فهرست مطالب
مقدمه 1
بیان مسئله 2
سابقه تحقیق 3
ضرورت تحقیق 4
سوالات تحقیق 4
فرضیههای تحقیق 5
هدفها و کاربردهای تحقیق 5
روش انجام تحقیق 5
ساماندهی طرح تحقیق 6
فصل اول: مفاهیم موضوع 7
بخش اول: شرح موضوع 8
گفتار اول: اخلاق 8
گفتار دوم: اخلاق حرفهای 10
گفتار سوم: قاضی 10
گفتار چهارم: حضرت علی علیه السلام 12
بخش دوم: اهمیت قضاوت از دیدگاه اسلام و حضرت علی علیه السلام 15
گفتار اول: اهمیت قضاوت از دیدگاه اسلام 16
گفتار دوم: اهمیت قضاوت از دیدگاه حضرت علی علیه السلام 17
بخش سوم: ابعاد مهم توصیه های حضرت علی علیه السلام به کارگزاران 19
گفتار اول: توجه به بُعد معنوی در افکار حضرت علی علیه السلام 19
گفتار دوم: توجه به شأن و حقوق انسانی افراد 20
فصل دوم: صفات بنیادین قاضی از دیدگاه حضرت علی علیه السلام 23
بخش اول: صفات شخصیتی 24
گفتار اول: عقل و بلوغ 24
گفتار دوم: شخصیت رشد یافته 26
گفتار سوم: دیدگاه و بینش 27
گفتار چهارم: شناخت حقوق 30
بخش دوم: صفات اعتقادی 34
گفتار اول: ایمان قاضی 34
گفتار دوم: بصیرت و زهد قاضی 39
بخش سوم: عدالت 42
گفتار اول: مفهوم عدالت 42
گفتار دوم: اهمیت عدالت 51
گفتار سوم: پرهیز از ظلم 55
فصل سوم: صفات فردی و اجتماعی قاضی از دیدگاه حضرت علی علیه السلام 58
بخش اول: اخلاق اجتماعی 59
گفتار اول: شأن اجتماعی قاضی 59
گفتار دوم: ساده زیستی 61
گفتار سوم: دوستان قاضی 62
بخش دوم: اخلاق فردی 63
گفتار اول: صفات فردی قاضی با توجه به نامه 53 نهج البلاغه 63
1: علم قاضی 64
2: اعلمیت 80
3: مراجعه فراوان آنان را به ستوه نیاورد 82
4: پافشاری نکردن بر اشتباه و رجوع به حق 84
5: پرهیز از طمع 89
6: راضی نشدن با تحقیق اندک 94
7: ضرورت توقف در موارد شبهه 95
8: استناد به دلایل صحیح 96
9: ظرفیت بالای قاضی 97
10: شکیبایی در کشف امور 98
11: برخورد قاطعانه 98
12: فریب چرب زبانی را نخورد 99
گفتار دوم: صفات فردی قاضی با توجه به توصیههای عمومی امام علی (ع) به کارگزاران خویش 102
1: پرهیز از عصبانیت 102
2: مهربانی با مردم 103
3: وظیفه شناسی 105
4: انضباط کاری 106
5: علاقه 107
6: خود کنترلی 108
7: حفظ اسرار مردم 109
8: مشورت 109
9: مدیر و مدبر بودن 112
گفتار سوم: شرایط اولویت 113
1: صفت ضبط 114
2: توانایی برخواندن و نوشتن 115
3: بینایی 116
4: شنوایی و گویایی 117
5: طهارت مولد یا پاکزادی 118
گفتار چهارم: اعمالی که حین قضاوت سفارش شده است 120
1: آدابی که فعلش برای قضات راجح است 120
2: آدابی که فعلش برای قضات مکروه است 121
3: آدابی که فعلش برای قضات واجب است 122
4: آدابی که ترکش برای قضات واجب است 122
فصل چهارم: رابطه مسئولین و قضات 124
بخش اول: وظایف مسئولین قضایی 125
گفتار اول: گزینش صالحان برای قضاوت 125
گفتار دوم: توجه مسئولین 128
گفتار سوم: رفع اختلاف میان قضات 136
نتیجه گیری 138
پیشنهادات 140
فهرست منابع 141
چکیده انگلیسی 146