دانلود پروژه:بررسي ساختاري و محتوايي خطابه در عصر مملوکي

فهرست مطالب

 

عنوان                                                                                                                          صفحه

فصل اول:کليات پژوهش

1-1- موضوع پايان‌نامه (شرح و بيان مسأله)……………………………………………………………………………………… 2

1-2-پيشينه‌ي موضوع………………………………………………………………………………………………………………………. 2

1-3-اهداف پايان‌نامه………………………………………………………………………………………………………………………… 2

1-4-اهميت، ارزش و کاربرد نتايج پايان‌نامه………………………………………………………………………………………. 3

1-5-سوالات پايان‌نامه………………………………………………………………………………………………………………………. 3

1-6-روش تحقيق  …………………………………………………………………………………………………………………………… 3

 

فصل دوم: خطابه

2-1. بخش اوّل: خطابه و سير تحول آن تا عصر عباسي………………………………………………………………………. 4

2-1-1. مقدّمه …………………………………………………………………………………………………………………………… 5

2-1-2. خطابه در لغت ………………………………………………………………………………………………………………. 6

2-1-3.  خطابه در اصطلاح…………………………………………………………………………………………………………. 6

2-1-4.  موضوع خطابه……………………………………………………………………………………………………………….. 7

2-1-5.  اقسام خطابه………………………………………………………………………………………………………………….. 7

2-1-6.  اسلوب خطابه………………………………………………………………………………………………………………… 7

2-1-7.  انواع خطابه…………………………………………………………………………………………………………………… 8

الف خطابه سياسي…………………………………………………………………………………………………………………. 8

ب خطابه ديني………………………………………………………………………………………………………………………. 8

ج خطابه قضايي……………………………………………………………………………………………………………………… 8

د خطابه لشگري…………………………………………………………………………………………………………………….. 8

ه. خطابه اجتماعي………………………………………………………………………………………………………………….. 8

و. خطابه محاضره……………………………………………………………………………………………………………………. 8

ز. خطابه مناظره……………………………………………………………………………………………………………………… 9

2-1-8.  فوايد خطابه…………………………………………………………………………………………………………………… 9

2-1-9.  تاريخچه خطابه……………………………………………………………………………………………………………… 9

2-1-10. خطابه در يونان……………………………………………………………………………………………………………. 10

2-1-11.  خطابه در عصر جاهليت………………………………………………………………………………………………. 11

2-1-11-1. منزلت و مقام خطيب در دوره جاهلي………………………………………………………………… 11

2-1-11-2. اسلوب خطابه در دوره جاهلي……………………………………………………………………………. 12

2-1-11-3. موضوعات خطبه‌هاي جاهلي………………………………………………………………………………. 12

2-1-12. خطابه در عهد اسلامي و عصر اموي……………………………………………………………………………… 13

2-1-12-1. ويژگي‌هاي خطابه در صدر اسلام و عصر اموي……………………………………………………. 14

2-1-12-2. تأثير خطبه‌هاي امامان بر خطبه‌هاي عصر اسلامي……………………………………………… 14

2-1-12-3. موضوعات خطابه در صدر اسلام…………………………………………………………………………. 15

2-1-13. خطابه در عباسي…………………………………………………………………………………………………………. 16

2-1-13-1. علل بي‌رونقي خطابه در عصر عباسي………………………………………………………………….. 16

2-1-13-2. چگونگي خطابه در عصر عباسي………………………………………………………………………….. 17

بخش دوم: خطابه در عصر مماليک…………………………………………………………………………………………………….. 19

2-2-1. پيشگفتار………………………………………………………………………………………………………………………… 19

2-2-2. واژه مماليک…………………………………………………………………………………………………………………… 20

2-2-3.مدت زمان دوره مماليک………………………………………………………………………………………………….. 20

2-2-4. تقسيم بندي دوره مماليک……………………………………………………………………………………………… 20

2-2-5. اوضاع سياسي عصر مملوکي…………………………………………………………………………………………… 21

2-2-6. اوضاع فرهنگي عصر مملوکي…………………………………………………………………………………………… 22

2-2-7. اوضاع اجتماعي عصر مملوکي…………………………………………………………………………………………. 22

2-2-8. اوضاع ادبي عصر مملوکي……………………………………………………………………………………………….. 23

2-2-9. شعردرعصرمماليک………………………………………………………………………………………………………….. 24

2-2-10. نقد و بلاغت………………………………………………………………………………………………………………… 25

2-2-11. نثر در دوره مماليک……………………………………………………………………………………………………… 25

2-2-11-1. نثر فنّي……………………………………………………………………………………………………………… 26

2-2-11-1-1. مکتوبات ديواني……………………………………………………………………………………….. 27

2-2-11-1-2. نامه‌هاي ادبي………………………………………………………………………………………….. 27

الف: نثر اخواني……………………………………………………………………………………………………………. 27

ب: فن مناظره و مفاخره………………………………………………………………………………………………. 27

ج: مقامه‌نويسي…………………………………………………………………………………………………………… 27

د:  فن داستان‌سرايي…………………………………………………………………………………………………… 28

ه: خطابه در عصر مملوکي……………………………………………………………………………………………. 28

*موضوع خطابه در عصر مملوکي……………………………………………………………………………. 28

*علل ضعف و رکود در عصر مملوکي………………………………………………………………………. 29

*تفاوت خطابه با نامه‌هاي مکتوب شده در اين عصر ……………………………………………… 30

*ويژگي‌هاي خطابه در عصر مملوکي……………………………………………………………………… 30

*نامه‌هاي شبيه خطابه در اين عصر……………………………………………………………………….. 31

2-2-11-2. نثر علمي و يا تأليفي…………………………………………………………………………………………. 32

خلاصه بحث و جمع‌بندي………………………………………………………………………………………………………………….. 33

فصل سوم: بررسي ساختاري خطابه در عصر مملوکي

3-1. مقدّمه………………………………………………………………………………………………………………………………………. 36

3-2. عناصر ادب……………………………………………………………………………………………………………………………….. 36

3-2-1. عاطفه…………………………………………………………………………………………………………………………….. 36

3-2-2. موسيقي کلام ………………………………………………………………………………………………………………… 36

3-2-3. هنجارشکني ………………………………………………………………………………………………………………….. 38

3-2-3-1. هنجارگريزي معنايي ……………………………………………………………………………………………. 38

3-2-3-1-1. تشخيص ……………………………………………………………………………………………………. 38

3-2-3-1-2. پارادوکس …………………………………………………………………………………………………. 39

3-2-3-2. هنجارگريزي واژگاني ……………………………………………………………………………………………. 39

3-3. اسلوب معاني …………………………………………………………………………………………………………………………… 39

3-3-1. ندا………………………………………………………………………………………………………………………………….. 39

3-3-2. استفهام ………………………………………………………………………………………………………………………… 40

3-3-3. امر ………………………………………………………………………………………………………………………………… 41

3-3-4. نهي ………………………………………………………………………………………………………………………………. 41

3-3-5. استفاده از روش قصر ……………………………………………………………………………………………………… 42

3-3-6. قسم ……………………………………………………………………………………………………………………………… 42

3-3-7. تصويرسازي با استفاده از طبيعت ……………………………………………………………………………………. 42

3-3-8. ايجاز ……………………………………………………………………………………………………………………………… 43

3-3-8-1. ايجاز قصر ……………………………………………………………………………………………………………. 43

3-3-8-2.  ايجاز حذف ………………………………………………………………………………………………………… 43

3-3-9. اطناب …………………………………………………………………………………………………………………………… 43

3-3-9-1. تکرار …………………………………………………………………………………………………………………… 44

3-3-9-1-1. بزرگداشت مقام …………………………………………………………………………………………. 44

3-3-9-1-2. افزودن رغبت به گذشت کردن …………………………………………………………………… 44

3-3-9-2. اعتراض ……………………………………………………………………………………………………………….. 44

3-3-9-3. تذييل …………………………………………………………………………………………………………………. 44

3-3-9-4. احتراس ………………………………………………………………………………………………………………. 45

3-3-9-5. تتميم …………………………………………………………………………………………………………………. 45

3-3-9-6. ايضاح بعد از ابهام ……………………………………………………………………………………………….. 45

3-3-9-7. ذکر عام پس از خاص ………………………………………………………………………………………….. 46

3-3-9-8. ذکر خاص بعد از عام …………………………………………………………………………………………… 46

3-3-9-9. ايغال …………………………………………………………………………………………………………………… 46

3-4. آرايه‌هاي ادبي …………………………………………………………………………………………………………………………. 47

3-4-1. آرايه‌هاي بياني ………………………………………………………………………………………………………………. 47

3-4-1-1. تشبيه …………………………………………………………………………………………………………………. 47

الف: تشبيه به لحاظ وجه‌شبه …………………………………………………………………………………………… 47

*تشبيه مجمل……………………………………………………………………………………………………………. 47

*تشبيه مفصل……………………………………………………………………………………………………………. 48

ب: تشبيه بليغ …………………………………………………………………………………………………………… 48

ج: تشبيه به اعتبار طرفين …………………………………………………………………………………………… 48

*تشبيه جمع……………………………………………………………………………………………………………… 48

*تشبيه تسويه…………………………………………………………………………………………………………….. 49

3-4-1-2. مجاز ……………………………………………………………………………………………………………………. 49

3-4-1-2-1. مجاز مرسل مفرد ………………………………………………………………………………………. 49

3-4-1-2-2. مجاز عقلي ………………………………………………………………………………………………… 51

3-4-1-3.  استعاره ………………………………………………………………………………………………………………. 51

* استعاره مکنيه……………………………………………………………………………………………………………….. 52

3-4-1-4. کنايه …………………………………………………………………………………………………………………… 52

3-4-2. آرايه‌هاي بديعي …………………………………………………………………………………………………………….. 53

3-4-2-1. محسنات معنوي ………………………………………………………………………………………………….. 53

3-4-2-1-1. طباق ………………………………………………………………………………………………………… 53

3-4-2-1-2. مراعات نظير ……………………………………………………………………………………………… 54

3-4-2-1-3. عکس ………………………………………………………………………………………………………… 54

3-4-2-1-4. مبالغه ……………………………………………………………………………………………………….. 55

3-4-2-1-5. تجاهل العارف (جاهل‌نمايي آگاه) ……………………………………………………………….. 55

3-4-2-1-6. تشابه‌الاطراف (همانندي کرانه‌هاي سخن) ………………………………………………….. 55

الف. تشابه‌الاطراف معنوي …………………………………………………………………………………………… 55

ب. تشابه‌الاطراف لفظي ………………………………………………………………………………………………. 55

3-4-2-1-7. استتباع …………………………………………………………………………………………………….. 56

3-4-2-1-8. تناسب و سازگاري لفظ با معنا …………………………………………………………………… 56

3-4-2-1-9. صنعت تفريق ……………………………………………………………………………………………. 56

3-4-2-2. محسنات لفظي …………………………………………………………………………………………………… 57

3-4-2-2-1. جناس ………………………………………………………………………………………………………. 57

الف: جناس تام……………………………………………………………………………………………………………. 57

ب: جناس غير تام ………………………………………………………………………………………………………. 57

ج. جناس اشتقاق ………………………………………………………………………………………………………. 57

د. جناس مضارع ………………………………………………………………………………………………………… 58

ه. جناس لاحق …………………………………………………………………………………………………………… 58

و. جناس لفظي ………………………………………………………………………………………………………….. 58

ز. جناس مصحف ………………………………………………………………………………………………………… 59

3-4-2-2-2. سجع ………………………………………………………………………………………………………… 59

الف. سجع مطرف ……………………………………………………………………………………………………….. 59

ب. سجع مرصّع …………………………………………………………………………………………………………. 60

3-4-2-2-3. موازنه ……………………………………………………………………………………………………….. 60

3-4-2-2-4. ترصيع ………………………………………………………………………………………………………. 60

3-4-2-2-5. لزوم ما لا يلزم …………………………………………………………………………………………… 60

3-4-2-2-6. رد العجز علي الصدر …………………………………………………………………………………… 61

3-5 بازتاب آيات قرآني و نهج‌البلاغه در خطبه‌هاي عصر مماليک……………………………………………………….. 61

3-5-1. تاثيرپذيري از قرآن کريم…………………………………………………………………………………………………. 61

3-5-2.تاثيرپذيري از نهج‌البلاغه………………………………………………………………………………………………….. 63

3-5-3. تأثيرپذيري از احاديث نبّوي……………………………………………………………………………………………. 65

خلاصه بحث و جمع‌بندي …………………………………………………………………………………………………………………. 66

 

فصل چهارم : بررسي درونمايه‌هاي خطابه در عصر مملوکي

4-1.  مقدّمه:(انواع خطبه‌ها) ……………………………………………………………………………………………………………. 68

4-1-1. خطبه در وصف رود نيل ………………………………………………………………………………………………… 69

4-1-2. خطبه‌هاي حماسي ………………………………………………………………………………………………………… 70

4-1-3. خطبه‌هاي ديني……………………………………………………………………………………………………………… 71

4-1-3-1. خطبه‌ي ديني با رويکرد مدح خليفه ……………………………………………………………………. 71

4-1-3-2. خطبه ديني با رويکرد توجه به آخرت ………………………………………………………………….. 72

4-1-3-3. خطبه ديني با رويکرد عدم دلبستگي به دنيا ………………………………………………………… 73

4-1-4.خطبه ازدواج ………………………………………………………………………………………………………………….. 74

4-1-5. خطبه‌هاي تعليمي …………………………………………………………………………………………………………. 75

4-1-6. خطبه‌هاي اخلاقي………………………………………………………………………………………………………….. 77

4-2-ذکر محتوايي خطبه‌ها……………………………………………………………………………………………………………….. 79

4-2-1. نزول آب از بهشت براي بندگان………………………………………………………………………………………. 79

4-2-2.  مدح پيامبر (ص) در کتب آسماني…………………………………………………………………………………. 79

4-2-3. ناتوانايي انسان در شکرگزاري از نعمت‌هاي الهي……………………………………………………………… 80

4-2-4. آگاهي خداوند بر ريزترين مخلوقات…………………………………………………………………………………. 80

4-2-5. تسبيح خداوند توسط فرشتگان ……………………………………………………………………………………… 80

4-2-6.کوههاسرچشمه‌يآب درياها……………………………………………………………………………………………….. 80

4-2-7. عدم توانايي انسان در هدايت و کنترل آب‌ها……………………………………………………………………. 80

4-2-8.  نزول برکات آسماني به قدرت الهي………………………………………………………………………………… 81

4-2-9. حمد خداوند در سختي‌ها و آسايش………………………………………………………………………………… 81

4-2-10. امامان، راهنماي انسان…………………………………………………………………………………………………. 81

4-2-11. عموي پيامبر (ص)  برطرف‌کننده‌ي اندوه ايشان……………………………………………………………. 82

4-2-12.  امامت از واجبات اسلام………………………………………………………………………………………………. 82

4-2-13. برپايي جهاد با اجتماع مردم………………………………………………………………………………………… 82

4-2-14. گناه عامل کشت و کشتار……………………………………………………………………………………………… 82

4-2-15. بي‌رحمي دشمنان نسبت  به افراد بي‌گناه ……………………………………………………………………. 83

4-2-16. پرهيزگاري و انفاق در راه خدا………………………………………………………………………………………. 83

4-2-17. بخل نورزيدن عامل رستگاري………………………………………………………………………………………… 83

4-2-18. مدح ظاهر بيبرس و شجاعت او…………………………………………………………………………………….. 83

4-2-19. اخلاص رمز موفقيت…………………………………………………………………………………………………….. 84

4-2-20. ذخيره اعمال انسان‌ها بر اساس تقوا …………………………………………………………………………….. 84

4-2-21. استغفار جستن از پروردگار…………………………………………………………………………………………… 84

4-2-22. نزديکي مرگ و کوتاه بودن عمر دنيا…………………………………………………………………………….. 85

4-2-23 هشدار به غرق شدگان در لذّات دنيوي………………………………………………………………………….. 85

4-2-24. فرصت توبه به بندگان…………………………………………………………………………………………………… 85

4-2-25. انسان عامل سستي و کوتاهي در اعمال خود………………………………………………………………… 85

4-2-26. خداوند حسابگر اعمال همه‌ي بندگان…………………………………………………………………………… 86

4-2-27. غلبه رحمت الهي بر غضب او……………………………………………………………………………………….. 86

4-2-28. خداوند خالق هستي……………………………………………………………………………………………………. 86

4-2-29. تقديس نام‌هاي الهي……………………………………………………………………………………………………. 87

4-2-30. ظرفيت قلب در خير و شرّ…………………………………………………………………………………………….. 87

4-2-31. دوري جستن از حبّ دنيا و توشه‌برداشتن از آن……………………………………………………………. 87

4-2-32. عدم بازداري از مرگ با فديه دادن………………………………………………………………………………… 87

4-2-33. مرگ و زندگي به دست خداوند……………………………………………………………………………………. 88

4-2-34. بازگشت همه به سوي پروردگار…………………………………………………………………………………….. 88

4-2-35. اهميت و فوايد ازدواج………………………………………………………………………………………………….. 89

4-2-36. وفاداري بيشتر بين زوجين از طريق ازدواجهاي فاميلي…………………………………………………. 89

4-2-37.  عقل وجه تمايز انسان با ديگر موجودات……………………………………………………………………… 90

4-2-38. هدف از خلقت انس و جن……………………………………………………………………………………………. 90

4-2-39.  پيامبر(ص)  حجت کامل و رساي الهي………………………………………………………………………… 90

4-2-40.  شريعت پيامبر اکرم (ص) مُهر باطلي بر اديان غير الهي……………………………………………….. 91

4-2-41.  آفرينش انسان از آب و خاک……………………………………………………………………………………….. 91

4-2-42.  بندگان صالح وارثان زمين…………………………………………………………………………………………… 91

4-2-43. غربت گزيني، عامل مصيبت و گرفتاري…………………………………………………………………………. 91

خلاصه بحث و جمع‌بندي……………………………………………………………………………………………………………………….. 92

منابع و مآخذ………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 94