دانلود پروژه: انعکاس واقعیت های اجتماعی، فرهنگی و محیطی در آینه غزلیات حافظ

                                                             فهرست مطالب

عنوان                                                                                                    صفحه

فصل اوّل: کلیّات تحقیق

1ـ 1 مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………..2

1ـ 2 بیان مسأله……………………………………………………………………………………………………………………3

1 ـ 3 بیان اهداف پژوهش …………………………………………………………………………………………………..4

1 ـ 4 فرضیه ها …………………………………………………………………………………………………………………..5

1 ـ5 روش تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………….5

1 ـ6 پیشینۀ پژوهش …………………………………………………………………………………………………………..5

1 ـ  7 زندگی نامۀ حافظ شیرازی ………………………………………………………………………………………7

1 ـ 8 عناوين و القاب …………………………………………………………………………………………………………..9

1 ـ  9 وفات ………………………………………………………………………………………………………………………..10

1 ـ  10شعر چیست؟ ………………………………………………………………………………………………………….10

1 ـ  11کارکرد و تأثیر شعر بر روی انسان …………………………………………………………………………11

1 ـ 12 ویژگی اشعار حافظ ………………………………………………………………………………………………..12

1 ـ 13 مشخصات و خصایص شعر حافظ ………………………………………………………………………….13

1 ـ 14 سخن وری و صنعت گری حافظ …………………………………………………………………………..16

1 ـ 15 انقلاب حافظ در غزل ……………………………………………………………………………………………..16

1 ـ 16 رويكردهاي معنايي به شعر حافظ …………………………………………………………………………..16

فصل دوم :واقعیات اجتماعی در غزلیات حافظ

2 ـ 1ساخت اجتماعي ………………………………………………………………………………………………………..20

2 ـ2  اجتماعيات در ادبيات ………………………………………………………………………………………………21

2 ـ 3 پیشینۀ جامعه شناسی ادبیات …………………………………………………………………………………21

2 ـ 4 رویکرد جامعه شناختی ……………………………………………………………………………………………21

2 ـ 5 تاریخ و اجتماع عصر حافظ ……………………………………………………………………………………..22

2 ـ 5  ـ 1 نتایج حملۀ مغول …………………………………………………………………………………………….22

2 ـ 5 ـ 2  ضرورت شناخت جامعۀ حافظ …………………………………………………………………………24

2 ـ 5 ـ 3  وضع عمومی ادب فارسی ………………………………………………………………………………..25

2 ـ 5ـ 4 اوضاع علمی، فرهنگی عصر حافظ …………………………………………………………………….28

2 ـ 5 ـ 5  اوضاع مذهبی شیراز عصر حافظ …………………………………………………………………….35

2 ـ 5 ـ 6  چشم انداز فرهنگی آل اینجو …………………………………………………………………………36

2 ـ 5 ـ 7 آل مظفر مدافع فرهنگ عربی – اسلامی …………………………………………………………36

2 ـ 5 ـ 8 تیموریان، فرهنگ ترکی – ایرانی – اسلامی ……………………………………………………37

2 ـ5 ـ 9 حاکمان شیراز و ارتباط حافظ با آنها ……………………………………………………………….38

2 ـ 5ـ 9ـ 1 شاه شیخ ابواسحاق ……………………………………………………………………………………..38

2 ـ 5 ـ 9 ـ 2 امیر مبارزالدین ………………………………………………………………………………………..38

2 ـ 5 ـ 10 دلایل مبارزۀ حافظ با منابع قدرت ………………………………………………………………42

2 ـ 5 ـ 11مدح در غزلیات خواجه …………………………………………………………………………………42

2 ـ 5 ـ 12 کسانی که مفتخر شده­اند نامشان در دیوان حافظ ذکر شود ……………………..43

2 ـ 5 ـ 12 ـ 1 پادشاهان ………………………………………………………………………………………………43

2 ـ 5 ـ 12 ـ 2 وزراء ……………………………………………………………………………………………………..47

2 ـ 5 ـ 12 ـ 3 بزرگان دین ………………………………………………………………………………………….47

2 ـ 5 ـ 12 ـ 4 دیگران ………………………………………………………………………………………………….47

2 ـ 5 ـ 13 همنشینی و دوستی با ممدوحان ……………………………………………………………….48

2 ـ 5 ـ 14 موقعیت اجتماعی …………………………………………………………………………………….50

2 ـ 5 ـ 15 حافظ مصلح اجتماعی است …………………………………………………………………….50

2 ـ 5 ـ 16 اوضاع اقتصادی عصر حافظ ………………………………………………………………………51

2 ـ 5 ـ 17 اوضاع سیاسی آن روزها از نظر حافظ ………………………………………………………52

2 ـ 5 ـ 18 محورهای عمدۀ نا امنی زمانه از نظر حافظ ……………………………………………..53

2 ـ 5 ـ 19 طنز در دیوان حافظ سه آماج مهم دارد …………………………………………………..53

2 ـ 5 ـ 20 اوضاع مشایخ و خانقاه ها در عصر حافظ …………………………………………………..54

2 ـ 5 ـ 20 ـ 1  صوفیان و مشایخ منزوی ……………………………………………………………………54

2 ـ 5 ـ 20 ـ 2  صوفیان و مشایخ خانقاهی …………………………………………………………………54

2 ـ 5 ـ 20 ـ 3  زاهدان و عابدان صوفی نما ………………………………………………………………..54

2 ـ 5 ـ 21 نهادهاي ديني زمان حافظ ……………………………………………………………………….55

2 ـ 5 22پناه بردن به می و مطرب …………………………………………………………………………….58

2 ـ 5 ـ 23زهد …………………………………………………………………………………………………………….62

2 ـ 5 ـ 24 ریا ……………………………………………………………………………………………………………..64

2 ـ 5 ـ 24 ـ 1 معنی اصطلاحی ریا …………………………………………………………………………..64

2 ـ 5 ـ 24 ـ 2 ریا ستیزی در قرآن …………………………………………………………………………..64

2 ـ 5 ـ 24 ـ 3 ریا در انفاق ……………………………………………………………………………………….64

2 ـ 5 ـ 24 ـ 4 ریا در رفتن به جنگ با دشمنان ……………………………………………………..65

2 ـ 5 ـ 24 ـ 5 ریا به طور مطلق …………………………………………………………………………….. 65

2 ـ 5 ـ 24 ـ 6 ریا کاران چه کسانی هستند؟ ……………………………………………………………65

2 ـ 5 ـ 24 ـ 7کسانی که ایمان به خدا وروز قیامت ندارند ……………………………………….65

2 ـ 5 ـ 24 ـ 8 منافقان ………………………………………………………………………………………………..66

2 ـ 5 ـ 24 ـ 9 تکذیب کنندگان روز جزا ……………………………………………………………………..66

2 ـ 5 ـ 24 ـ10دیدگاه پیامبر (ص ) و حضرت علی (ع ) در بارۀ ریا ……………………………66

2 ـ 5 ـ 25دنیای پیش روی حافظ ………………………………………………………………………………..68

2 ـ 5 ـ 26 افراد و شخصیت­های دیگر جامعۀ حافظ …………………………………………………….73

2 ـ 5 ـ 26 ـ1 قاضیان ……………………………………………………………………………………………………73

2 ـ 5 ـ 26 ـ 1 ـ 1 امنیت قضایی در عصر حافظ …………………………………………………………73

2 ـ 5 ـ 26 ـ 2 شیوخ و زاهدان ……………………………………………………………………………………..74

2 ـ 5 ـ 26 ـ 3 صوفیان دروغین ……………………………………………………………………………………74

2 ـ 5 ـ 26 ـ 4 محتسبان ………………………………………………………………………………………………75

تأثیر جامعه و شرایط ناگوار آن بر حافظ ………………………………………………………………………..77

2 ـ 27 نتیجه  …………………………………………………………………………………………………………………82

فصل سوم : حافظ و حافظ شناسان

3 ـ 1پیشینۀ حافظ شناسی …………………………………………………………………………………………..84

3ـ 2 نظر شارحان در بارۀ حافظ …………………………………………………………………………………..85

فصل چهارم فرهنگ در غزلیات حافظ

4ـ 1 فرهنگ ………………………………………………………………………………………………………………..96

4ـ 2 تعریف لغوي فرهنگ …………………………………………………………………………………………..96

4ـ 3 تعریف اصطلاحی فرهنگ …………………………………………………………………………………..96

4ـ 4 ضرورت جامعه شناسی فرهنگ …………………………………………………………………………97

4ـ 5 حافظ شيرازي و هويت فرهنگی ………………………………………………………………………..98

4ـ 6 بازتاب ویژگی­های فرهنگی در غزل­های حافظ  ……………………………………………….99

4ـ 7 آشنایی حافظ با چند هنر ……………………………………………………………………………….101

4 ـ 8 ادبیات عامیانه چیست؟………………………………………………………………………………102

4ـ 9 فرهنگ شفاهی ) ادبيات فولکلور ) …………………………………………………………….102

4ـ 9 ـ 1 زبان عامیانه در غزلیات حافظ …………………………………………………………….103

4ـ 9  ـ 2 استفاده از الفاظ شکسته در غزل حافظ ……………………………………………..105

4ـ 9 ـ 2 ـ 1پاش به جای پایش …………………………………………………………………………105

4ـ 9 ـ 2 ـ 2 چل به جای چهل ………………………………………………………………………….105

4ـ 9 ـ 2 ـ 3 چار به جای چهار ………………………………………………………………………….105

4ـ 9 ـ 2 ـ 4 شنفت به جای بشنود و شنید ……………………………………………………..106

4ـ 9 ـ 2 ـ 5 دواش به جای دوایش …………………………………………………………………..106

4ـ 10 استفاده از لهجۀ شیرازی …………………………………………………………………………..107

4ـ 11ضرب المثل ……………………………………………………………………………………………….107

4ـ 12 ـ 1 باورها، اعتقادات رسوم و آیین­ها ……………………………………………………….111

4ـ 12 ـ 2 آیین و رسم و سنت  …………………………………………………………………………111

4ـ 12 ـ 3 جشن­ها و اعیاد …………………………………………………………………………………112

4ـ 12 ـ 4 نوروز ………………………………………………………………………………………………….112

4ـ 12 ـ 4 ـ 1پیشینۀ نوروز  ………………………………………………………………………………114

4ـ 12 ـ 4 ـ 2 نوروز در هخامنشیان ………………………………………………………………….116

4ـ 12 ـ 4 ـ 2 بهاریه در سبک عراقی ……………………………………………………………….117

4ـ 12 ـ 4 ـ 2 میر نوروزی …………………………………………………………………………………119

4ـ 12 ـ 4 ـ 3 نوروز طبق تاریخ و تقویم جلالی ……………………………………………….120

4ـ 12 ـ 4 ـ 4 عیدی دادن در نوروز …………………………………………………………………120

4ـ 12 ـ 4 ـ 5 سیزده به در  …………………………………………………………………………….120

4ـ 12 ـ 5روزه و رمضان ………………………………………………………………………………………….121

4ـ 12 ـ 5 ـ 1 تقاضای عفو در رمضان ……………………………………………………………………126

4 ـ 12 ـ 6 شب یلدا …………………………………………………………………………………………………127

4ـ 12 ـ 7 اسب و قبا فرستادن ……………………………………………………………………………….128

4 ـ 12 ـ 8 استخاره کردن……………………………………………………………………………………….128

4 ـ 12 ـ 9  اسفند در آتش کردن……………………………………………………………………………129

4 ـ 12 ـ 10 اسطوره و اساطیر در غزلیات حافظ ……………………………………………………129

4 ـ 12 ـ10 ـ 1 تعریف لغوی اسطوره …………………………………………………………………….130

4 ـ 12 ـ 10 ـ 2 تعریف اسطلاحی اسطوره ……………………………………………………………131

4 ـ 12 ـ 10 ـ 3 رویکردهای اسطوره  ……………………………………………………………………131

4 ـ 12 ـ 10 ـ 4 سیمای اساطیر در دیوان حافظ ………………………………………………….131

4ـ 12 ـ 11افیون در شراب انداختن…………………………………………………………………………143

4 ـ 12 ـ 12انگشتری زنهار …………………………………………………………………………………….. 143

4 ـ 12ـ 13  بازیها ……………………………………………………………………………………………………144

4 ـ12ـ 13 ـ 1 چوگان …………………………………………………………………………………………….144

4 ـ 12 ـ 13 ـ1 ـ 2 چوگان در شعر فارسی ……………………………………………………………145

4 ـ 12 ـ 13 ـ 2 شطرنج  ………………………………………………………………………………………..147

4 ـ 12 ـ 13 ـ 2 ـ 1 واژۀ شطرنج ……………………………………………………………………………147

4 ـ12 ـ 13 ـ 2 ـ 2 تاریخچه‌ی پیدایش شطرنج …………………………………………………….148

4 ـ 12 ـ 13 ـ 2 ـ 3  کارنامه‌ی اردشیر بابکان (اشکانیان) ……………………………………..148

4 ـ 12 ـ 13 ـ 3 نرد ………………………………………………………………………………………………….149

4 ـ 12 ـ 13ـ 3 ـ 1تاریخچۀ نرد …………………………………………………………………………………..150

4 ـ 12 ـ 13 ـ 3 ـ 2 داو ……………………………………………………………………………………………….150

4 ـ 12 ـ 13 ـ 4 لعبت بازی ………………………………………………………………………………………….150

4 ـ 12 ـ 14باورهای عامیانۀ طبی …………………………………………………………………………………152

4 ـ 12 ـ 14 ـ 1 دیوانگی ………………………………………………………………………………………………152

4 ـ 12 ـ 14 ـ 2 بر سر بیمار کمان کشیدن ………………………………………………………………..152

4 ـ 12 ـ 14 ـ 3 تریاک …………………………………………………………………………………………………153

4 ـ 12 ـ 14 ـ 4 خاصیت درمانی احجار ………………………………………………………………………153

4 ـ 12 ـ 14 ـ 4 ـ 1 یاقوت و مفرح بودن آن ………………………………………………………………153

4 ـ 12 ـ 14 ـ 4 ـ 2توتیا ……………………………………………………………………………………………..154

4 ـ 12 ـ 14 ـ 4 ـ 3 کحل­الجواهر ……………………………………………………………………………….154

4 ـ 12 ـ 14 ـ 4 ـ 4 شیشه ………………………………………………………………………………………….155

4 ـ 12 ـ 15 بزم دور………………………………………………………………………………………………………155

4 ـ 12 ـ 16 بوسه بر رخ مهتاب زدن………………………………………………………………………….. 156

4ـ 12 ـ 17 بیضه در کلاه داشتن ……………………………………………………………………………….. 156

4 ـ 12 ـ 18پای ماچان …………………………………………………………………………………………………156

4 ـ 12 ـ 19 پنج نوبت زدن…………………………………………………………………………………………. 157

4ـ 12 ـ  20 پری …………………………………………………………………………………………………………. 157

4 ـ 12 ـ 21 پوشاک و لباس …………………………………………………………………………………………157

4 ـ 12 ـ 21 ـ 1 نقش اجتماعی لباس …………………………………………………………………………158

4 ـ 12 ـ 21 ـ 2 قبای زر افشان …………………………………………………………………………………..160

4  ـ 12 ـ 21 ـ 3 کارکردهای فرهنگی و نقش اجتماعی لباس ………………………………….. 160

4 ـ 12 ـ 21 ـ 4 مراسم و آدابی که لباس بخشی از آن یا کامل کنندۀ آن بود ……………….161

4 ـ 12 ـ 21 ـ 5 عواطف انسانی و لباس …………………………………………………………………………..162

4 ـ 12 ـ 21 ـ 6 بیان حرمت لباس ………………………………………………………………………………….162

4 ـ 12 ـ 21 ـ 7 برای زیبایی و برازندگی ………………………………………………………………………. 163

4 ـ 12 ـ 21 ـ 8 نبرد با ریاکاران ………………………………………………………………………………………163

4 ـ 12 ـ 21 ـ 8 ـ 1 خرقه ……………………………………………………………………………………………….163

4 ـ 12 ـ 21 ـ 9 بیان جنس لباس ……………………………………………………………………………………164

4 ـ 12 ـ 21 ـ 9 ـ 1 کمر­زرکش ………………………………………………………………………………………164

4 ـ 12 ـ 21 ـ 9 ـ 2 قصب ………………………………………………………………………………………………164

4 ـ 12 ـ 22 تخته بند ……………………………………………………………………………………………………. 165

4 ـ 12 ـ 23 تشریف…………………………………………………………………………………………………………..165

4 ـ 12 ـ 24 ثلاثۀ غثاله …………………………………………………………………………………………………. 166

4ـ 12 ـ 25جامه کاغذین پوشیدن …………………………………………………………………………………. 167

4ـ 12 ـ 26 جرعه فشانی بر خاک ……………………………………………………………………………………167

4ـ 12  ـ 27 چار تکبیر ……………………………………………………………………………………………………168

4ـ 12 ـ 28 چتر گرفتن ………………………………………………………………………………………………… 168

4 ـ 12 ـ 29 چشم زخم …………………………………………………………………………………………………..168

4 ـ 12 ـ 30خاک پاشیدن در تظلم ………………………………………………………………………………..169

4 ـ 12 ـ 31  خاک در دهان انداختن ……………………………………………………………………………..169

4 ـ 12 ـ 32 خال بر جبین گذاشتن ………………………………………………………………………………170

4 ـ 12 ـ 33 خرمهره ………………………………………………………………………………………………………171

4 ـ 12 ـ 34خوان یغما ……………………………………………………………………………………………………171

4 ـ 12 ـ 35 خونبها ………………………………………………………………………………………………………172

4 ـ 12 ـ 36دیوانه و ماه نو …………………………………………………………………………………………….172

4 ـ 12 ـ 37رسم قبول …………………………………………………………………………………………………..173

4 ـ 12 ـ 38 رسوم شکار ………………………………………………………………………………………………..173

4 ـ 12 ـ 38 ـ 1 مضراب و کبوتر ……………………………………………………………………………………173

4 ـ 12 ـ 38 ـ 2 دوختن چشم باز شکاری …………………………………………………………………….174

4 ـ 12 ـ 39 رسوم صوفیان …………………………………………………………………………………………….174

 4 ـ 12 ـ 39 ـ 1 آیین سماع ………………………………………………………………………………………….174

4 ـ 12 ـ 39 ـ 2 خرقه پوشی  ……………………………………………………………………………………….174

4 ـ 12 ـ 39 ـ 3 خرقه انداختن ……………………………………………………………………………………..175

4 ـ 12 ـ 39 ـ 4 خرقه دریدن ……………………………………………………………………………………….175

4ـ 12 ـ 39 ـ 5 خرقه سوزی …………………………………………………………………………………………175

 4ـ 12 ـ 39 ـ 5 خرقه از سر بر کشیدن ………………………………………………………………………..177

4 ـ 12 ـ 39 ـ 6  سجّاده بردوش افکندن ……………………………………………………………………..177

4 ـ 12 ـ 39 ـ 7 احرام­گرفتن و لبّیک­زدن ……………………………………………………………………178

4 ـ 12 ـ 39 ـ 8 چهله داشتن ……………………………………………………………………………………..178

4 ـ 12 ـ 40 سر تراشیدن قلندران …………………………………………………………………………….. 178

4 ـ 12 ـ 41  سعد و نحس ستاره­گان……………………………………………………………………………178

4 ـ 12 ـ 42  شادی خوردن ………………………………………………………………………………………….179

4 ـ 12 ـ 43 شیشه بازی ………………………………………………………………………………………………179

4 ـ 12 ـ 44 طلسمات عجایب ……………………………………………………………………………………..180

4 ـ 12 ـ 45فال زدن یا فرجام خواستن ………………………………………………………………………180

4 ـ 12 ـ 46 کاسه گردان …………………………………………………………………………………………………182

4 ـ 12 ـ 47 کاسه گرفتن ………………………………………………………………………………………………..182

4 ـ 12 ـ 48گلاب گیری ………………………………………………………………………………………………….183

4 ـ 12 ـ 49 گیسو بریدن ……………………………………………………………………………………………….183

4 ـ 12 ـ 50 ماجرا ………………………………………………………………………………………………………… 183

4 ـ 12 ـ 51 مشاغل در غزلیات حافظ ……………………………………………………………………………184

4 ـ 12 ـ51 ـ 1  مشاطه­گری  ………………………………………………………………………………………..184

4 ـ 12 ـ 51 ـ 2 آینه داری …………………………………………………………………………………………….185

4 ـ 12 ـ 51 ـ 3 خوشه چینی ……………………………………………………………………………………….185

4 ـ 12 ـ 53 مهرگیاه ……………………………………………………………………………………………………. 187

4 ـ 12 ـ 52 مغیلان ……………………………………………………………………………………………………….186

4 ـ 112 ـ 54 نثار …………………………………………………………………………………………………………..187

4 ـ 12 ـ 55 نذر­کردن ………………………………………………………………………………………………….. 187

4 ـ 12 ـ 56 نعل در آتش کردن ………………………………………………………………………………….. 188

4 ـ 12 ـ 57 ورق شعبده ……………………………………………………………………………………………… 188

4 ـ 12ـ 58 وظیفه دادن ………………………………………………………………………………………………. 188

4 ـ 12 ـ 59  هفت کشور ……………………………………………………………………………………………… 189

4 ـ 12 ـ 60   همرهان به سر تازیانه ……………………………………………………………………………. 189

4 ـ 12  ـ 61 همای ……………………………………………………………………………………………………….. 190

4 ـ 12 ـ62   هندوی مقبل …………………………………………………………………………………………… 190

  4 ـ 12 ـ 63 دین …………………………………………………………………………………………………………….190

4 ـ 12ـ 64  اشاره به داستانهای مذهبی ………………………………………………………………………..194

4 ـ 12 ـ64 ـ 1 حضرت یوسف(ع ) …………………………………………………………………………….194

4 ـ 12 ـ 64 ـ 1 ـ 1  به چاه افتادن یوسف ………………………………………………………………..194

4 ـ 12 ـ 64 ـ 1 ـ 2 عشق زلیخا ………………………………………………………………………………..196

4 ـ 12 ـ 64 ـ 1 ـ 3 عزیزی مصر  …………………………………………………………………………….197

4 ـ 12 ـ 64 ـ 1 ـ 4 وصال یعقوب و یوسف ……………………………………………………………….198

4 ـ 12 ـ 64 ـ 2 حضرت خضر(ع ) ……………………………………………………………………………..198

4 ـ 12 ـ 64 ـ 3   حضرت موسی(ع ) ………………………………………………………………………..198

4 ـ 12 ـ 64 ـ 4 حضرت سلیمان (ع ) ……………………………………………………………………..200

4 ـ 12 ـ 64 ـ 5  حضرت عیسی(ع )  ………………………………………………………………………202

4 ـ 12 ـ 65  اشاره به ادیان دیگر ……………………………………………………………………………..205

4 ـ 12ـ 65 ـ 1 مانويت ……………………………………………………………………………………………..205

4 ـ12 ـ 65  ـ 2 زردشتی گری ………………………………………………………………………………….206

4 ـ 12 ـ 65  ـ 3  آئین مهر ……………………………………………………………………………………. 207

4 ـ 12 ـ 66 مسائل نجومی در غزلیات حافظ  …………………………………………………………209

4 ـ 12 ـ 66 ـ 1 طالع بینی …………………………………………………………………………………… 210

4 ـ 12 ـ 66 ـ 2 رد يا نفي اختر گوئي …………………………………………………………………….210

4 ـ 12 ـ 66 ـ 3 ارتفاع گرفتن خورشيد ………………………………………………………………… 210

4 ـ 12 ـ 66 ـ 4 دیو وشهاب  …………………………………………………………………………………. 211

4 ـ 12 ـ 66  ـ 5 اشاره به کوکب هدایت ………………………………………………………………..211

4 ـ 12 ـ 66 ـ 6 ماهیت و شکل فلک ……………………………………………………………………..211

4 ـ 12 ـ 66 ـ 7 قران ماه و مشتری ………………………………………………………………………. 212

4 ـ 12 ـ 66 ـ 8 چشمۀ خورشید …………………………………………………………………………… 214

4 ـ 12 ـ 66 ـ 9 رنگ فلک  …………………………………………………………………………………………………215

4 ـ 12 ـ 67  معنای اخلاق ………………………………………………………………………………………………….216

4 ـ 13 اخلاق درغزلیات حافظ  ………………………………………………………………………………………….. 216

4 ـ 13 ـ 1 چگونگی رابطه با سایر تمدن ها و فرهنگ ها …………………………………………………. 217

4 ـ 13 ـ 2 نصیحت گویی ………………………………………………………………………………………………….. 218

4 ـ 13 ـ 3دم غنيمت شمري ……………………………………………………………………………………………….218

4ـ 14 از دیگر نصایح حافظ ………………………………………………………………………………………………….221

4 ـ 14 ـ 1 دوراندیشی و سلامت جویی ……………………………………………………………………………….221

4 ـ 14 ـ 2 صبور بودن  ………………………………………………………………………………………………………..221

4 ـ 14 ـ 3  و نهایت آرزو ……………………………………………………………………………………………………..221

4 ـ 14 ـ 4 امید داشتن ……………………………………………………………………………………………………….222

4 ـ 14 ـ 5 درویش نوازی ……………………………………………………………………………………………………222

4 ـ 14 ـ 6 ترک نزاع …………………………………………………………………………………………………………..222

4 ـ 14 ـ 7 طغیان گریزی ……………………………………………………………………………………………………222

4 ـ 14 ـ 8 اندوختن ذخیره …………………………………………………………………………………………………223

4 ـ 20 حافظ منادی صلح و مدارا  ………………………………………………………………………………………223

4 ـ 20 ـ 1پرهیز از تکبر و غرور ………………………………………………………………………………………….224

4 ـ 20 ـ 2 آثار غرور و تکبر ……………………………………………………………………………………………….225

4 ـ 20 ـ 3 مناعت طبع ………………………………………………………………………………………………………227

4 ـ 20 ـ 4 ذم عیب جویان …………………………………………………………………………………………………227

4 ـ 20 ـ 5 نیکوکاری  ………………………………………………………………………………………………………..229

4 ـ 20 ـ 6 دعا گویی  ………………………………………………………………………………………………………..229

4 ـ 20 ـ 7 حسن خُلق ……………………………………………………………………………………………………….231

4 ـ 20 ـ 8 همکاری …………………………………………………………………………………………………………….231

4 ـ 20 ـ 9 نخوردن غم روزی ……………………………………………………………………………………………..231

4 ـ 20 ـ 10 دوری از حرص ……………………………………………………………………………………………….231

4 ـ 20 ــ 11 توکل به خدا …………………………………………………………………………………………………231

4 ـ0 2 ـ 12 رازداری …………………………………………………………………………………………………………..232

4 ـ 20 ـ 13 نرمخویی …………………………………………………………………………………………………………232

4 ـ 20 ـ 14 پرهیز از مردم آزاری ……………………………………………………………………………………….232

4 ـ20 ـ 15 دعوت به صراط مستقیم ………………………………………………………………………………….233

4 ـ 20 ـ 16 نرنجیدن از سرزنش مدعیان …………………………………………………………………………..238

4ـ 20 ـ 17سعادت در غزل حافظ …………………………………………………………………………………….. 239

4 ـ 18 نتیجه ………………………………………………………………………………………………………………………..241

فصل پنجم نقش عوامل محیطی در غزلیات حافظ

5 ـ 1 تأثیر عوامل عوامل محیطی بر رفتار ………………………………………………………………………. 247

5 ـ 2 نظریۀ رفتار در محیط ……………………………………………………………………………………………….247

5 ـ 3 تأثیر محیط بر رفتار از دیدگاه قرآن  ……………………………………………………………………… 248

5 ـ 4 موضع­گیری­های نظری در رابطه با تأثیر محیط بر رفتار ………………………………………… 249

5 ـ 5 محيط اجتماعى ……………………………………………………………………………………………………….. 249

5 ـ 6 محیط جغرافیایی………………………………………………………………………………………………………. 250

5 ـ 7 فضاهای مضمون ساز ……………………………………………………………………………………………….. 250

5 ـ 8 طبیعت در غزل حافظ ……………………………………………………………………………………………… 250

5 ـ 8 ـ 1  طبیعت شیراز …………………………………………………………………………………………………… 251

5 ـ 8 ـ 2  هدف حافظ از به­کارگیری عوامل طبیعی ………………………………………………………… 253

5 ـ 8  ـ 2 ـ 1 توصیف معشوق ………………………………………………………………………………………….. 253

5 ـ 8  ـ 2 ـ 2 هنجار شکنی در بعد زمان …………………………………………………………………………..254

5 ـ 8 ـ 2 ـ 3بیان ناپایداری دنیا ……………………………………………………………………………………….. 255

5 ـ 8 ـ 3  دیگر مناظر طبیعی در غزلیات حافظ   ……………………………………………………………. 257

5 ـ 8 ـ 3 ـ 1 بوستان …………………………………………………………………………………………………………..257

5 ـ 8 ـ 3 ـ 2 چمن ……………………………………………………………………………………………………………..258

5 ـ 8 ـ 4 تغییرات فصل ها در غزلیات حافظ ……………………………………………………………………..258

5 ـ 8 ـ 4 ـ 1 بهار ………………………………………………………………………………………………………………. 258

5 ـ 8 ـ 4 ـ 2 پاییز ……………………………………………………………………………………………………………….259

5 ـ 8 ـ 4 ـ 3 زمستان ………………………………………………………………………………………………………… 259

5 ـ 9 اصطلاحات معماری در اشعار حافظ ………………………………………………………………………….. 260

5 ـ 10 هدف حافظ از به­کارگیری واژه­های معماری ……………………………………………………………261

5 ـ 9 ـ 1 برای وصف معشوق ……………………………………………………………………………………………… 261

5 ـ 9 ـ 2 برای بیان مفاسد جامعه  ……………………………………………………………………………………. 261

5 ـ 9ـ 3 بیان عظمت عشق ………………………………………………………………………………………………… 262

 فصل ششم نتیجه و ارائه ی پیشنهاد

6 ـ 1 نتیجه ……………………………………………………………………………………………………………………….. 265

6 ـ 2 ارائه­ی پیشنهاد ……………………………………………………………………………………………………………266

منابع ………………………………………………………………………………………………………………………………….. 268