دانلود پروژه:تحلیلی بر تصويرسازي کتاب قابوسنامه و جایگاه آن در هنردوران اولیه اسلامی

فهرست مطالب

عنوان صفحه

فصل اول: کلیات تحقیق

1-1:بیان مسأله…………………………………… 2

1-2: مقدمه………………………………………. 4

1-3: سؤال های پژوهش………………………………. 6

1-4: فرضیه های پژوهش……………………………… 7

1-5: اهداف پژوهش ………………………………… 7

1-6:پیشینه  پژوهش………………………………… 7

1-6-1:پژوهش‏های خارجي……………………………… 7

1-6-2: پژوهش‏های داخلي…………………………….. 8

1-7: روش شناسی پژوهش……………………………… 9

1-8: معرفی متغیرها، چگونگی اندازه گیری آن ها و جامعه آماری          11

فصل دوم: سابقه موضوع تحقیق

مقدمه……………………………………………   14

بخش اول: نگارگری و تصویر سازی………………………    15

2-1-1: تعریف  واژه  نگارگری……………………….. 15    2-1-2: تعریف  واژه  تصویرسازی………………………………….. 16

2-1-3: تفاوت تصویر سازی با نقاشی (نگارگری)………….. 18 2-1-4: پیشینه ای بر روند تاریخ نگارگری و تصویر سازی در ایران طی قرون اولیه اسلامی      21 2-1-5: ویژگی های نگارگری و تصویر سازی در ایران اسلامی…. 28

2-1-6: ویژگی های نگارگری و تصویر سازی ایران از ابتدای اسلام تا قرن هفتم ه.ق……………………………………………….. 322-1-7: ترسیم انسان در نگارگری ایران اسلامی………………………. 36

2-1-8: ارتباط نگارگری ایران با هنرهای دیگر………….. 392-1-9: ارتباط نگارگری ایران با ادبیات…………………………… 402-1-10: ارتباط نگارگری با نقاشی دیواری و مضامین آن ها……………… 432-1-11:ارتباط نگارگری با سفال و سرامیک………………………….. 49 2-1-12: ارتباط نگارگری با  فلزکاری………………………………. 52بخش دوم:  تاریخ سیاسی و اجتماعی ایران در قرون اولیه اسلامی…………… 55

2-2-1: اوضاع سیاسی و اجتماعي ايران مقارن با ظهور اسلام تا قرن پنجم ه.ق    ……………………………………………….. 55

2-2-2: موقعيت منطقه طبرستان و گرگان پيش از ظهور اسلام…. 60

2-2-3: موقعيت  منطقه طبرستان طي قرون اوليه اسلامي تا قرن پنجم ه.ق         61

2-2-4: حكومت آل زياردر طبرستان…………………….. 63

بخش سوم: تاریخ ادبیات ایران طی قرون اولیه اسلامی……… 65

2-3-1: وضع ادبي ايران از قرن اول تا پنجم ه.ق………… 65

2-3-2: وضع ادبي ايران از میانه قرن پنجم تا آغاز قرن هفتم ه.ق        70

2-3-3:پيشينه اندرزنامه نويسي در ايران………………. 71

2-3-4:تفاوت بنيادين اندرزنامه عنصرالمعالي با ديگر اندرزنامه ها      73

بخش  چهارم: ويژگي هاي کلی قابوسنامه………………… 76

2-4-1: خصلت هاي نويسنده و هدف او از نوشتن كتاب قابوسنامه 76

2-4-2: دلايل انتخاب نام كتاب……………………….. 79

2-4-3: تاريخ تأليف كتاب…………………………… 80

2-4-4: بخش هاي تشكيل دهنده کتاب……………………. 81

2-4-5: زبان و شيوه نگارش كتاب……………………… 82

2-4-6: دلايل اهميت كتاب……………………………. 83

جمع بندی ……………………………………….. 84

فصل سوم: روش شناسی

مقدمه…………………………………………… 87

3-1: آیکون………………………………………. 88

3-2: آیکونوگرافی و آیکونولوژی……………………… 88

3-3: تاریخچه آیکونوگرافی و آیکونولوژی………………. 89

3-4: روش آیکونولوژی اروین پانوفسکی…………………. 90

جمع بندی………………………………………… 93

فصل چهارم: پیش آیکونوگرافی، آیکونوگرافی و آیکونولوژی تصاویر قابوسنامه

مقدمه…………………………………………… 96بخش اول: توصیف پیش آیکونوگرافی………………………………….. 98 4-1-1: ارائه چندتصویر با توجه به داستان های متن…………………. 98

4-1-2: نحوه فضاسازی تصاویر در کتاب قابوسنامه………… 102

4-1-3: ارتباط تصویر با متن………………………… 106

4-1-4: نحوه آرایش صفحات و رنگ آمیزی ……………….. 111 4-1-5: شیوه ترکیب بندی تصاویر………………………………… 113

4-1-6: سیمای پیکره های انسانی……………………… 115

4-1-6-1: نمایش و حالات چهره…………………………. 115

 4-1-6-2: حرکات دست ها و اشارات انگشتان……………… 117 4 -1-7: نقش مایه های جانوری………………………………….. 118

4-1-8: نوع پوشش افراد نقش شده در قابوسنامه………….. 119

 4-1-9: شرح نقش مایه های کتاب قابوسنامه…………….. 120

4-1-9-1: نقوش روی پوشاک افراد در کتاب قابوسنامه………. 123

 4-1-9-2: نقش گل و گیاه (اربسکو اسلیمی)……………… 126

 4-1-9-3: نقش مایه جانوری (صرفاً پرنده)………………. 128

 4-1-9-4: نقوش جمادی( بلورین)………………………. 129

 4-1-9-5: نقوش ترکیبی (هندسي)………………………. 129

جمع بندی………………………………………… 131بخش دوم: تحلیل آیکونوگرافی……………………………………… 132

4-2-1: تحلیل تصاویر قابوسنامه از منظر نگارگری یا تصویرسازی      132 4-2-2: شباهت تصاویر قابوسنامه با ویژگی های نگارگری ایران……. 138 4-2-3: تفاوت تصاویر قابوسنامه با ویژگی های نگارگری ایران…………. 139

4-2-4: تحلیل نحوه هماهنگی تصاویر با متن…………….. 143

4-2-5: تحلیل نحوه ترکیب بندی………………………. 146

4-2-6: تحلیل نقش انسان و جزییات مربوط به آن…………. 148

4-2-6-1:تحليل شیوه ترسیم اعضای بدن …………………. 155

 4-2-6-2:تحليل شیوه ترسیم حالات چهره…………………. 156 4-2-7: تحلیل نوع و طرح و نقش لباس ها…………………………… 159

4-2-8: تحلیل آرایه های تزیینی……………………… 165 جمع بندی   ……………………………………………….. 175بخش سوم: تفسیر آیکونولوژی………………………………………. 176

4-3-1: جایگاه تصاویر قابوسنامه در هنر دوره اسلامی ایران.. 176

4-3-1-1: شباهت تصاویر کتاب قابوسنامه با نگاره های مکتب بغداد        176

4-3-1-2: تفاوت تصاویر کتاب قابوسنامه با نگاره های مکتب بغداد        178

4-3-1-3: شباهت تصاویر کتاب قابوسنامه با نگاره های مکتب سلجوقی       178

4-3-1-4: تفاوت تصاویر کتاب قابوسنامه با نگاره های مکتب سلجوقی       180 4-3-2:تأثیرات تصاوير قابوسنامه بر هنر دوره های بعد………. 181 4-3-3:قرابت های ساختاری تصاوير قابوسنامه با هنر سرزمین ها ی دیگر…. 186

 4-3-3-1: قرابت های ساختاری تصاویر قابوسنامه با هنر کتاب آرایی هند       187

 4-3-3-2: قرابت های ساختاری تصاویر قابوسنامه با هنر کتاب آرایی بیزانس(ارمنستان)…………………………………. 192

 4-3-3-3:قرابت های ساختاری تصاویر قابوسنامه با  هنر نقاشی مصر       197

جمع بندی………………………………………… 199

 نتیجه گیری نهایی………………………………… 202

پی نوشت ها………………………………………. 207 فهرست منابع تصاویر…………………………………………..    208

فهرست منابع جداول………………………………… 209

فهرست منابع فارسی………………………………… 209

فهرست منابع لاتین…………………………………. 214

چکیده انگلیسی …………………………………… 216

فهرست تصاویر

عنوان صفحه                                                                                                       

تصویر2-1: تصاویر و نوشته های مانوی به خط سغدی در کتاب ارژنگ         23

تصویر2-2: تصویری از کتاب التریاق…………………… 34

تصویر2-3: نگاره هایی از ورقه و گلشاه……………….. 35

تصویر2-4: نگاره هایی از ورقه و گلشاه……………….. 35

تصویر2-5: دو دلداده، آقا رضا………………………. 38

تصویر2-6: نگاره ابو زید در مقابل حاکم رحبه، مقامات حریری 42

تصویر2-7: نگاره فرار یوسف از دست زلیخا، مکتب هرات……. 42

تصویر2-8: دو بزرگ زاده آشوری، بخشی از نقاشی دیواری، کاخی در سوریه        44

تصویر2-9: نمونه ای از طرح سپاه جاویدان، دیوار داخلی کاخ داریوش      44

تصویر2-10: دو مرد سغدی و هندی در حال بازی تخت نرد……. 45

تصویر2-11: قسمتی از نقاشی دیواری کاخ افراسیاب در سمرقند. 45

تصویر2-12:  صورت فلکی ممسک الاعنه درصورالکواکب……….. 47

تصویر2-13: برگی از نسخه خطی ورقه و گلشاه اثر عیوقی…… 47

تصویر2-14: زنان در حال رقص با لبا شفاف در مراسم چهارشنبه سوری       48

تصویر2-15: ظرف سرامیک با نقش دو دلباخته…………….. 51

تصویر2-16: کاسه سفال لعابدار………………………. 51

تصویر2-17: دلو برنجی، هراتی، شامل نقوش گیاهی، جانوری…. 53

تصویر2-18:کتیبه برج لاجیم، واقع در شرق پل سفید در مازندران 66

 تصویر4-1: باب نهم کتاب قابوسنامه، اندر پیری و جوانی…. 99

 تصویر4-2: باب بیست و نهم کتاب قابوسنامه، اندر اندیشه کردن از دشمن       99

تصویر4-3:باب نهم کتاب قابوسنامه، اندر پیری و جوانی…… 100

تصویر4-4: باب بیستم کتاب قابوسنامه، اندر کارزار کردن…. 102

 تصویر4-5: باب بیست و نهم کتاب قابوسنامه، اندر امانت نگه داشتن      103

تصویر4-6:باب سی و دوم کتاب قابوسنامه، اندر تجارت کردن… 103

تصویر4-7: باب نهم کتاب قابوسنامه، اندر ترتیب پیری و جوانی      104

تصویر4-8: باب نهم کتاب قابوسنامه، اندر ترتیب پیری و جوانی      104

تصویر4-9: باب سی و دوم کتاب قابوسنامه،اندر تجارت کردن… 105

تصویر4-10: باب چهل و چهارم،کتاب قابوسنامه، اندر آیین جوانمردی       105

تصویر4-11: باب بیست و هفتم کتاب قابوسنامه، اندر فرزند پروردن        106

تصویر4-12: باب نوزدهم کتاب قابوسنامه، اندر چوگان زدن…. 106

تصویر4-13(الف و ب و ج): باب بیست و هفتم کتاب قابوسنامه، اندر فرزند پروردن……………………………………………….. 108

تصویر4- 14(الف، ب و ج): باب بیست و هفتم کتاب قابوسنامه، اندر فرزند پروردن……………………………………………….. 108

تصویر4-15(الف و ب و ج): باب سی و دوم کتاب قابوسنامه، اندر تجارت کردن     ……………………………………………….. 110

تصویر4-16(الف و ب و ج): باب نهم کتاب قابوسنامه، اندر ترتیب پیری و جوانی  ……………………………………………….. 111

(د): باب سی و دوم کتاب قابوسنامه، اندر تجارت کردن……. 112

تصویر4-17:صفحه اول نسخه مقامات حریری……………….. 112

تصویر4-18:الترياق ، مکتب سلجوقی……………………. 112

تصویر4-19: بشقاب سفالی نیشابور، قرن سوم هجری………… 112

تصویر4-20: باب سی ام کتاب قابوسنامه، اندر آیین عقوبت و عفو کردن          113

تصویر4-21: باب سی و دوم کتاب قابوسنامه، اندر تجارت کردن. 114

تصویر4-22: باب بیست و نهم کتاب قابوسنامه، اندر اندیشه کردن از دشمن       114

تصویر4-23: باب نهم کتاب قابوسنامه، اندر ترتیب پیری و جوانی     114

تصویر4-24: باب بیست و هشتم کتاب قابوسنامه، اندر دوست گزیدن     145

تصویر4-25:باب بیست و دوم کتاب قابوسنامه، اندر امانت نگه داشتن       145

تصویر4-26: باب نوزدهم کتاب قابوسنامه، اندر چوگان زدن…. 146

تصویر4-27: باب سی و دوم کتاب قابوسنامه، اندر تجارت کردن. 146

تصویر4-28: باب چهل و چهارم کتاب قابوسنامه، در آیین جوانمردی         148

تصویر4-29: باب چهل و چهارم کتاب قابوسنامه، در آیین جوانمردی         148

تصویر4-30: ظرف سرامیک با نقش دو دلباخته…………….. 153

تصویر4-31: سفال تزئئین شده، کشف شده در تپه مدرسه، نیشابور      153

تصویر 4-32: مردی از ماد در کاخ آپادانای تخت جمشید……. 157

تصویر4-33: مرد ایستاده، قرن اول یا دوم میلادی، دوره اشکانی 157

تصویر4-34: سر یک پادشاه، قرن چهارم میلادی، دوره ساسانی… 162

تصویر4-35: جنگاور قوش به دست، دیوارنگاره، نیشابور……. 162

تصویر4-36: باب سی ام کتاب قابوسنامه، اندر آیین عقوبت و عفو کردن          165

تصویر4-37:پارچه با نقش شيران متقابل، کلیسای وردن، سغدی (از گروه بافته های زندنیجی)………………………………………… 167

تصویر4-38: کتیبه منبت به خط کوفی، سلجوقی……………. 167

تصویر4-39: یکی از دیوارنگاره های مانوی……………… 167

تصویر4-40: نقش برجسته ای که در ابتدا رنگ شده بوده، اواخر دوره ساسانی یا اوایل دوره اسلامی…………………………………. 167

تصویر4-41: ابریشم، طاووس بزرگ، شهر ری………………. 170

تصویر4-42: گلاب پاش معروف به بلاکا، برنج قلمزنی، نقره کوبی و مس کوبی شده      172

تصویر4-43: کتیبه برج لاجیم، واقع در شرق پل سفید در مازندران     172

تصویر4-44: سر در مقبره امیر اسماعیل سامانی در بخارا….. 175

تصویر4-45: تصویری از جامع التواریخ رشیدالدین، سارا در چادر و پذیرایی ابراهیم از سه مرد غریبه…………………………… 183

تصویر4-46: باب سی ام کتاب قابوسنامه، اندر آیین عقوبت و عفو کردن          186

تصویر4-47: کاسه سرامیکی، نقاشی و طلاکاری روی لعاب، کاشان. 186

تصویر4-48: نمونه هایی از نقاشی هایی از دستنویس جین، هند. 191

تصویر4-49: برگی از نسخه دستنویس از کتاب انجیل……….. 194

تصویر4-50: صفحه ای از یک انجیل مقدس، اتیوپی…………. 195

 

فهرست جداول

عنوانصفحه                                                                                                       

جدول2-1: تعریف کلی نگارگری و تصویرسازی و وجه تشابه و تمایز و ارزش هنری آن ها         ……………………………………… 21

جدول2-2: روند نگارگری و تصویر سازی در ایران طی قرون اولیه اسلامی         28

جدول2-3: ویژگی های نگارگری و تصویر سازی ایران اسلامی….. 32

جدول2-4: ویژگی های نگارگری یا  تصویرگری اوایل اسلام تا قرن هفتم ه.ق      36

جدول2-5: ترسیم انسان در نگارگری ایرانی……………… 39

جدول2-6: ارتباط نگارگری با هنرهای دیگر……………… 54

جدول2-7: تاریخ سیاسی و اجتماعی ایران در قرون اولیه اسلامی 64

جدول2-8: تاریخ مختصر ادبیات ایران………………….. 75

جدول3-1: بررسی تاریخ پیدایش و کاربرد دو واژه آیکونوگرافی و آیکونولوژی   ……………………………………………….. 90

جدول4-1: برخی از چهره های تصاویر کتاب قابوسنامه……… 116

جدول4-2: كشيدگيانگشتان  در تصاویر کتاب قابوسنامه…….. 117

جدول4-3: نقش مايه هاي جانوري در تصاوير كتاب قابوسنامه……….            119

جدول4-4: نقش مایه های گیاهی در شیوه های مختلف در تصاوير قابوسنامه        124

جدول4-5: نقش پرنده در شيوه هاي مختلف در تصاویر قابوسنامه 127

جدول4-6: نقوش جمادین در تصاویر قابوسنامه……………. .     129

جدول4-7: نقوش ترکیبی(هندسی و گیاهی) در تصاویر قابوسنامه. 130

جدول4-8: ویژگی های مشابه تصاویر قابوسنامه با نگارگری معمول ایرانی        139

جدول4-9:ویژگی های متفاوت تصاویر قابوسنامه با نگارگری معمول ایرانی        143

جدول4-10: چهره های قابوسنامه و تصاویر باستانی……….. 159

جدول4-11: نقوش گیاهی (اسلیمی)قابوسنامه و گچبری های ساسانی 168

جدول4-12: نقش پرنده در تصاویر قابوسنامه و پارچه های ساسانی      170

جدول4-13: نمایش خطی طرح صلیب و سواستیکا…………….. 172

جدول4-14: نقوش جمادی قابوسنامه و گچبری های ساسانی……. 172

جدول4-15:  نقوش ترکیبی(هندسی) در تصاویر قابوسنامه و گچبری های ساسانی     ……………………………………………….. 174

جدول4-16: شباهت های تصاویر قابوسنامه با نگاره های مکتب بغداد        177

جدول4-17: تفاوت های تصاویر قابوسنامه با نگاره های مکتب بغداد        178

جدول4-18: شباهت های تصاویر قابوسنامه با نگاره های مکتب سلجوقی       179

جدول4-19: تفاوت تصاویر قابوسنامه با نگاره  های مکتب سلجوقی      180

جدول4-20: قرابت های ساختاری تصاویر قابوسنامه وبرخی از نگاره های مکتب مغول……………………………………………….. 184

جدول4-21: قرابت هایساختاری تصاویر قابوسنامه و نگاره های آیین جین         191

جدول4-22: قرابت های ساختاری تصاویر قابوسنامه و هنر بیزانس 195

جدول4-23: قرابت های ساختاری تصاویر قابوسنامه وهنر مصر… 199