN) 62
شکل 3-5- صد درصد کالوس‌زایی صورت گرفته در تیمار هورمونی (NAA + BA) 62
شکل 3-6- مقایسه میانگین جمعیت‌های مورد مطالعه از نظر قطر 64
شکل3-7- مقایسه میانگین جمعیت‌های مورد مطالعه از نظر وزن تر 66
شکل 3-8- مقایسه میانگین ترکیبات تیماری تنظیم کننده رشد و جمیت از نظر وزن خشک 68
شکل 3-9- رنگ و حالت‌های مختلف کالوس جمعیت‌های مورد مطالعه رازیانه 70
   
قبلا حساب کاربری ایجاد کرده اید؟
گذرواژه خود را فراموش کرده اید؟
Loading...
enemad-logo