مقایسه اثربخشی مدارس متوسطه¬ی دولتی و غیر دولتی شهرستان گرمسار

مقدمه  

تغییرات، نوآوری، عدم ثبات این کلمات برای آینده  چه معنایی دارند؟ اگرچه ممکن است پیش بینی امور،کاری بیهوده به نظر برسد با این حال شواهد زیادی وجود دارد که نشان دهنده ی آن چیزهایی است که مدیران باید برانجام آن تمرکز کنند. کلید موفقیت اگر بتوان موفقیت را در یک جمله بیان کرد یعنی آماده ی انطباق بودن. برای آنهایی که آمادگی قبول عصراطلاعات[1] ومطابقت با آن را دارند موفقیت های زیادی وجود دارد. به خاطر داشته باشیم که کمتر از 20 سال پیش تقریباً هیچ کس دستگاه فکس، پیام گیر شخصی وتلفن همراه نداشت. کامپیوترها به اندازه ای بزرگ بودند که روی میز جای نمی گرفتند، پست تصویری، مودم ها، و اینترنت، کلماتی نبودند که هر روز توسط مردم عادی بکار روند. تجهیزات پیچیده فقط در فیلم های”جیمز باند” وجود داشت (رابینز ودی سنزو[2]، 1998، ص 66).

اما تکنولوژی اطلاعات که بوسیله اختراع تراشه های سیلیکون  بوجود آمده اند، دائما” زندگی مدیران را دستخوش تغییرکرده اند. ارتباطات الکترونیکی[3] و وسایل سمعی و بصری و تجهیزات مربوطه به ذخیره سازی و بازآوری داده ها در بین تجهیزات دیگر نقش مهمی در ثبت، ایجاد و استفاده از این اطلاعات را ایفا می کند و این عامل موثری است که مدیران را تحت تاثیر قرار می دهد (همان منبع، ص66).

پیش از این سازمان ها در محیطی پایدار به سر برند و وقایع آینده تقریباً قابل پیش بینی بود به طوری که مدیران می توانستند در شرایط مطمئن برنامه ریزی کنند، اما امروزه افزایش تغییر و تحولات محیطی مانند توسعه ی روز افزون فناوری[4]، افزایش شدت رقابت در سراسر زنجیره های کسب و کار، تغییرفزاینده انتظارات مشتریان وتمام کسانی که از سازمان نفع می برند و جلب رضایت آنها، سازمانها را وادار ساخته است که برای حفظ بقا و رشد و توسعه، خود را با محیط انطباق دهند. این امر باعث شد تا مفهوم جدیدی به نام “سازمان یادگیرنده[5]” وارد واژگان مدیریت شود؛ مفهومی  که به سرعت مورد توجه مدیران و دانشمندان در مدیریت حوزه عمل و تئوری[6] قرار گرفت.

لیست مهارتها وتوانایی هایی که مدیران باید از آنها برخودار باشند با اهمیت یکسان دائماً در حال تکامل و تحول است. مدیرانی می توانند در سازمانهای امروزی و در دنیای تکنولوژی های پیشرفته دوام بیاورند که به دنبال کسب معلومات هستند و بطور مداوم مهارتهای جدید را فرا می گیرند (رابینز و دی سنزو، 1998، ص66).

در اینگونه سازمانها ، افراد در آن، برخلاف  سازمانهای سنتی[7] از خود مقاومت نشان نمی دهند بلکه همواره سعی  دارند در حال تغییروتحول باشند ومحیط را باخودسازگارکنند، بطوریکه افراد درآفرینش، کسب و انتقال دانش[8]، و درتغییر و نیک سازی رفتار[9]خود برای منعکس کردن دانش و بینش جدید، مهارت دارند (علاقه بند، 1386، ص174).

سنگه[10] درکتاب “پنجمین فرمان خلق سازمان یادگیرنده[11] “اینطور می نویسد که: افکارقدیمی راجع به رهبری[12] را فراموش کنید. موفق ترین سازمانها در آینده آنهایی هستند که به آنها سازمانهای یادگیرنده اطلاق می شود. آری  دوگیس[13] رئیس برنامه ریزی کمپانی رویال داچ–شل[14] می گوید: توانایی یادگیری[15] زودتر از رقبا، تنها مزیت نسبی در دهه آینده  خواهد بود (سنگه، 1990، ص10).

سازمانهایی که سریع تر یاد می گیرند، با سرعت بیشتری خود را با شرایط محیطی تطبیق داده در نتیجه مزیت های استراتژی[16] چشمگیری را در دنیای کسب و کار به دست می آورند. سازمانهای یادگیرنده نوین[17] قادرهستند که نبوغ جمعی افراد خود را در سطوح مختلف سازمانی پرورش دهند؛این سطوح عبارتنداز: سطوح فردی[18]، گروهی[19] و سازمانی. این قابلیت که با شرایط سازمانی، فناوری، مدیریت دانش[20] و توانمندسازی افراد عجین می شود سازمانها را قادر می سازد تا از تبعات منفی رقابت به دور باشند (مارکوارت، 2002،  ص2).

به نظرمی رسد که سازمان یادگیرنده به عنوان یک راهکار مفید وسازنده درجهت بهبود وپیشرفت فضای یادگیری بتواند مسائل را بدرستی تحلیل نموده وبا تشریک مساعی و ارائه روشها وطرح های جدید در سازمان، پویایی[21] و بهبود سازمان را بطور مقتضی هدایت نماید.

ازجمله سازمانهایی که می توانند از این مفهوم جدید مدیریتی در اداره سازمان خود استفاده کنند، سازمانهای آموزشی[22] هستند. سازمانهای آموزشی از مهمترین سازمانهای عصرما محسوب می شوند؛ نقش اساسی آنها در تداوم و بقای جوامع بشری از طریق انتقال آداب و رسوم، اعتقادات و ارزشها[23]، نگرشها و رفتارها، دانش ها و مهارتهای جامعه از طریق فعالیت های پرورش و آموزش انکارناپذیر است.

الگوی کلی نهادها، مؤسسات وسازمانهای رسمی جامعه که به واسطه آن، انتقال میراث فرهنگی، آموزش علوم و فنون و رشد وپرورش فردی و اجتماعی میسر می گردد، اصطلاحاً سازمان یا آموزش و پرورش نامیده می شود. سازمان یا نظام آموزش و پرورش یکی از مهمترین، پیچیده ترین وگسترده ترین نظام های اجتماعی است که موضوع اصلی فعالیت آن انسان و تعلیم وتربیت اوست (صافی، 1384، ص35).

مفید است سازمانی که چنین وظایف خطیر و پراهمیتی دارد، درنحوه اداره ی خود نهایت دقت را به خرج دهد چرا که موفقیت و شکست در آن مستقیماً متوجه تمام مردم می شود. از این رو در این پژوهش اثربخشی[24] مدارس متوسطه دولتی وغیردولتی به لحاظ برخورداری از ویژگی های سازمان یادگیرنده مورد بررسی قرار گرفته است که با نظر به اصول پنج گانه پیتر سنگه در زمینه سازمان یادگیرنده طراحی شده است.

[1].  Information area

[2].  Robbins and Desenzo

[3].  Electronic communication

[4].  Technology

[5].  Learning organization

[6].  Act and theory

[7].  Traditional organization

[8].  Knowledge

[9].  Behavior

[10].  P.m.Senge

[11].  The fifth discipline: The art and the practice of the learning organizations

[12].  leadership

[13].  Ari do geus

[14].  Royal Dutch/shell

[15].  Learning ability

[16].  Strategic

[17].  Modern learning organization

[18].  Individualization levels

[19].  Grouping levels

[20].  Knowledge management

[21].  Dynamic

[22].  Educational organization

[23].  Values

[24].  Effectiveness