%46تخفیف
مکانيابي و اعتبارسنجي ژنهاي کمّي کنترلکننده تحمل به شوري در مرحله گياهچهاي در برنج
گروه مهندسي بيوتکنولوژي کشاورزي
کارشناسي ارشد رشته مهندسي کشاورزي گرايش بيوتکنولوژي
مکانيابي و اعتبارسنجي ژنهاي کمّي کنترلکننده تحمل به شوري در مرحله گياهچهاي در برنجچکيدهشوري رشد گياه را در مراحل مختلف از جوانهزني تا رسيدن كامل به درجات مختلف تحت تأثير قرار ميدهد. برنج به شوري نسبتاً حساس ميباشد. تحمل به شوري يك صفت پيچيده ژنتيكي و فيزيولوژيكي و داراي توارث كمي است. به منظور مكانيابي و اعتبارسنجي QTLهاي مرتبط با تحمل به شوري بر روي کروموزومهاي 1 و 10 در مرحله گياهچهاي و تعيين سهم هر مکان ژني در تنوع فنوتيپي، 80 لاين از جمعيت اينبردلاين نوترکيب، حاصل تلاقيIR29 به عنوان والد حساس وPokkali به عنوان والد متحمل، مورد مطالعه قرارگرفتند. پس از بررسي چند شکلي در والدين در نهايت 15 نشانگر چندشکل علاوه بر ناحيه Saltol و ناحيه زير Saltol و نيز روي کروموزوم 10 نظر به اهميت آن در تحمل به شوري، استفاده گرديدند. کروموزوم 1 با طول نقشه كروموزومي 03/55 سانتيمورگان با متوسط فاصله 7/7 سانتيمورگان و کروموزوم 10 با طول نقشه كروموزومي 85/18 سانتيمورگان با متوسط فاصله 65/9 سانتيمورگان نقشهيابي شدند. براي صفات پتاسيم، سديم، نسبت سديم به پتاسيم و امتياز تحمل به شوري روي کروموزم 1 QTLهايي بهدست آمد که براي صفت پتاسيم 2 QTL بزرگاثر، براي صفت سديم يک QTL بزرگاثر، براي نسبت سديم به پتاسيم دو QTL و براي امتياز تحمل به شوري 2 QTL بزرگاثر شناسايي گرديد كه داراي اثرات افزايشي بودند. همچنين نتايج مطالعه 20 رقم برنج ايراني همراه با دو شاهد Pokkali و IR29 تحت تنش شوري با هدايت الکتريکي (0، 6 و 10 دسي زيمنس بر متر) از نظر وضعيت QTLهاي بررسي شده روي کروموزوم 1 از نظر صفات مختلف نشان داد که اختلاف بسيار معنيداري بين ژنوتيپها وجود دارد. تجزيه خوشهاي با ضريب تشابه جاکارد و استفاده از روش UPGMA، ارقام را به 3 گروه حساس، نيمه متحمل و متحمل طبقهبندي کرد. با استفاده از QTL بزرگاثر Saltol براي تحمل به شوري بر روي کروموزوم 1 که در رقم Pokkali نقشهيابي شده، به عنوان مرجع تنوع هاپلوتايپي، ژنوتيپها به 12 گروه هاپلوتيپي مختلف بر اساس QTL ناحيه Saltol طبقهبندي شدند. عليرغم معنيدار بودن نشانگرهاي مولکولي ناحيه Saltol، نتايج بيانگر اين بود که پتانسيل ژرمپلاسم برنجهاي ايراني جهت يافتن ژنهاي جديد تحمل، به غير از ناحيه Saltol، در القاء تحمل به شوري بسيار مهم ميباشند.کلمات کليدي: برنج، مرحله گياهچهاي، جمعيت اينبرد نوترکيب، مکانيابي QTL، تنوع هاپلوتيپي |