بررسی نظریات صاحب جواهر در باب رهن با اتکاء به کتاب جواهر الکلام و تطبیق آن با قانون مدنی

فهرست مطالب

فصل اول

مقدمه:…………………………………………………………………………………………………………….1

1-1:کلیات…………………………………………………………………………………………………………………………….4

1-1-1:تعریف مسأله…………………………………………………………………………………………………………………4

1-1-2:طرح سؤال………………………………………………………………………………………………………………….4

1-1-3: طرح فرضیه……………………………………………………………………………………………………………….5

1-1-4: روش کار تحقیق…………………………………………………………………………………………………………..6

1-1-5:نتایج علمی قابل پیش بینی………………………………………………………………………………………………6

1-1-6:پیشینه تحقیق………………………………………………………………………………………………………………..7

1-2:تعاریف……………………………………………………………………………………………………………………………8

1-2-1:مقدمه­ی فصل ………………………………………………………………………………………………………………8

1-2-2تعریف رهن در لغت……………………………………………………………………………………………………….9

1-2-3:تعریف رهن در اصطلاح………………………………………………………………………………………………..10

1-2-4: اشکالات واردشده بر تعریف رهن…………………………………………………………………………………..12

1-2-5: بررسی تعریف رهن از حیث علم نحو……………………………………………………………………………..12

1-2-6:­ تعریف وثیقه………………………………………………………………………………………………………………13

1-2-7: امضایی یا تأسیسی بودن رهن……………………………………………………………………………………….13

1-2-8:  حقیقت شرعی یا متشرعه بودن رهن………………………………………………………………………………14

1-2-9: لزوم یا جواز عقد رهن………………………………………………………………………………………………..15

فصل دوم

2-1:مقدمه فصل…………………………………………………………………………………………………………………..18

2-1-1:ایجاب و قبول ……………………………………………………………………………………………………………18

2-1-2:جایگاه ایجاب و قبول در عقد رهن………………………………………………………………………………..19

2-1-3:بررسی حکم معاطات در عقد رهن…………………………………………………………………………………20

2-1-3-1:مفهوم معاطات……………………………………………………………………………………………….20

2-1-3-2:مبنای صاحب جواهر در معاطات……………………………………………………………………….21

2-1-4:الفاظ ایجاب در عقد رهن……………………………………………………………………………………22

2-1-5: اعتبار عربیت در عقد رهن………………………………………………………………………………….25

2-1-6:جایگزینی اشاره به جای لفظ……………………………………………………………………………….26

2-1-7:جایگزینی نوشتن به جای لفظ……………………………………………………………………………..27

2-1-8: الفاظ قبول درعقد رهن……………………………………………………………………………………28

2-1-9: فرق ایجاب و قبول………………………………………………………………………………………….28

2-2:جایگاه قبض در رهن…………………………………………………………………………………………….29

2-2-1:تعریف قبض درلغت………………………………………………………………………………………….29

2-2-2:تعریف اصطلاحی قبض و اقباض………………………………………………………………………….30

2-2-3:حکم قبض در رهن…………………………………………………………………………………………..30

2-2-4:دلایل عدم شرطیت قبض از دیدگاه صاحب جواهر……………………………………………….32

2-2-5:نقد دلالیل شرطیت قبض…………………………………………………………………………………..34

فصل سوم

3_1:مقدمه فصل ……………………………………………………………………………………………………….42

3-1-1:شرط اول………………………………………………………………………………………………………..43

3_1_2:شرط عین و قابل قبض بودن مال مرهون………………………………………………………………43

3-2:شرط دوم……………………………………………………………………………………………………………50

3-2-1: مالک بودن راهن…………………………………………………………………………………………….50

3-2-2:رهن فضولی…………………………………………………………………………………………………….51

3-2-3:رهن تبرعی………………………………………………………………………………………………………54

3-2-4:رهن مستعار…………………………………………………………………………………………………….54

3-2-5:بیع مملوک و غیر مملوک………………………………………………………………………………….58

3-2-6:رهن مبیع در زمان خیار……………………………………………………………………………………..60

3-3:شرط سوم……………………………………………………………………………………………………….62

3-3-1:لزوم قابل ملکیت بودن مال مرهون…………………………………………………………………..62

3-3-2: بررسی حکم اجبار کافر ذمی به فروش شراب و خوک………………………………………….64

3-4:شرط چهارم……………………………………………………………………………………………………….65

3-4-1:قابل فروش بودن مال مرهونه……………………………………………………………………………65

3-4-2: رهن زمین های خراجیه………………………………………………………………………………….65

3-4-3:رهن قرآن در نزد کافر…………………………………………………………………………………….66

3-5:شرط پنجم……………………………………………………………………………………………………….68

3-5-1: قابل قبض بودن مال مرهون……………………………………………………………………………68

3-5-2:رهن پرندگان در آسمان…………………………………………………………………………………69

3-5-3:بررسی زمان امکان قبض…………………………………………………………………………………70

3-6:ملحقات……………………………………………………………………………………………………………71

3-6-1:رهن اشیاء سریع الفساد……………………………………………………………………………………71

3-6-2:رهن اسکناس………………………………………………………………………………………………..73

فصل چهارم

4-1:شرایط متعاقدین………………………………………………………………………………………………..77

4-1-1:شرایط راهن و مرتهن……………………………………………………………………………………..77

4-1-2: رهن مال صغیر……………………………………………………………………………………………..77

4-1-3:رهن برای مال صغیر……………………………………………………………………………………….78

4-2:شرایط مربوط به حقی که برای آن رهن داده می­شود……………………………………………..78

4-2-1: ثابت بودن در ذمه ………………………………………………………………………………………78

4-2-2: مراد از ثابت ………………………………………………………………………………………………79

4-2-3: رهن اعیان مضمونه و غیر مضمونه……………………………………………………………………79

4-2-4: رهن بعد از حصول سبب حق و قبل از ثبوت……………………………………………………82

4-2-5: رهن بر دیه ناشی از جنایت…………………………………………………………………………..83

4-2-5:رهن بر مال الجعاله………………………………………………………………………………………………84

فصل پنجم

5-1: شروط ضمن عقد…………………………………………………………………………………………………………..87

5-1-1:شرط وکالت  برای فروش مال مرهون…………………………………………………………………………….87

5-1-2:امکان فسخ وکالت از سوی راهن……………………………………………………………………………………88

5-1-3:شرط خیار برای راهن…………………………………………………………………………………………………..90

5-1-4:مرگ راهن در عقد شرطی……………………………………………………………………………………………90

5-1-5:شرط مبیع شدن عین مرهونه………………………………………………………………………………………….91

5-2:تصرفات در مال مرهون……………………………………………………………………………………………………92

5-2-1:تصرفات راهن در مال مرهون………………………………………………………………………………………..92

5-2-2: فروش مال مرهون بدون اجازه راهن…………………………………………………………………………….94

5-2-3:فروش مال مرهون با اجازه مرتهن…………………………………………………………………………………..95

5-2-4:انواع تصرفات و نظر نهایی صاحب جواهر………………………………………………………………………..97

5-2-5:تصرفات مرتهن در مال مرهون……………………………………………………………………………………100

5-2-6:تصرف مرتهن قبل از سر رسید اجل……………………………………………………………………………..100

5-3:انحلال عقد رهن…………………………………………………………………………………………………………102

5-3-1:قاعده کلی در برائت ذمه راهن…………………………………………………………………………………….102

5-3-2:حکم انحلال رهن در صورت پرداخت قسمتی  از دین…………………………………………………….103

5-4:دعاوی رهن………………………………………………………………………………………………………………..104

5-4-1: اختلاف مرتهن با شرکاء مال  در رهن مشاع………………………………………………………………….104

5-4-2:اختلاف راهن با وارث مرتهن………………………………………………………………………………………105

5-4-2:بررسی حکم ضامن بودن مرتهن نسبت به مال مرهون……………………………………………………….106

5-4-3:اختلاف در مقدار رهن………………………………………………………………………………………………..107

5-4-4:­اختلاف در مقدار رهن………………………………………………………………………………………………108

5-4-5: اختلاف در ودیعه بودن و رهن بودن…………………………………………………………………………….109

5-4-6:اذن مرتهن در رجوع…………………………………………………………………………………………………110

5-4-7:نتیجه گیری………………………………………………………………………………………………………………112

5-4-6:فهرست منابع و مآخذ:………………………………………………………………………………………………..115