بررسی رابطه استرس شغلی با فرسودگی شغلی و سلامت عمومی در کارکنان ادارات بنیاد شهید و امور ایثارگران شهرستان های استان کرمانشاه

عنوانشماره صفحه

چکیده…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..1

فصل یکم: مقدمهپژوهش

1-1مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………3

1-2 بیانمسأله……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….4

1-3 اهمیتوضرورتپژوهش……………………………………………………………………………………………………………………………….6

1-4 اهدافپژوهش………………………………………………………………………………………………………………………………………………..8

1-4-1 هدفاصلی………………………………………………………………………………………………………………………………………………..8

1-4-2 اهدافجزیی………………………………………………………………………………………………………………………………………………8

1-5 فرضیه‏هایپژوهش………………………………………………………………………………………………………………………………………….8

1-6 تعریفمتغیرها………………………………………………………………………………………………………………………………………………..8

1-6-1 تعریفمفهومیمتغیرها………………………………………………………………………………………………………………………………..8

1-6-2 تعریفعملیاتیمتغیرها………………………………………………………………………………………………………………………………..9

فصلدوم: پیشینهپژوهش

2-1 استرسشغلی………………………………………………………………………………………………………………………………………………..13

 2-1-1 تعاریفاسترس………………………………………………………………………………………………………………………………………..13

2-1-2 نظریه‏هایاسترس………………………………………………………………………………………………………………………………………15

2-1-2-1 نظریههانسسلیه…………………………………………………………………………………………………………………………………..15

2-1-2-2 نظریهاسترسعینی………………………………………………………………………………………………………………………………..16

2-1-2-3 نظریهزمینهقبلی……………………………………………………………………………………………………………………………………17

2-1-2-4 نظریه‏هایالگویشخصیت…………………………………………………………………………………………………………………….17

2-1-3 تفاوتاسترسبااضطراب………………………………………………………………………………………………………………………….18

2-1-4 تعاریفاسترسشغلی………………………………………………………………………………………………………………………………..19

2-1-5  عواملایجاداسترسشغلی………………………………………………………………………………………………………………………..21

2-1-5-1 شيفت‏هايكار………………………………………………………………………………………………………………………………………21

2-1-5-2 اذيتوآزارهايشغلي…………………………………………………………………………………………………………………………..22

2-1-5-3  حقوقكم……………………………………………………………………………………………………………………………………………22

2-1- 6 اثراتاسترسشغلی………………………………………………………………………………………………………………………………….22

2-1-6-1 رفتارهايتهاجميانفعالي……………………………………………………………………………………………………………………….22

2-1-6-2 جرياناتمنفي……………………………………………………………………………………………………………………………………….22

2-1-7  راه‏هایکاهشاسترسشغلی……………………………………………………………………………………………………………………..23

2-1-8 پیشگیریازاسترسشغلی………………………………………………………………………………………………………………………….23

2-1-9  استرسشغلیوعملکردکاری………………………………………………………………………………………………………………….24

2-2 فرسودگیشغلی…………………………………………………………………………………………………………………………………………….24

2-2-1 تعاریففرسودگیشغلی…………………………………………………………………………………………………………………………….24

2-2-2 رويكردهايمختلفنسبتبهفرسودگيشغلي……………………………………………………………………………………………..26

2-2-2-1 رويكردباليني………………………………………………………………………………………………………………………………………..26

2-2-2-2 رويكردمسلش……………………………………………………………………………………………………………………………………..27

2-2-2-3 رويكردتعامليچرنيس…………………………………………………………………………………………………………………………..28

2-2-2-4 مدلكپنر………………………………………………………………………………………………………………………………………………29

2-2-3     سيرومراحلایجادفرسودگيشغلي…………………………………………………………………………………………………………30

2-2-3-1مرحلهماهعسل………………………………………………………………………………………………………………………………………30

2-2-3-2 مرحلهكمبودسوخت…………………………………………………………………………………………………………………………….30

2-2-3-3 مرحلهنشانهمزمن…………………………………………………………………………………………………………………………………30

2-2-3-4 مرحلهبحران…………………………………………………………………………………………………………………………………………30

2-2-3-5 برخوردباديوار (مرحلهبهبنبسترسيدن)…………………………………………………………………………………………….30

2-2-4 عواملپيشسندرمفرسودگيشغلي…………………………………………………………………………………………………………….31

2-2-5 دلايلایجادعدمانگيزهورسیدنبهفرسودگیشغلی……………………………………………………………………………………..31

2-2-5-1نبودنپاداش…………………………………………………………………………………………………………………………………………..31

2-2-5-2 احساسبي‏قدرتي………………………………………………………………………………………………………………………………….31

2-2-5-3 احساسكاهشقدرتفردي…………………………………………………………………………………………………………………..32

2-2-5-4 ضعفدرخودمديريتي………………………………………………………………………………………………………………………….32

2-2-6 علايمافسردگیشغلی………………………………………………………………………………………………………………………………..32

2-2-6-1علايمجسماني……………………………………………………………………………………………………………………………………….32

2-2-6-2علايمهيجاني………………………………………………………………………………………………………………………………………..32

2-2-6-3 علايمرواني………………………………………………………………………………………………………………………………………….32

2-2-7 علايمهشداردهندهفرسودگيشغلي…………………………………………………………………………………………………………….33

2-2-8 ويژگي‏هايافرادمستعدفرسودگي……………………………………………………………………………………………………………….35

2-2-9 عواملمؤثردرفرسودگيشغلي…………………………………………………………………………………………………………………..35

2-2-10 شيوه‏هايمقابلهبافرسودگيشغلي…………………………………………………………………………………………………………….36

2-3 سلامتعمومی……………………………………………………………………………………………………………………………………………..37

2-3-1 تعاریفسلامتعمومی……………………………………………………………………………………………………………………………..37

2-3-2 نظریه‏هایسلامتعمومی…………………………………………………………………………………………………………………………..38

2-3-2-1 نظریهزیگموندفروید…………………………………………………………………………………………………………………………….38

2-3-2-2 نظریهکارلیونگ………………………………………………………………………………………………………………………………….39

2-3-2-3 دیدگاهراجرز………………………………………………………………………………………………………………………………………..40

2-3-2-4 دیدگاهآلپورت………………………………………………………………………………………………………………………………………40

2-3-2-5 نظریهاریکاریکسون…………………………………………………………………………………………………………………………….41

2-3-2-6 نظریهآلبرتالیس………………………………………………………………………………………………………………………………….41

2-3-2-7 نظریهپرلز…………………………………………………………………………………………………………………………………………….41

2-3-2-8 الگویریف………………………………………………………………………………………………………………………………………….41

2-3-2-8-1خودپیروی………………………………………………………………………………………………………………………………………..41

2-3-2-8-2 تسلطبرمحیط………………………………………………………………………………………………………………………………….42

2-3-2-8-3 ارتباطمثبتبادیگران………………………………………………………………………………………………………………………..42

2-3-2-8-4 هدفمندیدرزندگی………………………………………………………………………………………………………………………….42

2-3-2-8-5 رشدشخصی…………………………………………………………………………………………………………………………………….42

2-3-2-8-6 پذیرشخود……………………………………………………………………………………………………………………………………..43

2-3-2-9 دیدگاهمزلو…………………………………………………………………………………………………………………………………………..43

2-3-3 عواملمؤثربرسلامتعمومی…………………………………………………………………………………………………………………….43

2-3-4 رابطهحمایتوانسجاماجتماعیوخانوادگیباسلامتیعمومی……………………………………………………………………..45

2-3-5 محورهایبرنامه‏ریزیاستراتژیکدرزمینهعواملتعیین‏کنندهاجتماعیسلامتعمومی………………………………………45

2-3-6 ابعادسلامتیعمومی………………………………………………………………………………………………………………………………….45

2-3-6-1بعدجسمي…………………………………………………………………………………………………………………………………………….45

2-3-6-2 بعدرواني……………………………………………………………………………………………………………………………………………..46

2-3-6-3 بعدمعنوي……………………………………………………………………………………………………………………………………………46

2-3-6-4 بعداجتماعي…………………………………………………………………………………………………………………………………………46

2-3-7عواملمؤثربرسلامتي (تعيين‏كننده‏هايسلامتي)…………………………………………………………………………………………….47

2-3-7-1عواملژنتيكيوفردي…………………………………………………………………………………………………………………………….47

2-3-7-2 عواملمحيطي……………………………………………………………………………………………………………………………………….47

2-3-7-3 محيطاجتماعي-اقتصادي……………………………………………………………………………………………………………………….48

2-3-7-4 شيوه‏هايزندگيمردم……………………………………………………………………………………………………………………………48

2-3-7-5 وسعتوكيفيتارائهخدمات…………………………………………………………………………………………………………………48

2-3-7-6 عوامل ديگر………………………………………………………………………………………………………………………………………….48

2-3-8 شاخص‌هايسلامتيجامعه…………………………………………………………………………………………………………………………48

2-4 پیشینهتحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………………………..49

2-4-1تحقیقاتداخلی………………………………………………………………………………………………………………………………………….49

2-4-1-1استرسشغلیوفرسودگیشغلی……………………………………………………………………………………………………………..49

2-4-1-2استرسشغلیوسلامتعمومی………………………………………………………………………………………………………………..50

2-4-2تحقیقاتخارجی………………………………………………………………………………………………………………………………………..52

فصلسوم: روش‏ پژوهش

3-1 کاربردوشیوهاجرا………………………………………………………………………………………………………………………………………..57

3-2 جامعهآماری،نمونهموردمطالعه،روشنمونه‏گیری…………………………………………………………………………………………..57

3-3 ابزارپژوهش…………………………………………………………………………………………………………………………………………………57

3-3-1پرسشنامهاسترسشغلی………………………………………………………………………………………………………………………………57

3-3-1-1رواییپرسشنامه……………………………………………………………………………………………………………………………………..58

3-3-1-2 پایاییپرسشنامه…………………………………………………………………………………………………………………………………….59

3-3-1-3 نمره‏گذاری……………………………………………………………………………………………………………………………………………59

3-3-2پرسشنامهفرسودگیشغلی…………………………………………………………………………………………………………………………..60

3-3-2-1رواییپرسشنامه……………………………………………………………………………………………………………………………………..60

3-3-2-2پایاییپرسشنامه……………………………………………………………………………………………………………………………………..60

3-3-2-3 نمره‏گذاریپرسشنامه……………………………………………………………………………………………………………………………..60

3-3-3 پرسشنامهسلامتعمومی…………………………………………………………………………………………………………………………..61

3-3-3-1روشنمره‏گذاریپرسشنامه……………………………………………………………………………………………………………………..61

3-3-3-2 رواییوپایاییپرسشنامهسلامتعمومی (GHQ)…………………………………………………………………………………….62

3-4 متغیرهایپژوهش………………………………………………………………………………………………………………………………………….62

3-5 شیوهاجرایپژوهش………………………………………………………………………………………………………………………………………63

3-6 روشتجزیهوتحلیلداده‏ها……………………………………………………………………………………………………………………………64

فصلچهارم: یافته‏های پژوهش

4-1یافته‏هایتوصیفی……………………………………………………………………………………………………………………………………………66

4-2 یافته‏‏هایاستنباطیمرتبطبافرضیه‏هایپژوهش…………………………………………………………………………………………………70

فصلپنجم: بحث و نتیجه‏گیری

5-1 مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..84

5-2  نتیجه‏گیریبرمبنایفرضیه‏هایپژوهش………………………………………………………………………………………………………….84

5-2-1 فرضیه 1: بیناسترسشغلیوفرسودگیشغلیرابطهوجوددارد……………………………………………………………………84

5-2-2 فرضیه 2: بیناسترسشغلیوسلامتعمومیرابطهوجوددارد……………………………………………………………………..86

5-2-3 فرضیه 3: بینفرسودگیشغلیوسلامتعمومیرابطهوجوددارد………………………………………………………………….88

5-2-4 فرضیه4:  استرسشغلیوفرسودگیشغلیتوانپیش‏بینیسلامتعمومیرادارند……………………………………………89

5-3 نتیجه‏گیری……………………………………………………………………………………………………………………………………………………89

5-4 محدودیت‏هایپژوهش…………………………………………………………………………………………………………………………………..90

5-5 پیشنهادات…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….90

5-5-1پیشنهادهایپژوهشی…………………………………………………………………………………………………………………………………..90

5-5-2پیشنهادهایکاربردی…………………………………………………………………………………………………………………………………..91

فهرست منابع

الف) منابعفارسی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………92

ب) منابعلاتین……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..96

پیوست‏ها

پیوستالف) پرسشنامهاسترسشغلی (HSE)………………………………………………………………………………………………………..100

پیوستب) پرسشنامهفرسودگيشغليمسلش……………………………………………………………………………………………………….102

پیوست ج) پرسشنامهسلامتعمومی (GHQ-28)…………………………………………………………………………………………………104

فهرست جداول

عنوانشماره صفحه

جدول (3-1) مقادیررواییهمگراییوتمایزبههمراهفواصلاطمینان 95 درصدبرایهریکازحیطه‏هایپرسشنامه (HSE)………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..59

جدول (3-2) کلیدپرسشنامه………………………………………………………………………………………………………………………………….60

جدول (3-3) نمراتبرشدرهریکازخردهمقیاس‏هایپرسشنامهسلامتعمومی……………………………………………………62

جدول (3-4) جامعهآماریونمونهپژوهشبهتفکیکجنسیتوشهرستان‏ها……………………………………………………………..63

جدول (4-1) وضیعتتحصیلینمونهموردبررسیبهتفکیکجنسیت……………………………………………………………………….66

جدول (4-2) وضیعتسنینمونهموردبررسیبهتفکیکجنسیت……………………………………………………………………………..67

جدول (4-3) میانگینوانحرافاستانداردسلامتعمومیوخردهمقیاس‏هایآندرنمونهموردبررسی………………………..67

جدول (4-4) میانگینوانحرافاستانداردفرسودگیشغلیوخردهمقیاس‏هایآنبهتفکیکجنسیت……………………………68

جدول (4-5) میانگینوانحرافاستاندارداسترسشغلیوخردهمقیاس‏هایآنبهتفکیکجنسیت……………………………….69

جدول (4-6) میانگینوانحرافاستانداردسلامتعمومیوخردهمقیاس‏هایآنبهتفکیکجنسیت……………………………..70

جدول (4-7) ضرایبهمبستگیبیناسترسشغلیوفرسودگیشغلی……………………………………………………………………….71

جدول (4-8) ضرایبهمبستگیبیناسترسشغلیوسلامتعمومی…………………………………………………………………………72

جدول (4-9) ضرایبهمبستگیبینفرسودگیشغلیوسلامتعمومی……………………………………………………………………..73

جدول (4-10) ضرایبهمبستگیبیناسترسشغلیوفرسودگیشغلیدرگروهزنان………………………………………………….74

جدول (4-11) ضرایبهمبستگیبیناسترسشغلیوفرسودگیشغلیدرگروهمردان………………………………………………..75

جدول (4-12) ضرایبهمبستگیبیناسترسشغلیوسلامتعمومیدرگروهزنان…………………………………………………..76

جدول (4-13) ضرایبهمبستگیبیناسترسشغلیوسلامتعمومیدرگروهمردان…………………………………………………77

جدول (4-14) ضرایبهمبستگیبینفرسودگیشغلیوسلامتعمومیدرگروهزنان……………………………………………….78

جدول (4-15) ضرایبهمبستگیبینفرسودگیشغلیوسلامتعمومیدرگروهمردان……………………………………………..79

جدول (4-16) خلاصهنتایجپیش‏بینیفرسودگیشغلیبراساسخردهمقیاس‏هایاسترسشغلی………………………………….79

جدول (4-17) ضرایبرگرسیونیبرایپیشبینیفرسودگیشغلیبراساسخردهمقیاس‏هایاسترسشغلی…………………80

جدول (4-18) خلاصهنتایجپیش‏بینیسلامتعمومیبراساسخردهمقیاس‏هایاسترسشغلی…………………………………..80

جدول (4-19) ضرایبرگرسیونیبرایپیش‏بینیسلامتعمومیبراساسخردهمقیاس‏هایاسترسشغلی……………………81

جدول (4-20) خلاصهنتایجپیش‏بینیسلامتعمومیبراساساسترسشغلیوفرسودگیشغلی…………………………………81

جدول (4-21) ضرایبرگرسیونیبرایپیش‏بینیسلامتعمومیبراساساسترسشغلیوفرسودگیشغلی…………………82