%46تخفیف

دانلود پروژه: اثر افزودن سيليسيم بر ريزساختار و سختی آلياژ برنج با 70 درصد وزنی مس

تعداد 96صفحه در فایل word

کارشناسی ارشد رشته مهندسی مواد و متالورژی گرايش شناسايي و انتخاب مواد

 

اثر افزودن سيليسيم بر ريزساختار و سختی آلياژ برنج با 70 درصد وزنی مس

 

چکيده

سيليسيم خواص فيزيکی و مکانيکی آلياژهای برنج از جمله چقرمگی، مقاومت به سايش و مقاومت به خوردگی را بهبود می­بخشد. بنابراين برنج­های سيليسيم­دار به عنوان يک آلياژ برجسته و مهم در صنايع شناخته می­شوند. بدين­منظور آلياژ برنج بدون سيليسيم و آلياژهای برنج دارای 1، 7/1، 2/2 و 1/3 درصد وزنی سيليسيم به روش ريخته­گری آماده­سازی شدند. به منظور بررسی­های ريزساختاری از ميکروسکوپ نوری و الکترونی روبشی مجهز به EDS استفاده شد. همچنين بررسی فازهای ايجاد شده در نمونه­های برنجی با آناليز فازی XRD انجام شد. در اين پژوهش، تاثير سيليسيم بر اندازه دانه و کسر حجمی فازها بررسی شد. همچنين عمليات حرارتی تعادلی به منظور رسيدن به فازهای تعادلی و مقايسه سختی نمونه­های ريختگی و عمليات حرارتی شده صورت گرفت. آناليز حرارتی ديلاتومتری به منظور بررسی دقيق­تر استحاله­های انجام شده و تاثير سيليسيم بر ضريب انبساط حرارتی آلياژ برنج صورت گرفت. نتايج اين پژوهش نشان داد که افزودن سيليسيم به برنج تک­فازی α با 70 درصد مس موجب تشکيل برنج دو فازی ‘β+α می­شود و انجام عمليات حرارتی تعادلی موجب تشکيل آلياژ برنج تک­فازی ‘β می­شود. همچنين سيليسيم موجب کاهش اندازه دانه و افزايش کسر حجمی فاز ‘β می­شود و سختی نمونه­های برنجی ريختگی و عمليات حرارتی شده با افزايش کسر حجمی فاز ‘β افزايش می­يابد. افزايش سيليسيم باعث افزايش ضريب انبساط حرارتی نمونه­های برنجی می­شود.

کلمات کليدی: سيليسيم، برنج تک­فازی α، اندازه دانه، کسر حجمی، سختی، ضريب انبساط حرارتی

فهرست مطالب

عنوان………………………………………………………………………………..صفحه

1………………………………………………………….. فصل اول: مقدمه  1

2……………………………… فصل دوم: مروری بر منابع تحقيق  4

2-1-                                                     ريزساختار و استحاله­ها در آلياژ برنج…………………………………………….. 5

2-2- آلياژ برنج خاص…………………………………………………………………..   7

2-3-                                                     نقش عناصر آلياژي روي برنج­هاي خاص…………………………………………8

2-3-1-                نقش سيليسيم……………………………………………………………… 8

2-3-2-                نقش آلومينيوم…………………………………………………………… 10

2-3-3-                نقش آهن……………………………………………………………….. 11

2-3-4-                نقش سرب………………………………………………………………. 11

2-3-5-                نقش ديگر عناصر آلياژی………………………………………………… 11

2-4-                                                     روي معادل……………………………………………………………………… 12

2-4-1-                عوامل موثر بر پارامتر روي معادل سيليسيم……………………………….. 13

2-5- خوردگي آلياژ برنج خاص……………………………………………………… 13

2-6- خواص مکانيکي آلياژ برنج خاص………………………………………………. 14

2-7-                                                     قابليت ماشين­کاری آلياژ برنج خاص……………………………………………. 14

2-7-1-                قابليت ماشين­کاری براساس نيروی مصرفی………………………………. 15

2-7-2-                قابليت ماشين­کاری براساس زبری سطح………………………………….. 16

2-7-3-                قابليت ماشين­کاری براساس نوع براده تشکيل شده……………………….. 17

2-8- آلياژ برنج سيليسيم­دار……………………………………………………………. 18

2-9- فازهاي ايجاد شده در آلياژهاي برنج سيليسيم­دار………………………………. 19

2-10-                                                    فاز مارتنزيت درآلياژهاي برنج سيليسيم­دار………………………………….. 21

2-11-                                                    فازهاي نيمه پايداردرآلياژهاي برنج سيليسيم­دار……………………………… 22

2-12-                                                    خواص مکانيکي آلياژهاي برنج سيليسيم­دار………………………………… 23

2-13-                                                    عمليات حرارتي آلياژ برنج سيليسيم­دار……………………………………… 23

2-14-                                                    ترموديناميک آلياژ برنج سيليسيم­دار………………………………………… 29

3…………………………………….. فصل سوم: مواد و روش تحقيق  33

3-1-                                                     مواد اوليه………………………………………………………………………. 32

3-2-                                                     عمليات آماده­سازي قبل از ريخته­گري…………………………………………. 32

3-2-1-                آماده­سازي قالب­هاي ريختگي…………………………………………… 32

3-2-2-                انتخاب سرباره ساز مناسب……………………………………………….. 33

3-2-3-                انتخاب همزن مناسب…………………………………………………….. 33

3-3-                                                     فرايند ريخته­گري……………………………………………………………….. 33

3-4- آناليز اسپکتروسکوپي نشري…………………………………………………….. 34

3-5- عمليات متالوگرافي……………………………………………………………… 34

3-6- بررسي هاي ريزساختاري و آناليز فازي…………………………………………. 34

3-6-1-                ميکروسکوپ نوري (LOM) و ميکروسکوپ الکتروني روبشي (SEM)…. 34

3-6-2-                پراش پرتو ايکس (XRD)……………………………………………….. 35

3-7-                                                      عمليات حرارتي تعادلي…………………………………………………………. 35

3-8-                                                      اندازه دانه……………………………………………………………………….. 36

3-9- تست سختي­سنجي………………………………………………………………. 37

3-10-                                                    تست آناليز حرارتي (ديلاتومتري)……………………………………………. 37

4………………………………………………………. فصل چهارم: نتايج  38

4-1- آناليز اسپکتروسکوپی نشری…………………………………………………….. 39

4-2-                                                     مشاهدات ميکروسکوپي نمونه­های ريختگی…………………………………….. 39

4-2-1-                نتايج حاصل از ميکروسکوپ نوري………………………………………. 39

4-2-2-                نتايج حاصل از ميکروسکوپ الکترونی روبشي…………………………… 41

4-3-                                                     نتايج آناليز فازی………………………………………………………………… 49

4-4-                                                     اندازه دانه و کسر حجمی فازها…………………………………………………. 50

4-5- نتايج عمليات حرارتی تعادلی…………………………………………………… 51

4-6- نتايج سختی­سنجی………………………………………………………………. 54

4-7-                                                     نتايج آناليز حرارتی (ديلاتومتری)………………………………………………. 55

4-7-1-                ضريب انبساط حرارتی طولی…………………………………………….. 57

5…………………………………. فصل پنجم: بررسی نتايج و بحث  59

5-1- بررسی ريزساختار……………………………………………………………….. 60

5-2- بررسی نتايج اندازه دانه………………………………………………………….. 62

5-3- کسر حجمی فازها و پارامتر روی معادل………………………………………….. 64

5-4-                                                     بررسی نتايج عمليات حرارتی……………………………………………………. 65

5-5-                                                     بررسي نتايج سختی­سنجی……………………………………………………….. 66

5-6- بررسی نتايج آناليز حرارتی………………………………………………………. 67

6…………………… فصل ششم: نتيجه­گيری کلی و پيشنهادها  70

7………………………………………………………………… فهرست منابع  73

 

فهرست شکل­ها

 

عنوان………………………………………………………………………………..صفحه

شکل ‏2‑1: دياگرام فازی مس- روی [1]… 5

شکل ‏2‑2: ساختار دانه هاي چندوجهي فاز α (راست) و اندازه و جهت دانه­ها (چپ) در برنج کشش عميق با 70% مس [6]… 6

شکل ‏2‑3: دانه هاي بنفش رنگ فازα (راست) و ساختار (‘β+α) (چپ) درآلياژ برنج با 37% روي [6]… 7

شکل ‏2‑4: سطوح هم دما دياگرام سه تايي مس- روي- سيليسيم. علامات رسم شده بين ترکيبات فازي نشان دهنده ترکيبات کلي آلياژ است. (a) دماي 670 درجه سانتي­گراد. (b) دماي 720 درجه سانتي­گراد. (c) دماي 760 درجه  سانتي­گراد [4]… 9

شکل ‏2‑5: مقاطع با بزرگنمايي بالا. خط­چين­ها مربوط به دياگرام دوتايي مس- روي است. با اضافه کردن سيليسيم و يا آلومينيوم، واکنش پريتکتيک به سمت مقادير کمتر روي جابجا مي شود [4]… 10

شکل ‏2‑6: نيروی برشی (FZ) و نيروی تغذيه (Fy) به همراه مقدار مس موثر و آلومينيوم در سيستم آلياژی مس-روی-آلومينيوم [2].   16

شکل ‏2‑7: زبری سطح برحسب مقدار مس موثر [2]… 16

شکل ‏2‑8: برخی از تراشه­های بوجود آمده در حين ماشين­کاری آلياژهای برنج با ترکيب شيميايي مختلف [2]… 17

شکل ‏2‑9: ريزساختار آلياژ برنج بعد از تبلورمجدد (a) آلياژ برنج در دمای 600 درجه    سانتی­گراد و زمان 1800 ثانيه (b) آلياژ برنج در دمای 600 درجه سانتی­گراد و زمان 3600 ثانيه (c) افزودن آهن در دمای 500 درجه سانتی­گراد و زمان 3600 ثانيه (d) افزودن سيليسيم در دمای 500 درجه سانتی­گراد و زمان 3600 ثانيه [20]. 24

شکل ‏2‑10: کسر تبلورمجدد با زمان (a) نمونه برنجی و عنصر آهن (b) عناصر سيليسيم، آلومينيوم، منگنز [20]… 25

شکل ‏2‑11: تغيير انرژي نقص در چيده شدن به عنوان تابعي از نسبت الکترون-اتم در آلياژهاي پايه مس [18]… 26

شکل ‏2‑12: اندازه دانه نمونه­هاي آنيل شده در دماي تبلورمجدد براي آلياژهاي مس- روي- سيليسيم [18]… 27

شکل ‏2‑13: مقدار k درمعادله هال- پچ به عنوان تابعي از غلظت سيليسيم [18]… 28

شکل ‏2‑14: مقطع همدما محاسبه شده در قسمت غنی از مس سيستم Cu-Si-Zn در دمای 600 درجه سانتی­گراد همراه با داده­های تجربی [24].   29

شکل ‏2‑15: مقطع محاسبه شده سيستم Cu-Si-Zn به همراه دادههای تجربی (الف) با 1 درصد وزنی سيليسيم (ب) با 2 درصد وزنی سيليسيم (ج) با 4 درصد وزنی سيليسيم (د) با 6 درصد وزنی سيليسيم [24].   30

شکل ‏4‑1: تصاوير ميکروسکوپی نمونه­های برنجی ريختگي (الف) بدون سيليسيم (ب) 1 درصد وزنی سيليسيم (ج) 7/1 درصد وزنی سيليسيم (د) 2/2 درصد وزنی سيليسيم (ه) 1/3 درصد وزنی سيليسيم.. 40

شکل ‏4‑2: تصوير ميکروسکوپ الکتروني روبشی نمونه برنجی بدون سيليسيم.   42

شکل ‏4‑3: آناليز عنصری کمی (EDS) نمونه برنجی بدون سيليسيم.   42

شکل ‏4‑4: تصوير ميکروسکوپ الکترونی روبشی نمونه برنجی دارای 1 درصد وزنی سيليسيم… 43

شکل ‏4‑5: آناليز کمی عنصری (EDS) نمونه برنجی دارای 1 درصد وزنی سيليسيم… 44

شکل ‏4‑6: تصوير ميکروسکوپ الکترونی روبشی نمونه برنجی دارای 7/1 درصد وزنی سيليسيم… 44

شکل ‏4‑7: آناليز کمی عنصری (EDS) نمونه برنجی دارای 7/1 درصد وزنی سيليسيم.. 45

شکل ‏4‑8: تصوير ميکروسکوپ الکترونی روبشی نمونه برنجی دارای 2/2 درصد وزنی سيليسيم… 46

شکل ‏4‑9: آناليز کمی عنصری (EDS) نمونه برنجی دارای 2/2 درصد وزنی سيليسيم… 46

شکل ‏4‑10: تصوير ميکروسکوپ الکترونی روبشی نمونه برنجی دارای 1/3 درصد وزنی سيليسيم… 47

شکل ‏4‑11: آناليز کمی عنصری (EDS) نمونه برنجی دارای 1/3 درصد وزنی سيليسيم… 47

شکل ‏4‑12: نتايج مربوط به آناليز فازی (XRD) نمونه­های برنجی.   49

شکل ‏4‑13: تاثير افزودن سيليسيم بر اندازه دانه نمونه­های برنجی با استفاده از روش تقاطع خطی… 50

شکل ‏4‑14: تاثير افزودن سيليسيم بر کسر حجمی فازهای نمونه­های برنجی با استفاده از روش تقاطع خطی.. 51

شکل ‏4‑15: تصوير ميکروسکوپی نمونه های برنجی بعد از عمليات حرارتی تعادلی (الف) 1 درصد وزنی سيليسيم (ب) 7/1 درصد وزنی سيليسيم (ج) 2/2 درصد وزنی سيليسيم (د) 1/3 درصد وزنی سيليسيم… 52

شکل ‏4‑16: نتايج مربوط به آناليز فازی (XRD) نمونه­های برنجی عمليات حرارتی شده… 53

شکل ‏4‑17: تاثير سيليسيم برسختی نمونه های برنجی ريخته­گری شده و عمليات حرارتی شده… 54

شکل ‏4‑18: ميزان انبساط حرارتی نمونه های برنجی (الف) بدون سيليسيم (ب) دارای 7/1 درصد وزنی سيليسيم (ج) دارای 1/3 درصد وزنی سيليسيم   55

شکل ‏4‑19: نمودار منحنی­های تغيير طول بر زمان (dL/dt) نمونه­های برنجی بر حسب دما با استفاده از آناليز حرارتی ديلاتومتری… 56

شکل ‏4‑20: منحنی تغييرات انبساط حرارتی و ضريب انبساط حرارتی نمونه­های برنجی در گستره دمايي 520 – 250 درجه سانتی­گراد.   57

شکل ‏4‑21: منحنی تغييرات انبساط حرارتی و ضريب انبساط حرارتی نمونه­های برنجی در گستره دمايي650 – 520 درجه سانتی­گراد… 58

فهرست جداول

 

عنوان……………………………………………………………………………………….صفحه

جدول ‏2‑1: پارامتر روی معادل عناصر مختلف [12]… 12

جدول ‏2‑2: داده هاي مربوط به فازهاي جامد در سيستم مس- روي- سيليسيم [15]… 20

جدول ‏3‑1:ترکيب شيميايي آلياژ برنج مورد استفاده (بر حسب درصد وزني)… 32

جدول ‏3‑2: ضريب نفوذ شيميايي عنصر روی موجود در فازهاي α و β در آلياژ برنج [4]… 35

جدول ‏3‑3: زمان محاسبه شده براي عمليات حرارتي تعادلي نمونه­هاي برنجي داراي سيليسيم در دماي 800  درجه سانتي­گراد… 36

جدول ‏4‑1: ترکيب شيميايي آلياژهای برنج سيليسيم­دار ريختگی حاصله از آناليز اسپکتروسکوپي نشری (درصدها بر حسب درصد وزنی می­باشند).   39

جدول ‏4‑2: آناليز ترکيب شيميايي حاصل از آناليز EDS نمونه­های برنجی.   48

جدول ‏5‑1: روی معادل نمونه­های برنجی ريختگی دارای سيليسيم با استفاده از رابطه ژيله [30]. 64

جدول ‏5‑2: تاثير سيليسيم بر پارامتر شبکه فازهای α و ‘β در نمونه­های برنجی… 68

قبلا حساب کاربری ایجاد کرده اید؟
گذرواژه خود را فراموش کرده اید؟
Loading...
enemad-logo