بررسی تشریحی و میکرومورفولوژیک برگ آویشن دنایی (Thymus daenensis Celak.) در مراحل تکوین

تعداد151صفحه در فایل word

هدف از پژوهش حاضر بررسی بافت شناسی و تکوینی برگ آویشن دنایی با تاکید بر ساختار ترشحی بوده­است. مطالعه جوانه رویشی و ساقه نیز در حین کار صورت گرفت. برگ­ها در چهار مرحله، از برگ کنار جوانه تا برگ بالغ، و ساقه در سه میانگره مورد بررسی قرار گرفتند. مطالعات با استفاده از میکروسکوپ­های نوری و الکترونی روبشی انجام گرفت. مریستم انتهایی دارای یک لایه تونیکا بود و بنیان­گذاری برگ در لایه زیر تونیکا آغاز شد. افزایش ضخامت کوتیکول، افزایش فضای بین سلولی در مزوفیل و تمایز فیبر گسترده روی آوند آبکش از مهم­ترین اتفاقات در طی تکوین برگ می­باشند. بافت پوششی سریع­تر از سایر بافت­ها متمایز می­گردد و کرک­های اپیدرمی را ایجاد می­کند. تراکم کرک­ها در سطح ساقه کم می­باشد، ساقه به صورت نیمه علفی بوده و آوندهای پسین توسط فیبر بین آوندی از هم جداشده­اند و به همراه هم حلقه کاملی را تشکیل داده­اند. در سطح برگ کرک­های محافظتی و انواع کرک ترشحی مشاهده شد. کرک­های peltate شامل یک پایه، یک تنه کوتاه و 8 سلول ترشحی سر بودند. سه نوع کرک­ capitate مشاهده شد که همگی از نوع پایه کوتاه بوده و شامل یک سلول پایه، یک سلول تنه و یک سلول ترشحی سر بودند و در مورفولوژی سلول سر با هم متفاوت بودند. کرک­های digitiform نیز از سه سلول شامل سر انگشت مانند، تنه و پایه تشکیل شده­اند. مراحل تمایز­یابی کرک­های peltate در 11 مرحله و capitate طی 6 مرحله مورد بررسی قرار گرفت. در هر دو نوع کرک peltate و capitate ابتدا یک سلول اپیدرمی در جهت عمود بر اپیدرم رشد می­کند سپس دو تقسیم پری­کلین اتفاق می­افتد. در کرک­های peltate سلول بالایی با تقسیمات آنتی­کلین متوالی سلول­های ترشحی سر را ایجاد می­کند. مراحل تمایز­یابی این کرک­ها را می­توان در سه فاز عملکردی قبل از ترشح، در حین ترشح و پس از ترشح قرار داد. انواع دیگر کرک­ نیز در مراحل تکوین برگ­های آویشن دنایی شناسایی شد که آزمایش­های شیمی بافتی برای تعیین ترشحی یا محافظتی بودن آن­ها مورد نیاز است. در برگ ­کنار جوانه و برگ­های جوان کرک­های محافظتی و ترشحی تراکم بالایی دارند و با بالغ شدن برگ­ها از تراکم کرک­ها کاسته شده و کرک­های ترشحی اکثرا در فاز پس از ترشح به سر می­برند. جوانه آویشن دنایی و برگ­های جوان کنار آن برای مصارف دارویی مناسب­تر به نظر می­رسند.

کلید واژه: آویشن دنایی، کرک­های ترشحی، میکرومورفولوژی، تکوین، برگ، ساختار.