اثر تلقیح باکتری‌های محرک رشدو سطوح مختلف کود نیتروژنه بر خصوصیات کمی و کیفی ارقام سیب‌زمینی در اردبیل

تعداد 80 صفحه در فایل word

کارشناسی ­ارشد «M.Sc.» گروه زراعت و اصلاح نباتات

اثر تلقیح باکتری‌های محرک رشدو سطوح مختلف کود نیتروژنه بر خصوصیات کمی و کیفی ارقام سیب‌زمینی در اردبیل

سيب­زميني يكي از مهمترين گياهان زراعي در جهان (Fernie and Willmitzer, 2001) و در ایران (FAO, 2011) بوده و از نظر اهميت غذايي و توليد بعد از گندم و برنج قرار دارد. سیب­زمینی علاوه بر استفاده­هاي صنعتي، در مواردي نيز جايگزين گندم بوده و يكي از چهار ماده غذايي اصلي جهان بعد از گندم، برنج و ذرت به شمار مي­رود (FAO, 2011).

ایران از لحاظ تولید سیب­زمینی در جهان رتبه 12 و در آسیا سومین تولید کننده بعد از چین و هندوستان می­باشد (FAO, 2011). استان اردبيل با سطح زير كشت حدود 23 هزار هكتار و توليد بيش از 800 هزار تن سيب‌زميني با توجه به شرايط آب و هوايي يكي از مناطق مساعد و مناسب جهت كشت و كار اين محصول مي­باشد ( اصغری و فتحی، 1389).

با وجود پیشرفت تکنولوژی و علم در قرن حاضر، جهان در یک وضع ناپایدار تولید مواد غذایی قرار گرفته و علی­رغم تحول و توسعه کشاورزی در حال حاضر گرسنگی و محرومیت، انسان­های بیشماری را در معرض خطر قرار داده است و در این میان توسعه اقتصادی هر کشوری هنوز هم در گروه کشاورزی پیشرفته آن کشور است (Woolf, 2008).

گرسنگی اصلی­ترین نماد فقر است گرسنگی به دلیل کاستن از توان جسمی و به تحلیل بردن مقاومت فرد در برابر بیماریها و تاثیر منفی بر رشد ذهنی و موفقیت­های تحصیلی می­شود، در حال حاضر از هر چهار نفر جمعیت کشورهای در حال توسعه یک نفر در فقر مطلق به سر می برد و در آمدی کمتر از یک دلار در روز دارد. آخرین پیش بینی بانک جهانی برای سال 2015 نشان می­دهد که کاهش فقر روند کم و بیش مشابهی را طی خواهد کرد (Woolf, 2008)

با افزایش جمعیت کشور نیاز به محصولات کشاورزی نیز افزایش می یابد. هر کشاورز با افزایش میزان تولیدات خود نه تنها درآمد بیشتری کسب می کند، بلکه سهم بیشتری در تامین نیاز غذایی مردم کشور پیدا می کند. افزایش تولید مواد غذایی از طریق افزایش سطح زیر کشت و افزایش عملکرد در واحد سطح امکان پذیر است.برای این منظور اقدامات زیادی صورت گرفته است که از جمله مصرف کودهای شیمیایی و سموم می­باشد. که استفاده از کود­های شیمیایی علاوه بر هزینه بالا، خسارات عمده­ای را به محیط زیست وارد می­کند که نتیجه آن مسمومیت انسان، دام و آبزیان است. به عنوان مثال مصرف بی رویه کودهای نیتروژنی در شمال کشور موجب شده که میزان نیترات آب­های این منطقه بالاتر از حد استاندارد باشد که عواقب آن افزایش مت هموگلوبین خون در اطفال و سرطان معده به علت ترکیبات نیتروزامین در بزرگسالان است.

هم­چنین پدیده نیترات زدایی در زمین­های کشاورزی ب­ویژه شالیزارها، سهم عمده­ای در تولید اکسیدهای نیتروژنی و در نتیجه تخریب لایه حیاتی دارد و یا مصرف سموم بر علیه آفات و بیماری­ها موجب از بین رفتن حشرات مفید، ریز­اندامک­های مفید خاک می­شود. مجموعه این مسائل ضرورت تجدید نظر در روش­های افزایش تولید را بیش از پیش روشن می­سازد. در این راستا مدد گرفتن از طبیعت بهترین راه ممکن است. در خاک ریز­اندامک­های متعددی زندگی می­کنند که با شناخت آن­ها و روابط متقابلشان با خاک و گیاه، می­توان بهره وری بهینه­ای از آنان داشت. از جمله این موجودات میکروسکوپی می توان به ریزوبیوم­ها که با خانواده لگومینوز همزیستی تثبیت کننده نیتروژن دارند یا قارچ­های میکوریز که با طیف وسیعی از گیاهان همزیستی دارند، اشاره کرد. هم­چنین باکتری­های غیر همزیست مانند ازتوباکتر و آزوسپیریلوم  نیز قادر به تثبیت نیتروژن مولکولی هستند اگر چه مقدار نیتروژن تثبیت شده توسط این باکتری­ها کمتر از ریزوبیوم­ها است ولی در عوض این باکتری­ها در اغلب خاک­ها موجودند و هم­چنین برخی از سویه­های این باکتری­ها قادر به سنتز مواد ضد قارچی و کنترل رشد قارچ­هایی همانند فوزاریوم، مونیلیا و … هستند. برخی از باکتری­ها نیز مانند سودوموناس‌ها  قابلیت تولید هورمون و متابولیت­های ثانویه حل کننده عناصر  غذایی را دارند که موجب افزایش رشد گیاه می­شوند  Ebadi et al., 2013)). در بعضی کشورها مطالعات جامعی در مورد سودوموناس، ازتوباکتر و آزوسپیریلوم انجام شده است و استفاده از این باکتری‌ها در خیلی از کشورها معمول است. بنابر این با عنایت برلزوم توسعه این دسته از باکتری‌ها انجام این آزمایش به منظور مطالعه تاثیر تلقیح باکتری ازتوباکتر به همراه سطوح مختلف کود نیتروژن برخصوصیات کمی و کیفی ارقام سیب‌زمینی ضروری به نظر می‌رسد.

اثر تلقیح باکتری‌های محرک رشدو سطوح مختلف کود نیتروژنه بر خصوصیات کمی و کیفی ارقام سیب‌زمینی در اردبیل