%34تخفیف

دانلود:آثار حقوقی اصول بنیادین سازمان جهانی تجارت بر بهره برداری و عرضه جهانی نفت

 

تعداد303صفحه در فایل word

 

         از یک سو، امروزه نفت و سایر محصولات نفتی عنصر مرکزی تجارت بین المللی را تشکیل می دهد… از سوی دیگر، گفته می شود سازمان جهانی تجارت که به دنبال حاکمیت بر اقتصاد و تجارت بین المللی از طریق حاکمیت اصول بنیادین اقتصادی- تجاری این سازمان بر اقتصاد و تجارت است در کنترل حوزه نفت علاوه بر آن که با رقبایی نظیر سازمان کشورهای صادر کننده نفت یا اوپک روبرو است، با یک سری چالش ها و کاستی های درونی نیز مواجه است؛ مثلاً اصول بنیادین آن بیش از آن که با حذف موانع صادراتی سر و کار داشته باشد، به دنبال حذف موانع تجاری وارداتی است. در حالی که در حوزه نفت، موانع تجاری عرضه جهانی نفت، بیشتر مربوط به موانع صادراتی است و برای نمونه اصل دسترسی به بازار که ستون فقرات این سازمان را تشکیل می دهد برای صادرکنندگان جهانی نفت مزیتی به حساب نمی آید؛ چرا که کشورهای نفت خیز و صادر کننده نفت هیچگاه با مشکل دسترسی به بازارهای جهانی نفت مواجه نبوده اند. در مقابل، مشکل کشورهای وارد کننده/ مصرف کننده صنعتی شمال عضو سازمان جهانی تجارت مشکل دسترسی به عرضه جهانی نفت و تضمین دسترسی آسان به آن همراه با یک قیمت معقول(از نظر آن ها) می باشد.

بااینحال، برخی از کارشناسان اقتصادی تجاری و حقوقی غربی بر این عقیده هستند؛ این که گفته می شود نفت خام نمی تواند مانند سایر کالاهای تجاری تحت سیطره و حاکمیّت اصول بنیادین اقتصادی تجاری سازمان جهانی تجارت قرار داشته باشد، تصور غلطی است؛ چراکه چنین تصوری بیشتر ناشی از این حقیقت است که نفت خام علیرغم کمیابی چون برای رشد و توسعه پایدار اقتصادی کشور های جهان از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است در نتیجه در صحنه تجارت بین المللی با مشکل رقابت در بازار جهانی و با مشکل دسترسی به بازارهای صادراتی مواجه نبوده و نیست؛ در حالی که مسایل حوزه نفت صرفاً به مساله دسترسی به بازار محدود نمی شود و مسایل مربوط به تامین و امنیت آن، مسایل زیست محیطی و … را نیز در بر می گیرد.

بر این اساس و با توجه به این که کشور ما ایران جزو کشورهای عمده نفت خیز محسوب می شود و بیش از پنجاه درصد بودجه سالانه آن از عرضه جهانی نفت تامین می گردد، این رساله تحقیقاتی بر آن است تا جنبه های مختلف نفت و به ویژه بهره برداری از چاه های نفت و عرضه جهانی آن را در تعامل با نظام اقتصادی تجاری و حقوقی سازمان جهانی تجارت مورد مطالعه علمی و ارزیابی هرمنوتیک قرار دهد؛ با شرح وبسط و تحلیل و تفسیر و تاویل اصول بنیادین اقتصادی تجاری این سازمان و بررسی و ارزیابی آثار حقوقی آنها بر حوزه نفت از طریق مطالعه علمی و ارزیابی رابطه قضایای مطروحه حوزه نفت در نهاد حل و فصل سازمان جهانی تجارت به این پرسش پاسخ دهد که آیا این اصول می تواند بر حوزه نفت و جنبه های مختلف آن نظیر سرمایه گزاری در زمینه بهره برداری از منابع نفت و همین طور بر عرضه آن  در بازارهای بین المللی دارای آثار حقوقی باشد؟

در این راستا، اوّل در این رساله، ادبیات مربوط به آن ارائه می گردد؛ یعنی، ضمن تبیین ویژگی های استثنایی نفت، دورنمایی کلّی از سازمان جهانی تجارت و موافقتنامه ها و اسناد تشکیل دهنده آن و اصول و چارچوب قراردادی و مقررات و قواعد اقتصادی- تجاری حاکم بر موافقتنامه های ماهوی و اصلی این نظام ارائه می شود. همین طور، یکی از اهداف این رساله آن است تا نشان داده شود: نظام اقتصادی تجاری همه جانبه سازمان جهانی تجارت از همان آغاز یعنی از زمان گات/ سازمان بین المللی تجارت[1] ، به منظور تسهیل دسترسی دول عضو آن (بیشتر دسترسی کشورهای صنعتی شمال) به بازار سایر اعضاء برای فروش کالاهای(تولیدات) صنعتی مازاد دول صنعتی شمال طراحی گردیده است و این گونه دولت ها در زمان تدوین و تاسیس گات/ سازمان جهانی تجارت به دلیل آن که از طریق هفت کمپانی بین المللی نفت(هفت خواهران نفتی) بر منابع نفتی کشورهای نفت خیز تسلط داشتند  برای تامین نفت مورد نیاز خود همراه با قیمت مناسب با هیچ گونه مشکلی مواجه نبودند ولذا ضرورتی ندیدند که در هنگام تدوین گات اولیه(هنگام تدوین گات 1947) متعرض موضوع نفت در آن شوند.

بنابراین، در این رساله نشان داده خواهد شد که نظام اقتصادی تجاری “برتون وودز از نظر معیارهای حقوقی از ابتدا به طور مطلوب و حتی مناسب برای برخورد با حوزه نفت و جنبه های مختلف آن نظیر بهره برداری از منابع نفت و عرضه جهانی آن طراحی نشده است، و لذا با بروز بحران ها و شوک های نفتی برای دول صنعتی غرب و عدم قابلیت اصول و قواعد و مقررات نظام اقتصادی تجاری چند جانبه در اداره و کنترل حوزه نفت و به ویژه عرضه جهانی آن همراه با یک قیمت معقول (از دید دول وارد کننده و مصرف کننده نفت)، دول توسعه یافته وارد کننده/ مصرف کننده نفت شمال عضو گات/ سازمان جهانی تجارت برای فائق آمدن بر مشکل دسترسی به عرضه و تامین و امینت جهانی نفت، مسیری غیر از نظام اقتصادی تجاری و حقوقی گات/ سازمان جهانی تجارت را انتخاب نموده اند امریکا نفتا را و اروپای غربی آژانس بین المللی انرژی و موافقتنامه مربوط به منشور انرژی را که با الهام از گات تهیه شده است انتخاب کرده اند. این گونه ترتیبات منطقه ای اگر چه بر اساس مقررات گات/ سازمان جهانی تجارت مجاز شمرده می شوند(بر اساس ماده 24 گات 1994)؛ لیکن آنها ماهیتاً مبتنی بر فلسفه تبعیض تاسیس گردیده اند و حداقل تشکیل آنها بر خلاف اصل بنیادین عدم تبعیض این سازمان صورت گرفته است.

 با این وجود، با بررسی و ارزیابی های علمی در این رساله نشان داده خواهد شد که تا کنون این روی کرد دول شمال عضو سازمان جهانی تجارت نیز، برای فائق آمدن بر مشکل دسترسی آسان مورد نظر آنها به عرضه جهانی نفت و تامین و امنیت جهانی مطلوب آن به عنوان راه حل نهایی محسوب نشده است. سپس، این رساله تحقیقاتی به بررسی و ارزیابی آن دسته از فرآیندهای کنونی تجارت جهانی نفت می پردازد که بر اساس اصول بنیادین گات/ سازمان جهانی تجارت منع گردیده و می تواند به عنوان موانع تجاری تلقّی گردد؛ نظیر اصل ممنوعیت محدودیت های مقداری(اعم از وارداتی و یا صادراتی) و موضوعات مربوط به امنیّت جهانی نفت، سرمایه گزاری در صنایع بالادستی نفت نظیر سرمایه گذاری در بهره برداری از منابع نفت، و تجارت خدمات در حوزه نفت نظیر سرمایه گذاری در حمل و نقل نفت و ترانزیت آن مورد بررسی و تحلیل واقع خواهد گردید.

علاوه بر این، با توجه به آن که سازمان جهانی تجارت داعیه جهانی بودن و جهانی نمودن اقتصاد و تجارت بین الملل را دارد؛ چالش ها و کاستی های ذاتی این نظام و موانع بر سر راه این سازمان در راه حاکمیت جهانی بر حوزه نفت و از جمله بر بهره برداری از منابع نفت وعرضه جهانی آن مورد مطالعه علمی و ارزیابی هرمنوتیک واقع خواهد گردید.

در پایان و به عنوان نتیجه گیری نهایی، این رساله به بررسی و تحلیل و تفسیر و تاویل این قضیه می پردازد که چگونه منافع مشترک کشورهای تولید کننده/صادر کننده نفت و کشورهای واردکننده/ مصرف کننده نفت می تواند به طور توامان مورد توجه نظام اقتصادی- تجاری سازمان جهانی تجارت قرار گیرد، و این که چگونه “نفت می تواند نقش محوری در ایجاد همکاری بین کشورهای صنعتی شمال و کشورهای نفت خیز در حال توسعه جنوب در مسیر توسعه پایدار آنها و در راستای تامین منافع مشترکشان از طریق تلفیق اصول نظم نوین اقتصادی مورد توجه کشورهای در حال توسعه جنوب و اصول بنیادین سازمان جهانی تجارت مورد نظر کشورهای صنعتی شمال بازی نماید.

طرح اجرایی رساله تحقیقاتی

           از یک طرف، امروزه نفت به عنوان ستون فقرات اقتصاد و تجارت بین المللی مطرح است؛ نفت و محصولات مربوط به آن به عنصر و هسته مرکزی اقتصاد و تجارت بین المللی تبدیل شده است تا جائی که نرخ رشد در بسیاری از کشورهای جهان اعم از توسعه یافته و یا در حال توسعه به طور اجتناب ناپذیری به نفت بستگی پیدا نموده و به علاوه رشد و توسعه اقتصادی تجاری کشورهای نوظهور حوزه “بریکس” یعنی برزیل، روسیه، هند، چین، افریقای جنوبی و تا حدودی کره جنوبی  و ترکیه… نیز، تقاضای جهانی این کالای راهبردی خام را به طور فزاینده افزایش داده است.[2]

از طرف دیگر، سازمان جهانی تجارت به منظور جهانی سازی اقتصاد و تجارت بین الملل، و حمایت از منافع اقتصادی تجاری جهانی بر مبنای مکتب اقتصاد آزاد(لیبرل سرمایه داری) پایه گذاری شده است؛ لیبرالیسم مبتنی بر آزادی و برابری فردی، که نتیجه آن در بخش اقتصادی و تجاری، آزاد سازی اقتصاد و تجارت دول عضو بر مبنای رقابت آزاد و منصفانه خواهد بود. همین طور،  بر اساس سند تاسیس این سازمان و سایر اسناد منضم به آن، این سازمان دارای یک نظام حقوقی الزام آور است،که وفق مقررات آن، دول عضو از پیش می پذیرند که سیاست گذاری های اقتصادی تجاری و کنترل خود بر اقتصاد متمرکز دولتی و ملی را کاهش داده، و در عوض اختیار آن را به این سازمان واگذار نمایند.

 در ضمن، این سازمان خارج از چارچوب نظام ملل متحد شکل گرفته و عمل می کند،…و مهمترین هدف آن تقویت اصول اقتصاد و تجارت آزاد و نهایتاً جهانی سازی امر اقتصاد و تجارت یا حاکمیت جهانی بر اقتصاد و تجارت می باشد.

در این راستا، هدف اوّلیه و اصلی سازمان جهانی تجارت ، ابتدا اصلاح نظام اقتصادی تجاری بین المللی و تسهیل امور مربوط به تجارت بین الملل، و سپس یک پارچه سازی و جهانی کردن اقتصاد و تجارت از طریق سیاست گذاری های کلان اقتصادی تجاری بین المللی است، به این مفهوم که چگونه با نهادینه کردن ارتباطات اقتصادی تجاری دول عضو ، این دولت ها را مجبور کند که به طور روز افزون با باز نمودن هر چه بیش تر و بدون تبعیض مرزهای خود بر روی ورود کالاها و خدمات تولیدی دول عضو دیگر (آزاد سازی تدریجی واردات کلیه کالاها و خدمات… تولیدی یکدیگر) در سرنوشت اقتصادی تجاری یکدیگر، چه خوب و چه بد، سهیم بوده، و در صورت بروز مشکلات اقتصادی تجاری، راه حل های مشترکی را دنبال نمایند.

 جهانی شدن اقتصاد و تجارت از طریق سازمان جهانی تجارت به مفهومی دیگر به معنای وابستگی متقابل اقتصادی و بهره برداری از مزیت های نسبی اقتصادی تجاری دول عضو، اتباع آنها و بین شرکت های فراملی و سایر نهادهای خصوصی مرتبط به آنها نیز می باشد.

در این سازمان، تسهیل روابط اقتصادی و تجاری و یکپارچه نمودن تجارت جهانی از طریق جهانی سازی اقتصاد و تجارت، که بر اساس دکترین حاکم بر اقتصاد آزاد(اقتصاد لیبرال سرمایه داری) که در اصل یک سری اصول بنیادین حاکم بر اقتصاد و تجارت آزاد است، صورت می گیرد. این اصول در موافقتنامه های اصلی تشکیل دهنده این سازمان تجلی یافته و به نوعی روح حاکم بر اسناد این سازمان را شکل می دهد. در واقع اسناد تشکیل دهنده سازمان جهانی تجارت و بخصوص اسناد اصلی آن حاوی اصولی است که نشان دهنده تجلی روح اصول حاکم بر اقتصاد آزاد یا اقتصاد لیبرال سرمایه داری است.

با اینحال، این اصول ابتدائاً یک سری اصول صرفاً اقتصادی هستند که با درج در موافقتنامه ها و سایراسناد معاهده ای این سازمان، قید معاهده ای یافته و دول عضو آن را در چارچوب اسناد(موافقتنامه های) آن متعهد به رعایت اصول مزبور در قانون گذاری های اقتصادی تجاری و فعالیتهای اقتصادی تجاری روزانه خود  می نماید. مهمترین و بنیادی ترین این اصول عبارت است از:

  • اصل عدم تبعیض مبتنی بر دو اصل یا شرط یا رفتار ملل کامله الوداد[3] و رفتار ملی.[4]

  • اصل آزاد سازی تجاری و دسترسی به بازار از طریق کاهش و حذف عوارض گمرکی.[5]

  • اصل ممنوع بودن محدویت های مقداری.[6]

  • اصل کاهش تعرفه های گمرکی[7] و شفاف سازی سیاست ها، برنامه ها و قوانین اقتصادی تجاری.[8]

  • اصل حل و فصل مسالمت آمیز اختلافات اقتصادی- تجاری.[9]

در رابطه با این اصول، طرفداران سازمان جهانی تجارت می گویند؛ نتیجه اِعمال صحیح این اصول، حاکمیت جهانی اقتصاد و تجارت را به دنبال خواهد داشت، و با آزاد سازی هر چه بیش تر جریان کالاها و خدمات و… و دسترسی دول عضو به داخل مرزها و بازارهای داخلی یکدیگر، شرایطی ایجاد  می شودکه به اعضای این سازمان اجازه بهره برداری از مزیت های نسبی اقتصادی و تجاری یکدیگر را خواهد داد.[10]

هم چنین، علاوه بر سند تاسیس این سازمان، اصلی ترین موافقتنامه های دیگر آن که می تواند در بر دارنده این اصول باشد عبارت از: موافقتنامه عمومی تعرفه و تجارت یا گات[11]، موافقتنامه عمومی مربوط به تجارت خدمات یا گاتس، [12] موافقتنامه مربوط به اقدامات سرمایه گذاری یا تریمز[13] و موافقتنامه جنبه  های مختلف تجاری حقوق مالکیت فکری یا تریپس[14]  می باشد.

علاوه بر این، موضوع اسناد و موافقتنامه های این سازمان حوزه های مختلف اقتصادی تجاری را از  حوزه کالاها و خدمات صنعتی گرفته، تا حوزه محصولات کشاورزی و امور دامی(گوشت) ، و از محصولات لبنی و منسوجات نسّاجی گرفته، تا محصولات دریایی و حتی از کراوات گرفته تا مشروبات الکلی و سکس را نیز در بر می گیرد.

با اینحال، یکی از حوزه های اقتصادی تجاری راهبردی و مهمی که بنا به دلائل گوناگون از جمله وجود سازمان ها و نهادهای مختلف بین المللی سیاست گذار و تاثیر گذار بر آن حوزه با ابهام امکان یا عدم امکان قابلیت آثار حقوقی اصول بنیادین سازمان جهانی تجارت بر آن مواجه می نماید، حوزه انرژی به طور عام و نفت و جنبه های مختلف آن نظیر بهره برداری و عرضه جهانی نفت به طور خاص می باشد، که احتمالاً این ماده خام راهبردی استثنایی نیز، با فرض وجود موافقتنامه ای مجزّا در حوزه نفت در این سازمان، می تواند از لحاظ حقوقی مقیّد به اصول بنیادین آن شود، و این اصول بر بهره برداری و عرضه جهانی نفت نیز

[1] . International Trade organization(ITO)

[2] . Selivanova, Yulia, 2007, the WTO and Energy: WTO Rules and Agreements of Relevance to the Energy Sector Trade and Sustainable Energy, p1, (WTO, Switzerland, Geneva, 2007)

[3] . GATT 1994, Article1

[4] . Id, Article3

[5] . Id, Article 28 bis

[6] . Id, Article11

[7] . Id, Article 28 bis

[8] . Id, Article10

[9]   . Id, Articlse22 and 23

[10]  . WTO,2001, Trading into the future,(WTO, Switzerland, Geneva, 2001),  p5

[11]  . GATT

[12]  . GATS

[13] . TRIMs

[14] . TRIPS

 

فهرست اجمالي مطالب

پیشگفتار……………………………………………………………………………………………………………………………….(18-16)

طرح اجرایی رساله……………………………………………………………………………………………………………..(38-19)

بخش اوّل: سازمان جهانی تجارت و جایگاه آن در حوزه نفت.……………………………………….(136-39)

فصل اوّل: نفت یک کالای راهبردی استثنایی…………………………………………………………………(55-40)

فصل دوّم: دور نمای کلی سازمان جهانی تجارت…………………………………………………………….(70-56)

فصل سوّم: موافقتنامه های اصلی سازمان جهانی تجارت………………………………………………….(119-71)

فصل چهارم: اصول بنیادین سازمان جهانی تجارت………………………………………………………(136-120)

بخش دوّم: تحلیل، تفسیر و تاویل اصول بنیادین سازمان جهانی تجارت بر حوزه نفت….(260-137)

فصل پنجم: آثار حقوقی اصول بنیادین سازمان جهانی تجارت بر عرضه جهانی نفت…………..(152-138)

فصل ششم: آثار حقوقی اصول بنیادین سازمان جهانی تجارت بر بهره برداری نفت……………..(169-153)

 فصل هفتم: سازمان جهانی تجارت علیه اوپک و بر عکس……………………………………………(203-170)

فصل هشتم: چالش های سازمان جهانی تجارت در حاکمیت جهانی بر حوزه نفت……………..(236-204)

فصل نهم: پیشنهاد همبولتی: دسترسی به عرضه نفت و انتقال تکنولوژی ابزاری برای همکاری کشورهای شمال و جنوب عضو سازمان جهانی تجارت………………………………………………………………….(260-237)

منابع: ………………………………………………………………………………………………………………………………(269-261)

 

فهرست تفصیلی مطالب

پیشگفتار……………………………………………………………………………………………………………………………….(18-16)

طرح اجرایی رساله……………………………………………………………………………………………………………..(38-19)

  1. بیان مساله……………………………………………………………………………………………………………………………22

  2. سئوال اصلی و محوری تحقیق………………………………………………………………………………………………..24

  3. سئوالات محوری دیگر تحقیق………………………………………………………………………………………………..25

  4. فرضیه تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………….28

  5. متغیرهای تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………..28

  6. اهمیّت تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………29

  7. ضرورت تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………30

  8. اهداف تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………31

  9. روش تحقیق و روش جمع آوری اطلاعات و تفسیر داده ها…………………………………………………………..32

  10. تعریف اصطلاحات……………………………………………………………………………………………………………….33

  11. مشگلات و تنگناهای تحقیق……………………………………………………………………………………………………36

  12. سوابق تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………….37

  13. طرح تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………37

بخش اوّل:

سازمان جهانی تجارت و جایگاه آن در حوزه نفت…………………………………………………………..(136-39)

فصل اوّل: نفت یک کالای راهبردی استثنایی…………………………………………………………………………….(55-40)

مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………………….40

گفتار اوّل: نفت خام به عنوان یک کالای سیاسی راهبردی…………………………………………………………………….. 40

بند اوّل– معضل در اولویت امنیتی بودن نفت خام برای کشورهای وارد کننده و صادر کننده………………………… 41

 بند دوّم– تعارضات مالکیتی بر منابع نفت……………………………………………………………………………………………..46

بند سوّم– محرمانه بودن اطلاعات مربوط به حوزه نفت…………………………………………………………………………….46

بند چهارم–  فرهنگ اقتصادی و فرهنگ سیاسی نفت……………………………………………………………………………….47

گفتار دوّم: نفت خام و مساله پیک نفتی………………………………………………………………………………………………..47

بند اوّل– شمای عرضه انواع انرژی در سال 2011……………………………………………………………………………………48

بند دوّم– چشم انداز عرضه و تقاضای جهانی نفت تا سال 2030 میلادی………………………………………………………50

گفتار سوّم– حق حاکمیت دائم کشورها بر منابع طبیعی(منابع نفت) ……………………………………………………………51

بند اوّل- حق حاکمیت دولت ها بر منابع نفت…………………………………………………………………………………………..52

بند دوّم- دولتی بودن منابع نفت در کشورهای در کشورهای نفت خیز……………………………………………………………53

نتیجه گیری…………………………………………………………………………………………………………………………………….54

فصل دوّم: دور نمای کلی سازمان جهانی تجارت………………………………………………………………………..(70-56)

مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………………….56

گفتار اوّل: سابقه تاریخی سازمان جهانی تجارت…………………………………………………………………………………….59

  • ادوار تجاری گات……………………………………………………………………………………………………………………..62

گفتار دوّم: اهداف تشکیل گات/ سازمان جهانی تجارت………………………………………………………………………….63

گفتار سوّم: وظایف یا کارکردهای سازمان جهانی تجارت……………………………………………………………………….64

گفتار چهارم: ساختار سازمان جهانی تجارت………………………………………………………………………………………….65

بند اوّل- شمای کلی ساختار سازمان جهانی تجارت………………………………………………………………………………..66

بند دوّم– روسای گات و مدیران کل سازمان جهانی تجارت…………………………………………………………………….69

نتیجه گیری…………………………………………………………………………………………………………………………………….69

فصل سوّم: موافقتنامه های اصلی سازمان جهانی تجارت………………………………………………………………(119-71)

مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………………… 71

گفتار اوّل: موافقتنامه های ماهوی رسمی و غیر رسمی سازمان جهانی تجارت…………………………………………….. 74

بند اوّل– موافقتنامه های ماهوی و رسمی و اجباری سازمان جهانی تجارت………………………………………………… 75

بند دوّم– موافقتنامه های غیر رسمی سازمان جهانی تجارت……………………………………………………………………… 76

گفتار دوّم: شرح اجمالی موافقتنامه های ماهوی و اجباری سازمان جهانی تجارت……………………………………….. 82

بند اوّل– گات1994 ……………………………………………………………………………………………………………………….. 82

بند دوّم– موافقتنامه مربوط به جنبه های تجاری اقدامات سرمایه گزاری…………………………………………………….. 95

بند سوّم– موافقتنامه عمومی مربوط به خدمات تجاری……………………………………………………………………………. 97

بند چهارم– موافقتنامه مربوط به جنبه های مختلف تجارت حقوق اموال فکری………………………………………….. 103

1)    سه ویژگی عمده موافقتنامه مربوط به مالکیت فکری…………………………………………………………………….. 103

  • استانداردها(معیارها)………………………………………………………………………………………………………….. 103

  • حمایت و تقویت………………………………………………………………………………………………………………..104

  • حل و فصل اختلافات………………………………………………………………………………………………………….104

2)    شرح اجمالی مقررات عام و خاص موافقتنامه مربوط به مالکیت فکری……………………………………………… 104

  • معیارهای اصولی حمایت از حقوق فکری اتباع دول عضو………………………………………………………………..107

  • کپی رایت(حق چاپ)………………………………………………………………………………………………………… 107

  • طرح های صنعتی………………………………………………………………………………………………………………. 108

  • حمایت از اطلاعات محرمانه؛ افشاء نشده……………………………………………………………………………….. 109

  • کنترل رویه های ضد رقابتی در مجوز های قرار دادی………………………………………………………………. 110

گفتار سوّم: شرح اجمالی سایر موافقتنامه های سازمان جهانی تجارت……………………………………………………… 111

بند اوّل– موافقتنامه مربوط به محصولات کشاورزی…………………………………………………………………………….. 111

بند دوّم– موافقتنامه مربوط به منسوجات و پوشاک………………………………………………………………………………. 112

بند سوّم– موافقتنامه مربوط به یارانه ها( سوبسیدها ) و اقدامات متقابل………………………………………………………. 112

بند چهارم– موافقتنامه مربوط به مقابله با بازار شکنی؛ آنتی- دامپینگ………………………………………………………. 113

بند پنجم– موافقتنامه مربوط به اقدامات حفاظتی؛ تامینی………………………………………………………………………… 113

بند ششم– موافقتنامه مربوط به ارزیابی(ارزش گزاری) عوارض گمرکی…………………………………………………… 114

بند هفتم– موافقتنامه مربوط به موانع فنّی تجارت و موافقتنامه مربوط به تعیین معیارهای بهداشت محیطی و بهداشت گیاهی………………………………………………………………………………………………………………………………………… 114

بند هشتم– تفاهمنامه مربوط به حل و فصل اختلافات……………………………………………………………………………. 115

گفتار چهارم: در باره تعارض قوانین و تفسیر اسناد و موافقتنامه های سازمان جهانی تجارت…………………………. 116

نتیجه گیری…………………………………………………………………………………………………………………………………. 118

فصل چهارم: اصول بنیادین سازمان جهانی تجارت…………………………………………………………………..(136-120)

مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………………. 120

گفتار اوّل: شرح اجمالی اصول بنیادین سازمان جهانی تجارت………………………………………………………………. 121

بند اوّل– اصل عدم تبعیض……………………………………………………………………………………………………………… 121

  • اصل یا شرط ملل کامله الوداد……………………………………………………………………………………………………. 122

  • اصل رفتار ملّی……………………………………………………………………………………………………………………….. 125

بند دوّم– اصل ثبات و قابل پیش بینی بودن شرایط تجاری………………………………………………………………….. 128

بند سوّم– اصل شفّافیّت…………………………………………………………………………………………………………………… 130

بند چهارم – اصل آزاد سازی تجاری و دسترسی به بازار……………………………………………………………………….. 131

بند پنجم – اصل رقابت منصفانه؛ عادلانه و برابر…………………………………………………………………………………… 132

بند ششم– اصل اصلاح و توسعه اقتصادی……………………………………………………………………………………………. 132

گفتار دوّم: اصول بنیادین سازمان جهانی تجارت و حوزه نفت……………………………………………………………….. 133

نتیجه گیری…………………………………………………………………………………………………………………………………. 136

بخش دوّم:

تحلیل، تفسیر و تاویل اصول بنیادین سازمان جهانی تجارت بر حوزه نفت…………………….(260-137)

فصل پنجم: آثار حقوقی اصول بنیادین سازمان جهانی تجارت بر عرضه جهانی نفت……………………….(152-138)

مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………………. 138

گفتار اوّل: تعارض فلسفه وجودی سازمان جهانی تجارت و اوپک…………………………………………………………. 139

بند اوّل– فلسفه وجودی سازمان کشورهای صادر کننده نفت(اوپک)……………………………………………………… 139

بند دوّم– فلسفه وجودی سازمان جهانی تجارت………………………………………………………………………………….. 142

گفتار دوّم: نارسایی اصول بنیادین سازمان جهانی تجارت نسبت به عرضه جهانی نفت………………………………… 145

– اصل دسترسی به عرضه در مقابل اصل دسترسی به بازار…………………………………………………………………….. 145

گفتار سوّم– توسل به ترتیبات منطقه ای و موافقتنامه های چند جانبه و دو جانبه نفتی………………………………….. 149

– آژانس بین المللی انرژی……………………………………………………………………………………………………………… 149

نتیجه گیری…………………………………………………………………………………………………………………………………. 151

فصل ششم: آثار حقوقی اصول بنیادین سازمان جهانی تجارت بر بهره برداری نفت………………………… (169-153)

مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………………. 153

گفتار اوّل: وجودترتیبات منطقه ای و موافقتنامه های دو جانبه و چند جانبه در حوزه نفت…………………………… 154

بند اوّل– اتحادیه اروپا و موافقتنامه مربوط به منشور انرژی و رابطه آن با نظام گات……………………………………. 155

بند دوّم–  سایر موافقتنامه های منطقه ای تجاری و حوزه نفت و از جمله بر بهره برداری از منابع نفت…………….. 159

  • موافقتنامه مربوط به تجارت آزاد در امریکای شمالی(نفتا)……………………………………………………………….. 159

  • موافقتنامه تجارت آزاد “مرکوسور” و نفت………………………………………………………………………………….. 161

  • موافقتنامه اروپایی تجارت آزاد و موافقتنامه تجارت آزاد منطقه “کاریکوم” و نفت……………………………… 161

  • موافقتنامه تجارت آزاد مربوط به منطقه آسیای جنوب شرقی(آسه آن) و نفت…………………………………….. 161

  • موافقتنامه امریکایی تجارت آزاد(افتاآ)……………………………………………………………………………………….. 162

گفتار دوّم: سازمان جهانی تجارت، حقوق بین الملل و حاکمیت دائم کشورها بر منابع طبیعی……………………… 162

گفتار سوّم: فرآیند عضویت در سازمان جهانی تجارت رویکردی برای سیطره بر منابع نفت…………………………. 163

  • تحمیل تعهدات مضاعف بر تعهدات نظام حقوقی سازمان جهانی تجارت از طریق فرآیند مذاکرات الحاق.. 165

نتیجه گیری…………………………………………………………………………………………………………………………………. 168

 فصل هفتم: سازمان جهانی تجارت علیه اوپک و بر عکس………………………………………………………..(203-170)

مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………………. 170

گفتار اوّل: کشورهای وارد کننده نفت عضو سازمان جهانی تجارت علیه اوپک…………………………………………171

گفتار دوّم: کشورهای نفت خیز عضو سازمان جهانی تجارت علیه کشورهای وارد کننده نفت عضو آن………… 175

بند اوّل– اصل عدم تبعیض؛ اصل یا شرط یا رفتار ملل کامله الوداد و اصل رفتار ملی………………………………….. 176

بند دوّم– “اصل رفتار ملی”…………………………………………………………………………………………………………….. 181

  • قضیه نفتی “سوپر فاوند” و نهاد حل و فصل اختلافات گات……………………………………………………………. 183

  • “قضیه گازولین با فورمولاسیون جدید” و نهاد حل و فصل اختلافات سازمان جهانی تجارت…………………. 186

بند سوّم–  اصل ممنوعیت محدودیت های مقداریو قضایای مربوط به حوزه نفت………………………………………. 191

بند چهارم– استثنائات وارده بر تعهدات ناشی از اصول بنیادین گات/ سازمان جهانی تجارت و حوزه نفت………. 194

  • استثنائات وارده بر اصل ممنوعیت محدودیت های مقداری در حوزه نفت و نهاد حل و فصل اختلافات…… 195

  • استثنائات خاص وارده بر اصل ممنوعیت محدودیت های مقداری و حوزه نفت………………………………….. 198

  • خلاصه، یافته های “قضیه گازولین با فورمولاسیون جدید”……………………………………………………………… 200

بند پیجم– منابع تجدید نا پذیر نفت و امکان کاربرد استثناء “امنیت ملی”…………………………………………………. 201

نتیجه گیری…………………………………………………………………………………………………………………………………. 202

فصل هشتم: جمع بندی و نتیجه گیری:

                 چالش های سازمان جهانی تجارت در حاکمیت جهانی بر حوزه نفت……………………………..(236-204)

مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………………. 204

گفتار اوّل: نفت خام به عنوان یک کالای سیاسی راهبردی استثنایی…………………………………………………………204

بند اوّل– تحلیل فرهنگ اقتصادی و فرهنگ سیاسی نفت در تعامل با اصول بنیادین سازمان جهانی تجارت…….. 205

بند دوّم– تحلیل نفت خام به عنوان اولویت امنیتی برای کشورهای وارد کننده و صادر کننده نفت………………… 206

بند سوّم– تحلیل تعارضات مالکیتی بر منابع نفت و نظام حقوقی گات/ سازمان جهانی تجارت……………………. 206

بند چهارم– تحلیل محرمانه بودن اطلاعات مربوط به حوزه نفت……………………………………………………………….207

گفتار دوّم: گفتار دوّم- حق حاکمیت دائم کشورها بر منابع طبیعی و مساله حاکمیت جهانی بر حوزه نفت……… 207

 بند اوّل– حقوق بین الملل و حق حاکمیت دائم کشورها بر منابع طبیعی(منابع نفت)…………………………………… 207

بند دوّم– تحلیل دولتی بودن منابع طبیعی و نظام حقوقی گات/ سازمان جهانی تجارت………………………………… 208

گفتار سوّم: محدودیت های ذاتی نظام اقتصادی تجاری و حقوقی سازمان جهانی تجارت در حوزه نفت………… 209

بند اوّل– فقدان موافقتنامه خاص در ارتباط با منابع طبیعی(منابع نفت)……………………………………………………… 210

بند دوّم– منابع طبیعی نظیر منابع نفت در شرایط طبیعی آنها……………………………………………………………………. 214

بند سوّم– اوپک و دول نفت خیز غیر عضو سازمان جهانی تجارت به عنوان چالشی دیگر……………………………. 215

بند چهارم– “اصل دسترسی به عرضه”در مقابل “اصل دسترسی به بازار”………………………………………………….. 216

بند پنجم– فقدان مکانیسم تضمین کننده اجرای اصول بنیادین بر حوزه نفت……………………………………………… 221

  • عدم وجود موافقتنامه ای خاص در حوزه نفت………………………………………………………………………………. 223

  • وجود استثنائات وارده بر اصل ممنوعیت محدودیت های مقداری…………………………………………………….. 225

  • خود محروم سازی از دسترسی به بازار دول نفت خیز نتیجه نهایی شکایت علیه آنها……………………………. 230

گفتار چهارم– توسل به ترتیبات منطقه ای و موافقتنامه های چند جانبه و دو جانبه………………………………………. 233

بند اوّل– سازمان جهانی تجارت و نقش اوپک و هر یک از اعضای آن در حوزه‌ی نفت…………………………….. 233

بند دوّم– اقدام به ایجاد و تشکیل سازمان های بین المللی و ترتیبات منطقه ای…………………………………………… 233

نتیجه گیری…………………………………………………………………………………………………………………………………. 234

فصل نهم: پیشنهاد همبولتی:

   دسترسی به عرضه نفت در برابر انتقال تکنولوژی ابزاری برای همکاری……………………………(260-237)

مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………………. 237

گفتار اول: تضمین دسترسی به عرضه جهانی نفت در مقابل انتقال تکنولوژی به کشورهای نفت خیز و بر عکس 239

بند اوّل– کشورهای شمال و فقدان تعهد به انتقال تکنولوژی به کشورهای جنوب……………………………………… 240

بند دوّم– کشورهای نفت خیز جنوب و فقدان تعهد به عرضه و تامین نفت کشورهای شمال………………………… 242

بند سوّم– سابقه تاریخی حل چالش های ساختاری و حقوقی در گات/ سازمان جهانی تجارت…………………….. 243

گفتار دوّم: الزامات تحول ساختاری و حقوقی در سازمان جهانی تجارت…………………………………………………. 244

بند اوّل– مبانی ضرورت تحولات ساختاری و حقوقی در سازمان جهانی تجارت………………………………………. 245

  بند دوّم– اصل همکاری متقابل بر مبنای جهانی شدن اقتصاد و وابستگی متقابل کشورهای جهان………………… 247

بند سوّم– ایجاد انگیزه مثبت در کشورهای نفت خیز به منظور جلب همکاری متقابل آنها……………………………. 248

بند چهارم– اصل مشارکت فعال دول جنوب در تصمیم گیری ها و منافع سازمان جهانی تجارت…………………… 249

بند پنجم– موانع ایجاد انگیزه همکاری  متقابل در مشارکت فعال کشورهای نفت خیز………………………………… 250

  • روش تبعیض آمیز تصمیم گیری………………………………………………………………………………………………… 250

  • فرآیند تبعیض آمیز الحاق دول جدید به سازمان جهانی تجارت……………………………………………………….. 252

بند ششم– اصل احترام متقابل به منظور جلب همکاری متقابل کشورهای نفت خیز……………………………………… 254

گفتار سوّم: مجمع جهانی  انرژی محلی برای  گفتمان و تعامل بین سازمان جهانی تجارت و اوپک……………….. 255

  • گاه شمار مجمع بین المللی نفت…………………………………………………………………………………………………. 257

نتیجه گیری: تعهد به عرضه جهانی نفت در برابر تعهد به انتقال تکنولوژی و بر عکس………………………………… 258

منابع…………………………………………………………………………………………………………………………………………. 261

 

قبلا حساب کاربری ایجاد کرده اید؟
گذرواژه خود را فراموش کرده اید؟
Loading...
enemad-logo