بررسی تأثیر الگوی ارزشیابی کیفی توصیفی بر بهبود فرآیند یاددهی-یادگیری دانش¬آموزان کلاس سوم ابتدایی استان هرمزگان از دیدگاه معلمان در سال تحصیلی90-1389

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                      صفحه                                                                                                

فصل اول:کلیات پژوهش……………………………………………………………………………………………………………………………….1

مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………………….2

بیان مسئله…………………………………………………………………………………………………………………………………………3

هدف کلی…………………………..…………….……………………………………………………….6

اهداف جزئی………………………………………………………………………………………………………………………………………..6

سوال های پژوهش……………………………………………………………………………………………………………………………..6

استفاده کنندگان از نتیجه پایان­نامه………………………………………………………………………………………………….7

اهمیت و ضرورت پژوهش…………………………………………………………………………………………………………………..7

جنبه نوع آوری طرح…………………………………………………………………………………………………………………………..8

تعاریف نظری مفاهیم………………………………………………………………………………………………………………………….8

تعاریف عملیاتی مفاهیم……………………………………………………………………………………………………………………..9

فصل دوم:ادبیات و پیشینه پژوهش………………………………………………………………………………………….11

مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………………………….12

اندازه گیری…………………………………………………………………………………………………………………………………….12

ارزش یاب وارزشیابی آمورشی…………………………………………………………………………………………………………12

مسیر تحول (تاریخچه) ارزشیابی آموزشی………………………………………………………………………………………14

انواع ارزشیابی پیشرفت تحصیلی و هدف­های استفاده از آنها………………………………………………………..16

دسته بندی ارزشیابی های آموزشی با توجه به زمان وهدف استفاده از آنها………………………………….17

1- ارزشیابی آغازین……………………………………………………………………………………………………………………….17

2- ارزشیابی تکوینی………………………………………………………………………………………………………………………..17

3 – ارزشیابی تشخیصی…………………………………………………………………………………………………………………..18

4- ارزشیابی تراکمی……………………………………………………………………………………………………………………….19

رویکردهای یاددهی-یادگیری………………………………………………………………………………………………………….20

رویکردهای یاددهی – یادگیری مکتب رفتارگرایی………………………………………………………………………..20

مراحل یا توالی فعالیت معلم و شاگرد…………………………………………………………………………………………….20

نقش معلم و دانش آموز و نحوه ارتباط آنها…………………………………………………………………………………….20

تلقی نسبت به چگونگی ارزشیابی آموخته ها………………………………………………………………………………….21

رویکرد یاددهی – یادگیری مکتب شناخت­گرایی………………………………………………………………………….21

نقش معلم و دانش آموز و نحوه ارتباط آنها…………………………………………………………………………………….22

تلقی نسبت به ارزشیابی آموخته­ها………………………………………………………………………………………………..22

رویکرد یاددهی – یادگیری مکتب انسان­گرایی……………………………………………………………………………..22

نقش معلم و دانش آموز و نحوه ارتباط آنها…………………………………………………………………………………….23

تلقی نسبت به ارزشیابی آموخته ها……………………………………………………………………………………………….23

رویکرد یاددهی – یادگیری ساخت و سازگرایی……………………………………………………………………………..23

نقش معلم و شاگرد و نحوه ارتباط آنها………………………………………………………………………………………….24

تلقی نسبت به ارزشیابی آموخته ها………………………………………………………………………………………………24

رویکردهای ارزشیابی پیشرفت تحصیلی………………………………………………………………………………………24

ارزشیابی از یادگیری…………………………………………………………………………………………………………………….25

ارزشیابی در خدمت یادگیری………………………………………………………………………………………………………..26

ویژگی های رویکرد  ارزشیابی در خدمت یادگیری………………………………………………………………………..28

نقش سنجش در فرایند آموزش – یادگیری…………………………………………………………………………………..29

ارزشیابی مستمر و رابطه آن با بهبود فرایند یاددهی یادگیری……………………………………………………….31

آموزش و یادگیری فرایند مدار………………………………………………………………………………………………31

مزایای آموزش و یادگیری فرایند مدار……………………………………………………………………………………………32

ارزشیابی پیشرفت تحصیلی در آموزش و یادگیری فرایند مدار……………………………………………………32

ضرورت تغییر تظام ارزشیابی در ایران…………………………………………………………………………………………..33

ارزشیابی توصیفی…………………………………………………………………………………………………………………………..35

تاریخچه الگوی ارزشیابی توصیفی………………………………………………………………………………………………..36

اهداف ارزشیابی توصیفی………………………………………………………………………………………………………………37

1- 1- بهبود کیفیت فرایند یاددهی – یادگیری…………………………………………………………………………37

1-2- فراهم نمودن زمینه مناسب براین حذف فرهنگ بیست­گرایی……………………………………………38

1-3 – تاکید بر اهداف آموزش و پرورش از طریق توجه به فرایند یادگیری به جای تاکید بر محتوا………………………………………………………………………………………………………………………………….39

1-4- فراهم نمودن زمینه مناسب برای حذف حاکمیت مطلق امتحانات پایانی در تعیین سرنوشت تحصیلی……………………………………………………………………………………………………………………………………………39

1-5- افزایش بهداشت روانی محیط یاددهی- یادگیری با کاهش اعتبار نمره………………………………40

ویژگی های ارزشیابی توصیفی…………………………………………………………………………………………………………41

1- پویایی ………………………………………………………………………………………………………………………………………..41

2- بازخورد……………………………………………………………………………………………………………………………………….41

3- کیفی …………………………………………………………………………………………………………………………………………41

4- فرایندی………………………………………………………………………………………………………………………………………42

خلاقیت در بستر ارزشیابی توصیفی………………………………………………………………………………………………..42

ابزارهای ارزشیابی توصیفی………………………………………………………………………………………………………………44

الف- آزمونها ……………………………………………………………………………………………………………………………………44

ب- بازخورد توصیفی……………………………………………………………………………………………………………………….45

ج- کارنامه توصیفی………………………………………………………………………………………………………………………….45

د- پوشه کار……………………………………………………………………………………………………………………………………..45

ه- برگه ثبت مشاهده ……………………………………………………………………………………………………………………..46

ی- فهرست وارسی ( چک لیست یا سیاهه­ی رفتار)………………………………………………………………………46

پیشینه پژوهش در ایران………………………………………………………………………………………………………………….47

پیشینه پژوهش در خارج از ایران…………………………………………………………………………………………………….51

فصل سوم:روش­شناسی پژوهش………………………………………………………………………………………………..55

مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………………………….56

روش انجام تحقيق……………………………………………………………………………………………………………………………56

جامعه آماري…………………………………………………………………………………………………………………………………….57

حجم نمونه و روش نمونه­گیری………………………………………………………………………………………………………57

ابزار جمع­آوري اطلاعات………………………………………………………………………………………………………………….59

روش اجرا………………………………………………………………………………………………………………………………………….60

روش تجزيه و تحليل اطلاعات…………………………………………………………………………………………………………61 روایی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………62

پایایی یا اعتبار پرسشنامه………………………………………………………………………………………………………………..62

فصل چهارم:تجزیه و تحلیل داده­ها………………………………………………………………………………………….64

مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………………………………..65

تحلیل توصیفی………………………………………………………………………………………………………………………………..65

تحلیل استنباطی……………………………………………………………………………………………………………………………..74

سؤالهای اصلی پژوهش…………………………………………………………………………………………………………………….74

سؤالات فرعی پژوهش………………………………………………………………………………………………………………………80

فصل پنجم:بحث و نتیجه­گیری……………………………………..………………………………………..83

مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………………………….84

بحث و نتیجه­گیری…………………………………………………………………………………………………………………………..84

کاربردها و رهنمودهای آموزشی………………………………………………………………………………………………………89

پیشنهادهایی برای پژوهش­های آتی………………………………………………………………………………………………..89

محدودیت­های تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………..89

فهرست جداول

صفحه

جدول1-3: حجم نمونه معلمان بر حسب شهرستان­های شرکت کننده……………………………..58

 جدول2-3:شماره پرسش­های مربوط به هر مؤلفه……………………………………………………………………….60

 

جدول 4-1: توزيع فراواني پاسخ دهندگان بر حسب جنسيت…………………………………………………..65

جدول 4-2: توزيع فراواني پاسخ دهندگان بر حسب میزان تحصیلات……………………………………..66

جدول 4-3: توزيع فراواني پاسخ دهندگان بر حسب رشته تحصیلی…………………………………………….66

جدول 4-4: توزيع فراواني پاسخ دهندگان بر حسب سابقه خدمت…………………………………………….67

جدول 4-5: توزيع فراواني پاسخ دهندگان بر حسب سن…………………………………………………………..68

جدول 4-6: توزيع فراواني معلمان بر اساس نوع ارزشیابی( توصیفی، کمی)……………………………….69

جدول 4-7: جدول فراوانی توصیفی سؤالات پرسشنامه بر ای معلمان مجری الگوی ارزشیابی کیفی توصیفی………………………………………………………………………….………………………………….70

جدول4-8: جدول فراوانی توصیفی سؤالات پرسشنامه بر ای معلمان مجری ارزشیابی کمی……………………………………………………………………………………………………….71

جدول4-9:جدول کمی سؤالات پرسشنامه برای معلمان مجری الگوی ارزشیابی کیفی توصیفی…72

جدول4-10: جدول کمی سؤالات پرسشنامه بر ای معلمان مجری ارزشیابی کمی……………………..73

جدول 4-11: تی تک نمونه ای برای بررسی میزان تاثیر الگوی ارزشیابی کیفی توصیفی در بهبود فرایندهای ناظر به عمل یاددهی معلمان…………………………………………………………………………………………74

جدول 4-12: آزمون فریدمن برای بررسی میزان تأثیر الگوی ارزشیابی کیفی توصیفی به هر یک از مؤلفه های فرایند- یاددهی یادگیری از دیدگاه معلمان………………………………………………………………….75

جدول4-13: تی تک نمونه ای برای بررسی میزان تاثیر الگوی ارزشیابی کیفی توصیفی در بهبود فرایندهای ناظر به عمل یادگیری دانش­آموزان……………………………………………………………………………….76

جدول4-14: آزمون فریدمن برای بررسی میزان تأثیر الگوی ارزشیابی کیفی توصیفی به هر یک از مؤلفه های فرایند ناظر به عمل یادگیری دانش آموزان…………………………………………………………………..76

جدول4-15: آزمون یو من ویتنی برای مقایسه فرآیند یاددهی ناظر به عمل معلم بر اساس الگوی ارزشیابی کیفی توصیفی و ارزشیابی کمی………………………………………………………………………………………77

جدول4-16: آزمون یومن ویتنی برای مقایسه مؤلفه های فرآیند یاددهی معلمان بر اساس الگوی ارزشیابی کیفی توصیفی و کمی از دیدگاه معلمان…………………………………………………………………………78

جدول4-17: آزمون یو­من ویتنی برای مقایسه فرآیندهای یادگیری دانش آموزان بر اساس الگوی ارزشیابی کیفی توصیفی و ارزشیابی کمی از دیدگاه معلمان………………………………………………………….79

جدول4-18: آزمون یو­من ویتنی برای مقایسه مؤلفه­های فرآیند یادگیری دانش­آموزان بر اساس الگوی ارزشیابی کیفی توصیفی و ارزشیابی کمی از دیدگاه معلمان………………………………………………79

جدول4-19: آزمون یومن ویتنی برای مقایسه فرآیند یاددهی معلمان مجری الگوی ارزشیابی کیفی توصیفی بر اساس جنسیت ……………………………………………………………………………………………………………..80

جدول4-20: آزمون کروسکال والیس برای مقایسه فرآیند یاددهی معلمان مجری ارزشیابی توصیفی بر اساس میزان تحصیلات…………………………………………………………………………………………………81

جدول4-21: آزمون کروسکال والیس برای مقایسه فرآیند یاددهی معلمان مجری ارزشیابی توصیفی بر اساس رشته تحصیلی…………………………………………………………………………………………………….81

جدول4-22: آزمون کروسکال والیس برای مقایسه فرآیند یاددهی معلمان مجری ارزشیابی توصیفی بر اساس سابقه خدمت………………………………………………………………………………………………………82

فهرست نمودارها

صفحه

نمودار 4-1: توزيع فراواني پاسخ دهندگان بر حسب متغير جنسيت…………………………………………….65

نمودار 4-2: توزيع فراواني پاسخ دهندگان بر حسب میزان تحصیلات………………………………………….66

نمودار 4-3: توزيع فراواني پاسخ دهندگان بر حسب رشته تحصیلی…………………………………………….67

نمودار 4-4: توزيع فراواني پاسخ دهندگان بر حسب سابقه خدمت……………………………………………….68

نمودار 4-5: توزيع فراواني پاسخ دهندگان بر حسب سن………………………………………………………………68

نمودار 4-6: توزيع فراواني پاسخ دهندگان بر حسب نوع ارزشیابی……………………………………………….69