مطالعه تطبيقي عوامل جامعه­شناختي مؤثر بر ميزان رضايت از کيفيّت زندگي شهري (مورد مطالعه: شهر جديد صدرا و عاليشهر)

چكيده:

                ايده و سياست احداث شهرهاي جديد با هدف کاهش مشکلات کلان شهرها، توزيع متعادل جمعيت، آمايش سرزمين و تمرکززدايي در ايران و جهان مطرح شد. پس از گذشت حدود سه دهه از تصويب و اجراي اين ايده در ايران، مطالعات و ارزيابي‌هاي انجام شده در خصوص کيفيّت زندگي در اين شهرها حاکي از عدم موفقيت يا موفقيت اندک اين شهرها در ارائه خدمات مطلوب زندگي به شهروندان است که  موجب عدم رضايت شهروندان و به تبع آن عدم تحقق اهداف جمعيتي در اين شهرها شده است. شهرهاي جديد به دلايل مختلف داراي جاذبه هاي سکونتي به مانند شهرهاي اصلي نيستند و به همين دليل کيفيّت زندگي در اين شهرها مسئله­اي اساسي است. تجارب مديريت شهري پايدار در جهان نشان مي­دهد که ميزان رضايت از کيفيّت زندگي يکي از مهمترين حوزه­هاي مطالعات شهري است و متشکل از شاخص­هاي ذهني حاصل از ارزيابي اداراکات و رضايت شهروندان از زندگي شهري و يا شاخص­هاي عيني است. در اين پژوهش از شاخص­هاي ذهني براي سنجش کيفيّت زندگي استفاده شده است. هدف تحقيق حاضر بررسي عوامل جامعه­شناختي مؤثر بر رضايت شهروندان در دو شهر جديد مي­باشد که در اين راستا از مجموعه شهرهاي جديد دو شهر صدرا و عاليشهر براي انجام مطالعه­اي تطبيقي انتخاب شده است. روش تحقيق  پيمايش با استفاده از تکنيک پرسشنامه و مصاحبه با کارشناسان مي­باشد و جامعه آماري شهروندان ساکن در دو شهر جديد فوق است. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 382 نفر تعيين شد و با استفاده از نمونه­گيري خوشه­اي تکميل گرديد. مقايسه تفاوت ميانگين­ متغيرهاي سرزندگي شهري، تعلّق مکاني، هويّت شهري، سرمايه اجتماعي و ميزان رضايت شهروندان در دو شهر صدرا و عاليشهر نشان داد که تفاوت ميانگين متغيرهاي مورد نظر در صدرا بيشتر از عاليشهر است. هم­چنين نتايج نشان داد، سرزندگي شهري و تعلّق مکاني شهروندان در دو شهر جديد عاليشهر و صدرا باعث افزايش ميزان رضايت شده است، اما احساس امنيّت اجتماعي در حالي­که باعث افزايش ميزان رضايت در عاليشهر شده است، بر ميزان رضايت شهروندان در صدرا تأثيري نداشته است.

واژگان کليدي: شهرجديد، رضايتمندي، کيفيّت زندگي شهري، سرزندگي شهري، سرمايه اجتماعي، تعلّق  مکاني، هويّت شهري