ولايت اب وجد بر صغیر درنكاح وطلاق

تعداد 146 صفحه فایل word

چكيده

فقهاء عظیم الشان از دیر زمان ولایت اب وجد بر صغار در نکاح و طلاق را بطور عمیق در کتب فقهی بحث نمودند ولایت اب و جد بر صغار در طلاق باطل است یعنی اولیاء صغار بر طلاق ولایت ندارند و حق ندارند که از سوی پسر زنش را طلاق بدهند. چون در روایت آمده است که « الطلاق بید من اخذ بالساق » چون حق طلاق به کسی داده می شود که زن در دست اوست و آن شوهر است وشوهر صغیر نمی تواند طلاق بدهد پس تا بالغ و ممیزشود قبل ان نمی تواند طلاق بدهد نه خود صغیر و نه ولی صغیر.

اما ولایت اب و جد بر صغار ثابت می باشد اعم از اینکه آن دختر بچه ثیبه، باکره یا مجنونه باشد چون ملاک صغیربودن صغیر است و پدر و جد می توانند دختر بچه یا پسر بچه ی کوچک هر دو را با هم ازدواج بنمایند این ازدواج نفافذ است حتی بعد از بلوغ نیز حق فسخ ندارند. در این باره بین فقهاء هیچ اختلافی نیست حتی بر این مسئله اجماع شده است.

اما نکته مهمی در این بحث وجود دارد و آن رعایت مصلحت و عدم مفسده مولی علیه است. اصل حکمت تشریع برای آن است که مولی علیه ضرر نکند و به لحاظ عدم کفایت رشد عقلانی او اقدام نکند که برخلاف مصلحت وی بوده باشد. والا کسی را ولی و قیم کسی دیگر قرار می دهند معنای فاعلی مایشاء بودن نیست که هر طوری که دلش خواست عمل کند.

پس اگر مصلحت و عدم ضرر مولی علیه لحاظ نشده باشد عقد فضول می شود؟

پر واضح است که اگر اولیاء شرایط شان را در مولی عیه درست اعمال نموده باشند بالخصوص مصلحت و عدم مفسده را احراز کرده باشند عقد نافذاست و بعد از بلوغ صغار حق خیار فسخ را ندارند. اما اگر مصلحت و عدم مفسده مولی علیه را تشخیص داده نشود و بدون تشخیص و احراز مصلحت و عدم مفسده عقد صغیر به عمل آید این اقدام به ازدواج صغیر درست نیست و بعد از بلوغ رضایت مولی علیه معتبر شمرده می شود اگر رضایت داده شد عقد نافذ می شود و الا عقد فضولی خواهد شد عقد فضولی بدون رضایت نافذ نیست و با هم نا محرم می شوند.

گفته شده که در زمان ما تشخیص مصلحت و عدم مفسده بسیار مشکل و ناممکن است لذا در این صورت عقد راساً باطل می شود و حق همین است که بعد از بلوغ رضایت شان اعمال شود و از همه بهتراین است که دوری جستن و نجات از مشکلات از این گونه عقود باید اجتناب شود تا زوجین بعد از بلوغ آگاهانه زندگی را شروع کند تا آثار خوب بر جامعه متربت شوند.

واژه کلیدی: ولایت، اب و جد، صغیر و صغیره، ثیبه، باکره، مجنون، بلوغ.