دانلود محصول: بررسی الگوهای سعادت و شقاوت در قرآن

فهرست مطالب

عنوان                                                                                           شماره صفحه

چكيده ……………………………………………………………………………………………………………………. يك

فصل اول: کلیات و تعاریف پژوهش……………………………………………………………………………………………………2                                        

1-1. مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………………………..3

1-2. بیان مسئله ……………………………………………………………………………………………………………………………… 4

1-3. اهمیت و ضرورت پژوهش ……………………………………………………………………………………………………… 4

1-4. اهداف پژوهشی ……………………………………………………………………………………………………………………… 5

1-5. سوالات پژوهش …………………………………………………………………………………………………………………….. 5

1-6. فرضیه­های پژوهش ………………………………………………………………………………………………………………… 5

1-7. پیشینه­ی پژوهش ……………………………………………………………………………………………………………………. 6

1-8. روش پژوهش ……………………………………………………………………………………………………………………….. 6

1-9. معناشناسی واژه­های سعید ، شقی ، اسوه و واژگان مرتبط با آن­ها …………………………………………………. 6

1-10. دیدگاه اسلام درباره­ي سعادت بشر …………………………………………………………………………………………..8

فصل دوم: عوامل سعادت و شقاوت ………………………………………………………………………………………………. 10

2-1. عوامل سعادت ………………………………………………………………………………………………………………………11

   2-1-1.عوامل اعتقادي………………………………………………………………………………………………………………..11

         2-1-1-1. ایمان ………………………………………………………………………………………………………………..11

         2-1-1-2. صبر ………………………………………………………………………………………………………………….11

         2-1-1-3. توكل …………………………………………………………………………………………………………………12

         2-1-1-4. تقوا …………………………………………………………………………………………………………………..12

         2-1-1-5. رضایت خداوند…………………………………………………………………………………………………..13

         2-1-1-6. غفران و رحمت الهي ………………………………………………………………………………………….14

   2-1-2. عوامل كاربردي………………………………………………………………………………………………………………14

         2-1-2-1. توبه ………………………………………………………………………………………………………………….14

         2-1-2-2. تزكيه نفس………………………………………………………………………………………………………….14

         2-1-2-3. زكات ………………………………………………………………………………………………………………..15

         2-1-2-4. پرهيز از گناه ……………………………………………………………………………………………………. 15

         2-1-2-5. نماز ………………………………………………………………………………………………………………….16

         2-1-2-6. جهاد………………………………………………………………………………………………………………….16

2-2. عوامل شقاوت……………………………………………………………………………………………………………………….16

   2-2-1. عوامل اعتقادي ………………………………………………………………………………………………………………17

         2-2-1-1. تكذيب آيات خدا ………………………………………………………………………………………………17

         2-2-1-2. جهل …………………………………………………………………………………………………………………17

         2-2-1-3. هواپرستي ………………………………………………………………………………………………………….18

         2-2-1-4. غرور …………………………………………………………………………………………………………………18

         2-2-1-5. غفلت ……………………………………………………………………………………………………………….18

   2-2-2. عوامل كاربردي ……………………………………………………………………………………………………………..18

         2-2-2-1. بخل ………………………………………………………………………………………………………………….18

         2 -2-2-2. عقوق والدين……………………………………………………………………………………………………..19

         2-2-2-3. اعراض از هدايت ……………………………………………………………………………………………….19

         2-2-2-4. نفاق و دورويي …………………………………………………………………………………………………..20

         2-2-2-5. ظلم …………………………………………………………………………………………………………………..20

         2-2-2-6. حسد ………………………………………………………………………………………………………………..20

         2-2-2-7 ثروت اندوزي …………………………………………………………………………………………………….21

         2-2-2-8. حرص و طمع ……………………………………………………………………………………………………21

2-3. سعادتمندان در قرآن ………………………………………………………………………………………………………………21

     2-3-1. انفاق­كنندگان ……………………………………………………………………………………………………………….21

     2-3-2. اهل يقين …………………………………………………………………………………………………………………….22

     2-3-3. تزكيه كنندگان ……………………………………………………………………………………………………………..22

     2-3-4. حافظان نماز ……………………………………………………………………………………………………………….22

      2-3-5. دوري كنندگان از بخل ………………………………………………………………………………………………..22

     2-3-6. ذاكران ………………………………………………………………………………………………………………………..23

     2-3-7. زكات دهندگان…………………………………………………………………………………………………………….24

     2-3-8. صابران ……………………………………………………………………………………………………………………….24

     2-3-9و10. مومنين و متقين …………………………………………………………………………………………………….25

     2-3-11. مطيعان خدا و رسول ………………………………………………………………………………………………….25

     2-3-12. نيكو کاران ………………………………………………………………………………………………………………..26

     2-3-13. هدايت شدگان ………………………………………………………………………………………………………….26

2-4. شقاوتمندان در قرآن ………………………………………………………………………………………………………………26                             

     2-4-1. اعراض كنندگان  از آیات ……………………………………………………………………………………………..26

     2-4-2. بت­پرستان …………………………………………………………………………………………………………………..27

     2-4-3.گمراهان ………………………………………………………………………………………………………………………27

     2-4-4. مشركان ………………………………………………………………………………………………………………………27

     2-4-5. تكذيب كنندگان ………………………………………………………………………………………………………….28

فصل سوم: بررسی اسوه­های سعادت ………………………………………………………………………………………………..29

3-1.نقش اسوه در زندگي، سعادت و شقاوت انسان ………………………………………………………………………….30

3-2. فوايد الگوها …………………………………………………………………………………………………………………………31

3-3. چگونگي الگوسازي قرآن ………………………………………………………………………………………………………32

3-4. اسوه­هاي سعادت …………………………………………………………………………………………………………………33

     3-4-1. اسوه­دهی کلی قرآن ……………………………………………………………………………………………………33

          3-4-1-1. عباد الرحمن ……………………………………………………………………………………………………33

          3-4-1-2. صابرین …………………………………………………………………………………………………………..34

          3-4-1-3. متوکلین ………………………………………………………………………………………………………….35

          3-4-1-4. متقین ……………………………………………………………………………………………………………..35

          3-4-1-5. توّابین …………………………………………………………………………………………………………….36

     3-4-2. اسوه­دهي مصداقي قرآن ………………………………………………………………………………………………37

        3-4-2-1. از طریق بیان داستان افراد ……………………………………………………………………………………37

           3-4-2-1-1. پیامبران …………………………………………………………………………………………………….37

               3-4-2-1-1-الف. آدم(ع) اسوه­ي یادگیری …………………………………………………………………..37

               3-4-2-1-1-ب. ادريس(ع) اسوه­ی تعلیم و تدریس ……………………………………………………..38

               3-4-2-1-1-پ. نوح(ع) اسوه­ي استقامت در تبليغ……………………………………………………….39

               3-4-2-1-1-ت. هود(ع) اسوه­ي صراحت در تبلیغ……………………………………………………….40

               3-4-2-1-1-ث. ابراهیم (ع) اسوه و قهرمان توحید……………………………………………………….41

               3-4-2-1-1-ج. اسماعيل(ع) اسوه­ي اطاعت محض فرمان الهی…………………………………….. 43

               3-4-2-1-1-ح. لوط(ع) اسوه­ي غيرت و مبارزه با فساد اخلاقی ……………………………………45

               3-4-2-1-1-خ. اسحاق(ع) اسوه­ی برکت…………………………………………………………………….46

               3-4-2-1-1-چ. یوسف(ع) اسوه و قهرمان عفّت ………………………………………………………….47

               3-4-2-1-1-د. شعيب(ع) اسوه­ي اصلاح اقتصادي ……………………………………………………….49

               3-4-2-1-1-ذ. موسی(ع) اسوه­ي مبارزه با استکبار ………………………………………………………50

               3-4-2-1-1-ر. داود(ع) اسوه­ي كار و تلاش مقدس …………………………………………………….53

               3-4-2-1-1-ز. سليمان(ع) اسوه­ي تواضع …………………………………………………………………..55

               3-4-2-1-1-س. يونس(ع) اسوه­ي انابه و بازگشت به سوی خدا …………………………………..56

               3-4-2-1-1-ش. حزقیل(ع) اسوه­ي جان­نثاری و فداکاری …………………………………………….58

               3-4-2-1-1-ص. زکریا(ع) اسوه­ی عبادت …………………………………………………………………..60

               3-4-2-1-1-ض. عیسی(ع) اسوه­­ی تواضع و فروتنی ……………………………………………………61

               3-4-2-1-1-ط. يحيي(ع) اسوه­ي شهادت …………………………………………………………………..61

            3-4-2-1-1-ظ. اسوه­هاي صبر………………………………………………………………………………………63

                الف). صالح(ع) اسوه­ي صبر و متانت در برخورد با مخالفان ……………………………………………..63

               ب). يعقوب(ع) اسوه­ي صبر جميل………………………………………………………………………………….64

               پ). ايوب(ع) اسوه­ي صبر بر مشكلات………………………………………………………………………….. 65

            3-4-2-1-1-ف. حضرت محمد(ص) اسوه­ي کامل …………………………………………………………68

               الف). امانت­داری پیامبر(ص) ………………………………………………………………………………………….70

               ب). مهربانی پیامبر(ص) ……………………………………………………………………………………………….70

               پ). سخاوت و بخشش پیامبر(ص) ………………………………………………………………………………..71

               ت). عدالت پيامبر(ص) …………………………………………………………………………………………………71

               ث). سعه­ي صدر پيامبر(ص) ………………………………………………………………………………………….72

               ج). پاکیزگی و نظافت پیامبر(ص) …………………………………………………………………………………..73

               ح). تلاش و کار پیامبر(ص) …………………………………………………………………………………………..74

               خ). وفای به عهد پیامبر(ص) ………………………………………………………………………………………….74

           3-4-2-1-2. غیرپیامبران ……………………………………………………………………………………………….75

               3-4-2-1-2-الف. لقمان اسوه­ي حكمت و فرزانگي ……………………………………………………..75

               3-4-2-1-2-ب. طالوت اسوه­ي مدیریت و فرماندهی …………………………………………………..76

               3-4-2-1-2-پ. ذوالقرنین اسوه­ي زمام­داری و اصلاح­گری …………………………………………..77

               3-4-2-1-2-ت. مريم‌(س) اسوه­ي عبادت و عفت ……………………………………………………….80

               3-4-2-1-2-ث. آسیه اسوه­ي ایمان در شرایط سخت …………………………………………………..82

        3-4-2-2. از طریق بیان سرگذشت گروه­ها …………………………………………………………………………..84

           3-4-2-2-1. اصحاب اخدود اسوه­ي جان­نثاری در راه توحید …………………………………………….84

           3-4-2-2-2. اصحاب کهف اسوه­ي ترک زندگی مرفّه در راه ایمان ……………………………………..85

فصل چهارم: بررسی چهره­های شقاوت …………………………………………………………………………………………..90

4-1. چهره­های کلی منفور در قرآن …………………………………………………………………………………………………91

     4-1-1. كافرين ………………………………………………………………………………………………………………………91

     4-1-2. منافقين ………………………………………………………………………………………………………………………92

     4-1-3. مفسدين ……………………………………………………………………………………………………………………..92

     4-1-4. مستكبرين ………………………………………………………………………………………………………………….93

     4-1-5. مسرفين ……………………………………………………………………………………………………………………..94

4-2. چهره­های مصداقی منفور در قرآن ……………………………………………………………………………………………94

     4-2-1. چهره­های منفور فردی …………………………………………………………………………………………………94

          4-2-1-1. ابليس از چهره­های غرور و تكبر …………………………………………………………………………95

          4-2-1-2. قابيل چهره­ی­ حسد ……………………………………………………………………………………………96

          4-2-1-3. پسر نوح(ع) از چهره­های کفر ……………………………………………………………………………..98

          4-2-1-4.  برادران یوسف (ع) از چهره­های خیانت ………………………………………………………………99

          4-2-1-5. فرعون چهره­ی غرور و خودبيني ……………………………………………………………………….101

           4-2-1-6. قارون چهره­ی بخل ………………………………………………………………………………………..103

          4-2-1-7. نمرود و نمرودیان از چهره­های لجاجت …………………………………………………………….105

          4-2-1-8. همسرنوح و لوط (ع) چهره­های خیانت ……………………………………………………………..106

     4-2-2. چهره­های منفور گروهی …………………………………………………………………………………………….108

          4-2-2-1. اصحاب فیل …………………………………………………………………………………………………..108

          4-2-2-2. اصحاب رسّ …………………………………………………………………………………………………110

          4-2-2-3. قوم عاد ………………………………………………………………………………………………………….111

          4-2-2-4.قوم ثمود………………………………………………………………………………………………………..113

نتیجه­گیری و پیشنهادات ………………………………………………………………………………………………………………..115

فهرست منابع ……………………………………………………………..