الگویی برای ارتباط رهبری استراتژیک و کارآفرینی شرکتی با عملکرد شرکت (مورد مطالعه: شرکت های تکنولوژی- محور پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران)

1- فصل اول: کلیات تحقیق

1-1- مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………2

2-1- بیان مسأله………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….3

3-1- ضرورت تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..5

4-1- سوالات تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 5

5-1- اهداف تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….6

6-1- چارچوب نظری تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………6

7-1- روش تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 7

8-1- جامعه آماری …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 8

9-1- روش نمونه گیری و حجم نمونه ………………………………………………………………………………………………………………………………………. 9

10-1- روش تجزیه و تحلیل داده ها ………………………………………………………………………………………………………………………………………. 10

11-1- تعاریف واژه های تخصصی …………………………………………………………………………………………………………………………………………….10

12-1- شرکت های تکنولوژی- محور………………………………………………………………………………………………………………………………………..11

13-1- بورس اوراق بهادار…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..12

2- فصل دوم: ادبیات تحقیق

1-2-مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 16

2-2- رهبری استراتژیک …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..16

1-2-2- اهمیت رهبری استراتژیک در دورنمای رقابتی جدید ……………………………………………………………………………………………….16

2-2-2- وجوه تمایز رهبری و رهبری استراتژیک …………………………………………………………………………………………………………………. 18

5-2-2- نظریه آپر اکلنز …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..26

6-2-2- مقایسه رهبری استراتژی، آرمانگرا و مدیریت …………………………………………………………………………………………………………..27

1-6-2-2- رهبری آرمانگرا…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 29

2-6-2-2- رهبری مدیریتی ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………30

7-2-2- ویژگی ها و رفتارهای رهبران استراتژیک …………………………………………………………………………………………………………………31

1- 7-2-2- ویژگی های رهبران استراتژیک…………………………………………………………………………………………………………………………….31

2-7-2-2- رفتارهای رهبران استراتژیک………………………………………………………………………………………………………………………………….32

8-2-2- الگوهای رهبری استراتژیک………………………………………………………………………………………………………………………………………. 38

1-8-2-2- الگوی سوسیک و همکاران……………………………………………………………………………………………………………………………………. 38

2-8-2-2- الگوی دیویس و دیویس………………………………………………………………………………………………………………………………………… 40

3-8-2-2- الگوی هایت و همکاران…………………………………………………………………………………………………………………………………………. 44

4-8-2-2- الگوی باول و هوجبرگ…………………………………………………………………………………………………………………………………………..45

9-2-2- مؤلفه های رهبری استراتژیک ……………………………………………………………………………………………………………………………………48

3-2- کارآفرینی شرکتی …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..52

1-3-2- کارآفرینی …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..52

2-3-2- ماهیت و توسعه کارآفرینی ………………………………………………………………………………………………………………………………………..54

3-3-2- رویکردهای کارآفرینی ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….56

1-3-3-2- رویکرد مکاتب فکری کارآفرینی …………………………………………………………………………………………………………………………..56

2-3-3-2- رویکردهای فرآیندی …………………………………………………………………………………………………………………………………………….59

4-3-2-ویژگی های مشترک کارآفرینان……………………………………………………………………………………………………………………………….. 61

5-3-2- مفروضات نادرست در مورد کارآفرینی …………………………………………………………………………………………………………………….61

6-3-2- ریسک های کارآفرینی ……………………………………………………………………………………………………………………………………………..64

7-3-2- آینده کارآفرینی ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..65

8-3-2-ماهیت کارآفرینی شرکتی …………………………………………………………………………………………………………………………………………..66

9-3-2- تعریف کارآفرینی شرکتی ………………………………………………………………………………………………………………………………………….67

10-3-2- دلایل علاقمندی به کارآفرینی شرکتی …………………………………………………………………………………………………………………..71

11-3-2- نیاز به کارآفرینی شرکتی ………………………………………………………………………………………………………………………………………..72

12-3-2- جو کارآفرینی شرکتی ……………………………………………………………………………………………………………………………………………..73

13-3-2- مفروضات نادرست در مورد کارآفرینی شرکتی ……………………………………………………………………………………………………….73

14-3-2- استراتژی کارآفرینی شرکتی ……………………………………………………………………………………………………………………………………74

15-3-2- خصیصه های رهبریِ کارآفرینان شرکتی ……………………………………………………………………………………………………………….79

16-3-2- استقرار کارآفرینی شرکتی در سازمان …………………………………………………………………………………………………………………….80

17-3-2- پیگیری کارآفرینی شرکتی ………………………………………………………………………………………………………………………………………82

18-3-2- مؤلفه های کارآفرینی شرکتی…………………………………………………………………………………………………………………………………..85

4-2- عملکرد شرکت ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..87

1-4-2- مفهوم عملکرد……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..87

2-4-2- مدل های ارزیابی عملکرد …………………………………………………………………………………………………………………………………………..89

3-4-2- مدل های تعالی سازمانی …………………………………………………………………………………………………………………………………………….89

4-4-2- مدل تعالی سازمانی EFQM …………………………………………………………………………………………………………………………………….90

5-4-2- معیارهای مدل تعالی EFQM …………………………………………………………………………………………………………………………………..92

6-4-2- تشریح مفاهیم بنیادین مدل تعالی  EFQM …………………………………………………………………………………………………………..93

5-2-رابطه رهبری استراتژیک، کارآفرینی شرکتی و عملکرد شرکت …………………………………………………………………………………….94

1-5-2-رابطه رهبری استراتژیک و کارآفرینی شرکتی……………………………………………………………………………………………………………94

2-5-2-رابطه رهبری استراتژیک و عملکرد شرکت ………………………………………………………………………………………………………………..95

3-5-2-رابطه کارآفرینی شرکتی و عملکرد شرکت ………………………………………………………………………………………………………………..95

6-2- پیشینه تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….96

1-6-2- تحقیقات داخلی ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..96

2-6-2- تحقیقات خارجی ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………97

7-2- نتیجه گیری ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….99

3- فصل سوم: روش تحقیق

1-3- مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..102

2-3- روش تحقیق تلفیقی……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..103

3-3- روش تحقیق در مرحله ی اول(کیفی)  ……………………………………………………………………………………………………………………….104

1-3-3- تحلیل محتوای متن ………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 104

2-3-3- روش دلفی ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 107

1-2-3-3- روايي و پايايي روش دلفي………………………………………………………………………………………………………………………………….. 107

1-1-2-3-3- روايي روش دلفي…………………………………………………………………………………………………………………………………………….107

2-1-2-3-3- پايایي روش دلفي……………………………………………………………………………………………………………………………………………109

2-2-3-3- نمونه‌ي تحقیق در بخش دلفی …………………………………………………………………………………………………………………………..109

3-2-3-3- روش‌هاي تجزيه و تحليل اطلاعات در بخش دلفی…………………………………………………………………………………………….110

3-3-3- روش تحقیق در مرحله دوم(کمی)…………………………………………………………………………………………………………………………..110

1-3-3-3- روش جمع آوری اطلاعات در مرحله کمی …………………………………………………………………………………………………………111

2-3-3-3- جامعه آماری تحقیق در مرحله کمی…………………………………………………………………………………………………………………..111

3-3-3-3- روش نمونه‌گیری و حجم نمونه در مرحله کمی ………………………………………………………………………………………………..112

4-3-3-3- ابزار جمع­آوری اطلاعات در مرحله کمی ……………………………………………………………………………………………………………113

5-3-3-3- اعتبار(روایی) ابزار سنجش در مرحله کمی…………………………………………………………………………………………………………114

6-3-3-3- قابلیت اعتماد(پایایی) ابزار سنجش در مرحله کمی…………………………………………………………………………………………….117

7-3-3-3- روش تجزیه و تحلیل داده ها در مرحله کمی ……………………………………………………………………………………………………118

1-7-3-3-3- مراحل تحلیل داده ها در مرحله کمی …………………………………………………………………………………………………………..120

1-1-7-3-3-3- اعتبارسنجی مدل های اندازه گیری ………………………………………………………………………………………………………….120

2-1-7-3-3-3- اعتبارسنجی مدل ساختاری ………………………………………………………………………………………………………………………122

3-1-7-3-3-3- اعتبارسنجی مدل کلی ……………………………………………………………………………………………………………………………….123

4- فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها

1-4- مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….125

2-4- نتایج مرحله ی کیفی ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………125

1-2-4- تحلیل محتوا ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 125

2-2-4- روش دلفی ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 129

1-2-2-4- انجام دور اول دلفي………………………………………………………………………………………………………………………………………………129

2-2-2-4- جمع‌آوري و تحليل دور اول پرسشنامه‌ها…………………………………………………………………………………………………………….130

3-2-2-4- انجام دور دوم دلفي………………………………………………………………………………………………………………………………………………130

4-2-2-4- جمع‌آوري و تحليل دور دوم پرسشنامه‌ها……………………………………………………………………………………………………………130

5-2-2-4- انجام دور سوم دلفي…………………………………………………………………………………………………………………………………………….132

6-2-2-4- جمع‌آوري و تحليل دور سوم پرسشنامه‌ها…………………………………………………………………………………………………………..132

3-4- نتایج مرحله ی کمی(پیمایش)……………………………………………………………………………………………………………………………………..134

1-3-4- بررسي توصیفی ویژگی های جمعیت شناختی………………………………………………………………………………………………………………136

2-3-4- بررسي توصیفی متغیرها…………………………………………………………………………………………………………………………………………..139

3-3-4- تحلیل استنباطی یافته‌ها………………………………………………………………………………………………………………………………………………140

1-3-3-4- اعتبارسنجی مدل‌های اندازه‌گیری……………………………………………………………………………………………………………………….141

2-3-3-4- بررسی دیاگرام های تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………….145

3-3-3-4- اعتبارسنجی مدل ساختاری………………………………………………………………………………………………………………………………..148

5- فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات

1-5- مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………154

2-5- خلاصه تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………154

3-5- تحلیل پاسخ به سوالات تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………………… 155

1-3-5- تحلیل نتایج بخش کیفی………………………………………………………………………………………………………………………………………… 155

2-3-5- مقایسه نتایج بخش کیفی با ادبیات تحقیق …………………………………………………………………………………………………………….159

1-2-3-5- مقایسه الگوی رهبری استراتژیک با ادبیات تحقیق……………………………………………………………………………………………..159

2-2-3-5- مقایسه الگوی کارآفرینی شرکتی با ادبیات تحقیق…………………………………………………………………………………………….161

3-3-5- تحلیل نتایج بخش کمی …………………………………………………………………………………………………………………………………………161

1-3-3-5- نتایج فرضیه های مربوط به رابطه ی رهبری استراتژیک و کارآفرینی شرکتی ………………………………………………..163

2-3-3-5- نتایج فرضیه های مربوط به رابطه ی رهبری استراتژیک و عملکرد شرکت ……………………………………………………..163

3-3-3-5- نتایج فرضیه های مربوط به رابطه ی کارآفرینی شرکتی و عملکرد شرکت ………………………………………………………164

4-3-5- مقایسه نتایج بخش کمی با ادبیات تحقیق …………………………………………………………………………………………………………….164

1-4-3-5- مقایسه نتایج فرضیه های مربوط به رابطه ی رهبری استراتژیک و کارآفرینی شرکتی با ادبیات تحقیق………………………….164

2-4-3-5- مقایسه نتایج فرضیه های مربوط به رابطه ی رهبری استراتژیک و عملکرد شرکت با ادبیات تحقیق……………………………….165

3-4-3-5- مقایسه نتایج فرضیه های مربوط به رابطه ی کارآفرینی شرکتی و عملکرد شرکت با ادبیات تحقیق……………………………….165

5-3-5- مدل نهایی تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………………………………166

6-3-5- مقایسه مدل مفهومی و مدل حاصل از داده های کیفی با مدل نهایی تحقیق……………………………………………………….170

4-5- دانش افزایی و سهم علمی تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………………………….173

5-5- محدودیت های تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………………………………173

6-5- پیشنهادهای تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..174

1-6-5- پیشنهادهای مبتنی بر نتایج تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………174

2-6-5- پیشنهاد به پژوهشگران آتی……………………………………………………………………………………………………………………………………..176

منابع ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..177

جدول 1-1: صنایع و شرکت های مورد مطالعه ……………………………………………………………………………………………………………….14

جدول 1-2: نمونه هایی گویا از رهبری استراتژیک…………………………………………………………………………………………………….20

جدول 2-2: مقایسه مدیریت و رهبری ………………………………………………………………………………………………………………………22

جدول 3-2: رهبری استراتژیک، آرمانگرا و مدیریتی………………………………………………………………………………………………….31

جدول 4-2: موضوعات رهبری استراتژیک و شاخص های توصیفی …………………………………………………………………………34

جدول 5-2: الگوی رهبری استراتژیک سوسیک و همکاران …………………………………………………………………………………….38

جدول 6-2: مؤلفه های رهبری استراتژیک ………………………………………………………………………………………………………………48

جدول 10-2: گونه شناسی سبک های کارآفرینانه …………………………………………………………………………………………………64

جدول 11-2: وجوه تمایز مدیریتِ شرکت های کارآفرین از شرکت های سنتی ……………………………………………………66

جدول 12-2: گونه شناسی کارآفرینی شرکتی ……………………………………………………………………………………………………….69

جدول 13-2: ویژگی های یک محیط کارآفرینانه ………………………………………………………………………………………………….73

جدول 14-2: راه حل های موانع موجود بر سر راه سرمایه گذاری شرکتی …………………………………………………………..78

جدول 15-2: خصیصه های رهبریِ یک کارآفرین شرکتی ……………………………………………………………………………………79

جدول 16-2: مؤلفه های کارآفرینی شرکتی ………………………………………………………………………………………………………….85

جدول 17-2: ابعاد کارآفرینی شرکتی ……………………………………………………………………………………………………………………86

جدول 18-2: معیارهای عملکرد و شاخص های قابل استفاده برای آنها………………………………………………………………..88

جدول 19-2: تفاوت دیدگاههای سنتی و نوین در ارزیابی……………………………………………………………………………………..89

جدول 20-2: خلاصه مفاهیم بنیادین مدل EFQM ……………………………………………………………………………………………93

جدول 1-3: جدول توافقی دو کدگذار …………………………………………………………………………………………………………………106

جدول 2-3: شاخص های مربوط به مؤلفه های ایجاد شایستگی های محوری و تفکر استراتژیک ……………………106

جدول 3-3: خصوصيات و ويژگي هاي اعضاي گروه تخصصی رهبری استراتژیک………………………………………………110

جدول 4- 3: خصوصيات و ويژگي هاي اعضاي گروه تخصصی کارآفرینی شرکتی………………………………………………….110

جدول 5- 3: پاسخ دهندگان پرسشنامه ها………………………………………………………………………………………………………………112

جدول 6- 3: انواع روایی …………………………………………………………………………………………………………………………………………..115

جدول 7- 3: نتایج بررسی روایی همگرا …………………………………………………………………………………………………………………..116

جدول 8- 3: نتایج بررسی روایی واگرا …………………………………………………………………………………………………………………….117

جدول 9- 3: ضرایب پایایی برای هر یک از متغیرهای پرسشنامه ………………………………………………………………………….117

جدول 10- 3: معیارهای اعتبارسنجی مدل های اندازه گیری ……………………………………………………………………………….121

جدول 11- 3: معیارهای اعتبارسنجی مدل ساختاری ……………………………………………………………………………………………122

جدول 1-4: فراوانی شاخص های رهبری استراتژیک و کارآفرینی شرکتی ……………………………………………………………125

جدول 2-4: نتایج حاصل از انجام مراحل دلفی………………………………………………………………………………………………………..131

جدول 3-4: نتایج توصیفی ویژگی‌های جمعیت شناختی………………………………………………………………………………………..136

جدول 4-4: شاخص‌های توصیفی برای همه متغیرهای تحقیق………………………………………………………………………………139

جدول 5-4: شاخص‌های روایی و پایایی……………………………………………………………………………………………………………………141

جدول 6-4: نتایج بارهای عاملی……………………………………………………………………………………………………………………………….142

جدول 7-4: ضرایب همبستگی پیرسون و شاخص روایی منفک……………………………………………………………………………..145

جدول 8-4: ضرایب مسیر، آماره t و نتیجه فرضیه های تحقیق……………………………………………………………………………..148

جدول 1-5: فراوانی تکرار شاخص های رهبری استراتژیک……………………………………………………………………………………..156

جدول 2-5: فراوانی تکرار شاخص های کارآفرینی شرکتی……………………………………………………………………………………..159

جدول 3-5: فهرست فرضیه های تحقیق همراه با خلاصه ی نتایج مرتبط با آنها…………………………………………………..167

شکل 1-1: روش اکتشافی: مدل ایجاد طبقه بندی با تأکید بر داده های کیفی…………………………………………………. 7

شکل 2-1: مراحل اجرای تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………9

شکل 1-2: الگوی رهبری استراتژیک دیویس و دیویس ……………………………………………………………………………………..41

شکل 2-2: الگوی رهبری استراتژیک هایت و همکاران ………………………………………………………………………………………44

شکل 3-2: الگوی رهبری استراتژیک باول و هوجبرگ ……………………………………………………………………………………….46

شکل 4-2: رویکرد مکاتب فکری کارآفرینی ………………………………………………………………………………………………………..57

شکل 5-2: مدل فرآیندی کارآفرینی بارون و هنری ……………………………………………………………………………………………59

شکل 6-2: شمایی یکپارچه از دروندادها و بروندادهای کارآفرینانه …………………………………………………………………….60

شکل 7-2: اشکال مختلف کارآفرینی شرکتی ……………………………………………………………………………………………………..70

شکل 8-2: مدلی یکپارچه برای استراتژی کارآفرینی شرکتی …………………………………………………………………………….76

شکل 9-2: مدلی برای کارآفرینی شرکتی پایدار …………………………………………………………………………………………………84

شکل 10-2: مدل تعالی EFQM …………………………………………………………………………………………………………………………91

شکل 11-2: مدل مفهومی تحقیق(محقق)………………………………………………………………………………………………………. 101

شکل 1-3: مدل روش شناسی اجرای تحقیق ………………………………………………………………………………………………… 102

شکل 2-3: مراحل مدل سازی به روش مدل سازی معادلات ساختاری ………………………………………………………… 119

شکل 3-3: الگوریتم تحلیل داده ها ………………………………………………………………………………………………………………… 120

شکل 1-4: الگوی رهبری استراتژیک(محقق)………………………………………………………………………………………………….. 133

شکل 2-4: مدل مبتنی بر تحلیل داده های کیفی تحقیق ………………………………………………………………………………….. 135

شکل 3-4: مدل اصلی تحقیق در حالت تخمین ضرایب استاندارد ………………………………………………………………….146

شکل 4-4: مدل اصلاح شده تحقیق در حالت تخمین ضرایب استاندارد ………………………………………………………..146

شکل 5-4: مدل ساختاری(بدون شاخص‌ها) در حالت تخمین ضرایب استاندارد ……………………………………………147

شکل 6-4: مدل اصلی تحقیق در حالت قدرمطلق معناداری(t-value)……………………………………………………………..147

شکل 1-5: الگوی رهبری استراتژیک(محقق) …………………………………………………………………………………………………..157

شکل 2-5: مدل مبتنی بر تحلیل داده های کیفی تحقیق……………………………………………………………………………………..162

شکل 3-5: مدل مفهومی تحقیق بدون شاخص های فرعی………………………………………………………………………………168

شکل 4-5: مدل نهایی تحقیق(محقق) …………………………………………………………………………………………………………….169

نمودار 1-4: وضعیت گرافیکی جنسیت پاسخ دهندگان………………………………………………………………………………….. 137

نمودار 2-4: وضعیت گرافیکی سن پاسخ دهندگان……………………………………………………………………………………………137

نمودار 3-4: وضعیت گرافیکی تحصیلات پاسخ دهندگان………………………………………………………………………………….138

نمودار 4-4: وضعیت گرافیکی سابقه کاری پاسخ دهندگان………………………………………………………………………………138