بررسی تأثیر آموزش‌های مهارت زندگی بر کاهش گرایش به مواد مخدر در دانش‌آموزان پسر دبیرستان‌های شهرستان پاکدشت

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                           صفحه

 

چکیده پژوهش

فصل اول: کلیات پژوهش

مقدمه ………………………………………………………………………………………..  3

بیان مسئله …………………………………………………………………………………..  5

اهمیت و ضرورت مسئله …………………………………………………………………..  8

اهداف تحقیق ………………………………………………………………………………..  10

چهارچوب نظری تحقیق …………………………………………………………………….  11

تعاریف نظری و عملیاتی متغیرها ………………………………………………………….  11

سؤالات پژوهش …………………………………………………………………………….  12

 

فصل دوم: مروری بر ادبیات و پیشینه پژوهش

مقدمه ………………………………………………………………………………………..  14

مهارت‌هاي زندگي چيست؟ …………………………………………………………………  14

مهارت‌هاي زندگي از ديدگاه سازمان بهداشت جهاني ………………………………………  14

خود آگاهي و همدلي …………………………………………………………………..  15

روش آموزش مهارت‌هاي زندگي براي ايجاد خود آگاهي و همدلي ……………  15

مهارت ارتباط مؤثر‌، روابط بين فردي ……………………………………………….  16

مهارت تصميم‌گيري / حل مسأله ……………………………………………………..  17

مهارت حل مسأله ……………………………………………………………………..  19

مهارت تفكر خلاق / تفكر انتقادي …………………………………………………….  21

مهارت‌هاي مقابله با هيجانات و استرس ………………………………………………  21

آموزش آرام‌سازي ………………………………………………………………  23

آموزش گفتگوي دروني مثبت ………………………………………………….  23

اجراي مهارت‌هاي ده‌گانه زندگي ……………………………………………………………  24

خود آگاهي …………………………………………………………………………….  24

مهارت‌هاي ارتباطي …………………………………………………………………..  24

همدلي ………………………………………………………………………………….  24

مهارت‌هاي بين فردي …………………………………………………………………  25

مهارت‌هاي حل مسأله …………………………………………………………………  25

مهارت‌هاي تفكر خلاق ………………………………………………………………..  25

مهارت‌هاي مقابله با هيجانات …………………………………………………………  25

مهارت‌هاي تصميم‌گيري ………………………………………………………………  26

مهارت‌هاي تفكر انتقادي ………………………………………………………………  26

مهارت‌هاي مقابله با استرس ………………………………………………………….  26

خودشناسي و مقابله با تنش‌هاي دروني و بروني ……………………………………………  26

همدلي: تخيل عاطفي ………………………………………………………………………..  28

توجه كردن ………………………………………………………………………………….  29

چك مجدد …………………………………………………………………………………….  29

پاداش همدلي ………………………………………………………………………………..  29

روابط بين فردي …………………………………………………………………………….  30

گوش دادن فعال ……………………………………………………………………………..  30

الف) علايم كلامي …………………………………………………………………….  31

ب) علايم غيركلامي ………………………………………………………………….  32

مهارت گوش دادن چيست و چگونه آن را در خود تقويت كنيم؟ ……………………………  33

مزاياي مهارت‌هاي زندگي ………………………………………………………………….  36

كنترل كارمندان ……………………………………………………………………….  37

برخورد با افراد خارج از سازمان …………………………………………………….  37

ايجاد اعتماد به نفس …………………………………………………………………..  37

راههاي پيشبرد مهارتهاي زندگي …………………………………………………………..  38

در مورد افسردگي چه مي‌دانيد؟ …………………………………………………………….  39

افسردگي چگونه احساسي است؟ ………………………………………………………  39

عواملي كه در بروز افسردگي نقش دارند …………………………………………….  40

چه زماني بايد در جستجوي كمك بود؟ ………………………………………………..  40

چگونه به خود كمك كنيد؟ …………………………………………………………….  41

چه كمكي در دسترس شماست؟ ……………………………………………………….  41

روان درماني / مشاوره ………………………………………………………………..  42

استفاده از داروهاي ضد افسردگي و عوارض مربوط به آن ………………………….  42

چگونه مي‌توان به فردي كه افسرده است كمك كرد؟ …………………………………  42

استرس ………………………………………………………………………………………  43

استرس‌ها چه اثري بر ما دارند؟ ………………………………………………………  43

شش اشتباه رايج در مورد استرس …………………………………………………….  44

انواع استرس ………………………………………………………………………….  45

استرس حاد ……………………………………………………………………………  45

استرس‌هاي حاد دوره‌اي ……………………………………………………………….  46

استرس مزمن …………………………………………………………………………  48

استرس: چه وقت و چگونه مي‌توانيم كمك بگيريم؟ …………………………………..  49

اعتياد چيست؟ ……………………………………………………………………………….  49

مواد مخدر …………………………………………………………………………………..  50

انواع مواد مخدر …………………………………………………………………………….  50

سستي‌زا ……………………………………………………………………………….  51

توهم‌زا …………………………………………………………………………………  55

توان‌افزا ……………………………………………………………………………….  59

مراحل اعتياد ………………………………………………………………………………..  61

توصيه پيشگيرانه (دوستانه) به جوانان و نوجوانان ………………………………………..  61

توصيه پيشگيرانه به والدين …………………………………………………………………  62

علل و انگيزه‌هاي گرايش به اعتياد …………………………………………………………  65

اصولي‌ترين راه پيشگيري اعتياد و درمان معتادان …………………………………………  67

چرا جوانان مواد مخدر مصرف مي‌كنند؟ …………………………………………………..  68

عوارض و خطرات مصرف مواد مخدر ……………………………………………………  74

عوارض و خطرات مصرف مواد مخدر (ويژه نوجوانان و جوانان) …………………  74

علل گرايش جوانان و نوجوانان به سوء مواد اعتياد آور (ويژه جوان و نوجوانان) ….  78

نقش خانواده در آگاه سازي جوانان و نوجوانان ……………………………………………..  81

نكاتي كه بايد در آموزش مهارت‌هاي زندگي مربوط به منع مواد مخدر باشد ……….  85

حقايقي در مورد مواد مخدر …………………………………………………………………  86

تحقيقات انجام شده در مورد مهارت‌هاي زندگي …………………………………………….  87

بررسي تحقيقات انجام شده در داخل ايران ……………………………………………  87

بررسي تحقيقات انجام شده در خارج كشور …………………………………………..  90

فصل سوم: فرایند پژوهش

مقدمه ………………………………………………………………………………………..  100

روش تحقیق …………………………………………………………………………………  100

جامعه آماری‌، حجم نمونه و شیوه نمونه‌گیری ………………………………………………  100

ابزارهای جمع‌آوری داده‌ها ………………………………………………………………….  101     روش‌های آماری …………………………………………………………………………………………………..  102

فصل چهارم: یافته‌های پژوهش

آمار توصیفی ………………………………………………………………………………..  104

آمار استنباطی ……………………………………………………………………………….  110

فصل پنجم: نتیجه‌گیری و پیشنهاد

بحث و نتيجه‌گيري ………………………………………………………………………….  126

جمع‌بندي كلي ……………………………………………………………………………….  130

محدوديت‌ها ………………………………………………………………………………….  131

پیشنهادها …………………………………………………………………………………….  131

پیوست ……………………………………………………………………………………….  133

فهرست منابع………………………………………………………………………………… 137

فهرست جداول

عنوان                                                                                                           صفحه

جدول 4-1: توزیع فراوانی و درصد گروه آزمایش و کنترل ………………………………  104

جدول 4-2: توزیع فراوانی و درصد رشته تحصیلی ……………………………………….  105

جدول 4-3: توزیع فراوانی و درصد رشته تحصیلی گروه آزمایش ………………………..  106

جدول 4-4: توزیع فراوانی و درصد رشته تحصیلی گروه کنترل ………………………….  106

جدول 4-5: جدول آماره‌های خلاصه ……………………………………………………….  107

جدول 4-6: آماره‌های خلاصه گروه آزمایش ……………………………………………….  108

جدول 4-7: آماره‌های خلاصه سن گروه کنترل …………………………………………….  109

جدول 4-8: آزمون t دو نمونه‌ای مستقل ……………………………………………………  110

جدول 4-9: آماره‌های خلاصه ………………………………………………………………  110

جدول 4-10: آزمون t تک نمونه‌ای ………………………………………………………..  111

جدول 4-11: آماره‌های خلاصه مربوط به خودآگاهی ………………………………………  111

جدول 4-12: آزمون t دو گروه وابسته ……………………………………………………..  112

جدول 4-13: آماره‌های خلاصه مربوط به روابط بین فردی ……………………………….  112

جدول 4-14: آزمون t دو گروه وابسته ……………………………………………………..  113

جدول 4-15: آماره‌های خلاصه مربوط به تصمیم‌گیری ……………………………………  113

جدول 4-16: آزمون t دو گروه وابسته ……………………………………………………..  114

جدول 4-17: آماره‌های خلاصه مربوط به تفکر خلاق و تفکر انتقادی …………………….  114

جدول 4-18: آزمون t دو گروه وابسته ……………………………………………………..  115

جدول 4-19: آماره‌های خلاصه مربوط به مقابله با هیجان و استرس ……………………..  115

جدول 4-20: آزمون t دو گروه وابسته ……………………………………………………..  116

جدول 4-21: آماره‌های خلاصه …………………………………………………………….  116

جدول 4-22: آزمون t دو گروه وابسته ……………………………………………………..  117

جدول 4-23: آماره‌های خلاصه  ……………………………………………………………  117

جدول 4-24: ضریب همبستگی پیش آزمون ……………………………………………….  118

جدول 4-25: ضریب همبستگی پس آزمون ………………………………………………..  121

فهرست نمودارها

عنوان                                                                                                           صفحه

نمودار 4-1: توزیع درصد گروه آزمایش و کنترل …………………………………………  104

نمودار 4-2: توزیع درصد رشته تحصیلی ………………………………………………….  105

نمودار 4-3: توزیع درصد رشته تحصیلی گروه کنترل ……………………………………  106

هیستوگرام 4-4: سن گروه کنترل و آزمایش ……………………………………………….  107

هیستوگرام 4-5: سن گروه آزمایش …………………………………………………………  108

هیستوگرام 4-6: سن گروه کنترل…………………………………………………………… 109